Research Article
BibTex RIS Cite

Dijital Dünyadaki Uydurma Hadislerle Mücadele Yöntemleri Üzerine Bir Değerlendirme

Year 2023, Volume: 23 Issue: 1, 123 - 142, 30.06.2023
https://doi.org/10.33420/marife.1265285

Abstract

Bilgi iletişim teknolojilerindeki hızlı gelişmeler, süratle yayılan haber ve veriler dünyayı adeta küçük bir köy haline getirmiş, internet sayesinde e-devlet, e-ticaret, e-yayın ve e-eğitim gibi uygulamalar yaygınlık kazanmış ve insanlara sunulan hizmetin hızı ve kalitesi artmıştır. Ancak tuzaklarla dolu bu sanal âlemde “dijital okur-yazarlık bilincine” sahip olmayan insanlar büyük datanın “küçük verisi”, dijital endüstrinin “nesnesi/kölesi” ve sanal heveslerin “tutsağı” olmaktan da kurtulamamışlardır.Bilgisayar, akıllı telefon, internet ve sosyal medya imkânlarının yaygınlaşmasıyla birlikte dijital mecralarda pek çok asılsız haberin yanı sıra mesnetsiz dinî bilgiler de dolaşıma sokulmuş ve büyük sosyo-kültürel değişimler yaşanmıştır. Bu bakımdan toplumsal gelişmeleri yakından takip etmek ve halkı dinî konularda aydınlatmakla görevli Diyanet İşleri Başkanlığı’na ve bu kuruma eleman yetiştiren İHL, İlahiyat/İslâmî İlimler Fakülteleri’ne önemli görevler düşmektedir. Bu itibarla DİB sunduğu hizmetin, eğitim kurumları da müfredatlarının içeriğini yeniden gözden geçirmek durumundadır. Çünkü “dijital görsel/yazılı/sesli” yayınlarda ortaya konulan çarpık tasavvurlar, İslâm’dan hazzetmeyen çevrelerin maksatlı olarak üretip dolaşıma soktukları kafa karıştırıcı ve şüphe uyandırıcı bilgileri muhtevi video ve görseller ve bilinçsizce paylaşılan uydurma hadisler İslâm’ın yanlış tanıtılmasına, Müslümanların Allah, peygamber, ahiret, kader, dua, tevekkül, rızık vs. anlayışlarının bozulmasına yol açmış, bütün bunlardan olumsuz etkilenen bazı kesimler de İslâm ile aralarına mesafe koymuşlardır.Bu makalede dijitalleşmenin birey ve toplum hayatına müspet ve menfî etkilerine, dijital dünyadaki uydurma hadislerin Müslümanların din algısına verdiği zararlara ve bu tür mevzû hadislerle mücadele yöntemleri konusundaki tartışmalara yer verilmiştir. Makalenin temel amacı dijital platformlarda dolaşıma sokulan uydurma hadislerin zararlarını ortadan kaldırmak için siyasal otorite, yetkisini Anayasa’dan alan DİB ve Müslümanlara düşen görevleri ele almak ve bu konudaki yöntem tartışmalarını değerlendirmektir. Bu mevzularla alakalı akademik çalışmaların kemiyet ve keyfiyet bakımından azlığı makalenin yazılma nedenidir. Çalışma sonunda dijital dünyada dolaşıma sokulan uydurma hadislerin zararlarını bertaraf etmek için güvenilir dinî bilgilerin “dijital görsel/yazılı/sesli” materyallerle desteklenerek sosyal medya ortamlarında paylaşılmasının, mevzû hadisleri yayanlara karşı fikrî mücadeleye ilave olarak hukukî mücadele de yürütülmesinin gerekliliği sonucuna ulaş

References

  • Acâc, Muhammed el-Hatib. es-Sünne kable’t-tedvîn. Kâhire: Mektebet-u Vehbe, 1988.
  • Ahmed Emin. Fecru’l-İslâm. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-Arabî, 1969.
  • Ahmed Naim - Kâmil Miras. Sahîh-i Buhârî Muhtasarı Tecrîd-i sarîh Tercemesi ve Şerhi. 13 Cilt. Ankara: DİB Yayınları, 1986.
  • Akgül, Mehmet. “Dijitalleşme ve Din”. Marife Dini Araştırmalar Dergisi 17/2 (2017), 191-207.
  • Aliyyu’l-Kârî, Nureddin Ali b. Muhammed b. Sultan. el-Esrâru’l-merfûa’ fi’l-ahbâri’l-mevdûa’. thk. M. L. es- Sebbâğ. Beyrut: y.y., 1971.
  • Arslan, Lokman. “Dini İçerikli Dijital Yayıncılıkta Diyanet Tecrübesi ve Vizyonu”. VIII. Dinî Yayınlar Kongresi – Dijital Yayıncılık-, 28-30 Mayıs 2021. ed. Huriye Martı. 291-317. Ankara: DİB Yayınları, 2021.
  • Cirit, Hasan. Halkın İslâm Anlayışının Kaynakları Vaaz ve Kıssacılık. İstanbul: Çamlıca Yayınları, 2002.
  • Cirit, Hasan. “Vâiz ve Kıssacıların Hadis İlmiyle Münâsebetleri”. Diyânet İlmî Dergi 36/1 (2000), 19-54.
  • Çalgan, Mehmet Ali. “Sosyal Medyada Hadis Tahrifatının Oluşturduğu Olumsuz Sünnet Algısı”. GİİAS Uluslararası Günümüzde İslâmi İlimler Algısı Sempozyumu I: Sünnet Algısı, 10-11 Haziran 2021, Bayburt Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, Bildiriler Kitabı. ed. Tevhit Ayengin. 218-227. Bayburt: Bayburt Üniversitesi Yayınları, 2021.
  • Ekinci, Fatma. “Dijital Dünya ve Gençlere Yönelik Dinî Yayıncılık-İmkân ve Sınırlılıklar-”. VII. Dinî Yayınlar Kongresi -Gençliğe Yönelik Yayıncılık-, 19-21 Nisan 2019. ed. Huriye Martı. 205-214. Ankara: DİB Yayınları, 2019.
  • Fidan, Ahmet. “Türkiye’de Dijitalleşme ve Din İlişkisi”. VIII. Dinî Yayınlar Kongresi -Dijital Yayıncılık-, 28-30 Mayıs 2021. ed. Huriye Martı. 116-137. Ankara: DİB Yayınları, 2021.
  • Gül, Recep Emin. “Sosyal Medyada Hadis Kullanımı -Facebook ve Twitter Özelinde-”. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 30 (2016), 167-180.
  • Gül, Recep Emin. “Sosyal Medyada Paylaşılan Dua ve Zikir İçerikli Hadislerin Kaynak Değeri”. VIII. Dinî Yayınlar Kongresi -Dijital Yayıncılık-, 28-30 Mayıs 2021. ed. Huriye Martı. 451-455. Ankara: DİB Yayınları, 2021.
  • Gül, Recep Emin. “Sosyal Medyada Paylaşılan Hadislerin Dinî Yaşantıya Etkisi: Balıkesir Üniversitesi Öğrencileri Örneği”. MEDİAD: Medya ve Din Araştırmaları Dergisi 4/2 (2021), 301-315.
  • Gül, Recep Emin. “Sosyal Medyada Paylaşılan Hadislerin Dinî Yaşantıya Etkisi (Lise Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma: Balıkesir Örneği)”. GİİAS Uluslararası Günümüzde İslâmî İlimler Algısı Sempozyumu I: Sünnet Algısı, 10-11 Haziran 2021, Bayburt Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, Bildiriler Kitabı. ed. Tevhit Ayengin. 228-241. Bayburt: Bayburt Üniversitesi Yayınları, 2021.
  • Hatib el-Bağdâdî, Ebû Bekr Ahmed b. Ali. el-Kifâye fî ‘ilmi’r-rivâye. thk. Muhammed el-Hafız et-Ticânî. Kâhire: y.y., 1972.
  • Hatîb el-Bağdadiî, Ebû Bekr el-Hatîb Ahmed b. Ali b. Sâbit. el-Câmi’ li-ahlâki’r-râvî ve âdâbü’s-sâmi’. thk. Mahmûd Tahhân. Riyâd: Mektebetü’l-Maârif, 1983.
  • İbn Hacer el-Askalânî, Ahmed b. Ali. Tahrîru takrîbi’t-tehzîb. thk. Şu’ayb el-Arnaûd. 3 Cilt. Beyrut: y.y., 1997.
  • İbn Kesîr, Ebü’l-Fida İmadüddin İsmail b. Ömer. el-Bidâye ve’n-nihâye. thk. Ahmed Ebû Hâkim vd. 14 Cilt. Beyrut: y.y., ts.
  • İbn Kuteybe, Ebû Muhammed ed-Dineverî. Te’vîlü muhtelifi’l-hadîs. thk. Şeyh İsmail el-Esardî. Beyrut: Dârü’l- Kütübi’l-İlmiyye, 1985.
  • İbnu’l-Cevzî, Ebu’l-Ferec Abdurrahman. Kitâbu’l-mevzû’ât mine’l-ehâdîsi’l-merfû’ât. thk. Nûreddin b. Şükrî b. Ali Boyacılar. 3 Cilt. Riyad: Mektebetü Advâu’s-Selef, 1997.
  • Kırbaşoğlu, M. Hayri. Alternatif Hadis Metodolojisi. Ankara: Kitabiyat, 2002.
  • Kurt, İsmail. “Ricâl Tenkit Araştırmalarının Dijital Kaynakları: İnternet Siteleri”. Tevilat: Selçuk Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi Dergisi 2/1 (2021), 89-105.
  • Kutluay, İbrahim. “Dijital Çağda Gençliğin Karşılaştığı İnternet Kaynaklı Problemlerin Sünnet-i Nebeviyye İlkeleri Çerçevesinde Değerlendirilmesi”. İslâm ve Yorum V. ed. Harun Bekiroğlu vd. 1/265-290. Malatya: İnönü Üniversitesi Yayınları, 2021.
  • Marsak, Emine Erdoğan. “Dijital Ortamda Hadis ve Karşılaşılan Sorular”. İSLARA Uluslararası İslâm Araştırmaları Kongresi, 12 Şubat 2022, Bildiriler Kitabı. ed. Erdem Can Öztürk vd. 394-406. Ankara: Hacı Bayram Veli Üniversitesi Yayınları, 2022.
  • Menekşe, Ömer. “Dinin Dijitalleşmesi ve Mobil Uygulamalar”. Dijitalleşen Din (Medya ve Din 2). ed. Mete Çamdereli vd. 151-173. İstanbul: Köprü Yayınları, 2015.
  • Rahile Kızılkaya Yılmaz - Elif Haksever. “Dijitalleşmenin Hadis Çalışmalarına Katkısı”. Modern Dönemde Hadis ve Babanzâde Ahmed Naîm. ed. İbrahim Özçoşar vd. 349-364. İstanbul: Divan Kitap, 2022.
  • Sancaklı, Saffet. “Sûrelerin Faziletiyle İlgili Bazı Tefsirlerde Yer Alan Apokrif Hadislerin Kritiği”. Diyanet İlmi Dergi 38/3 (2002), 129-144.
  • Suyûtî, Celâluddîn Abdurrahman b. Ebi Bekr es-. Tahzîru’l-eykâz min ekâzîbu’l-vuâz. çev. Ali Toksarı. Kayseri: y.y., 1993.
  • Taberî, Ebû Cafer İbn Cerîr Muhammed b. Cerîr b. Yezid. Târihu’t-Taberî Târihi’r-rüsûl ve’l-mülûk. thk. Muhammed Ebu’l-Fadl İbrâhim. 11 Cilt. Kâhire: Dârü’l-Meârife, ts.
  • Tahhân, Mahmud. Yeni Hadis Usûlü (Teysîru mustalâhi’l-hadîs). çev. Cemal Ağırman. Sivas: Seyran Yayınları, 1999.
  • Yankın, Fahri Bilal. “Dijital Dönüşüm Sürecinde Çalışma Yaşamı”. TÜİİBF 7/12 (2019), 1-38.
  • Yeşil, Mahmut. Va’z Edebiyatında Hadisler. Ankara: TDV Yayınları, 2001.
  • Zehebî, Muhammed b. Ahmed. Siyeru ‘âlâmi’n-nübelâ. thk. Şu’ayb el-Arnaûd vd. 23 Cilt. Beyrut: y.y., 1990.

An Evaluation of the Struggling Methods with Fabricated Hadith in the Digital World

Year 2023, Volume: 23 Issue: 1, 123 - 142, 30.06.2023
https://doi.org/10.33420/marife.1265285

Abstract

Rapid developments in information communication technologies and fast-spreading news and data have turned the world into a place as if it were a small village. Through the Internet, applications such as e-government, and e-learning have become popular, and the quality and speed of service provided for people have increased. However, the people who do not have “digital literacy consciousness” in this cyber world that is full of traps have not got away from being “little data” of the big data, “object” of the digital industry, and “captive” of digital desires.
In the digital media, baseless religious information has also been circulated in addition to a lot of baseless news with the spread of opportunities of computer, smartphone, the Internet, and social media, and significant socio-cultural changes have happened. From this point of view, the Directorate of Religious Affairs, which is responsible for following social developments closely and enlightening people about religious issues, and the Religious High School and Faculties of Theology, which train personnel for this institution, have crucial duties. In this respect, the Directorate of Religious Affairs is in the position of checking again the content of the service they provide, and the educational institutions have also the duty of recontrolling the content of the curriculum. For the reason that crooked plans appeared in the “digital visual/written/audio” publications, videos and visuals including confusing and suspicious information that the communities who do not like Islam intentionally produce and circulate, and fabricated hadith shared blindly have caused that Islam has been misrepresented and Muslims understanding of Allah, the prophet, timeless existence (ahiret), fate (kader), pray (dua), hope, livelyhood, and so on has been disrupted. Some people who have been negatively affected from all these events have stayed away from Islam. This article addressed the positive and negative impacts of digitalization on the life of individuals and society, damages that fabricated hadith caused in the religious perception of Muslims, and discussions on the ways of struggling with these kinds of fabricated hadith. The main purpose of the article was to deal with the duties of political authority, the Directorate of Religious Affairs empowered by the Constitution, and Muslims in order to eliminate the damages of fabricated hadith circulated in the digital platforms, and to evaluate the method discussions on this issue. The scarcity of academic studies on these issues in terms of quantity and quality is the reason for writing the article. At the end of the study, it was concluded the necessity of credible religious information, sharing this information in social media environments through supporting it with “digital visual/written/audio” materials, and also carrying out a legal struggle together with an intellectual struggle against the ones circulating fabricated hadiths in order to eliminate the damage of fabricated hadith circulated in the digital world. Similarly, it was remarked on the importance of religious officials with digital competence sharing “accurate and credible religious information that receives the approval of High Board of Religious Affairs” and warning the Muslims against the negative influence of fabricated hadiths through actively using especially social media environments. The significance of establishing a “site or mobile application” collecting together fabricated hadiths circulated in virtual environments and raising public awareness through revealing fabricated hadiths by the Department of Digital Broadcasts was emphasised. The importance of religious officials (mufti, preacher, imam, muezzin, religious services expert, and so on) instilling consciousness of “asking the source and correctness of hadiths” among the Muslims in tv and radio programs, preachings or Friday sermons and expressing the an appropriateness of sharing “without indicating the source and correctness of hadiths” just as it is not possible to share “meaning of the verse” without giving sura and verse number was pointed out. The significance of the High Board of Religious Affairs preparing “valid, credible, and persuasive information” about fabricated hadiths in order for the youth not to be alienated from religion and be captivated by invalid ideologies and deviant religious movements, all the staff members working in the Directorate of Religious Affairs sharing this information in the social media environments, and the youth creating “social awareness” by circulating these materials in different platforms was emphasised. ...

References

  • Acâc, Muhammed el-Hatib. es-Sünne kable’t-tedvîn. Kâhire: Mektebet-u Vehbe, 1988.
  • Ahmed Emin. Fecru’l-İslâm. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-Arabî, 1969.
  • Ahmed Naim - Kâmil Miras. Sahîh-i Buhârî Muhtasarı Tecrîd-i sarîh Tercemesi ve Şerhi. 13 Cilt. Ankara: DİB Yayınları, 1986.
  • Akgül, Mehmet. “Dijitalleşme ve Din”. Marife Dini Araştırmalar Dergisi 17/2 (2017), 191-207.
  • Aliyyu’l-Kârî, Nureddin Ali b. Muhammed b. Sultan. el-Esrâru’l-merfûa’ fi’l-ahbâri’l-mevdûa’. thk. M. L. es- Sebbâğ. Beyrut: y.y., 1971.
  • Arslan, Lokman. “Dini İçerikli Dijital Yayıncılıkta Diyanet Tecrübesi ve Vizyonu”. VIII. Dinî Yayınlar Kongresi – Dijital Yayıncılık-, 28-30 Mayıs 2021. ed. Huriye Martı. 291-317. Ankara: DİB Yayınları, 2021.
  • Cirit, Hasan. Halkın İslâm Anlayışının Kaynakları Vaaz ve Kıssacılık. İstanbul: Çamlıca Yayınları, 2002.
  • Cirit, Hasan. “Vâiz ve Kıssacıların Hadis İlmiyle Münâsebetleri”. Diyânet İlmî Dergi 36/1 (2000), 19-54.
  • Çalgan, Mehmet Ali. “Sosyal Medyada Hadis Tahrifatının Oluşturduğu Olumsuz Sünnet Algısı”. GİİAS Uluslararası Günümüzde İslâmi İlimler Algısı Sempozyumu I: Sünnet Algısı, 10-11 Haziran 2021, Bayburt Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, Bildiriler Kitabı. ed. Tevhit Ayengin. 218-227. Bayburt: Bayburt Üniversitesi Yayınları, 2021.
  • Ekinci, Fatma. “Dijital Dünya ve Gençlere Yönelik Dinî Yayıncılık-İmkân ve Sınırlılıklar-”. VII. Dinî Yayınlar Kongresi -Gençliğe Yönelik Yayıncılık-, 19-21 Nisan 2019. ed. Huriye Martı. 205-214. Ankara: DİB Yayınları, 2019.
  • Fidan, Ahmet. “Türkiye’de Dijitalleşme ve Din İlişkisi”. VIII. Dinî Yayınlar Kongresi -Dijital Yayıncılık-, 28-30 Mayıs 2021. ed. Huriye Martı. 116-137. Ankara: DİB Yayınları, 2021.
  • Gül, Recep Emin. “Sosyal Medyada Hadis Kullanımı -Facebook ve Twitter Özelinde-”. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 30 (2016), 167-180.
  • Gül, Recep Emin. “Sosyal Medyada Paylaşılan Dua ve Zikir İçerikli Hadislerin Kaynak Değeri”. VIII. Dinî Yayınlar Kongresi -Dijital Yayıncılık-, 28-30 Mayıs 2021. ed. Huriye Martı. 451-455. Ankara: DİB Yayınları, 2021.
  • Gül, Recep Emin. “Sosyal Medyada Paylaşılan Hadislerin Dinî Yaşantıya Etkisi: Balıkesir Üniversitesi Öğrencileri Örneği”. MEDİAD: Medya ve Din Araştırmaları Dergisi 4/2 (2021), 301-315.
  • Gül, Recep Emin. “Sosyal Medyada Paylaşılan Hadislerin Dinî Yaşantıya Etkisi (Lise Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma: Balıkesir Örneği)”. GİİAS Uluslararası Günümüzde İslâmî İlimler Algısı Sempozyumu I: Sünnet Algısı, 10-11 Haziran 2021, Bayburt Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, Bildiriler Kitabı. ed. Tevhit Ayengin. 228-241. Bayburt: Bayburt Üniversitesi Yayınları, 2021.
  • Hatib el-Bağdâdî, Ebû Bekr Ahmed b. Ali. el-Kifâye fî ‘ilmi’r-rivâye. thk. Muhammed el-Hafız et-Ticânî. Kâhire: y.y., 1972.
  • Hatîb el-Bağdadiî, Ebû Bekr el-Hatîb Ahmed b. Ali b. Sâbit. el-Câmi’ li-ahlâki’r-râvî ve âdâbü’s-sâmi’. thk. Mahmûd Tahhân. Riyâd: Mektebetü’l-Maârif, 1983.
  • İbn Hacer el-Askalânî, Ahmed b. Ali. Tahrîru takrîbi’t-tehzîb. thk. Şu’ayb el-Arnaûd. 3 Cilt. Beyrut: y.y., 1997.
  • İbn Kesîr, Ebü’l-Fida İmadüddin İsmail b. Ömer. el-Bidâye ve’n-nihâye. thk. Ahmed Ebû Hâkim vd. 14 Cilt. Beyrut: y.y., ts.
  • İbn Kuteybe, Ebû Muhammed ed-Dineverî. Te’vîlü muhtelifi’l-hadîs. thk. Şeyh İsmail el-Esardî. Beyrut: Dârü’l- Kütübi’l-İlmiyye, 1985.
  • İbnu’l-Cevzî, Ebu’l-Ferec Abdurrahman. Kitâbu’l-mevzû’ât mine’l-ehâdîsi’l-merfû’ât. thk. Nûreddin b. Şükrî b. Ali Boyacılar. 3 Cilt. Riyad: Mektebetü Advâu’s-Selef, 1997.
  • Kırbaşoğlu, M. Hayri. Alternatif Hadis Metodolojisi. Ankara: Kitabiyat, 2002.
  • Kurt, İsmail. “Ricâl Tenkit Araştırmalarının Dijital Kaynakları: İnternet Siteleri”. Tevilat: Selçuk Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi Dergisi 2/1 (2021), 89-105.
  • Kutluay, İbrahim. “Dijital Çağda Gençliğin Karşılaştığı İnternet Kaynaklı Problemlerin Sünnet-i Nebeviyye İlkeleri Çerçevesinde Değerlendirilmesi”. İslâm ve Yorum V. ed. Harun Bekiroğlu vd. 1/265-290. Malatya: İnönü Üniversitesi Yayınları, 2021.
  • Marsak, Emine Erdoğan. “Dijital Ortamda Hadis ve Karşılaşılan Sorular”. İSLARA Uluslararası İslâm Araştırmaları Kongresi, 12 Şubat 2022, Bildiriler Kitabı. ed. Erdem Can Öztürk vd. 394-406. Ankara: Hacı Bayram Veli Üniversitesi Yayınları, 2022.
  • Menekşe, Ömer. “Dinin Dijitalleşmesi ve Mobil Uygulamalar”. Dijitalleşen Din (Medya ve Din 2). ed. Mete Çamdereli vd. 151-173. İstanbul: Köprü Yayınları, 2015.
  • Rahile Kızılkaya Yılmaz - Elif Haksever. “Dijitalleşmenin Hadis Çalışmalarına Katkısı”. Modern Dönemde Hadis ve Babanzâde Ahmed Naîm. ed. İbrahim Özçoşar vd. 349-364. İstanbul: Divan Kitap, 2022.
  • Sancaklı, Saffet. “Sûrelerin Faziletiyle İlgili Bazı Tefsirlerde Yer Alan Apokrif Hadislerin Kritiği”. Diyanet İlmi Dergi 38/3 (2002), 129-144.
  • Suyûtî, Celâluddîn Abdurrahman b. Ebi Bekr es-. Tahzîru’l-eykâz min ekâzîbu’l-vuâz. çev. Ali Toksarı. Kayseri: y.y., 1993.
  • Taberî, Ebû Cafer İbn Cerîr Muhammed b. Cerîr b. Yezid. Târihu’t-Taberî Târihi’r-rüsûl ve’l-mülûk. thk. Muhammed Ebu’l-Fadl İbrâhim. 11 Cilt. Kâhire: Dârü’l-Meârife, ts.
  • Tahhân, Mahmud. Yeni Hadis Usûlü (Teysîru mustalâhi’l-hadîs). çev. Cemal Ağırman. Sivas: Seyran Yayınları, 1999.
  • Yankın, Fahri Bilal. “Dijital Dönüşüm Sürecinde Çalışma Yaşamı”. TÜİİBF 7/12 (2019), 1-38.
  • Yeşil, Mahmut. Va’z Edebiyatında Hadisler. Ankara: TDV Yayınları, 2001.
  • Zehebî, Muhammed b. Ahmed. Siyeru ‘âlâmi’n-nübelâ. thk. Şu’ayb el-Arnaûd vd. 23 Cilt. Beyrut: y.y., 1990.
There are 34 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Religion, Society and Culture Studies
Journal Section Research Article
Authors

Ahmet Emin Seyhan 0000-0002-5740-487X

Publication Date June 30, 2023
Acceptance Date June 21, 2023
Published in Issue Year 2023Volume: 23 Issue: 1

Cite

ISNAD Seyhan, Ahmet Emin. “Dijital Dünyadaki Uydurma Hadislerle Mücadele Yöntemleri Üzerine Bir Değerlendirme”. Marife Dini Araştırmalar Dergisi 23/1 (June 2023), 123-142. https://doi.org/10.33420/marife.1265285.