Research Article
BibTex RIS Cite

Web Of Science Veri Tabanında Arap Edebiyatı İle İlgili Yapılan Akademik Çalışmaların Bibliyometrik Analizi (2005-2023)

Year 2025, Volume: 25 Issue: 1, 135 - 160, 30.06.2025
https://doi.org/10.33420/marife.1536573

Abstract

Arap dili uluslararası alanda önde gelen dillerdendir. Bunun önemli sebeplerinden biri İslam dininin ana kaynağının bu dilde olmasıdır. Kur’an’ın okunması, yazılması, çoğaltılması, tefsir edilmesi gibi çalışmalar Arap diliyle doğrudan ilgilidir. Bundan dolayı Arap olmayan bazı Müslümanlar da dünyevi, ticarî, sosyal amaçlar gözetmeksizin ilahi mesajları anlamak için Arapçanın okunması, telaffuzu ve anlaşılmasına kendi dillerinden çok daha fazla önem vermişlerdir. Bununla birlikte ana dili Arapça olan veya Arapçayı konuşan çok sayıda insanın olması Arap dilinin din, tarih, kültür ve çeşitli alanlarda etkilerini uluslararası bir düzeyde olmasını gerektirmektedir. Diğer taraftan oryantalistlerin İslami alandaki çalışmaları batılıların da Arap diline ilgilerini uyandırmıştır. Bu kadar popüler olan Arap dilinin edebiyatının akademik alanda elbette yansımaları olacaktır. Bu alandaki akademik çalışmalar nicelik ve nitelik açısından hangi seviyede olduğu nicel bir araştırma olan bibliyometrik analizle ortaya konulmaya çalışılacaktır. Çünkü alanda yayımlanmış sınırlı sayıdaki makaleyi birlikte incelemek sistemli literatür taramalarıyla yapılabilir. Fakat çok sayıdaki bilimsel verileri incelemek için bibliyometrik analiz yöntemi kullanılması gerekir. Önceki imkânlarla bu tür çalışmaların sadece künye bilgileri sunulabilirken yeni gelişmeler sayesinde bibliyometrik analizler yapılarak çalışmaların değerlendirilebilme imkânı sağlanabilmektedir. Klasik usullerle yapılan bazı çalışmalarda verilen bilgiler sınırlıdır. İlgili alanda bilimsel çalışmaların hepsini aynı anda incelemenin tek yolu bibliyometrik analizlerdir. Bu tür araştırmalar sayesinde gelecekteki araştırma alanlarının geliştirilmesine imkân sağlanır. Bilimsel analizler, yapılan bilimsel yayınların dağılımını ölçmek ve niceliksel bir analizini ortaya koymak için yapılan bir metottur. Bu çalışmada Web of Science indekslerinde yayımlanan Arap edebiyatı ile ilgili makalelerin bibliyometrik analizi amaçlanmıştır. 1964 yılında kurulan Web of Science, yıllar içinde hızla büyüyerek dünya çapında araştırmacılara erişim imkânı sunan kapsamlı bir veri tabanı haline gelmiştir. Fakat bu sitedeki nicel olarak fazla olan akademik çalışmalardan daha iyi faydalanılması için işlenmesine ve değerlendirilmesine ihtiyaç duyulmaktadır. Bu sayede yapılan çalışmaların değerlendirilmesi mümkün olabilir. Bu yöntemle bibliyometrik analiz, sayısal alanlarda yaygın olarak kullanılmakla birlikte sosyal bilimlerde de kullanılmaktadır. İlahiyat alanında bibliyometrik analizler yapılmaya başlanmış, son yıllarda bu çalışmalar artış göstermiştir. Bu çalışmada WEB OF SCİENCE veri tabanında 2005-2023 yılları arasında Arap edebiyatı alanında yayımlanan 313 akademik yayınlar ve bunlar arasındaki ilişkiler nicel olarak tahlil edilerek bibliyometrik analizi yapılmıştır. Bu analizle şimdiye kadar yapılan çalışmaların bundan sonraki Arap literatüründe yapılacak araştırmalara yön vereceği öngörülmüştür. Bu çalışmadaki veriler çoğunlukla ESCI, AHCI, SSCI dizinlerinde yer alan makalelerden elde edilmiştir. Bu çalışmada farklı bir yöntem kullanılmıştır. Veriler, WoS veri tabanından elde edilmiştir. Anahtar kelime olarak “Arabic literature” kelimeleriyle taranmış, BibTeX çıktısına ulaşılan veriler, R Studio Bibliometriks uygulaması kullanılarak, bazı sonuçlar ise yeni tablolar oluşturularak görselleştirilmiş, araştırmaların sorularına yönelik belirli parametrelere göre başlıklar halinde kategorilere ayrılmıştır. Bu çalışmada odak nokta dünyada Arap edebiyatında yapılan araştırmalarda Türkiye’deki araştırmaların yeri nedir? sorusuna cevap arayıp uluslararası düzeyde Arap edebiyatı alanında yapılan araştırmalarda şimdiye kadar yapılanları görüp öngörülerde bulunmak, yapılacak araştırmalara katkı sağlamak hedeflenmiştir. Arap edebiyatı alanında Türkiye’de önemli çalışmaların yapıldığı ancak bu çalışmaların alana katkısının zayıf olduğu görülmüştür. Bunun önemli bir sebebi bu çalışmaların Türkçe dilinde olmasından dolayı uluslararası düzeyde anlaşılamamasıdır. Çalışmada Arap edebiyatı konulu akademik çalışmaların yıllara göre dağılımı nasıldır? Arap edebiyatı alanında akademik çalışmalarda hangi yazarlar öne çıkmaktadır? Arap edebiyatı konulu makaleler hangi kurumlarda yayımlanmıştır? Arap edebiyatı alanında yayın yapan dergilerin hangileri alanda en yetkindir? Türkiye’de Arap edebiyatı alanında makale yayımlayan akademisyenlerin uluslararası atıf alması hangi düzeydedir? Sorularına maddeler halinde cevaplar aranacaktır. Bu konuda birçok akademik çalışma yapılmış olduğundan, makalenin sınırlarını aşmamak adına bu çalışmaların içeriği ve niteliği ayrıntılı olarak değerlendirilememiş, yalnızca bazılarının öz bölümleri incelenmiştir.

References

  • Amir, Ghasemian vd. “Evaluation of Quality Performance and Social Effectiveness of Arts and Humanities Journals Indexed in the Web of Science Database”. DESIDOC Journal of Library & Information Technology 44/1 (Ocak 2024), 17-24. https://doi.org/10.14429/djlit.44.1.18970
  • Aria, Cuccurullo, Massimo, Corrado. “Bibliometrix: an R-Tool for Comprehensive Science Mapping Analysis”. Journal Of Informetrics 11/4 (2017).
  • Arslan, Adnan vd. “Journal of Arabic Literature’ın Web of Science Veri Tabanına Dayalı Bibliyometrik Analizi”. İlahiyat Akademi 19 (30 Haziran 2024), 1-31. https://doi.org/10.52886/ilak.1453715
  • Arslan, Adnan. “Türk İlahiyatlarında Kaleme Alınan Hadis Konulu Makalelerin Betimsel Bibliyometrik Analizi: 2023 Yılı Özelinde”. HADITH 12 (31 Temmuz 2024), 67-98. https://doi.org/10.61218/hadith.1463864
  • Arslan, Adnan. “Web of Science Veri Tabanına Dayalı Bibliyometrik Değerlendirme: Hadis Üzerine Yapılan Makaleler”. Trabzon İlahiyat Dergisi 11/1 (30 Haziran 2024), 35-53. https://doi.org/10.33718/tid.1441632
  • Bowen, Glenn A. “Document Analysis as a Qualitative Research Method”. Qualitative Research Journal 9/2 (2009).
  • Danica, Zeleznik vd. “A Bibliometric Analysis of the Journal of Advanced Nursing 1976-2015”. Journal of Advanced Nursing 73/10 (2017).
  • Derviş, Hamit. “Bibliometric Analysis using Bibliometrix an R Package”. Journal of Scientometric Res. 8/3 (2019).
  • Huang, Ying vd. “Early Insights on the Emerging Sources Citation Index (ESCI): An Overlay Map-Based Bibliometric Study”. Scientometrics 111/3 (01 Haziran 2017), 2041-2057. https://doi.org/10.1007/s11192-017-2349-3
  • Ivan, Tomaz, Zupic, Cater. “Bibliometric Methods in Management and Organization”. Organizational Research Methods 18/3 (2015).
  • Koç, Ahmet vd. “Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi Üzerine Bibliyometrik Bir Analiz”. Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 57/57 (31 Aralık 2019), 1-24. https://doi.org/10.15370/maruifd.679169
  • Leydesdorff, Loet. “Mapping Interdisciplinarity at the Interfaces between the Science Citation Index and the Social Science Citation Index”. https://doi.org/10.1007/s11192-007-1694-z
  • Masoud, Bavanpouri vd. “Study Articles In The Journal Of Studies In Arabic Language And Literature From A Content Analysis Perspective”. IJAZ ARABI Journal of Arabic Learning 4/1 (2021), 89-101.
  • Naveen, Donthu vd. “How to Conduct a Bibliometric Analysis: an Overview and Guidelines”. Journal of Business Research 133 (2021).
  • Somoza-Fernandez, Marta vd. “Journal Coverage of the Emerging Sources Citation Index”. Learned Publishing 31/3 (2018), 199-204. https://doi.org/10.1002/leap.1160
  • “Anaquel de Estudios Arabes”. Erişim 20 Ağustos 2024. https://www.scimagojr.com/journalsearch.php?q=21101165532&tip=sid&clean=0
  • Brill. “Journal of World Literature”. Erişim 20 Ağustos 2024. https://brill.com/view/journals/jwl/jwl-overview.xml

Bibliometric Evaluation Based on Web of Science Database Arabıc Lıterature: Articles on Arabic Literatüre (2005-2023)

Year 2025, Volume: 25 Issue: 1, 135 - 160, 30.06.2025
https://doi.org/10.33420/marife.1536573

Abstract

Arabic is one of the leading languages internationally. One of the important reasons for this is that the main source of Islam is in this language. Activities such as reading, writing, reproducing and interpreting the Qur'an are directly related to the Arabic language. Therefore, some non-Arab Muslims, regardless of their worldly, commercial and social purposes, have attached much more importance to the reading, pronunciation and understanding of Arabic than their own language in order to understand the divine message. However, the large number of people whose mother tongue is Arabic and who speak Arabic brought the Arabic language an international impact in the fields of religion, history, culture and various fields. On the other hand, the work of Orientalists in the Islamic sciences has aroused the interest of Westerners in the Arabic language. The literature of the Arabic language, which is so popular, will of course have reflections in the academic field. We will try to reveal the level of academic studies in this field in terms of quantity and quality by implementing bibliometric analysis, which is a quantitative research method. Because examining the limited number of articles published in the field together can be achieved through systematic literature reviews. However, the bibliometric analysis method should be the preferred method when examining a large number of scientific data. With the previous opportunities, only the colophon information of such studies could be presented, but thanks to new developments, bibliometric analysis can be made, and studies can be evaluated on different levels. Bibliometric analysis is the only way to examine all scientific studies in the relevant field at the same time. This type of research enables the development of future research areas. Scientific analysis is a method to measure the distribution of scientific publications and to provide a quantitative analysis. This study aims to bibliometrically analyze all articles written in Arabic literature published in WoS since 1964. WoS has been growing rapidly in volume and offers many opportunities to reach stakeholders worldwide. However, the large amount of academic work on this site needs to be processed and evaluated for better utilization. In this way, it may be possible to evaluate the work done. This method of bibliometric analysis is widely used by scholars in quantitative fields, but it is also used in social sciences. Bibliometric analysis has started to be implemented in the field of theology and such studies have increased in number in the recent years. 313 academic publications and the relationships between them were quantitatively and bibliometrically analyzed. With this analysis, it was predicted that the studies carried out so far will guide the future research in the Arab literature. The data in the mentioned study were mostly obtained from articles in ESCI, AHCI, and SSCI indexes. A different method was used in the study at hand. The data were obtained from the WoS database. It was searched with the words “Arabic literature” as keywords, the data obtained from BibTex output were visualized using the R Studio Bibliometrix application, some results were visualized by creating new tables, and categorized into headings according to certain parameters for the questions of the research. The focus of this study is to seek answers to the questions “What is the place of research in Turkey on the Arabic literature among the studies in the world?” and to see what has been done so far in the research conducted in the field of Arabic literature at the international level, to make predictions and to contribute to the research to be conducted. It has been observed that important studies have been carried out in the field of Arabic literature in Turkey, but the contribution of these studies to the field is weak. An important reason for this is that these studies cannot be understood at the international level because they are in Turkish. What is the distribution of academic studies on Arabic literature according to years? Which authors are prominent in academic studies on Arabic literature? In which institutions have articles on Arabic literature been published? Which journals publishing in the field of Arabic literature are the most competent in the field? What is the level of international citation of academics who publish articles in the field of Arabic literature in Turkey? Answers to these questions will be looked for in articles. However, due to the large number of academic studies, it is not possible to make a detailed evaluation of the content and quality of these studies, as it would exceed the limits of the article, and only the abstracts of some of them are examined.

References

  • Amir, Ghasemian vd. “Evaluation of Quality Performance and Social Effectiveness of Arts and Humanities Journals Indexed in the Web of Science Database”. DESIDOC Journal of Library & Information Technology 44/1 (Ocak 2024), 17-24. https://doi.org/10.14429/djlit.44.1.18970
  • Aria, Cuccurullo, Massimo, Corrado. “Bibliometrix: an R-Tool for Comprehensive Science Mapping Analysis”. Journal Of Informetrics 11/4 (2017).
  • Arslan, Adnan vd. “Journal of Arabic Literature’ın Web of Science Veri Tabanına Dayalı Bibliyometrik Analizi”. İlahiyat Akademi 19 (30 Haziran 2024), 1-31. https://doi.org/10.52886/ilak.1453715
  • Arslan, Adnan. “Türk İlahiyatlarında Kaleme Alınan Hadis Konulu Makalelerin Betimsel Bibliyometrik Analizi: 2023 Yılı Özelinde”. HADITH 12 (31 Temmuz 2024), 67-98. https://doi.org/10.61218/hadith.1463864
  • Arslan, Adnan. “Web of Science Veri Tabanına Dayalı Bibliyometrik Değerlendirme: Hadis Üzerine Yapılan Makaleler”. Trabzon İlahiyat Dergisi 11/1 (30 Haziran 2024), 35-53. https://doi.org/10.33718/tid.1441632
  • Bowen, Glenn A. “Document Analysis as a Qualitative Research Method”. Qualitative Research Journal 9/2 (2009).
  • Danica, Zeleznik vd. “A Bibliometric Analysis of the Journal of Advanced Nursing 1976-2015”. Journal of Advanced Nursing 73/10 (2017).
  • Derviş, Hamit. “Bibliometric Analysis using Bibliometrix an R Package”. Journal of Scientometric Res. 8/3 (2019).
  • Huang, Ying vd. “Early Insights on the Emerging Sources Citation Index (ESCI): An Overlay Map-Based Bibliometric Study”. Scientometrics 111/3 (01 Haziran 2017), 2041-2057. https://doi.org/10.1007/s11192-017-2349-3
  • Ivan, Tomaz, Zupic, Cater. “Bibliometric Methods in Management and Organization”. Organizational Research Methods 18/3 (2015).
  • Koç, Ahmet vd. “Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi Üzerine Bibliyometrik Bir Analiz”. Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 57/57 (31 Aralık 2019), 1-24. https://doi.org/10.15370/maruifd.679169
  • Leydesdorff, Loet. “Mapping Interdisciplinarity at the Interfaces between the Science Citation Index and the Social Science Citation Index”. https://doi.org/10.1007/s11192-007-1694-z
  • Masoud, Bavanpouri vd. “Study Articles In The Journal Of Studies In Arabic Language And Literature From A Content Analysis Perspective”. IJAZ ARABI Journal of Arabic Learning 4/1 (2021), 89-101.
  • Naveen, Donthu vd. “How to Conduct a Bibliometric Analysis: an Overview and Guidelines”. Journal of Business Research 133 (2021).
  • Somoza-Fernandez, Marta vd. “Journal Coverage of the Emerging Sources Citation Index”. Learned Publishing 31/3 (2018), 199-204. https://doi.org/10.1002/leap.1160
  • “Anaquel de Estudios Arabes”. Erişim 20 Ağustos 2024. https://www.scimagojr.com/journalsearch.php?q=21101165532&tip=sid&clean=0
  • Brill. “Journal of World Literature”. Erişim 20 Ağustos 2024. https://brill.com/view/journals/jwl/jwl-overview.xml
There are 17 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Arabic Language and Rhetoric
Journal Section Research Article
Authors

Seyhan Özsoy 0000-0002-5078-905X

Early Pub Date June 30, 2025
Publication Date June 30, 2025
Submission Date August 21, 2024
Acceptance Date March 27, 2025
Published in Issue Year 2025Volume: 25 Issue: 1

Cite

ISNAD Özsoy, Seyhan. “Web Of Science Veri Tabanında Arap Edebiyatı İle İlgili Yapılan Akademik Çalışmaların Bibliyometrik Analizi (2005-2023)”. Marife Dini Araştırmalar Dergisi 25/1 (June 2025), 135-160. https://doi.org/10.33420/marife.1536573.