Redirecting to http://dergipark.org.tr/_fragment?_hash=BWpw7nxmoiuLcJVxRaJfwKC8BOsW0ouTLeWlpnadQHU&_path=id%3D1640381%26_format%3Dhtml%26_locale%3Den%26_controller%3DApp%255CController%255CSite%255CArticleController%253A%253AesiArticleStats.
Research Article
BibTex RIS Cite

Kur’an Kıssalarında Toplumsal Bir Uyarı Olarak Doğal Afetler

Year 2025, Volume: 25 Issue: 1, 51 - 73, 30.06.2025

Duran Ali Yıldırım

https://doi.org/10.33420/marife.1640381

Abstract

Kur’an, insanlığı doğru inanç, ahlak ve yaşama yönlendirmek için indirilmiş ilahî bir kitaptır. Peygamberler de vahiyle gönderilen, toplumları tevhid inancına davet eden ve onlara çeşitli müjdeler veren hem de uyarılarda bulunan Allah’ın elçileridir. Elçilerin yaptığı uyarılar, toplumların inkârdan vazgeçmeleri ve kötü davranışlarından dönmeleri içindir. İnkârda ve kötülükte direnmeleri halinde başlarına bir musibetin geleceği uyarısı onların toparlanmaları ve kendilerini düzeltmeleri amacına yöneliktir. Bu amacı gerçekleştirmede en etkili ders verme yöntemlerinden olan kıssalar Kur’an’da önemli bir yer teşkil etmektedir. Kur’an kıssalarının amacı geçmiş toplumlar hakkında sadece tarihi bilgi vermek değil, mevcut toplumları öncekilerin başlarından geçen olaylar üzerinden uyarmak ve ders almalarını sağlamaktır. Kur’an, bir hidâyet rehberi olarak insanları en doğruya iletmek için farklı yöntemler kullanmaktadır. Onları doğru yola iletmede hem bilgi hem öğüt hem de uyarı vermektedir. İnsanlara ders vermede en etkili, güçlü ve kalıcı yöntem tarihte yaşanmış olaylardan canlı örnekler vermektir. Kur’an geçmiş toplumların başlarına gelenleri mevcut muhataplara anlatarak onları şirk ve inkârda direnmeye karşı benzer felaketlerin kendi başlarına da geleceği uyarısıyla yaşanmış olaylardan ders ve ibret almaya çağırmaktadır. Bu olayların anlatıldığı ve uyarıların yapıldığı âyetler Kur’an kıssaları olarak isimlendirilmektedir. Kıssalar genellikle Allah tarafından kendilerine davetçi ve uyarıcı olarak gönderilen elçilere inkâr ve isyan ile karşılık veren toplumların anlatıldığı Kur’an pasajlarıdır. Kıssalar toplumların hayatlarını düzeltmeleri için ders almaları gereken olaylardır ve Kur’an’ın en etkili ders verme yöntemlerindendir. Bu yönüyle araştırmanın önemini ortaya koymaktadır. Kıssalara göre elçiler kavimlerine, inkâr ve kötülükte direnmeleri halinde başlarına bir felaketin geleceği uyarısında bulunmuşlardır. Bu uyarıları dikkate almayan hatta tehdit edildikleri cezayı başlarına getirmeleri için Peygamberlere meydan okuyan inkârcı kavimler bazı doğal afetlerle helâk olmuşlardır. Kur’an bu olayları kıssalar yoluyla anlatarak inkârda ve zulümde direnen muhataplarına önemli bir ders vermeyi amaçlamıştır. Bu ve buna benzer sebeplerden dolayı konu incelemeye değer ve önemli görülmüştür. Bilindiği üzere Kur’an’da kıssaların geçtiği âyetler oldukça geniş bir içeriğe sahiptir. Bundan dolayı çalışmada içeriğe dair bilgilere detaylı yer verilmemiştir. Daha ziyade toplumları uyarmak maksadıyla Peygamberler tarafından haber verilen ve inkârda direndikleri için kendilerine ceza olarak gelen doğal afetlerin nasıl değerlendirileceği üzerinde durulmuştur. Son dönemlerde meydana gelen doğal afetlerin ve salgın hastalıkların helâk cezası olduğu iddiaları ve buna karşı ileri sürülen görüşlerin ortaya çıktığı gerçeğinden hareketle, Kur’an kıssalarında dile getirilen ve geçmiş kavimlerin başlarına gelen bu tür hadiselerin sebepleri ve sonuçları, söz konusu tartışmalara açıklık kazandırması açısından önem arz etmektedir. Çalışmada mukayese ve analiz yöntemi tercih edilmiş olup, kıssalarda gündeme getirilen ve geçmiş toplumlar için cezalandırma anlamına gelen bu felaketlerin, sonraki toplumlar açısından ne anlama geldiği üzerinde durulmuştur. Bunun yanında Allah’a imana çağrılan, inanmadıkları takdirde başlarına gelecek bir felaketle uyarılan toplumlar için bir çeşit ilâhî cezalandırma anlamına gelen doğal afetler, sonra gelen toplumlar için ne anlama gelmektedir sorusuna cevap aranmıştır. Çalışmada, konu hakkında gündeme gelen ve hala devam eden doğal afet ve helâk ilişkisi üzerine yapılan tartışmalara ışık tutması ve bu konuda bir kanaat oluşturması hedeflenmektedir.

Keywords

Tefsir Kur’an Kur’an Kıssaları Toplumsal Uyarı Doğal Afet.

References

  • Acock, Alan C. - Bengtson, Vern L. “On the Relative Influence of Mothers and Fathers: A Ahmed, Ebû Abdurrahman Halil b. Ahmed b. ‘Amr Ferâhidî el-Halil b. Kitâbu’l-‘ayn. Beyrut: Müessesetü’l-A‘lemîli’l-Matbû‘ât, 1988.
  • Ak, Harun. “Tevrat’a Göre Mısır Halkının Başına Gelen On Bela”. Kültür Araştırmaları Dergisi 24 (2025), 281-306. https://doi.org/10.46250/kulturder.1583317
  • Aktaş, Sururi. “Cezalandırmanın Amacı Üzerine”. Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 13/1-2 (2009), 1-25.
  • Aldemir, Halil. “Vahiy Öncesi Kur’an Kıssalarının Bilinebilirliği”. DinbilimleriAkademik Araştırma Dergisi 11/3 (2011), 195-218.
  • Altıntaş, Mücteba. “Kur’an’da Toplumsal Değişim İlkeleri Üzerine Bir Deneme”. Toplum Bilimleri Dergisi 7/13 (Ocak 2013), 295-310.
  • Arslan, Hulusi. “Doğal Felaket ve Istıraplar Konusunda Kelamcıların Görüşleri -Tahlil, Tenkid ve Öneriler”. Marife: Dini Araştırmalar Dergisi 2/2 (2002), 19-34.
  • Ateş, Mehmet Halil. “Kur’an’da Toplumsal Anomiye Götüren Sebepler”. Journal of AnalyticDivinity Volume 2/1 (2018), 116-161.
  • Ay, Mahmut. Kur’an Kıssalarını Sîret Bağlamında Okumak Hz. Musa Kıssası Örneği. İstanbul: Ensar Yayınları, 2017.
  • Aydar, Hidayet. ““Bazı Kur’ân Ayetlerinin Işığı Altında Kocaeli Depremine Bakış”. Kur’an Mesajı: İlmi Araştırmalar Dergisi 2/19, 20, 21 (1999), 110-148.
  • Bayram, Enver. “Kâdî Beyzâvî’nin Kevnî Ayetlere Yaklaşımı (Envârü’t-Tenzîl Tefsiri Bağlamında)”. Tefsir Araştırmaları Dergisi 3/2 (Ekim 2009).
  • Bayram, Enver. “Lokmân Sûresi 20. Âyet Bağlamında Allah’ın Zâhir ve Bâtın Nimetleri”. Tokat İlmiyat Dergisi 8/1 (2020), 253-276.
  • Beyzâvî, Nâsıruddin Abdullah b. Ömer. Envârü’t-Tenzîl ve Esrârü’t-Teʾvîl. ed. Muhammed Abdurrahman Maraşlî. Beyrut: Dârü İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, 1418.
  • Buhârî, Ebû Abdullah Muhammed b. İsmail. el-Câmiu’s-Sahîh. Beyrut: Dârü Tavki’n-Nuhât, 1422.
  • Can, Seyithan. “Allah’ın Adaleti ve Sünneti Bağlamında Günümüz Toplumsal Helâkının İmkânı”. Mesned İlahiyat Araştırmaları Dergisi 13/1 (2022), 9-32. https://doi.org/10.51605/mesned.1080563
  • Cevherî, el-C İsmāʿīl b. Ḥammād. es-Sıhâh. 8 Cilt. Beyrut: Dāru’l-ʿİlmili’l-Melāyīn, 1984.
  • Cilara, Ahmet. Sünnetullah’ın Evren, İnsan ve Bilim Açısından Yorumlanması. İstanbul: Ortak Akıl Yayınları, 2024.
  • Çelik, Ahmet. “Birey ve Toplumun Islahı Açısından Kur’an Kıssaları”. Atatürk Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi 22 (2004), 54-87.
  • Çimen, Abdullah Emin. “Helâk, Devam Eden Bir Süreç Midir?” Usûl: İslâm Araştırmaları 4/2 (2005), 39-71.
  • Ebü’l-Hüseyn Müslim b. el-Haccâc. el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ. Kahire: y.y., 1374.
  • Ertuğru, Resul. “Kur’an’da Helâk Olan Kavimlerde Suç-Ceza Uyumu -I-”. Bayburt Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 3/5 (Haziran 2017), 165-185.
  • Esed, Muhammed. Kur’an Mesajı: Meal-Tefsir. İstanbul: İşaret, 1999.
  • Ezherî, Ebû Mansûr Muhammed b. Ahmed. Tehzîbu’l-luğa. Kâhire: Metâbi‘u Sübuli’l-‘Arab, b.y.y.
  • Fîruzâbâdî, Mecduddîn Muhammed b. Ya‘kûb. el-Kâmûsu’l- muhît. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-‘Arabî, 1991.
  • Görgülü, Faruk. “Musibetlere Bir Yaklaşım Biçimi Olarak İstirca Âyetine Getirilen Bazı İşârî Yorumlar”. ULUM Dinî Tetkikler Dergisi 6/Özel Sayı (Ekim 2023), 79-116.
  • Güler, İlhami. Allah’ın Ahlâkîliği Sorunu. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2002.
  • Gündüz, Ahmet. “Kur’an Perspektifinden Âfetler”. Tarih Okulu Dergisi (TOD) 53 (2021), 3103-3123.
  • Güneş, Abdulbaki. “Kur’ân’da Sünnetullah Ve Toplumların Çöküş Nedenleri”. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi 5/4 (2005), 61-93.
  • Haliloğlu, Hasan - Başaran, Kübra Nur. “Kâinatın Yaratılışı ve Yok Oluşu (Tefsirler ve Modern Bilim Işığında)”. Ağrı İslâmi İlimler Dergisi (AGİİD) 8 (Haziran 2021), 20-51.
  • Isfehânî, Ebü’l-Kâsım el-Hüseyin b. Muhammed er-Râgıb. el-Müfredât fî Garîbi’l-Kur’ân. thk. Safvân Adnân ed-Dâvûdî. Beyrut: Dârü’l-Kalem; Dârü’ş-Şâmiyye, 1412.
  • İbn Âşûr, Muhammed Tâhir. Tefsirü’t-Tahrîr ve’t-Tenvîr. Tunus: ed-Dârü’t-Tûnusiyye li’n-Neşr, 1984.
  • İbn Fâris, Ebü’l-Hüseyn Ahmed b. Fâris er-Râzî. Muʿcemü Mekâyîsi’l-Luga. ed. Abdüsselam Muhammed Harun. [Beyrut]: Dârü’l-Fikr, 1399.
  • İbn Mâce, Ebû Abdillah Muhammed b. Yezîd. es-Sünen. Kâhire: Dâru İhyâi’l-Kütübi’l-Arabî, y.y.
  • İbn Manzûr, Cemalüddin Muhammed b. Mükerrem en-Nesârî, el-İfrikî. Lisânu’l-Arab. Beyrut: Dâr-u Sâdr, 1990.
  • İnmez, İlker. “Afetlerin Doğallığı Üzerine: Sosyal Bir Olgu Olarak Afetler ve Kırılganlık Sorunu”. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi  66/4 (2011), 185-194.
  • Kabakçılı, Osman. “Hz. Şuayb Kıssasının Ahlak İlkeleri Açısından Analizi”. BEÜ İlahiyat Fakültesi Dergisi 8/1 (2021), 111-125.
  • Kanik, İsa. “Kur’ân Kıssalarında Ailevî İlke ve Değerler”. Tefsir Araştırmaları Dergisi 4/2 (Ekim 2020), 256-286.
  • Karaman vd., Hayrettin vd. Kur’an Yolu Türkçe Meâl ve Tefsir. 5 Cilt. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2006.
  • Karaosman, Muhammet. “Kur’ân’dan Hareketle Doğal Âfetlerin ve Salgın Hastalıkların İlâhî Bir Ceza Olarak Nitelendirilmesi Sorunu”. Tefsir Araştırmaları Dergisi 4/3 (Aralık 2020), 98-120.
  • Kaya, Remzi. “Kur’an’ı Kerim Kıssaları ve Düşündürdükleri”. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 11/2 (2002), 31-58.
  • Koç, Zeynep Hümeyra. “Teklif ve Adâlet Temelinde Hüsün-Kubuh: Âfet Olgusu”. KADER 21/2 (2023), 713-743.
  • Kurtubî, Ebû Abdullah Muhammed b. Ahmed. el‑Câmiʿ li-Ahkâmi’l-Kur’ân. thk. Ahmed el‑Berdûnî - İbrâhîm Etfeyyiş. Kâhire: Dârü’l-Kütübi’l-Mısriyye, 1384/1964.
  • Mevdûdî, Ebu’l-A’lâ. Tefhimu’I-Kur’an. çev. Muhammed Han Kayanî vd. 7 Cilt. İstanbul: İnsan Yayınları, 1986.
  • Müftüoğlu, Mehmet. “Bir Eğitim Metodu Olarak Kur’an-ı Kerim’de Darbımeseller”. Kocaeli İlahiyat Dergisi 4/2 (Aralık 2020), 295-312.
  • Müftüoğlu, Mehmet. “Kur’an-ı Kerîm’e Göre Bela ve Musibetler Karşısında İnsanın Durumu ve Manevi Değerlerin Önemi”. Rumeli İslâm Araştırmaları Dergisi 3/5 (Nisan 2020), 8-27.
  • Narol, Süleyman. “Kur’an’a Göre Ekstremizm ve Karşı Duruş: Kârûn ve Kavmi Örneği (Kasas 28/76-84. Ayetler Özelinde)”. Toplum-Birey İkileminde Ortak Değerler ve Farklılıklar. 11-26. Konya, 2020.
  • Okumuş, Ejder. “İslam, Müslümanlar ve Toplumsal Değişim”. Tevilat 1/1 (2020), 61-75.
  • Önal, Recep. “Sünnî Teolojinin Belâ ve Musibet Anlayışına Eleştirel Bir Yaklaşım”. bilimname 49/1 (2023), 481-505.
  • Özsoy, Ömer. “Sünnetullah”: Bir Kur’an İfadesinin Kavramlaşması. Ankara: Fecr Yayınları, 1994.
  • Râzî, Ebû Abdillâh Fahrüddîn Muhammed b. Ömer. Mefâtîhu’l-Gayb: et-Tefsîrü’l-Kebîr. Beyrut: Dârü İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, 1999.
  • Razi, Fahruddin. Tefsir-i Kebir. Süleymaniye Kütüphanesi, Esad Efendi, 56.
  • Reyhanlıoğlu, Hilal. “Kur’ân’a Göre İmtihan Olarak Doğal Afetler ve Doğal Afet Sonrası İnsana Düşen Sorumluluklar (6 Şubat Depremleri Özelinde Bir Değerlendirme)”. İlahiyat Akademi Dergisi 18/Aralık (2023), 87-123.
  • Sâbûnî, Muhammed Ali. Saffetu’t-Tefâsîr. Kâhire: Dâru’s-Sâbûnî, 1396.
  • Sadan, Hamza vd. “Kur’an ve Sünnet Bağlamında Doğal Afetlere Karşı Takınılması Gereken Bazı Tutum ve Davranışlar”. ULUM 6/Özel Sayı (31 Ekim 2023), 1-38. https://doi.org/10.54659/ulum.1347103
  • Saylık, Mutlu. “Kur’an’da Depremle Helak Edilen Kavimler”. Dicle İlahiyat Dergisi (DİD) 14/2 (2017), 137-159.
  • Sümer, İdris Sami. “Bir Paradoksal İlişki Olarak Kur’ân’da İnanç Özgürlüğü Ve İlahi Helak Olgusu”. Tokat İlmiyat Dergisi 12/1 (Haziran 2024), 276-300.
  • Şen, Mesut - Çelik, Nizamettin. “Belâ ve Musibetlerde İnsanın Rolü ve Tavrı (Âyet ve Hadisler Çerçevesinde)”. Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 28/2 (Aralık 2023), 119-135.
  • Şimşek, Sait. Hayat Kaynağı Kur’an Tefsiri. İstanbul: Beyan Yayınları, 2012.
  • Taberî, Muhammed İbn Cerîr. Câmi’ul-Beyân an Te’vîl-i âyi’l-Kur’ân. thk. Ahmed Muhammed Şakir. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 2000.
  • Tan, Zeki. “Geçmiş Kavimlerde Helak-Ahlâk İlişkisi”. Temel İslam Kaynaklarında: Ahlâk ve İnşâ -I-. ed. Adem Yerinde vd. İstanbul: Kitap Dünyası Yayınları, 2022.
  • Tiyek, Fatih. “Kur’an Ayetlerinin Yorumunda Öznellik Sorunu”. KSÜ Sosyal Bilimler Dergisi 13/1 (2016), 164-182.
  • Toynbee, Arnold. Tarih Bilinci. çev. Murat Belge. İstanbul: e Yayınları, 1975.
  • Tunçer, Mustafa. “Hakikat ve Mecaz Bağlamında Kur’an’da Mesh (Maymunlaşma) Hadisesi”. Bilimname 44 (2021), 331-367. https://doi.org/10.28949/bilimname.846753
  • Uludağ, Süleyman. “Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi”. Belâ. 380. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1992.
  • Yakar, Hüseyin. “Kur’an’da Firavun ve Kavminin Başına Geldiği Belirtilen Musibetlerin Tefsir Kaynakları, Tevrat ve Bilimsel Veriler Üzerinden Değerlendirilmesi” 5/2 (2019), 943-974.
  • Yaşar, Mehmet. “Muhammed Ebû Zehre’ye Göre Kur’ân Kıssalarının Özgün Yönleri”. Mütefekkir 11/22 (2024), 351-375.
  • Yazır, Muhammed Hamdi. Hak Dini Kur’an Dili: Yeni Mealli Türkçe Tefsir. İstanbul: Eser Neşriyat, [t.y.].
  • Yazıcı, Ahmet. “Süleyman Ateş’in Görüşleri Bağlamında Kur’an Kıssaları”. Journal of Islamic Research 22/2 (2011), 106-117.
  • Yıldırım, Duran Ali. “Kur’ân Kıssalarında Toplumların Helâkı ve Sebepleri Üzerine”. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 36 (2020), 243-277.
  • Yüksel, Mukadder Ârif. “Kur’an’da Yasalı Tarih Perspektifi ve Tarih Bilinci”. Atlas Journal 9/51 (2023), 48-60.
  • Zebidî, Seyyid Muhammed Murtazâ. Tâcu’l-arûs min cevâhiri’l-kâmûs. 1-10 Cilt. Mısır: Matbaatü’l-Hayriyye, 1306.
  • Zemaḥşerî, Cârullah Ebû’l-Ḳâsım Maḥmûd b. Ömer. el-Keşşâf an Ḥaḳâiki Ġavâmidi’t-Tenzîl. Kahire: Dârü’r-Reyyân li’t-Türâs, 1407/1987.
  • Zemahşerî, Mahmud b. Ömer b. Ahmed. Esâsu’l-belâğa,. Mısır: el-Hey’etü’l- Mısrıyye el-‘Âmmeli’l-Kitâb, 1985.

Natural Disasters as a Social Warning in Quranic Narratives

Year 2025, Volume: 25 Issue: 1, 51 - 73, 30.06.2025

Duran Ali Yıldırım

https://doi.org/10.33420/marife.1640381

Abstract

The Qur’an is a divine book revealed to guide humanity towards correct belief, morality and life. Prophets are also inviting societies to monotheism and giving them various good news as well as warnings. The warnings given by the messengers are for societies to give up their denial and turn away from their bad behaviors. The warning that a disaster will befall them if they persist in denial and evil is aimed at their reform or repentance. Narratives, which are one of the most effective teaching methods in achieving this purpose, have an important place in the Qur’an. The purpose of Qur’anic stories is not only to provide historical information about past societies, but also to warn current societies through the events that happened to their predecessors and to ensure that they learn from the past. As a guide to guidance, the Qur’an uses different methods to guide people to the most correct path. It uses both information, advice and teaching methods while guiding them to the right path. Giving live examples in teaching creates both a powerful and lasting effect. The Qur’an tells the current addressees about what happened to past societies and warns them that similar disasters will happen to them if they persist in polytheism and denial, and invites them to learn from past events. The verses in which these events are narrated and warnings are given are called Qur’anic narratives. Narratives are generally Qur’anic passages that tell of societies that responded to the messengers sent to them by Allah as inviters and beacons against denial and rebellion. Narratives are events that societies should learn from in order to improve their lives and are one of the most effective teaching methods of the Qur'an. According to the narratives, the messengers warned their people that a disaster would befall them if they persisted in denial and evil. The disbelieving people who did not heed these warnings and even challenged the Prophets to bring upon them the punishment they were threatened with were destroyed by some natural disasters. The Qur’an aims to teach an important lesson to its addressees who resist denial and oppression by telling these events through stories. For this and similar reasons, the subject was deemed important and worthy of study. As it is known, the verses in the Qur’an in which stories are included have a very extensive content. Therefore, the study does not provide detailed information about the content, but rather focuses on the natural disasters that were announced by the Prophets in order to warn the societies and that came as punishment for their resistance to denial. Based on the fact that the claims that the natural disasters and epidemics that have occurred in recent times are punishments for destruction and the views put forward against this have emerged, the reasons and results of such events that were expressed in the Qur’anic stories and happened to the past nations are important in terms of clarifying the discussions in question. The comparison and analysis method was preferred in the study, and an attempt was made to explain what these disasters, which were brought up in the narratives and meant punishment for the past societies, meant for the later societies. In addition, an attempt has been made to find an answer to the question of what natural disasters, which are a kind of divine punishment for societies that are called to believe in God and warned of a disaster that will happen to them if they do not believe, mean for the societies that come after. It is thought that the study will shed light on the discussions on natural disasters and destruction that have been on the agenda and are still ongoing on the subject and will form an opinion on this subject.

Keywords

Tafsir Qur’an Qur’an Narratives Social Warning Natural Disaster.

References

  • Acock, Alan C. - Bengtson, Vern L. “On the Relative Influence of Mothers and Fathers: A Ahmed, Ebû Abdurrahman Halil b. Ahmed b. ‘Amr Ferâhidî el-Halil b. Kitâbu’l-‘ayn. Beyrut: Müessesetü’l-A‘lemîli’l-Matbû‘ât, 1988.
  • Ak, Harun. “Tevrat’a Göre Mısır Halkının Başına Gelen On Bela”. Kültür Araştırmaları Dergisi 24 (2025), 281-306. https://doi.org/10.46250/kulturder.1583317
  • Aktaş, Sururi. “Cezalandırmanın Amacı Üzerine”. Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 13/1-2 (2009), 1-25.
  • Aldemir, Halil. “Vahiy Öncesi Kur’an Kıssalarının Bilinebilirliği”. DinbilimleriAkademik Araştırma Dergisi 11/3 (2011), 195-218.
  • Altıntaş, Mücteba. “Kur’an’da Toplumsal Değişim İlkeleri Üzerine Bir Deneme”. Toplum Bilimleri Dergisi 7/13 (Ocak 2013), 295-310.
  • Arslan, Hulusi. “Doğal Felaket ve Istıraplar Konusunda Kelamcıların Görüşleri -Tahlil, Tenkid ve Öneriler”. Marife: Dini Araştırmalar Dergisi 2/2 (2002), 19-34.
  • Ateş, Mehmet Halil. “Kur’an’da Toplumsal Anomiye Götüren Sebepler”. Journal of AnalyticDivinity Volume 2/1 (2018), 116-161.
  • Ay, Mahmut. Kur’an Kıssalarını Sîret Bağlamında Okumak Hz. Musa Kıssası Örneği. İstanbul: Ensar Yayınları, 2017.
  • Aydar, Hidayet. ““Bazı Kur’ân Ayetlerinin Işığı Altında Kocaeli Depremine Bakış”. Kur’an Mesajı: İlmi Araştırmalar Dergisi 2/19, 20, 21 (1999), 110-148.
  • Bayram, Enver. “Kâdî Beyzâvî’nin Kevnî Ayetlere Yaklaşımı (Envârü’t-Tenzîl Tefsiri Bağlamında)”. Tefsir Araştırmaları Dergisi 3/2 (Ekim 2009).
  • Bayram, Enver. “Lokmân Sûresi 20. Âyet Bağlamında Allah’ın Zâhir ve Bâtın Nimetleri”. Tokat İlmiyat Dergisi 8/1 (2020), 253-276.
  • Beyzâvî, Nâsıruddin Abdullah b. Ömer. Envârü’t-Tenzîl ve Esrârü’t-Teʾvîl. ed. Muhammed Abdurrahman Maraşlî. Beyrut: Dârü İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, 1418.
  • Buhârî, Ebû Abdullah Muhammed b. İsmail. el-Câmiu’s-Sahîh. Beyrut: Dârü Tavki’n-Nuhât, 1422.
  • Can, Seyithan. “Allah’ın Adaleti ve Sünneti Bağlamında Günümüz Toplumsal Helâkının İmkânı”. Mesned İlahiyat Araştırmaları Dergisi 13/1 (2022), 9-32. https://doi.org/10.51605/mesned.1080563
  • Cevherî, el-C İsmāʿīl b. Ḥammād. es-Sıhâh. 8 Cilt. Beyrut: Dāru’l-ʿİlmili’l-Melāyīn, 1984.
  • Cilara, Ahmet. Sünnetullah’ın Evren, İnsan ve Bilim Açısından Yorumlanması. İstanbul: Ortak Akıl Yayınları, 2024.
  • Çelik, Ahmet. “Birey ve Toplumun Islahı Açısından Kur’an Kıssaları”. Atatürk Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi 22 (2004), 54-87.
  • Çimen, Abdullah Emin. “Helâk, Devam Eden Bir Süreç Midir?” Usûl: İslâm Araştırmaları 4/2 (2005), 39-71.
  • Ebü’l-Hüseyn Müslim b. el-Haccâc. el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ. Kahire: y.y., 1374.
  • Ertuğru, Resul. “Kur’an’da Helâk Olan Kavimlerde Suç-Ceza Uyumu -I-”. Bayburt Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 3/5 (Haziran 2017), 165-185.
  • Esed, Muhammed. Kur’an Mesajı: Meal-Tefsir. İstanbul: İşaret, 1999.
  • Ezherî, Ebû Mansûr Muhammed b. Ahmed. Tehzîbu’l-luğa. Kâhire: Metâbi‘u Sübuli’l-‘Arab, b.y.y.
  • Fîruzâbâdî, Mecduddîn Muhammed b. Ya‘kûb. el-Kâmûsu’l- muhît. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-‘Arabî, 1991.
  • Görgülü, Faruk. “Musibetlere Bir Yaklaşım Biçimi Olarak İstirca Âyetine Getirilen Bazı İşârî Yorumlar”. ULUM Dinî Tetkikler Dergisi 6/Özel Sayı (Ekim 2023), 79-116.
  • Güler, İlhami. Allah’ın Ahlâkîliği Sorunu. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2002.
  • Gündüz, Ahmet. “Kur’an Perspektifinden Âfetler”. Tarih Okulu Dergisi (TOD) 53 (2021), 3103-3123.
  • Güneş, Abdulbaki. “Kur’ân’da Sünnetullah Ve Toplumların Çöküş Nedenleri”. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi 5/4 (2005), 61-93.
  • Haliloğlu, Hasan - Başaran, Kübra Nur. “Kâinatın Yaratılışı ve Yok Oluşu (Tefsirler ve Modern Bilim Işığında)”. Ağrı İslâmi İlimler Dergisi (AGİİD) 8 (Haziran 2021), 20-51.
  • Isfehânî, Ebü’l-Kâsım el-Hüseyin b. Muhammed er-Râgıb. el-Müfredât fî Garîbi’l-Kur’ân. thk. Safvân Adnân ed-Dâvûdî. Beyrut: Dârü’l-Kalem; Dârü’ş-Şâmiyye, 1412.
  • İbn Âşûr, Muhammed Tâhir. Tefsirü’t-Tahrîr ve’t-Tenvîr. Tunus: ed-Dârü’t-Tûnusiyye li’n-Neşr, 1984.
  • İbn Fâris, Ebü’l-Hüseyn Ahmed b. Fâris er-Râzî. Muʿcemü Mekâyîsi’l-Luga. ed. Abdüsselam Muhammed Harun. [Beyrut]: Dârü’l-Fikr, 1399.
  • İbn Mâce, Ebû Abdillah Muhammed b. Yezîd. es-Sünen. Kâhire: Dâru İhyâi’l-Kütübi’l-Arabî, y.y.
  • İbn Manzûr, Cemalüddin Muhammed b. Mükerrem en-Nesârî, el-İfrikî. Lisânu’l-Arab. Beyrut: Dâr-u Sâdr, 1990.
  • İnmez, İlker. “Afetlerin Doğallığı Üzerine: Sosyal Bir Olgu Olarak Afetler ve Kırılganlık Sorunu”. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi  66/4 (2011), 185-194.
  • Kabakçılı, Osman. “Hz. Şuayb Kıssasının Ahlak İlkeleri Açısından Analizi”. BEÜ İlahiyat Fakültesi Dergisi 8/1 (2021), 111-125.
  • Kanik, İsa. “Kur’ân Kıssalarında Ailevî İlke ve Değerler”. Tefsir Araştırmaları Dergisi 4/2 (Ekim 2020), 256-286.
  • Karaman vd., Hayrettin vd. Kur’an Yolu Türkçe Meâl ve Tefsir. 5 Cilt. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2006.
  • Karaosman, Muhammet. “Kur’ân’dan Hareketle Doğal Âfetlerin ve Salgın Hastalıkların İlâhî Bir Ceza Olarak Nitelendirilmesi Sorunu”. Tefsir Araştırmaları Dergisi 4/3 (Aralık 2020), 98-120.
  • Kaya, Remzi. “Kur’an’ı Kerim Kıssaları ve Düşündürdükleri”. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 11/2 (2002), 31-58.
  • Koç, Zeynep Hümeyra. “Teklif ve Adâlet Temelinde Hüsün-Kubuh: Âfet Olgusu”. KADER 21/2 (2023), 713-743.
  • Kurtubî, Ebû Abdullah Muhammed b. Ahmed. el‑Câmiʿ li-Ahkâmi’l-Kur’ân. thk. Ahmed el‑Berdûnî - İbrâhîm Etfeyyiş. Kâhire: Dârü’l-Kütübi’l-Mısriyye, 1384/1964.
  • Mevdûdî, Ebu’l-A’lâ. Tefhimu’I-Kur’an. çev. Muhammed Han Kayanî vd. 7 Cilt. İstanbul: İnsan Yayınları, 1986.
  • Müftüoğlu, Mehmet. “Bir Eğitim Metodu Olarak Kur’an-ı Kerim’de Darbımeseller”. Kocaeli İlahiyat Dergisi 4/2 (Aralık 2020), 295-312.
  • Müftüoğlu, Mehmet. “Kur’an-ı Kerîm’e Göre Bela ve Musibetler Karşısında İnsanın Durumu ve Manevi Değerlerin Önemi”. Rumeli İslâm Araştırmaları Dergisi 3/5 (Nisan 2020), 8-27.
  • Narol, Süleyman. “Kur’an’a Göre Ekstremizm ve Karşı Duruş: Kârûn ve Kavmi Örneği (Kasas 28/76-84. Ayetler Özelinde)”. Toplum-Birey İkileminde Ortak Değerler ve Farklılıklar. 11-26. Konya, 2020.
  • Okumuş, Ejder. “İslam, Müslümanlar ve Toplumsal Değişim”. Tevilat 1/1 (2020), 61-75.
  • Önal, Recep. “Sünnî Teolojinin Belâ ve Musibet Anlayışına Eleştirel Bir Yaklaşım”. bilimname 49/1 (2023), 481-505.
  • Özsoy, Ömer. “Sünnetullah”: Bir Kur’an İfadesinin Kavramlaşması. Ankara: Fecr Yayınları, 1994.
  • Râzî, Ebû Abdillâh Fahrüddîn Muhammed b. Ömer. Mefâtîhu’l-Gayb: et-Tefsîrü’l-Kebîr. Beyrut: Dârü İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, 1999.
  • Razi, Fahruddin. Tefsir-i Kebir. Süleymaniye Kütüphanesi, Esad Efendi, 56.
  • Reyhanlıoğlu, Hilal. “Kur’ân’a Göre İmtihan Olarak Doğal Afetler ve Doğal Afet Sonrası İnsana Düşen Sorumluluklar (6 Şubat Depremleri Özelinde Bir Değerlendirme)”. İlahiyat Akademi Dergisi 18/Aralık (2023), 87-123.
  • Sâbûnî, Muhammed Ali. Saffetu’t-Tefâsîr. Kâhire: Dâru’s-Sâbûnî, 1396.
  • Sadan, Hamza vd. “Kur’an ve Sünnet Bağlamında Doğal Afetlere Karşı Takınılması Gereken Bazı Tutum ve Davranışlar”. ULUM 6/Özel Sayı (31 Ekim 2023), 1-38. https://doi.org/10.54659/ulum.1347103
  • Saylık, Mutlu. “Kur’an’da Depremle Helak Edilen Kavimler”. Dicle İlahiyat Dergisi (DİD) 14/2 (2017), 137-159.
  • Sümer, İdris Sami. “Bir Paradoksal İlişki Olarak Kur’ân’da İnanç Özgürlüğü Ve İlahi Helak Olgusu”. Tokat İlmiyat Dergisi 12/1 (Haziran 2024), 276-300.
  • Şen, Mesut - Çelik, Nizamettin. “Belâ ve Musibetlerde İnsanın Rolü ve Tavrı (Âyet ve Hadisler Çerçevesinde)”. Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 28/2 (Aralık 2023), 119-135.
  • Şimşek, Sait. Hayat Kaynağı Kur’an Tefsiri. İstanbul: Beyan Yayınları, 2012.
  • Taberî, Muhammed İbn Cerîr. Câmi’ul-Beyân an Te’vîl-i âyi’l-Kur’ân. thk. Ahmed Muhammed Şakir. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 2000.
  • Tan, Zeki. “Geçmiş Kavimlerde Helak-Ahlâk İlişkisi”. Temel İslam Kaynaklarında: Ahlâk ve İnşâ -I-. ed. Adem Yerinde vd. İstanbul: Kitap Dünyası Yayınları, 2022.
  • Tiyek, Fatih. “Kur’an Ayetlerinin Yorumunda Öznellik Sorunu”. KSÜ Sosyal Bilimler Dergisi 13/1 (2016), 164-182.
  • Toynbee, Arnold. Tarih Bilinci. çev. Murat Belge. İstanbul: e Yayınları, 1975.
  • Tunçer, Mustafa. “Hakikat ve Mecaz Bağlamında Kur’an’da Mesh (Maymunlaşma) Hadisesi”. Bilimname 44 (2021), 331-367. https://doi.org/10.28949/bilimname.846753
  • Uludağ, Süleyman. “Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi”. Belâ. 380. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1992.
  • Yakar, Hüseyin. “Kur’an’da Firavun ve Kavminin Başına Geldiği Belirtilen Musibetlerin Tefsir Kaynakları, Tevrat ve Bilimsel Veriler Üzerinden Değerlendirilmesi” 5/2 (2019), 943-974.
  • Yaşar, Mehmet. “Muhammed Ebû Zehre’ye Göre Kur’ân Kıssalarının Özgün Yönleri”. Mütefekkir 11/22 (2024), 351-375.
  • Yazır, Muhammed Hamdi. Hak Dini Kur’an Dili: Yeni Mealli Türkçe Tefsir. İstanbul: Eser Neşriyat, [t.y.].
  • Yazıcı, Ahmet. “Süleyman Ateş’in Görüşleri Bağlamında Kur’an Kıssaları”. Journal of Islamic Research 22/2 (2011), 106-117.
  • Yıldırım, Duran Ali. “Kur’ân Kıssalarında Toplumların Helâkı ve Sebepleri Üzerine”. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 36 (2020), 243-277.
  • Yüksel, Mukadder Ârif. “Kur’an’da Yasalı Tarih Perspektifi ve Tarih Bilinci”. Atlas Journal 9/51 (2023), 48-60.
  • Zebidî, Seyyid Muhammed Murtazâ. Tâcu’l-arûs min cevâhiri’l-kâmûs. 1-10 Cilt. Mısır: Matbaatü’l-Hayriyye, 1306.
  • Zemaḥşerî, Cârullah Ebû’l-Ḳâsım Maḥmûd b. Ömer. el-Keşşâf an Ḥaḳâiki Ġavâmidi’t-Tenzîl. Kahire: Dârü’r-Reyyân li’t-Türâs, 1407/1987.
  • Zemahşerî, Mahmud b. Ömer b. Ahmed. Esâsu’l-belâğa,. Mısır: el-Hey’etü’l- Mısrıyye el-‘Âmmeli’l-Kitâb, 1985.
There are 72 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Tafsir
Journal Section Research Article
Authors

Duran Ali Yıldırım 0000-0002-3472-538X

Early Pub Date June 30, 2025
Publication Date June 30, 2025
Submission Date February 15, 2025
Acceptance Date June 11, 2025
Published in Issue Year 2025 Volume: 25 Issue: 1

Cite

ISNAD Yıldırım, Duran Ali. “Kur’an Kıssalarında Toplumsal Bir Uyarı Olarak Doğal Afetler”. Marife Dini Araştırmalar Dergisi 25/1 (June2025), 51-73. https://doi.org/10.33420/marife.1640381.
 Download Cover Image

26055

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.