Research Article
BibTex RIS Cite

Lise Öğrencilerinde Dinî Tutum ve Din Dışı Yönelim

Year 2024, Volume: 24 Issue: 1, 265 - 290, 30.06.2024
https://doi.org/10.33420/marife.1338467

Abstract

Din, esasları itibariyle değişmez ilkelere sahip olmakla birlikte varlık ve yaşama dair paradigmalarla yeniden yorumlanarak yaşamda varlığını sürdüren bir olgudur. Tarihi süreç içerisinde dinin insan yaşamındaki rolü değişmektedir. Ortaçağda ekonomiden siyasete, eğitimden sanata kadar yaşamın her alanında etkin olan din, modern toplumlarda kamusal alandaki etkisini büyük oranda kaybetmiştir. Postmodern dönemde gelişen bireysellikle birlikte kurumsal din daha da güç kaybetmiştir. Bu dönemde din, kişisel düşünce ve arzulara göre şekillenen bir olguya dönüşmüştür. Günümüzde özellikle batılı toplumlarda dini kimlik tanımlamalarının her geçen azaldığı görülmektedir. Avrupa ve Amerika başta olmak üzere dünyada genç nesil arasında kendisini “dini yok, ateist, agnostik, seküler, hümanist” gibi din dışı kimliklerle tanımlayanların sayısı günden güne artmaktadır. Küreselleşen dünyada dine alternatif ya da karşıt kimliklerin ülkemiz gençliği üzerinde hiç kabul görmediğini söylemek güçtür. Yapılan bazı araştırmalarda ülkemizde son yıllarda dindarlığın azaldığı, ateist ve deist anlayışların geçmiş yıllara nispetle arttığı iddia edilmektedir. Bu bağlamda kimlik gelişimi açısından kritik bir gelişim dönemini ifade eden ergenlik döneminde olan lise öğrencilerinin din dışı yönelimlere eğilimlerinin araştırılması önemlidir. Böylelikle kimliğin önemli bir bileşeni olan dinin gençler için ifade ettiği anlamın ne olduğu, dinî kimliğin gelişiminde etkili olan unsurların neler olduğu ve din eğitiminin bu husustaki etkinliği hakkında bilgi edinmek mümkün olacaktır. Elde edilecek bilgilerle dinî kültürün yeni nesle aktarımında daha etkili bir din eğitimi planlaması yapmak mümkün olacaktır. Lise gençliğinin din dışı yönelim eğilimlerini ve bu hususta din eğitimi ve çevresel unsurların rollerini ortaya koymayı amaçladığımız çalışmamız 2021-2022 yılında Konya il merkezinde gerçekleştirdiğimiz nicel bir araştırmadır. Araştırmada “Din Dışı Yönelim Ölçeği” ve “Ok-Dinî Tutum Ölçeği” kullanılmıştır. Kota örnekleme yöntemiyle belirlenen 473 kişilik örneklemden topladığımız veriler SPSS 15 programı ile analiz edilmiştir. Elde edilen bulgulara göre gençlerin %6’sı yüksek düzeyde, %12’si ise orta düzeyde din dışı yönelim eğilimi göstermektedir. Gençlerin %3,ü ateist, %3’ü agnostik ve %2’si ise deist Tanrı anlayışını benimsemektedir. Katılımcıların %70,2’si hiçbir şüphe duymadan Allah’ın varlığına inanırken, %21,4’ü ise bazı şüpheleri olmakla birlikte Allah’ın var olduğuna inanmaktadır. Allah’ın varlığına inanma ile olumlu dini tutuma sahip olma arasında pozitif yönlü pozitif yönlü yüksek korelasyon (r=0,722, p=0,000) vardır. Allah’ın varlığına inanma ile din dışı yönelim arasında ise negatif yönlü yüksek korelasyon (r=-0,833, p=0,000) tespit edilmiştir. Gençlerin dini tutumları ve din dışı yönelimleri üzerinde en fazla etkili olan kurum ailedir. Bu yönüyle manevi değerlerin genç kuşaklara aktarımında ilk sırada gelen aile kurumunun güçlendirilmesi, ebeveynlerin bilinçlendirilmesi büyük önem arz etmektedir. Ayrıca okul ve çevre ile ilgili çeşitli değişkenlerin de gençlerin dini tutumları ve din dışı yönelimleri üzerinde etkisi vardır. Dine önem verilen ve hoşgörünün egemen olduğu bir aileye sahip olmak, okulda verilen din eğitiminden memnun olmak, okul dışında da din eğitimi almak, dini yaşamla ilgili olumlu rol modellere sahip olmak gençlerin dine karşı olumlu tutum geliştirmelerini desteklemekte ve din dışı yönelimlere eğilimlerini de azaltmaktadır. Dolayısıyla okullarda verilen din eğitimi hizmetinin kalitesinin artırılması, öğretmenlerin aynı zamanda olumlu rol model olmaları, müfredat ve ders kitaplarının çağın ihtiyaçlarına cevap verecek şekilde güncellenmesi, ateizm, deizm, agnostisizm gibi akımların gençlerin inanç dünyalarına şüphe tohumları ekmesini engelleyecektir. Aile ve okul dışında da dinin olumlu temsili gençleri dine karşı olumlu tutum geliştirmeye yönlendirmekte ve varoluşsal sorularına din dışından cevap arama ihtiyacını da azaltmaktadır.

Ethical Statement

Bu makale “Lise Öğrencilerinde Ateizm ve Deizm Eğilimi Üzerine Bir Araştırma (Konya örneği)” başlıklı doktora tezinden (Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2022, Konya) yararlanılarak hazırlanmıştır. Çalışma, Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Bilimsel Araştırmalar Etik Kurulu Başkanlığı tarafından verilen 19.03.2021 tarih ve 2021/134 sayılı izin doğrultusunda yürütülmüştür.

References

  • Acock, Alan C. - Bengtson, Vern L. “On the Relative Influence of Mothers and Fathers: A Covariance Analysis of Political and Religious Socialization”. Journal of Marriage and Family 40/3 (1978), 519-530.
  • Akdemi̇r, Ayşe Betül. “Öğrencilerde İnanç Problemine Neden Olan Faktörlerin Belirlenme-si”. dergiabant (Abant İzzet Baysal Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi) 8/1 (2020), 318-342.
  • Arslan, Mustafa. “Kitle İletişim Araçları, Medya ve Din İlişkisi Üzerine”. Birey ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi 6/1 (2016), 5-26.
  • Aydın, Ali Rıza. Dini İnkârın Psiko-Sosyal Nedenleri. Samsun: On Dokuz Mayıs Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 1995.
  • Aydın, Ayşe Betül. “Gelişimin Doğası”. Eğitim Psikolojisi Gelişim-Öğrenme-Öğretim. 29-55. Ankara: Pegem Akademi, 25. Baskı., 2022.
  • Bahadır, Abdülkerim. “Ergenlik Döneminde Dini Şüphe ve Tereddütler (Lise Öğrencileri Üzerinde Bir Araştırma)”. Gençlik Din ve Değerler Psikolojisi. ed. Hayati Hökelekli. İstanbul: Dem Yayınları, 2015.
  • Baker-Sperry, Lori. “Passing on the Faith: The Father’s Role in Religious Transmission”. Sociological Focus 34/2 (2001), 185-198.
  • Bengtson, Vern L. Families and Faith: How Religion is Passed Down Across Generations. New York: Oxford University Press, 2013.
  • Bilgin, Abdülcelil. “Din, Dindar, Dindarlık: Özeleştirel Bir Değerlendirme”. Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 2/2 (2014), 75-84.
  • Campbell, Colin. Toward a Sociology of Irreligion. London: Macmillan Education UK, 1971. https://doi.org/10.1007/978-1-349-00795-0
  • Coşkun, Kemal. İmam Hatip Lisesi Öğrencilerinde Din Anlayışı ve Sosyal Değerler Algısı. An-kara: Ankara Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2020.
  • Cragun, Ryan vd. “Religious/Secular Distance: How far Apart Are Teenagers and Their Parents?” Psychology of Religion and Spirituality 10 (2018), 288-295.
  • Çalışkan, Sacide. Z Kuşağında Deizm Algısı ve Deistliğe Yönelten Sosyolojik Faktörler. Çanak-kale: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Yüksek Li-sans Tezi, 2021.
  • Çapcıoğlu, İhsan. “Gençlik Dönemi ‘Kimlik Arayışı’nın Demokratik Değerlerin ve İletişim Becerilerinin Gelişimine Etkisi”. Siirt Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 1/2 (2014), 57-76.
  • Çayır, Celal. “Ergenlerin Dini İnanç, Şüphe ve Dini Tutumları Üzerine Bir Araştırma”. Bilim-name 1/2 (2014), 59-88.
  • Drescher, Elizabeth. Nones by Many Other Names: The Religiously Unaffiliated in the News, 18th to 20th Century. Oxford University Press, 2014.
  • Eler Çay, Ebru. Lise Gençliğinde Dini Sosyalleşme; Batman İl Merkezi Örneği. Çorum: Hitit Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2019.
  • Erkorkmaz, Ünal vd. “Doğrulayıcı Faktör Analizi ve Uyum İndeksleri”. Turkiye Klinikleri Journal of Medical Sciences 33/1 (2013), 210-223. https://doi.org/10.5336/medsci.2011-26747
  • Francis, Leslie J. - Brown, Laurence B. “The Influence of Home, Church and School on Pra-yer among Sixteen-Year-Old Adolescents in England”. Review of Religious Research 33/2 (1991), 112-122.
  • Hassall, Christopher - Bushfield, Ian. “Increasing Diversity in Emerging Non-Religious Communities”. Secularism and Nonreligion 3/7 (2014), 1-9.
  • Hassall, Christopher - Bushfield, Ian. “Increasing Diversity in Emerging Non-Religious Communities”. Secularism and Nonreligion 3 (11 Aralık 2014). https://doi.org/10.5334/snr.as
  • Heneghan, Tom. “‘No Religion’ Third World Group after Christians, Muslims”. Reuters (18 Aralık 2012). https://www.reuters.com/article/us-religion-world-idINBRE8BH0KG20121218
  • Hökelekli, Hayati. Din Psikolojisi. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1993.
  • Kandemi̇r, Sibel. “Lise Öğrencilerinde Din Dışı Yönelim: Bir Ölçek Geliştirme Çalışması”. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 8/2 (Eylül 2021), 230-256.
  • Karagöz, Yalçın. SPSS AMOS META Uygulamalı İstatiksel Analizler. Ankara: Nobel Yayıncılık, 2019.
  • Karasar, Niyazi. Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayıncılık, 2016.
  • Kasselstrand, Isabella. “Secularity and Irreligion in Cross‐National Context: A Nonlinear Approach”. Journal for the Scientific Study of Religion 58/3 (Eylül 2019), 626-642.
  • Kılavuz, M. Akif. “Ergenlerde Özdeşleşme ve Din Eğitimi”. Gençlik Din ve Değerler Psikoloji-si. ed. Hayati Hökelekli. İstanbul: Dem Yayınları, 2015.
  • Konda Araştırma & Danışmanlık. “Hayat Tarzları / Toplumsal Cinsiyet”. Erişim 12 Nisan 2021. https://konda.com.tr/rapor/22/hayat-tarzlari-toplumsal-cinsiyet
  • Madge, Nicola - Hemming, Peter J. “Young British Religious ‘Nones’: Findings from the Yo-uth On Religion Study”. Journal of Youth Studies 20/7 (2016), 872-888.
  • Mendeş, Necip Fazıl. Ortaöğretim Öğrencilerinin İnanç Esaslarını Algılayış Biçimleri (Tuzla Örneği). Sakarya: Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2010.
  • Ok, Üzeyir. “Dini tutum ölçeği: ölçek geliştirme ve geçerlik çalışması”. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi 8/2 (2011), 528-549.
  • Ok, Üzeyir. “The Ok-Religious Attitude Scale (Islam): Introducing an Instrument Originated in Turkish for International Use”. Journal of Beliefs & Values 37/1 (2016), 55-67.
  • Oluğ, Fatma. Ergenlik Dönemindeki Öğrencilerde Dini Tutum ve Davranışlar (Sakarya Örne-ği). Sakarya: Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2011.
  • Özçomak, Mehmet Suphi - Çebi̇, Kübranur. “İstatistiksel Güç Analizi: Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi Üzerine Bir Uygulama”. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi 31/2 (2017), 413-431.
  • Özyürek, Arzu. “Okul Öncesi Çocuğa Sahip Anne-Babalara Yönelik ‘Çocuk Yetiştirmeye İliş-kin Anne-Baba Görüşleri Ölçeği’ ve ‘Anne-Baba Tutum Ölçeği’ Geliştirme Çalışması”. Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Çalışmaları Dergisi/International Journal Of Early Childhood EducaitonStudies 2/1 (2017), 26-38.
  • Ribberink, Egbert. “There is probably no God” A Quantitative Study of Anti-religiosity in Wes-tern Europe. Leuven: KU Leuven Faculteit Sociale Wetenschappe, 2017.
  • Sevi̇nç, Kenan vd. “Dindar ve Spiritüel Olmama (DİSOL) Ölçeğinin Türkçe’ye Uyarlanması”. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 6 (2015), 59-86.
  • Şanlı, Deniz - Öztürk, Candan. “Anne Babaların Çocuk Yetiştirme Tutumları ve Tutumlar Üzerine Kültürün Etkisi”. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi 8/4 (2015), 240-246.
  • Tavşancıl, Ezel. Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi. Ankara: Nobel Yayıncılık, 2006.
  • Ünverdi̇, Mustafa. “Din Karşıtı Yayınlar ve Gençlerde Ateistik Eğilimin Nedenleri”. İlahiyat Akademi 12 (2020), 145-182.
  • Vernon, Glenn M. “The Religious ‘Nones’: A Neglected Category”. Journal for the Scientific Study of Religion 7/2 (1968), 219. https://doi.org/10.2307/1384629
  • Wohlrab-Sahr, Monika - Kaden, Tom. “Exploring the Non-Religious: Societal Norms, Attitu-des and Identities, Arenas of Conflict”. Archives de sciences sociales des religions 167 (20 Ekim 2014), 105-125. https://doi.org/10.4000/assr.26145
  • Wulff, David M. Psychology of Religion, Classic &Contemporary. (New Jersey: John Wiley Sons, 1997.
  • Yapıcı, Asım. “Şüphe ve İnanç Kıskacında Gençlerin Din ve Dindarlık Algıları”. İlahiyat Aka-demi 12 (2020), 1-44.
  • Yeditepe Üniversitesi - MAK Danışmanlık. Türkiye Geneli Gençlik Araştırması (2020).
  • Yılmaz, Cengiz vd. Bilimsel Araştırma Yöntemleri. İstanbul: Lisans Yayıncılık, 2016.
  • Yılmaz, M.Betül. “İlköğretim 6. ve 7. Sınıf Öğrencilerinin Bilgisayara Yönelik Bağımlılık Gös-terme Eğilimlerinin Farklı Değişkenlere Göre İncelenmesi”. Eğitim Teknolojileri Araş-tırmaları Dergisi 1/1 (2010), 1-16.
  • Zavalsız, Yusuf - Şahin, Ensar. “Ateist ve Deistlerin Din Algısı: Üniversite Öğrencileri Üzeri-ne Psiko-Sosyolojik Bir Araştırma / Approachs of Atheists and Deists to Religion: A Psycho-Sociological Research on University Students”. Journal of History Culture and Art Research 7/2 (2018), 567-599.

Religious Attitude and Non-Religious Orientation in High School Students

Year 2024, Volume: 24 Issue: 1, 265 - 290, 30.06.2024
https://doi.org/10.33420/marife.1338467

Abstract

Religion is a phenomenon that continues its existence in life by being reinterpreted with paradigms about existence and life, although it has unchangeable principles in terms of its principles. The role of religion in human life changes in the historical process. Religion, which was active in all areas of life from economy to politics, from education to art in the Middle Ages, has largely lost its influence in the public sphere in modern societies. In the postmodern period, institutional religion has lost even more power with the developing individualism. In this period, religion has turned into a phenomenon shaped according to personal thoughts and desires. Today, especially in Western societies, it is seen that religious identity definitions are decreasing day by day. The number of people who define themselves with non-religious identities such as "no religion, atheist, agnostic, secular, humanist" is increasing daily among the young generation worldwide, especially in Europe and America. In the globalizing world, it is difficult to say that the youth of our country has never accepted identities that are alternative to or opposed to religion. Some studies claim that religiosity has decreased in our country in recent years, and atheist and deist understandings have increased compared to the past years. In this context, it is essential to investigate the tendencies of high school students in adolescence towards non-religious orientations, which is a critical developmental period in terms of identity development. In this way, it will be possible to obtain information about the meaning of religion, which is an essential component of identity, for young people, what are the factors that are effective in developing religious identity, and the effectiveness of religious education in this regard. With the information to be obtained, it will be possible to plan a more effective religious education to transfer religious culture to the new generation. Our study, which aims to reveal the non-religious orientation tendencies of high school youth and the roles of religious education and environmental factors, is quantitative research conducted in Konya province center in 2020-2021. "Non-religious Orientation Scale" and "Ok-Religious Attitude Scale" were used in the study. The data we collected from a sample of 473 people determined by quota sampling method were analysed with SPSS 15 software. According to the findings obtained, 6% of young people show a high level of non-religious orientation tendency, and 12% show a moderate level of non-religious orientation tendency. 3% of the young people adopt atheist, 3% agnostic, and 2% deist understanding of God. While 70.2% of the participants believe in the existence of God without any doubt, 21.4% believe that God exists, although they have some doubts. There is a high positive correlation (r=0,722, p=0,000) between believing in the existence of God and having a positive religious attitude. There is a high negative correlation (r=-0,833, p=0,000) between believing in the existence of God and non-religious orientation. The family is the most influential institution on the religious attitudes and non-religious orientations of young people. In this respect, strengthening the family institution, which comes first in transferring spiritual values to young generations, and raising awareness of parents is very important. In addition, various variables related to school and environment also affect young people's religious attitudes and non-religious orientations. Having a family where religion is given importance and tolerance is dominant, being satisfied with the religious education given at school, receiving religious education outside the school, and having positive role models about religious life support young people to develop positive attitudes towards religion and reduce their tendency towards non-religious orientations. Therefore, increasing the quality of religious education services provided in schools, teachers being positive role models, and updating the curriculum and textbooks to meet the needs of the age will prevent movements such as atheism, deism, and agnosticism from sowing seeds of doubt in the belief world of young people. Positive representation of religion outside the family and school leads young people to develop positive attitudes toward religion. It reduces the need to seek answers to their existential questions outside religion.

Ethical Statement

This study was produced based on the PhD thesis named " A Study on Atheism and Deism Tendency in High School Students (The Sample of Konya)” (Necmettin Erbakan University, Social Sciences Institute, 2022, Konya). The study was conducted in accordance with the permission dated 19.03.2021 and numbered 2021/134 given by Necmettin Erbakan University Social and Human Sciences Scientific Research Ethics Committee.

References

  • Acock, Alan C. - Bengtson, Vern L. “On the Relative Influence of Mothers and Fathers: A Covariance Analysis of Political and Religious Socialization”. Journal of Marriage and Family 40/3 (1978), 519-530.
  • Akdemi̇r, Ayşe Betül. “Öğrencilerde İnanç Problemine Neden Olan Faktörlerin Belirlenme-si”. dergiabant (Abant İzzet Baysal Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi) 8/1 (2020), 318-342.
  • Arslan, Mustafa. “Kitle İletişim Araçları, Medya ve Din İlişkisi Üzerine”. Birey ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi 6/1 (2016), 5-26.
  • Aydın, Ali Rıza. Dini İnkârın Psiko-Sosyal Nedenleri. Samsun: On Dokuz Mayıs Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 1995.
  • Aydın, Ayşe Betül. “Gelişimin Doğası”. Eğitim Psikolojisi Gelişim-Öğrenme-Öğretim. 29-55. Ankara: Pegem Akademi, 25. Baskı., 2022.
  • Bahadır, Abdülkerim. “Ergenlik Döneminde Dini Şüphe ve Tereddütler (Lise Öğrencileri Üzerinde Bir Araştırma)”. Gençlik Din ve Değerler Psikolojisi. ed. Hayati Hökelekli. İstanbul: Dem Yayınları, 2015.
  • Baker-Sperry, Lori. “Passing on the Faith: The Father’s Role in Religious Transmission”. Sociological Focus 34/2 (2001), 185-198.
  • Bengtson, Vern L. Families and Faith: How Religion is Passed Down Across Generations. New York: Oxford University Press, 2013.
  • Bilgin, Abdülcelil. “Din, Dindar, Dindarlık: Özeleştirel Bir Değerlendirme”. Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 2/2 (2014), 75-84.
  • Campbell, Colin. Toward a Sociology of Irreligion. London: Macmillan Education UK, 1971. https://doi.org/10.1007/978-1-349-00795-0
  • Coşkun, Kemal. İmam Hatip Lisesi Öğrencilerinde Din Anlayışı ve Sosyal Değerler Algısı. An-kara: Ankara Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2020.
  • Cragun, Ryan vd. “Religious/Secular Distance: How far Apart Are Teenagers and Their Parents?” Psychology of Religion and Spirituality 10 (2018), 288-295.
  • Çalışkan, Sacide. Z Kuşağında Deizm Algısı ve Deistliğe Yönelten Sosyolojik Faktörler. Çanak-kale: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Yüksek Li-sans Tezi, 2021.
  • Çapcıoğlu, İhsan. “Gençlik Dönemi ‘Kimlik Arayışı’nın Demokratik Değerlerin ve İletişim Becerilerinin Gelişimine Etkisi”. Siirt Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 1/2 (2014), 57-76.
  • Çayır, Celal. “Ergenlerin Dini İnanç, Şüphe ve Dini Tutumları Üzerine Bir Araştırma”. Bilim-name 1/2 (2014), 59-88.
  • Drescher, Elizabeth. Nones by Many Other Names: The Religiously Unaffiliated in the News, 18th to 20th Century. Oxford University Press, 2014.
  • Eler Çay, Ebru. Lise Gençliğinde Dini Sosyalleşme; Batman İl Merkezi Örneği. Çorum: Hitit Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2019.
  • Erkorkmaz, Ünal vd. “Doğrulayıcı Faktör Analizi ve Uyum İndeksleri”. Turkiye Klinikleri Journal of Medical Sciences 33/1 (2013), 210-223. https://doi.org/10.5336/medsci.2011-26747
  • Francis, Leslie J. - Brown, Laurence B. “The Influence of Home, Church and School on Pra-yer among Sixteen-Year-Old Adolescents in England”. Review of Religious Research 33/2 (1991), 112-122.
  • Hassall, Christopher - Bushfield, Ian. “Increasing Diversity in Emerging Non-Religious Communities”. Secularism and Nonreligion 3/7 (2014), 1-9.
  • Hassall, Christopher - Bushfield, Ian. “Increasing Diversity in Emerging Non-Religious Communities”. Secularism and Nonreligion 3 (11 Aralık 2014). https://doi.org/10.5334/snr.as
  • Heneghan, Tom. “‘No Religion’ Third World Group after Christians, Muslims”. Reuters (18 Aralık 2012). https://www.reuters.com/article/us-religion-world-idINBRE8BH0KG20121218
  • Hökelekli, Hayati. Din Psikolojisi. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1993.
  • Kandemi̇r, Sibel. “Lise Öğrencilerinde Din Dışı Yönelim: Bir Ölçek Geliştirme Çalışması”. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 8/2 (Eylül 2021), 230-256.
  • Karagöz, Yalçın. SPSS AMOS META Uygulamalı İstatiksel Analizler. Ankara: Nobel Yayıncılık, 2019.
  • Karasar, Niyazi. Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayıncılık, 2016.
  • Kasselstrand, Isabella. “Secularity and Irreligion in Cross‐National Context: A Nonlinear Approach”. Journal for the Scientific Study of Religion 58/3 (Eylül 2019), 626-642.
  • Kılavuz, M. Akif. “Ergenlerde Özdeşleşme ve Din Eğitimi”. Gençlik Din ve Değerler Psikoloji-si. ed. Hayati Hökelekli. İstanbul: Dem Yayınları, 2015.
  • Konda Araştırma & Danışmanlık. “Hayat Tarzları / Toplumsal Cinsiyet”. Erişim 12 Nisan 2021. https://konda.com.tr/rapor/22/hayat-tarzlari-toplumsal-cinsiyet
  • Madge, Nicola - Hemming, Peter J. “Young British Religious ‘Nones’: Findings from the Yo-uth On Religion Study”. Journal of Youth Studies 20/7 (2016), 872-888.
  • Mendeş, Necip Fazıl. Ortaöğretim Öğrencilerinin İnanç Esaslarını Algılayış Biçimleri (Tuzla Örneği). Sakarya: Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2010.
  • Ok, Üzeyir. “Dini tutum ölçeği: ölçek geliştirme ve geçerlik çalışması”. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi 8/2 (2011), 528-549.
  • Ok, Üzeyir. “The Ok-Religious Attitude Scale (Islam): Introducing an Instrument Originated in Turkish for International Use”. Journal of Beliefs & Values 37/1 (2016), 55-67.
  • Oluğ, Fatma. Ergenlik Dönemindeki Öğrencilerde Dini Tutum ve Davranışlar (Sakarya Örne-ği). Sakarya: Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2011.
  • Özçomak, Mehmet Suphi - Çebi̇, Kübranur. “İstatistiksel Güç Analizi: Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi Üzerine Bir Uygulama”. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi 31/2 (2017), 413-431.
  • Özyürek, Arzu. “Okul Öncesi Çocuğa Sahip Anne-Babalara Yönelik ‘Çocuk Yetiştirmeye İliş-kin Anne-Baba Görüşleri Ölçeği’ ve ‘Anne-Baba Tutum Ölçeği’ Geliştirme Çalışması”. Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Çalışmaları Dergisi/International Journal Of Early Childhood EducaitonStudies 2/1 (2017), 26-38.
  • Ribberink, Egbert. “There is probably no God” A Quantitative Study of Anti-religiosity in Wes-tern Europe. Leuven: KU Leuven Faculteit Sociale Wetenschappe, 2017.
  • Sevi̇nç, Kenan vd. “Dindar ve Spiritüel Olmama (DİSOL) Ölçeğinin Türkçe’ye Uyarlanması”. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 6 (2015), 59-86.
  • Şanlı, Deniz - Öztürk, Candan. “Anne Babaların Çocuk Yetiştirme Tutumları ve Tutumlar Üzerine Kültürün Etkisi”. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi 8/4 (2015), 240-246.
  • Tavşancıl, Ezel. Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi. Ankara: Nobel Yayıncılık, 2006.
  • Ünverdi̇, Mustafa. “Din Karşıtı Yayınlar ve Gençlerde Ateistik Eğilimin Nedenleri”. İlahiyat Akademi 12 (2020), 145-182.
  • Vernon, Glenn M. “The Religious ‘Nones’: A Neglected Category”. Journal for the Scientific Study of Religion 7/2 (1968), 219. https://doi.org/10.2307/1384629
  • Wohlrab-Sahr, Monika - Kaden, Tom. “Exploring the Non-Religious: Societal Norms, Attitu-des and Identities, Arenas of Conflict”. Archives de sciences sociales des religions 167 (20 Ekim 2014), 105-125. https://doi.org/10.4000/assr.26145
  • Wulff, David M. Psychology of Religion, Classic &Contemporary. (New Jersey: John Wiley Sons, 1997.
  • Yapıcı, Asım. “Şüphe ve İnanç Kıskacında Gençlerin Din ve Dindarlık Algıları”. İlahiyat Aka-demi 12 (2020), 1-44.
  • Yeditepe Üniversitesi - MAK Danışmanlık. Türkiye Geneli Gençlik Araştırması (2020).
  • Yılmaz, Cengiz vd. Bilimsel Araştırma Yöntemleri. İstanbul: Lisans Yayıncılık, 2016.
  • Yılmaz, M.Betül. “İlköğretim 6. ve 7. Sınıf Öğrencilerinin Bilgisayara Yönelik Bağımlılık Gös-terme Eğilimlerinin Farklı Değişkenlere Göre İncelenmesi”. Eğitim Teknolojileri Araş-tırmaları Dergisi 1/1 (2010), 1-16.
  • Zavalsız, Yusuf - Şahin, Ensar. “Ateist ve Deistlerin Din Algısı: Üniversite Öğrencileri Üzeri-ne Psiko-Sosyolojik Bir Araştırma / Approachs of Atheists and Deists to Religion: A Psycho-Sociological Research on University Students”. Journal of History Culture and Art Research 7/2 (2018), 567-599.
There are 49 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Religious Education, Religious Studies (Other)
Journal Section Research Article
Authors

Sibel Kandemir 0000-0002-1002-4378

Publication Date June 30, 2024
Acceptance Date December 10, 2023
Published in Issue Year 2024Volume: 24 Issue: 1

Cite

ISNAD Kandemir, Sibel. “Lise Öğrencilerinde Dinî Tutum Ve Din Dışı Yönelim”. Marife Dini Araştırmalar Dergisi 24/1 (June 2024), 265-290. https://doi.org/10.33420/marife.1338467.