Research Article
BibTex RIS Cite

The Effect of Out-of-School Learning Environments in Religious Education on the Realization Level of Gains in the Imam Hatip High School Curriculum (Oratory Lesson Example)

Year 2025, Volume: 25 Issue: 1, 180 - 210, 30.06.2025
https://doi.org/10.33420/marife.1540634

Abstract

Out-of-school learning can be defined as education conducted outside the school to teach effectively, to concretize abstract knowledge, and to raise awareness about human and environmental relations in accordance with the learning outcomes in the curriculum. Out-of-school learning is not a random effort or action, but rather a form of learning that consists of pre-planned and structured educational activities under the leadership of a teacher or guide within the scope of the curriculum. In this context, libraries, parks, planetariums, religious places, historical buildings, science centres, museums, nursing homes, foster care centres, humanitarian aid organizations are places that can be used for education within the scope of the normal curriculum. It is noticeable that out-of-school learning, which has been used in every field from past to present, including war and hunting training, academic, vocational and religious education, has increased in value day by day in today's educational understanding and has taken its place in schools as a teaching method. In parallel with this, it is clearly seen that many national and international qualitative, quantitative or mixed-method studies have been conducted on out-of-school learning in various aspects. When the literature is examined, it is possible to say that studies are mostly concentrated on courses such as science, geography and history. It is concluded that there is a need to conduct research on out-of-school learning in religious education as in these courses. As it is of great importance to investigate issues such as whether out-of-school learning in religious education has a significant effect on achieving the outcomes, what the positive and negative aspects of the practices are, and what kind of learning it enables on a scientific basis. It is seen that some studies have been conducted in religious education, but the fact that these studies are only in the Religious Culture and Moral Knowledge course and that their study areas are limited has aroused the opinion that there is a need for a more comprehensive study in terms of both method and content, and it was decided to conduct this study. It can be said that this study, which is the first study conducted in the field of Imam Hatip high school vocational courses and which differs from the others by being conducted in a mixed method, fills a serious gap in the field. For the research, the course of Rhetoric and Professional Practice and the units of sermon and preaching, mosque music in religious services and funeral etiquette were preferred. This study aims to investigate the effect of out-of-school learning environments in religious education on the level of achievements of the learning outcomes in the example of Rhetoric and Professional Practice course. The main problem of the research is "What is the effect of out-of-school learning environments on the level of realization of the outcomes of religious education in the example of the Imam Hatip High School Rhetoric and Professional Practice course?". In the study conducted according to the convergent parallel design, quantitative data were obtained from pre-test, post-test and retention tests applied to an experimental and a control group; qualitative data were obtained from student diaries, student interview forms and observation records made during the experiment. The study group of the research consisted of 44 male students, 22 in the experimental group and 22 in the control group, studying in the 11th grade at Malatya Anatolian Imam Hatip High School. Within the scope of out-of-school learning activities, a trip was made to Malatya Eyüp Sultan Mosque for the Khutba and Sermon unit, Malatya Kernek Karagözlüler Mosque for the Mosque Music unit, and Malatya Metropolitan Municipality City Cemetery for the Funeral Manners unit. The quantitative and qualitative data obtained in the study were combined and evaluated under three headings: the effect of out-of-school learning on academic achievement, the quality of out-of-school learning and the psychological impact of out-of-school learning. In the evaluations, it was concluded that out-of-school learning increased academic achievement; provided more permanent, meaningful and effective learning in terms of quality; enabled more focus on lessons with an enjoyable, hands-on learning environment; and psychologically had positive effects such as making them have sympathy, motivating and exciting, encouraging practice and instilling self-confidence.

Ethical Statement

This study was produced based on the PhD thesis named “The Effect Of Out-Of-School Learning Environments İn Religious Education On The Realization Level Of Gains (Oratory Lesson Example)” (Inonu University, Social Sciences Institute, 2024, Malatya).

References

  • Akgündüz, Hasan. Klasik Dönem Osmanlı Medrese Sistemi. İstanbul: Ulusal yayınları, 1997
  • Akyüz, Yahya. Türk Eğitim Tarihi. İstanbul: Alfa Yayınları, 8. Basım, 2001.
  • Anderson, David - Piscitelli, Barbara. "Parental recollections of childhood museum visits". Museum National 10/4 (2002), s. 26-27.
  • Aruç, Numan." İbn Rüşd". Klasik İslam Eğitimcileri, ed. Mustafa Köylü - Ahmet Koç, s. 337-375. İstanbul: Rağbet Yayınları, 2016.
  • Bakioğlu, Büşra. 5. Sınıf Vücudumuz Bilmecesini Çözelim Ünitesinin Okul Dışı Öğrenme Ortamı Destekli Öğretiminin Etkililiği. Amasya: Amasya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 2017.
  • Balkan Kıyıcı, Fatime - Atabek Yiğit, Elif. "Sınıf Duvarlarının Ötesinde Fen Eğitimi: Rüzgar Santraline Teknik Gezi". Journal of Science Education 2/1 (2010), s. 225-243.
  • Başaran, Mehmet. Köy Enstitüleri. İstanbul: Cumhuriyet Kitapları. 4. Basım, 2006.
  • Bayraktar, Mehmet Fatih. "Muhammed İbn Sahnun". Klasik İslam Eğitimcileri, ed. Mustafa Köylü - Ahmet Koç. 19-34. İstanbul: Rağbet Yayınları 2016.
  • Bayraktar, Muhammet Mustafa - Bozer Bayraktar, Saliha. "Din Öğretiminde Okul Dışı Öğrenme Ortamlarının İncelenmesi: Kırşehir Kültür Varlıkları ve Sanat Eserleri Örneği". Türkiye İlahiyat Araştırmaları Dergisi, 7/2 (2023), 315-339.
  • Blomberg, Karin. Direct Experience Teaching in the out of Doors. Minneapolis: Üniversity Of Minnesota, 1967.
  • Bozdoğan, Aykut Emre. Bilim ve Teknoloji Müzelerinin Fen Öğretimindeki Yeri ve Önemi. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 2007.
  • Bozdoğan, Aykut Emre - Kavcı, Ali. "Sınıf Dışı Öğretim Etkinliklerinin Ortaokul Öğrencilerinin Fen Bilimleri Dersindeki Akademik Başarılarına Etkisi". Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi, 2/1(2016), s. 13-30.
  • Bozdoğan, Aykut Emre - Yalçın, Necati. "Bilim Merkezlerinin İlköğretim Öğrencilerinin Fene Karşı İlgi Düzeylerinin Değişmesine Ve Akademik Başarılarına Etkisi: Enerji Parkı". Ege Eğitim Dergisi, 7/2 (2006), 95-114.
  • Büyüköztürk, Ş. Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem Akademi Yayınları, 16. Basım, 2013.
  • Büyüköztürk, Şener vd. Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayınları, 12. Basım, 2012.
  • Creswell, John W. Araştırma Deseni. Ankara: Eğiten Kitap, 3. Basım, 2017.
  • Çelik, Rahime - Evcimik, Sare. "Okul-cami Buluşması Projesi Üzerine Nitel Bir Araştırma". Diyanet İlmi Dergi, 57/1 (2021), 457-486.
  • Dam, Hasan. "Farabi". Klasik İslam Eğitimcileri, ed. Mustafa Köylü - Ahmet Koç. 38-86. İstanbul: Rağbet Yayınları, 2016.
  • Demir, Galip. Osmanlı Devleti’nin Kuruluşu ve Ahilik. İstanbul: Sade Ofset Matbaası, 2. Basım, 2000.
  • Ekinci, Yusuf. Ahilik. Ankara: Sistem Ofset Yayıncılık, 12. Basım, 2012.
  • Ekinci, Zeynep. İnformal Öğrenme Ortamlarının 4. Ve 5. Sınıf Öğrencilerinin Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersindeki Başarı ve Tutum Düzeylerine Etkisi. İstanbul: Marmara Üniversitesi ve İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Yönetimi ve Denetimi Ortak Yüksek Lisans Programı, Sosyal Bilimler Enstitüsü / Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 2020.
  • Ergin, Osman Nuri. (1977). Türkiye Maarif Tarihi (Cilt 5). istanbul: Eser Matbaası.
  • Ergün, Mustafa. Atatürk Devri Türk Eğitimi. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi., 1982.
  • Ertaş, Hülya vd. "Okul Dışı Bilimsel Etkinliklerin 9. Sınıf Öğrencilerinin Enerji Konusunu Günlük Hayatla İlişkilendirme Düzeyine Etkisi". Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen Ve Matematik Eğitimi Dergisi, 5/2 (2011),178-198.
  • Eshach, Haim. Science literacy in primary schools and pre-schools. Dordrecht : Springer, 2006.
  • Falk, John - Dierking, Lynn. "School field trips: Assessing their long-term impact", Curator, 40/3 (1997), 211-218.
  • Falk, John - Storksdieck, Martin. "Using the Contextual Model of Learning to Understand Visitor Learning from a Science Center Exhibition". Science Education, 89/5 (2005), s. 744-778.
  • Fayda, Mustafa. (2024, Haziran Pazartesi). Bedevi. TDV İslâm Ansiklopedisi: https://islamansiklopedisi.org.tr/bedevi adresinden alındı
  • Gerber, Brian vd. "Relationships among informal learningenvironments, teaching procedures and scientific reasoning ability". International Journal of Science Education, 23/5 (2010), 535-549.
  • Göküş, Şeref. "Din Öğretiminde Gezi-Gözlem Yöntemi ve Bir Uygulama Örneği". TYB Akademi, 28 (2020), 115-144.
  • Griffin, Janette - Symington, David. "Moving from task‐oriented to learning‐oriented strategies on school excursions to museums". Science Education, 81 (1997), 763-779. Guisasola, Jenaro vd. "School Visits to Science Museums and Learning Sciences: A Complex Relationship". Physics Education, 40/6 (2005), 544-549.
  • Güngör, Ali. "Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Sınıf Dışı Öğrenme Ortamları Konusundaki Görüşleri". Fırat Üniversitesi İlhiyat Fakültesi Dergisi, 27/2 (2022), 175-197.
  • Gürbüz, Said - Şahin, Faruk. Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları, 2016.
  • Karaatlı, Meltem. Verilerin Düzenlenmesi ve Gösterimi. Şeref Kalaycı içinde, SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Ankara: Asil Yayın Dağıtım, 5. Basım, 2010.
  • Koç, Ahmet. "İhvan-ı Safa". Klasik İslam Eğitimcileri, ed. Mustafa Köylü - Ahmet Koç. 91-122. İstanbul: Rağbet Yayınları, 2016.
  • Kösa, Temel. Yarı Deneysel ve Tek Durumlu Tasarımlar. Seluk Beşir Demir içinde, Eğitim Araştırmaları Nicel Nitel ve Karma Yaklaşımlar. Ankara: Eğiten Kitap Yayınları, 4. Basım, 2014.
  • Köylü, Mustafa. "İbn Haldun". Klasik İslam Eğitimcileri, ed. Mustafa Köylü - Ahmet Koç. 515-536. İstanbul: Rağbet Yayınları, 2006.
  • Kulalıgil, Armağan. Sınıf Dışı Öğrenme Ortamlarında Gerçekleşen Öğretim Uygulamalarının 5. Sınıf Fen Bilimleri Dersinde Öğrencilerin Akademik Başarı, Yaratıcılık ve Motivasyonlarına Etkisi. Denizli: Pamukkale Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, 2015.
  • Okur Berberoğlu, Emel - Uygun, Selçuk. "Sınıfdışı Eğitimin Dünyadaki ve Türkiye’deki Gelişim Durumunun Örgün ve Yaygın Eğitim Kapsamında İncelenmesi". Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9/2 (2013), 32-42.
  • Özmen, Haluk. Deneysel Araştırma Yöntemi. Haluk Özmen - Orhan Karamustafaoğlu içinde, Eğitimde Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayınları, 2. Basım, 2019.
  • Porman, Peter. (2024, Haziran Pazartesi). Tıp. TDV İslâm Ansiklopedisi: https://islamansiklopedisi.org.tr/tip#1 adresinden alındı
  • Ramey Gassert, Linda. "Learning science beyond the classroom". The Elementary School Journal, 97/4 (1997), 433-450.
  • Rennie, Leonie - McClafferty, Terence. "Science Centres and Science Learning". Studies in Science Education, 27/1 (1996), 53-98.
  • Salmi, Hannu Sakari. (1993). Science centre education: Motivation and learning in informal education. (Doctoral Dissertation). University of Helsinki, Department of Teacher Education. Helsinki, Finland.
  • Sarı, Nil. (2024, Haziran Pazartesi). Osmanlı dönemi tıp. TDV İslâm Ansiklopedisi: https://islamansiklopedisi.org.tr/tip#2-osmanli-donemi adresinden alındı
  • Serin, Ekrem. İlköğretim İkinci Kademe Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Derslerinde Gezi-Gözlem ve İnceleme Yönteminin Uygulanma Durumu (Şanlıurfa Örneği). Kayseri: Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2003.
  • Şahin, Fatma - Sağlamer Yazgan, Burcu. "Araştırmaya Dayalı Sınıf Dışı Laboratuar Etkinliklerinin Öğrencilerin Akademik Başarısına Etkisi". Sakarya University Journal of Education, 3/3 (2013), 107-122.
  • Şen, Ahmet İlhan. Okul dışı öğrenme ortamları. Ankara: Pegem Akademi, 2019.
  • Taşoğlu, Murat. Coğrafya Öğretiminde Okul Dışı Etkinliklerin Öğrencinin Akademik Başarısına Etkisi. İstanbul: Marmara Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, 2010.
  • Tekingür, Sadık. Kur'ani ve Akli Düşünme Süreçleri. Ankara: İksad Yayınevi, 2022.
  • Temür, Gülfer. İnceleme ve Çalışma Gezilerinin İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersinin Amaçlarını Gerçekleştirmesine Katkısı. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisan Tezi, 2007.
  • Tosun, Cemal. "Din Öğretiminde Gezi Gözlem Yöntemi". Din Öğretimi Dergisi, 40 (1993), 23-32.
  • Yavuz, Melike. Fen Eğitiminde Hayvanat Bahçelerinin Kullanımının Akademik Başarı ve Kaygıya Etkisi Ve Öğretmen-Öğrenci Görüşleri. Sakarya: Sakarya Üniversitesi, Yüksek Lisan Tezi, 2012.
  • Yıldırım, Ali, - Şimşek, Hasan. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (11 baskı). Ankara: Seçkin Yayınları, 2018.
  • Yılmaz, Yasin. Kanuni Vakfiyesi Süleymaniye Külliyesi . Ankara: Vakıflar genel Müdürlüğü Yayınları, 2008.
  • Yücel, Tahsin. Her Yönüyle Köy Enstitüleri. İzmir: Yeni Kuşak Köy Enstitüleri Yayınları, 2022.

Din Öğretiminde Okul Dışı Öğrenme Ortamlarının İmam Hatip Lisesi Müfredatındaki Kazanımların Gerçekleşme Düzeyine Etkisi (Hitabet Dersi Örneği)

Year 2025, Volume: 25 Issue: 1, 180 - 210, 30.06.2025
https://doi.org/10.33420/marife.1540634

Abstract

Okul dışı öğrenme, öğretim programındaki kazanımlara uygun olarak, etkili öğretim yapmak, soyut bilgileri somutlaştırmak, insan ve çevre ilişkisiyle ilgili farkındalık oluşturmak için okulun dışında yapılan eğitim olarak tanımlanabilir. Okul dışı öğrenme rastgele yapılan bir uğraş ya da eylem değil, aksine öğretim programı kapsamında öğretmen ya da rehber liderliğinde, önceden planlanmış ve yapılandırılmış eğitimsel etkinliklerden oluşan bir öğrenme şeklidir. Bu çerçevede kütüphaneler, parklar, planetaryumlar, dini mekânlar, tarihi yapılar, bilim merkezleri, müzeler, huzur evleri, sevgi evleri, insani yardım kuruluşları normal ders müfredatı kapsamında eğitim için kullanılabilen mekanlardır. Geçmişten günümüze, savaş ve avlanma eğitimi, akademik, meslek ve din eğitimi olmak üzere her alanda kullanılagelen okul dışı öğrenmenin, günümüz eğitim anlayışında da günden güne değerinin arttığı ve bir öğretim yöntemi olarak okullardaki yerini aldığı göze çarpmaktadır. Buna paralel olarak okul dışı öğrenmeyi çeşitli yönleriyle konu alan ulusal ve uluslararası düzeyde nitel, nicel veya karma yöntemde birçok araştırma yapıldığı da açıkça görülmektedir. Literatür incelendiğinde çalışmaların daha çok fen bilgisi, coğrafya, tarih gibi derslerde yoğunlaştığını söylemek mümkündür. Bu derslerde olduğu gibi din öğretiminde de okul dışı öğrenme üzerine araştırma yapmanın bir ihtiyaç olduğu kanaatine varılmıştır. Zira din öğretiminde okul dışı öğrenmenin kazanımları elde etmede anlamlı bir etkisinin olup olmadığı, uygulamalardaki olumlu ve olumsuz taraflarının ne olduğu ve ne tür öğrenmelere imkân verdiği gibi hususların bilimsel bir temelde ele alınarak araştırılması büyük önem arz etmektedir. Din öğretiminde de bazı çalışmaların yapıldığı görülmektedir ancak bunların sadece Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersinde olması, ayrıca çalışma alanlarının sınırlı olması hem yöntem hem de içerik olarak daha kapsamlı bir çalışmaya ihtiyaç olduğu kanaatini uyandırmış ve bu çalışmanın yapılmasına karar verilmiştir. İmam hatip lisesi meslek dersleri alanında yapılan ilk çalışma olması ve karma yöntemde yapılmasıyla diğerlerinden ayrılan bu çalışmanın, alandaki ciddi bir boşluğu doldurduğu söylenebilir. Araştırma için Hitabet ve Mesleki Uygulama dersi, içerik olarak da Hutbe ve Vaaz, Din Hizmetlerinde Cami Musikisi ve Cenaze Adabı üniteleri tercih edilmiştir. Bu çalışma, din öğretiminde okul dışı öğrenme ortamlarının, kazanımların gerçekleşme düzeyine etkisini Hitabet ve Mesleki Uygulama dersi örneğinde araştırmayı amaçlamaktadır. Araştırmanın temel problemi “İmam Hatip Lisesi Hitabet ve Mesleki Uygulama dersi örneğinde din öğretiminde okul dışı öğrenme ortamlarının kazanımların gerçekleşme düzeyine etkisi nedir?” şeklindedir. Yakınsayan paralel desene göre yürütülen çalışmada nicel veriler, bir deney ve bir kontrol grubuna uygulanan ön test, son test ve kalıcılık testlerinden; nitel veriler ise öğrenci günlükleri, öğrenci görüşme formları ve deney boyunca yapılan gözlem kayıtlarından elde edilmiştir. Araştırmanın çalışma grubu, Malatya Anadolu İmam Hatip Lisesi’nde 11. sınıfta okuyan 22’si deney, 22’si de kontrol grubu olmak üzere 44 erkek öğrenciden oluşmuştur. Okul dışı öğrenme etkinlikleri kapsamında Hutbe ve Vaaz ünitesi için Malatya Eyüp Sultan Camii, Cami Musikisi ünitesi için Malatya Kernek Karagözlüler Camii, Cenaze Adabı ünitesi için de Malatya Büyükşehir Belediyesi Şehir Mezarlığına gezi yapılmıştır. Çalışmada elde edilen nicel ve nitel veriler birleştirilerek okul dışı öğrenmenin akademik başarıya etkisi, okul dışı öğrenmenin niteliği ve okul dışı öğrenmenin psikolojik etkisi şeklinde üç başlık altında değerlendirilmiştir. Değerlendirmelerde, okul dışı öğrenmenin akademik başarıyı arttırdığı; nitelik olarak daha kalıcı, anlamlı ve etkili öğrenme sağladığı; zevkli, uygulamalı öğrenme ortamıyla derslere daha fazla odaklanma imkânı verdiği; psikolojik olarak da sevdirme, motive etme ve heyecanlandırma, uygulama konusunda cesaretlendirme ve özgüven aşılama gibi olumlu etkilerde bulunduğu sonucuna varılmıştır.

Ethical Statement

Bu makale “Din Öğretiminde Okul Dışı Öğrenme Ortamlarının Kazanımların Gerçekleşme Düzeyine Etkisi (Hitabet Dersi Örneği)” başlıklı doktora tezinden (İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2024, Malat-ya) yararlanılarak hazırlanmıştır.

References

  • Akgündüz, Hasan. Klasik Dönem Osmanlı Medrese Sistemi. İstanbul: Ulusal yayınları, 1997
  • Akyüz, Yahya. Türk Eğitim Tarihi. İstanbul: Alfa Yayınları, 8. Basım, 2001.
  • Anderson, David - Piscitelli, Barbara. "Parental recollections of childhood museum visits". Museum National 10/4 (2002), s. 26-27.
  • Aruç, Numan." İbn Rüşd". Klasik İslam Eğitimcileri, ed. Mustafa Köylü - Ahmet Koç, s. 337-375. İstanbul: Rağbet Yayınları, 2016.
  • Bakioğlu, Büşra. 5. Sınıf Vücudumuz Bilmecesini Çözelim Ünitesinin Okul Dışı Öğrenme Ortamı Destekli Öğretiminin Etkililiği. Amasya: Amasya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 2017.
  • Balkan Kıyıcı, Fatime - Atabek Yiğit, Elif. "Sınıf Duvarlarının Ötesinde Fen Eğitimi: Rüzgar Santraline Teknik Gezi". Journal of Science Education 2/1 (2010), s. 225-243.
  • Başaran, Mehmet. Köy Enstitüleri. İstanbul: Cumhuriyet Kitapları. 4. Basım, 2006.
  • Bayraktar, Mehmet Fatih. "Muhammed İbn Sahnun". Klasik İslam Eğitimcileri, ed. Mustafa Köylü - Ahmet Koç. 19-34. İstanbul: Rağbet Yayınları 2016.
  • Bayraktar, Muhammet Mustafa - Bozer Bayraktar, Saliha. "Din Öğretiminde Okul Dışı Öğrenme Ortamlarının İncelenmesi: Kırşehir Kültür Varlıkları ve Sanat Eserleri Örneği". Türkiye İlahiyat Araştırmaları Dergisi, 7/2 (2023), 315-339.
  • Blomberg, Karin. Direct Experience Teaching in the out of Doors. Minneapolis: Üniversity Of Minnesota, 1967.
  • Bozdoğan, Aykut Emre. Bilim ve Teknoloji Müzelerinin Fen Öğretimindeki Yeri ve Önemi. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 2007.
  • Bozdoğan, Aykut Emre - Kavcı, Ali. "Sınıf Dışı Öğretim Etkinliklerinin Ortaokul Öğrencilerinin Fen Bilimleri Dersindeki Akademik Başarılarına Etkisi". Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi, 2/1(2016), s. 13-30.
  • Bozdoğan, Aykut Emre - Yalçın, Necati. "Bilim Merkezlerinin İlköğretim Öğrencilerinin Fene Karşı İlgi Düzeylerinin Değişmesine Ve Akademik Başarılarına Etkisi: Enerji Parkı". Ege Eğitim Dergisi, 7/2 (2006), 95-114.
  • Büyüköztürk, Ş. Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem Akademi Yayınları, 16. Basım, 2013.
  • Büyüköztürk, Şener vd. Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayınları, 12. Basım, 2012.
  • Creswell, John W. Araştırma Deseni. Ankara: Eğiten Kitap, 3. Basım, 2017.
  • Çelik, Rahime - Evcimik, Sare. "Okul-cami Buluşması Projesi Üzerine Nitel Bir Araştırma". Diyanet İlmi Dergi, 57/1 (2021), 457-486.
  • Dam, Hasan. "Farabi". Klasik İslam Eğitimcileri, ed. Mustafa Köylü - Ahmet Koç. 38-86. İstanbul: Rağbet Yayınları, 2016.
  • Demir, Galip. Osmanlı Devleti’nin Kuruluşu ve Ahilik. İstanbul: Sade Ofset Matbaası, 2. Basım, 2000.
  • Ekinci, Yusuf. Ahilik. Ankara: Sistem Ofset Yayıncılık, 12. Basım, 2012.
  • Ekinci, Zeynep. İnformal Öğrenme Ortamlarının 4. Ve 5. Sınıf Öğrencilerinin Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersindeki Başarı ve Tutum Düzeylerine Etkisi. İstanbul: Marmara Üniversitesi ve İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Yönetimi ve Denetimi Ortak Yüksek Lisans Programı, Sosyal Bilimler Enstitüsü / Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 2020.
  • Ergin, Osman Nuri. (1977). Türkiye Maarif Tarihi (Cilt 5). istanbul: Eser Matbaası.
  • Ergün, Mustafa. Atatürk Devri Türk Eğitimi. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi., 1982.
  • Ertaş, Hülya vd. "Okul Dışı Bilimsel Etkinliklerin 9. Sınıf Öğrencilerinin Enerji Konusunu Günlük Hayatla İlişkilendirme Düzeyine Etkisi". Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen Ve Matematik Eğitimi Dergisi, 5/2 (2011),178-198.
  • Eshach, Haim. Science literacy in primary schools and pre-schools. Dordrecht : Springer, 2006.
  • Falk, John - Dierking, Lynn. "School field trips: Assessing their long-term impact", Curator, 40/3 (1997), 211-218.
  • Falk, John - Storksdieck, Martin. "Using the Contextual Model of Learning to Understand Visitor Learning from a Science Center Exhibition". Science Education, 89/5 (2005), s. 744-778.
  • Fayda, Mustafa. (2024, Haziran Pazartesi). Bedevi. TDV İslâm Ansiklopedisi: https://islamansiklopedisi.org.tr/bedevi adresinden alındı
  • Gerber, Brian vd. "Relationships among informal learningenvironments, teaching procedures and scientific reasoning ability". International Journal of Science Education, 23/5 (2010), 535-549.
  • Göküş, Şeref. "Din Öğretiminde Gezi-Gözlem Yöntemi ve Bir Uygulama Örneği". TYB Akademi, 28 (2020), 115-144.
  • Griffin, Janette - Symington, David. "Moving from task‐oriented to learning‐oriented strategies on school excursions to museums". Science Education, 81 (1997), 763-779. Guisasola, Jenaro vd. "School Visits to Science Museums and Learning Sciences: A Complex Relationship". Physics Education, 40/6 (2005), 544-549.
  • Güngör, Ali. "Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Sınıf Dışı Öğrenme Ortamları Konusundaki Görüşleri". Fırat Üniversitesi İlhiyat Fakültesi Dergisi, 27/2 (2022), 175-197.
  • Gürbüz, Said - Şahin, Faruk. Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları, 2016.
  • Karaatlı, Meltem. Verilerin Düzenlenmesi ve Gösterimi. Şeref Kalaycı içinde, SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Ankara: Asil Yayın Dağıtım, 5. Basım, 2010.
  • Koç, Ahmet. "İhvan-ı Safa". Klasik İslam Eğitimcileri, ed. Mustafa Köylü - Ahmet Koç. 91-122. İstanbul: Rağbet Yayınları, 2016.
  • Kösa, Temel. Yarı Deneysel ve Tek Durumlu Tasarımlar. Seluk Beşir Demir içinde, Eğitim Araştırmaları Nicel Nitel ve Karma Yaklaşımlar. Ankara: Eğiten Kitap Yayınları, 4. Basım, 2014.
  • Köylü, Mustafa. "İbn Haldun". Klasik İslam Eğitimcileri, ed. Mustafa Köylü - Ahmet Koç. 515-536. İstanbul: Rağbet Yayınları, 2006.
  • Kulalıgil, Armağan. Sınıf Dışı Öğrenme Ortamlarında Gerçekleşen Öğretim Uygulamalarının 5. Sınıf Fen Bilimleri Dersinde Öğrencilerin Akademik Başarı, Yaratıcılık ve Motivasyonlarına Etkisi. Denizli: Pamukkale Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, 2015.
  • Okur Berberoğlu, Emel - Uygun, Selçuk. "Sınıfdışı Eğitimin Dünyadaki ve Türkiye’deki Gelişim Durumunun Örgün ve Yaygın Eğitim Kapsamında İncelenmesi". Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9/2 (2013), 32-42.
  • Özmen, Haluk. Deneysel Araştırma Yöntemi. Haluk Özmen - Orhan Karamustafaoğlu içinde, Eğitimde Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayınları, 2. Basım, 2019.
  • Porman, Peter. (2024, Haziran Pazartesi). Tıp. TDV İslâm Ansiklopedisi: https://islamansiklopedisi.org.tr/tip#1 adresinden alındı
  • Ramey Gassert, Linda. "Learning science beyond the classroom". The Elementary School Journal, 97/4 (1997), 433-450.
  • Rennie, Leonie - McClafferty, Terence. "Science Centres and Science Learning". Studies in Science Education, 27/1 (1996), 53-98.
  • Salmi, Hannu Sakari. (1993). Science centre education: Motivation and learning in informal education. (Doctoral Dissertation). University of Helsinki, Department of Teacher Education. Helsinki, Finland.
  • Sarı, Nil. (2024, Haziran Pazartesi). Osmanlı dönemi tıp. TDV İslâm Ansiklopedisi: https://islamansiklopedisi.org.tr/tip#2-osmanli-donemi adresinden alındı
  • Serin, Ekrem. İlköğretim İkinci Kademe Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Derslerinde Gezi-Gözlem ve İnceleme Yönteminin Uygulanma Durumu (Şanlıurfa Örneği). Kayseri: Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2003.
  • Şahin, Fatma - Sağlamer Yazgan, Burcu. "Araştırmaya Dayalı Sınıf Dışı Laboratuar Etkinliklerinin Öğrencilerin Akademik Başarısına Etkisi". Sakarya University Journal of Education, 3/3 (2013), 107-122.
  • Şen, Ahmet İlhan. Okul dışı öğrenme ortamları. Ankara: Pegem Akademi, 2019.
  • Taşoğlu, Murat. Coğrafya Öğretiminde Okul Dışı Etkinliklerin Öğrencinin Akademik Başarısına Etkisi. İstanbul: Marmara Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, 2010.
  • Tekingür, Sadık. Kur'ani ve Akli Düşünme Süreçleri. Ankara: İksad Yayınevi, 2022.
  • Temür, Gülfer. İnceleme ve Çalışma Gezilerinin İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersinin Amaçlarını Gerçekleştirmesine Katkısı. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisan Tezi, 2007.
  • Tosun, Cemal. "Din Öğretiminde Gezi Gözlem Yöntemi". Din Öğretimi Dergisi, 40 (1993), 23-32.
  • Yavuz, Melike. Fen Eğitiminde Hayvanat Bahçelerinin Kullanımının Akademik Başarı ve Kaygıya Etkisi Ve Öğretmen-Öğrenci Görüşleri. Sakarya: Sakarya Üniversitesi, Yüksek Lisan Tezi, 2012.
  • Yıldırım, Ali, - Şimşek, Hasan. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (11 baskı). Ankara: Seçkin Yayınları, 2018.
  • Yılmaz, Yasin. Kanuni Vakfiyesi Süleymaniye Külliyesi . Ankara: Vakıflar genel Müdürlüğü Yayınları, 2008.
  • Yücel, Tahsin. Her Yönüyle Köy Enstitüleri. İzmir: Yeni Kuşak Köy Enstitüleri Yayınları, 2022.
There are 56 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Religious Education
Journal Section Research Article
Authors

Ahmet Yaman 0009-0005-4047-8855

Recep Uçar 0000-0003-0520-577X

Early Pub Date June 30, 2025
Publication Date June 30, 2025
Submission Date August 29, 2024
Acceptance Date February 26, 2025
Published in Issue Year 2025Volume: 25 Issue: 1

Cite

ISNAD Yaman, Ahmet - Uçar, Recep. “Din Öğretiminde Okul Dışı Öğrenme Ortamlarının İmam Hatip Lisesi Müfredatındaki Kazanımların Gerçekleşme Düzeyine Etkisi (Hitabet Dersi Örneği)”. Marife Dini Araştırmalar Dergisi 25/1 (June 2025), 180-210. https://doi.org/10.33420/marife.1540634.