Tecvid ilmine dair konuların hicri ikinci asırdan itibaren dil
bilimciler tarafından ele alındığı bilinmektedir. Halil b. Ahmed, onun
öğrencisi Sibeveyh’in harfler, onların mahreçleri, sıfatları, harflerin
birbirine idgamı gibi meselelere eserlerinde yer verdiklerini görüyoruz. Tecvid
kitaplarından önce telif edilen kıraat ilmine dair eserlerde de tecvid
konularına muhtasar olarak değinilmiştir. Ebu Müzahim el Hâkani hicri dördüncü
asrın ilk çeyreğinde tecvide dair el Kasidetü’l-Hakaniyye sini yazmış ve bu eser
tecvide dair ilk kaleme alınan eser olarak kabul edilmiştir. Hâkani’den sonra
gelen bazı alimler Hâkani’nin eserine nazireler yazmışlardır. Hicri beşinci
asır ise tecvid ilminin müstakil bir disiplin halinde ele alındığı bir dönem
olmuştur. Mekki b. Ebi Talib, Ebu Amr ed Dani, Abdulvehhab b. Muhammed el
Kurtubi alimler tecvid ilmine dair müstakil hacimli eserler vermişlerdir.
“Bu çalışmada ed-Dani gibi tecvide dair kaleme aldığı et-Tahdid
fil İtkani ve’t-Tecvid ekseninde tecvid konuları ele alınmış, Kur’an okuma
usulleri olan tahkik,hadr,tedvir metodları nakillere dayanılarak izah edilmeye
çalışılmıştır. Tecvid’in ıstılahları içinde yer alan hareke, sükun, revm,
işmam, med, idgam, ihfa, ihtilas gibi kavramların ihtiva ettiği anlamlar ana
hatlarıyla izah edilmiştir. Ed-Dani’nin harflerin mahreçleri ve sıfatları
konusunu da önceki dil bilimcilerin eserlerinden faydalanarak sistemli bir
şekilde ele aldığı görülmektedir.
Tecvidin ancak riyazatla uygulanabilir olduğunu kabul eden
ed-Dani, harflerin kelime içinde terkip halinde doğru bir şekilde telaffuz
edilmesinin gerekli olduğuna parmak basmış bunu ayetlerden oluşan örneklerle
izah etmeye çalışmıştır. Kur’an’ın doğru okunması yanında onun anlamının
kavranılması gerektiğine işaret eden ed-Dani manayı bozan bir vakf ve ibtidanın
olmaması gerektiğini de vurgulamıştır. Bu sebeple vakf ve onun gereklerini
açıklamaya çalışmıştır. Tecvid meselelerini sistematik bir şekilde derli toplu
ele alan ed-Dani, tecvid konusunda kendisinden sonra gelen bilginlerin müracaat
ettiği önemli bir kişi olarak yerini hala korumaktadır.
The subject-matters
written of the Science of Tajwid were first discussed by the Arabic linguists in
the second century after Hijrah. Khalil bin Ahmad and his student, Sibawayh,
wrote books on the nature of Arabic letters, their places of articulation, features,
and the way they are connected to each other in speech. The literature on the
Qira’ah whose composition preceded the composition of the books on the Tajwid
also talked of the subjects of the Tajwid though briefly. Abu Muzahim al-Khaqani
wrote his al-Qaṣidah al-Khaqaniyyah on the Tajwid in the fourth century after
Hijrah which has been considered to be the earliest work on the Tajwid. The
scholars who came after al-Khaqani composed works on the model of his. The
fourth century after Hijraj is the period in which the Tajwid came to be dealt
with as an independent Qur’anic discipline. Such scholars as Makki bin Ṭalib,
Abu ‘Amer al-Dani, ‘Abdulwahhab bin Muhammad al-Qurtubi contributed independent
and voluminous works to the Tajwid.
This article is
intended to discuss the subjects of the Tajwid by focusing on al-Tahdid fi
al-Itqan wa al-Tajwid by al-Dani, trying to elaborate upon such styles of the
recitations of the Qur’an as tahqiq, haḍr and tadwir with reference to the
narrations. We shall also illustrate such terms of the Tajwid as harakah,
sukun, rawm, ishmam, madd, idgham, ikhfa and ikhtilas. Al-Dani makes a
systematic analysis of the articulation-places and features of the Arabic
letters by availing himself of the works of the earlier linguists.
Considering that
the Tajwid can only be practiced through a proper training, al-Dani pointed out
that the letters should be pronounced properly as combining the words, trying
to illustrate this with Qur’anic chapters. Pointing to the necessity that the
Qur’an should be grasped semantically in addition to its proper recitation, he
also emphasized that one should avoid starting and stopping reading the verses
in a way that would spoil the meaning. With this in mind, he tried to explain
the requirements of the proper stopping during the recitation. Making a
systematic analysis of the subject-matters of the Tajwid, al-Dani still keeps
his position as an important authority for the following generations of the
scholars on the Tajwid.
Subjects | Religious Studies |
---|---|
Journal Section | Articles |
Authors | |
Publication Date | December 31, 2017 |
Acceptance Date | December 22, 2017 |
Published in Issue | Year 2017Volume: 17 Issue: 2 |
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.