Analyzing of The Connections That Make Matuf and Matuf Alayh The Contracts in The Irap and The Decision in Terms of Nahiv and Usul Al- Fiqh Science (In the Context of Serahsi-Pezdavi)
Abstract
In the literature of Islamic sciences, the whole of the practical judgments produced from the shari'a evidences is called fiqh. It is necessary to know the rules of the Arabic language in order to reveal the practical provisions from the texts correctly. For this reason, as in all Islamic sciences, great importance has been given to knowing these rules in the science of fiqh, which deals with the methods of revealing the fiqh rules from the texts. In this context, correctly determining the meaning and functions of the prepositions called "meaning letters" has been among the main subjects of the science of fiqh. Because correctly determining the meaning and functions of these letters in the sentence is a necessary issue for the correct understanding of a sentence. Words that express a single meaning in Arabic are called "words". Among the word types that are divided into three groups as noun, verb and letter, the words expressing a single meaning without expressing the time meaning are nouns; The words that express an action together with the meaning of time are called verbs, and the words that cannot express a meaning alone but can express a meaning together with other sentence elements in the sentence are called letters. There are approximately one hundred and fifty mana letters/prepositions in Arabic. Among these letters, the citation letters, which are commonly used and which are the conjunctions that connect the sentence elements with the aim and the intended in terms of adjudication and judgment, have an important place. There are 10 citation prepositions in Arabic. These are the letters “vâv”, “fâ”, “sümme”, “hatta”, “ev”, “imma”, “em”, “la”, “bel” and “lakin”. Citation letters, which have common features such as connecting sentence elements in spelling and meaning, differ from each other in terms of their expression, meaning and the effect of the sentence on the judgment. In this respect, it is possible to divide these letters into two as those who make the target and the opposer partners in the sentence and those who make them partners in the decision and those who do not make them partners in the ruling but only in the ruling. According to the majority of linguists, these letters "vav, fa, sümme, and even" are the letters that make the target and the target partner common in the sentence and the ruling. Other citation letters make the sentence elements in question common only in terms of irap. In this study, the conjunctions "vâv, fâ, sümme and even", which make the aim of these letters common in the alai irap and the decree, are discussed. Each of these letters, which makes sentence elements common in the sentence, has its own meaning and effect. The letter "vav" among them, without expressing one after the other, expresses a partnership in the judgment between the target and the target. The letter “fâ” reveals that there is a partnership between the sentence elements in the judgment and that the target and the target take place one after the other without a break. The letter “sümme” indicates that there is a sequential and temporal difference between the sentence elements it connects. Among these letters, “hattâ” indicates that the aim of the sentence is the object of the aim and the most worthless or superior part of the sentence. In the study, firstly, the concepts of words, letters, meaning letters and attribution were emphasized. Then, the meaning and functions that each of these prepositions express in the sentence in terms of syntax are examined, and the reflection of these meanings and functions on the jurisprudence is analyzed with sample issues. Although the citation letters discussed in this article have similar aspects, such as making the target and the target common, it is understood that each of these letters has a specific meaning and function, just like other words. Although the main thing is that each of them is used in this unique function and meaning, it is sometimes seen that these prepositions are used interchangeably.
References
- Abdulhamîd, Muhammed Muhyiddîn. Şerhu Katru’n-nedâ ve bellü’s-sadâ. Beyrût: el-Mektebetü’l-Asriyye, 2011.
- Ahsîketî, Muhammed b. Ömer Hüsâmeddîn. el-Müntehab. Bingâzî: Dâru’l-Kütübi’l-Vataniyye, 2005.
- Akgül, Yusuf. “Serâhsî’nin Usulü Çerçevesinde Bazı Harflerin/Edatların Fıkıhtaki Anlamları”. Diyanet İlmi Dergi 49/2 (2013), 100-121.
- Âmidî, Ebü’l-Hasen Seyfüddîn Alî b. Muhammed. el-İhkâm fî usûli’l-fıkh. thk. Abdurrazzâk Afîfî. Riyâd: Dâru’s- Samî‘î, 2003.
- Antâkî, Muhammed. el-Minhâc fî kavâidi’l-i‘râb. İstanbul: Tebliğ Yayınları, 1985.
- Ba‘lî, Alâeddin Ali b. Abbâs. el-Kavâidü ve’l-fevâidü’l-usûliyye ve mâ yetalleku bihâ mine’l-ahkâmi’l-feriyye. thk. Muhammed Hâmid el-Fakî. Kâhire: Matbatü’l-Sünneti’l-Muhammediyye, 1956.
- Buhârî, Alâaddin Abdülazîz b. Ahmed b. Muhammed. Keşfü’l-esrâr fî şerhi usûli’l-Pezdevî. Beyrût: Dâru’l- Kütübi’l-İlmiyye, 1997.
- Buhârî, Muhammed b. İsmaîl Ebû Abdillâh. Sahîhu’l-Buhârî. thk. Mustafa Dîb el-Bugâ. Beyrût: Dâr-u İbn-i Kesîr, 1987.
- Cârimî, Ali. el-Belâğatü’l-vâdıha. Erdu’s-Somâl: Mektebetü’n-Nûri’l-İslâmiyye, ts.
- Cessâs, Ebû Bekr Ahmed b. Alî er-Râzî. el-Fusûl fî’l-usûl. thk. Acîl Câsim en-Neşemî. Kuveyt: Vizâretü’l-Evkâf ve’ş-Şuûni’l-İslâmiyye, 1985.
- Cevherî, İsmâîl b. Hammâd. es-Sıhâh Tâcü’l-lüga ve sıhâu’l-Arabiyye. thk. Ahmed Abdulgafûr Attâr. Beyrût: Dâru’l-İlm, 1987.
- Cürcânî, Ali b. Muhammed b. Ali. et-Tarîfat. Beyr3ut: Dâru’l-Kitâbi’l-Arabî, 1405.
- Cüveynî, İmâmü’l-Haremeyn Ebü’l-Meâlî Rüknüddîn Abdülmelik b. Abdillâh b. Yûsuf. el-Burhân. thk. Salâh b. Muhammed İbn Uveyda. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1997.
- Cüveynî, İmâmü’l-Haremeyn Ebü’l-Meâlî Rüknüddîn Abdülmelik b. Abdillâh b. Yûsuf. et-Telhîs. thk. Abdullah Cûlem en-Nebâlî. Beyrût: Dâru’Beşâiri’l-İslâmiyye, ts.
- Çörtü, Mustafa Meral. Sarf-Nahiv Edatlar. İstanbul: İFAV Yayınları, 2015.
- Debûsî, Ebû Zeyd ʿAbdillâh b. Muḥammed b. ʿÖmer b. İsâ. Taḳvîmuʾl-edille. thk. Ḫalîl Muḥyi’d-dîn el-Meys. b.y.: Dâruʾl-Kütübiʾl-ʿİlmiyye, 2001.
- Demirbaş, Servet. “Kur’ân-ı Kerîm’de ‘Bel’ Edatının İçerdiği Manalar ve Türkçeye Çeviri Problemi”. Eskiyeni 47 (2022), 765-788.
- Durmuş, İsmail. “Harf”. TDV İslâm Ansiklopedisi. 16/158-163. İstanbul: TDV Yayınları, 1997.
- Durmuş, İsmail. “Vâv”. TDV İslâm Ansiklopedisi. 42/574-576. İstanbul: TDV Yayınları, 2012.
- Ebû Dâvûd, Ebû Dâvûd Süleymân b. el-Eş‘as b. İshâk es-Sicistânî. Sünen-i Ebî Dâvûd. Beyrût: Dâru’l-Kitâbi’l- Arabî, ts.
- Eşmûnî, Ebu’l-Hasan Nûreddîn. Şerhu’l-Eşmûnî alâ Elfiye-i İbn Mâlik. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1988.
- Fenârî, Muhammed b. Hamza Şemseddîn. Fusûlü’l-bedâi‘ fî usûli’ş-şerâi‘,. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2006.
- Gazzâlî, Hüccetü’l-İslâm Ebû Hâmid Muhammed b. Muhammed b. Muhammed b. Ahmed. el-Menhûl min talikâti’l-usûl. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1988.
- Güman, Osman. Nahiv-Usûl İlişkisi (el-İsnevî Örneği). İstanbul: Marmara, 2006.
- İbn Akîl, İbn Akîl Abdullâh b. Abdurrahmân. Şerhu İbn Akîl alâ Elfiyeti İbn Mâlik. thk. Muhammed Muhyiddîn Abdulhamîd. Kâihre: Dâru’t-Türâs, 1980.
- İbn Hâcib, Ebû Amr Cemâlüddîn Osmân b. Ömer b. Ebî Bekr b. Yûnus. “el-Kâfiye”. Mecmûatü’n-nahv. İstanbul: Şifa Yayınevi, 2010.
- İbn Hanbel, Ebû Abdullâh Ahmed. Müsned. Kâhire: Müessese Kurtuba, ts.
- İbn Mâce, Ebû Abdillâh Muhammed b. Yezîd. es-Sünen. thk. Muhammed Fuâd Abdülbâkî. Beyrût: Dâru’l-Fikr, ts.
- İbn Mâlik, Ebû Abdillâh Cemâlüddîn. Şerhü’l-Kâfiye eş-Şâfiye. thk. Abdülmunım Ahmed Herîd. Mekke: Câmiatü Ümmü’l-Kurâ, ts.
- İbn Mâlik, Ebû Abdillâh Cemâlüddîn Muhammed b. Abdillâh. Elfiyetü İbn-i Mâlk. Riyâd: Mektebetü Dâri’l- Minhâc, ts.
- İbn Manzûr, Muhammed b. Mükrim. Lisânü’l-Arab. Beyrût: Dâr-u Sâdır, ts.
- İbn Melek, Abdullatîf. Şerhü Menâri’l-envâr. İstanbul: Salah Bilici Kitabevi, 1965.
- İbn Melek, Abdullatîf. Şerhü Menâri’l-envâr. İstanbul: Salah Bilici Kitabevi, 1965.
- İsfahân, Hüseyn b. Muhammed b. el-Mufaddal er-Râgıb. el-Müfredâtü fî garîbi’l-Kur’ân. İstanbul: Çıra Yayınları, 2010.
- İşler, Emrullah - Yıldız, Musa. Arapça Çeviri Kılavuzu. İstanbul: Elif Yayınları, 2011.
- Kaçar, Halil İbrahim. “Arapça’da Meânî (Semantik) Açısından Atıf (Bağlama) Edatları”. C.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi 62/2 (2012), 163-191.
- Kırcı, Recep. “Arap Dilindeki أو ve أَمْ Edatları İle İlgili Bir İnceleme”. Pamukkale Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 8/1 (2021), 588-600.
- Kocabaş, Savaş. İslâm Hukuk Metodolojisinde Atıf Teorisi. Diyarbakır: A Grafik Tasarım Promosyon Web Hizmetleri, 2015.
- Mutçalı, Serdar. Arapça -Türkçe Sözlük. İstanbul: Dağarcık Yayınevi, 2012.
- Müslim, Ebu’l-Hüseyin Müslim b. el-Haccâc. Sahîh-i Müslim. thk. Muhammed Fuâd Abdülbâkî. Beyrût: Dâru’l- Kütübi’l-İlmiyye, 1991.
- Okur, Hüseyin. Fıkıh ve Anlam Bilim Hanefi Usulcülerine Göre Nazmın Delaleti. İstanbul: Nizamiye Akademi, 2018.
- Pezdevî, Fahru’l-İslâm Ali b. Muhammed b. el-Hüseyin. Usûlü’l-Pezdevî/Kenzü’l-vusûl ilâ marifeti’l-usûl. thk. Sait Bektaş. Medîne: Dâru’s-Sirâc, 2016.
- Sem‘ânî, Ebü’l-Muzaffer Mansûr b. Muhammed b. Abdilcebbâr et-Temîmî el-Mervezî. Kavâtıu’l-edille fi’l-usûl. thk. Muhammed Hasan İsmail. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1999.
- Serahsî, Ebû Bekr Muhammed b. Ahmed b. Ebî Sehl. Usûlü’s-Serahsî. thk. Ebu’l-Vefâ el-Afgânî. Beyrût: Dâru’l- Kütübi’l-İlmiyye, 2015.
- Sîbeveyhi, Ebû Bişr Amr b. Osmân b. Kanber. el-Kitâb. thk. Abdüsselâm Muhammed Hârûn. Kâhire: Mektebetü’l-Hâncî, 1988.
- Sinanoğlu, Mustafa. “Kelime”. TDV İslâm Ansiklopedisi. 25/212-214. Ankara: TDV Yayınları, 2022.
- Şâfiî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İdrîs. Ahkâmu’l-Kur’ân. thk. Abdu’l-ğanî Abdu’l-hâlik. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l- İlmiyye, 1401.
- Şâfiʿî, Ebû ʿAbdullah Muḥammed b. İdrîs eş-. el-Ümm. Beyrût: Dâru’l-Ma’rife, 1393.
- Şahin, Ünal. “Kurucu İmamlar Dönemi İhtilaf Zemini Olarak Hurûfu’l-meʻânî: İmam Züfer Örneği”. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 32/2 (2022), 727-751.
- Şevkânî, Muhammed b. Ali. İrşâdü’l-fuḥûl ilâ taḥḳîḳi’l-ḥaḳ min ilmi’l-uṣûl,. thk. eş-Şeyh Ahmed Azve İnâye. Ürdün: Dâru’l-Kütübi’l-Arabî, 1999.
- Şîrâzî, Ebû İshâk Cemâlüddîn İbrâhîm b. Alî b. Yûsuf. el-Lümaʿ fî uṣûli’l-fıḳh. thk. Muhammd Hasan İsmail. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1985.
- Şîrâzî, Ebû İshâk Cemâlüddîn İbrâhîm b. Alî b. Yûsuf. et-Tebsıra fî usûl’l-fıkh. thk. Muhammed Hasan Heyto. Dimeşk: Dâru’l-Fikr, 1403.
- Teyâlîsî, Süleymân b. Dâvûd Ebû Dâvûd. el-Müsned. Beyrût: Dâru’l-Marife, ts.
- Tirmizî, Muhammed b. Îsâ Ebû Îsâ. Sünenü’t-Tirmizî. thk. Ahmed Muhammed Şâkir. Beyrût: Dâr-u İhyâi’t- Türâsi’l-Arabî, ts.
- Ukberî, Abdullah b. Hüseyin. el-Lübâb fî ileli’l-binâi ve’l-irâb. thk. Abdü’l-ilâh en-Nebhân. Dimeşk: Dâru’l-Fikr, 1995.
- Yüksel, Ahmet. Arap Dilinde Atıf ve Atıf Harfleri. Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Doktora, 1999.
- Zemahşerî, Ebû’l-Kâsım Mahmûd b. Ömer b. Ahmed. el-Mufassal fî san‘ati’l-i‘râb. thk. Ali Mülhim. Beyrût: Mektebet’l-Hilâl, 1993.
- Zerkeşî, Ebû Abdillâh Bedrüddîn Muhammed b. Bahâdır. el-Baḥrü’l-muḥîṭ fî uṣûli’l-fıḳh. thk. Muhammed Muhammed Tâmir. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2000.
Matuf ile Matufun Aleyhi İrapta ve Hükümde Ortak Kılan Bağlaçların Nahiv ve Fıkıh Usûlü İlmi Bakımından İncelenmesi (Serahsî-Pezdevî Bağlamında)
Abstract
İslâmî ilimler literatüründe şerî delillerden üretilen ameli hükümler bütününe fıkıh denir. Ameli hükümlerin naslardan doğru bir şekilde ortaya çıkarılması için Arap dili kurallarının bilinmesi zaruridir. Bu nedenle bütün İslâmî ilimlerde olduğu gibi fıkhî hükümleri naslardan ortaya çıkarma yöntemlerini konu edinen fıkıh usulü ilminde de bu kuralların bilinmesine büyük önem verilmiştir. Bu bağlamda “mana harfleri” diye isimlendirilen edatların anlam ve fonksiyonlarının tahlili fıkıh usulü ilminin temel konuları arasında yer almıştır. Zira fıkıhçı doğru hükme ulaşmak için bu harflerin cümle içindeki mana ve fonksiyonlarını doğru tespit etmek zorundadır. Arapçada tek başına bir mana ifade eden lafızlara “kelime” denmektedir. İsim, fiil ve harf diye üç gruba ayrılan kelime çeşitlerinden zaman manası ifade etmeksizin tek bir mana ifade eden lafızlar isim; zaman manasıyla beraber bir eylem ifade eden lafızlara fiil ve tek başına bir mana ifade edemeyip ancak cümlede diğer cümle unsurlarıyla beraber bir mana ifade edebilen sözcüklere ise harf denmektedir. Arapçada sayıları yaklaşık yüz elli civarında mana harfi/edat bulunmaktadır. Bu harflerden yaygın olarak kullanılan ve cümle unsurlarından matuf ile matufun aleyhi irap ve hüküm bakımından birbirine bağlayan bağlaçlar olan atıf harfleri önemli bir yere sahiptir. Arapçada 10 tane atıf edatı bulunmaktadır. Bunlar “vâv”, “fâ”, “sümme”, “hattâ”, “ev”, “immâ”, “em”, “lâ”, “bel” ve “lâkin” harfleridir. Cümle unsurlarını irapta ve manada birbirine bağlama gibi ortak özelliklere sahip olan atıf harfleri ifade etikleri mana ve sözün ortaya koyduğu hükme tesirleri bakımından birbirinden farklılık arz etmektedir. Bu bakımdan bu harfleri bulundukları cümlede matuf ile matufun aleyhi irapta ve hükümde ortak kılanlar ve sadece irapta ortak kılıp hükümde ortak kılmayanlar diye ikiye ayırmak mümkündür. Dil bilimcilerin büyük çoğunluğuna göre bu harflerden “vâv, fâ, sümme ve hatta” cümlede matuf ile matufun aleyhi irapta ve hükümde ortak kılan harflerdir. Diğer atıf harfleri ise söz konusu cümle unsurlarını sadece irap bakımından ortak kılmaktadır. Bu çalışmada bu harflerden matuf ile matufun aleyhi irapta ve hükümde ortak kılan “vâv, fâ, sümme ve hatta” bağlaçları ele alınmıştır. Cümle unsurlarını hükümde ortak kılan bu harflerden her birinin kendine mahsus mana ve etkisi bulunmaktadır. Bunlardan “vâv” harfi, bir peşi sıralık ifade etmeksizin matuf ile matufun aleyh arasında hükümde ortaklık ifade etmektedir. “Fâ” harfi, cümle unsurları arasında hükümde ortaklık ve matufun ile matufun aleyhin ara vermeksizin peş peşe gerçekleştiğini ortaya koyar. “Sümme” harfi, birbirine bağladığı cümle unsurları arasında peşi sıralık ve zamansal fark olduğunu bildirir. Bu harflerden “hattâ” ise cümle unsurlarından matufun, matufun aleyhin gayesi ve en değersiz veya en üstün cüzü olduğunu bildirir. Çalışmada önce kelime, harf, mana harfleri ve atıf kavramları üzerinde durulmuştur. Sonra bu edatlardan her birinin nahiv bakımından cümle içerisinde ifade ettikleri mana ve işlevleri incelenmiş, bu mana ve işlevlerin fıkhî hükümlere yansıması örnek meselelerle tahlil edilmiştir. Bu makalede ele alınan atıf harflerin hükümde ve irapta matufla matufun aleyhi ortak kılmak gibi benzeşen yönleri olmakla beraber tıpkı diğer kelimeler gibi bu harflerin her birinin de kendine mahsus vazedildiği bir manasının ve işlevinin olduğu anlaşılmaktadır. Asıl olanın her birinin kendine has bu işlev ve manada kullanılması olmakla beraber bazen bu edatların birbirlerinin yerine kullanıldığı da görülmektedir.
References
- Abdulhamîd, Muhammed Muhyiddîn. Şerhu Katru’n-nedâ ve bellü’s-sadâ. Beyrût: el-Mektebetü’l-Asriyye, 2011.
- Ahsîketî, Muhammed b. Ömer Hüsâmeddîn. el-Müntehab. Bingâzî: Dâru’l-Kütübi’l-Vataniyye, 2005.
- Akgül, Yusuf. “Serâhsî’nin Usulü Çerçevesinde Bazı Harflerin/Edatların Fıkıhtaki Anlamları”. Diyanet İlmi Dergi 49/2 (2013), 100-121.
- Âmidî, Ebü’l-Hasen Seyfüddîn Alî b. Muhammed. el-İhkâm fî usûli’l-fıkh. thk. Abdurrazzâk Afîfî. Riyâd: Dâru’s- Samî‘î, 2003.
- Antâkî, Muhammed. el-Minhâc fî kavâidi’l-i‘râb. İstanbul: Tebliğ Yayınları, 1985.
- Ba‘lî, Alâeddin Ali b. Abbâs. el-Kavâidü ve’l-fevâidü’l-usûliyye ve mâ yetalleku bihâ mine’l-ahkâmi’l-feriyye. thk. Muhammed Hâmid el-Fakî. Kâhire: Matbatü’l-Sünneti’l-Muhammediyye, 1956.
- Buhârî, Alâaddin Abdülazîz b. Ahmed b. Muhammed. Keşfü’l-esrâr fî şerhi usûli’l-Pezdevî. Beyrût: Dâru’l- Kütübi’l-İlmiyye, 1997.
- Buhârî, Muhammed b. İsmaîl Ebû Abdillâh. Sahîhu’l-Buhârî. thk. Mustafa Dîb el-Bugâ. Beyrût: Dâr-u İbn-i Kesîr, 1987.
- Cârimî, Ali. el-Belâğatü’l-vâdıha. Erdu’s-Somâl: Mektebetü’n-Nûri’l-İslâmiyye, ts.
- Cessâs, Ebû Bekr Ahmed b. Alî er-Râzî. el-Fusûl fî’l-usûl. thk. Acîl Câsim en-Neşemî. Kuveyt: Vizâretü’l-Evkâf ve’ş-Şuûni’l-İslâmiyye, 1985.
- Cevherî, İsmâîl b. Hammâd. es-Sıhâh Tâcü’l-lüga ve sıhâu’l-Arabiyye. thk. Ahmed Abdulgafûr Attâr. Beyrût: Dâru’l-İlm, 1987.
- Cürcânî, Ali b. Muhammed b. Ali. et-Tarîfat. Beyr3ut: Dâru’l-Kitâbi’l-Arabî, 1405.
- Cüveynî, İmâmü’l-Haremeyn Ebü’l-Meâlî Rüknüddîn Abdülmelik b. Abdillâh b. Yûsuf. el-Burhân. thk. Salâh b. Muhammed İbn Uveyda. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1997.
- Cüveynî, İmâmü’l-Haremeyn Ebü’l-Meâlî Rüknüddîn Abdülmelik b. Abdillâh b. Yûsuf. et-Telhîs. thk. Abdullah Cûlem en-Nebâlî. Beyrût: Dâru’Beşâiri’l-İslâmiyye, ts.
- Çörtü, Mustafa Meral. Sarf-Nahiv Edatlar. İstanbul: İFAV Yayınları, 2015.
- Debûsî, Ebû Zeyd ʿAbdillâh b. Muḥammed b. ʿÖmer b. İsâ. Taḳvîmuʾl-edille. thk. Ḫalîl Muḥyi’d-dîn el-Meys. b.y.: Dâruʾl-Kütübiʾl-ʿİlmiyye, 2001.
- Demirbaş, Servet. “Kur’ân-ı Kerîm’de ‘Bel’ Edatının İçerdiği Manalar ve Türkçeye Çeviri Problemi”. Eskiyeni 47 (2022), 765-788.
- Durmuş, İsmail. “Harf”. TDV İslâm Ansiklopedisi. 16/158-163. İstanbul: TDV Yayınları, 1997.
- Durmuş, İsmail. “Vâv”. TDV İslâm Ansiklopedisi. 42/574-576. İstanbul: TDV Yayınları, 2012.
- Ebû Dâvûd, Ebû Dâvûd Süleymân b. el-Eş‘as b. İshâk es-Sicistânî. Sünen-i Ebî Dâvûd. Beyrût: Dâru’l-Kitâbi’l- Arabî, ts.
- Eşmûnî, Ebu’l-Hasan Nûreddîn. Şerhu’l-Eşmûnî alâ Elfiye-i İbn Mâlik. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1988.
- Fenârî, Muhammed b. Hamza Şemseddîn. Fusûlü’l-bedâi‘ fî usûli’ş-şerâi‘,. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2006.
- Gazzâlî, Hüccetü’l-İslâm Ebû Hâmid Muhammed b. Muhammed b. Muhammed b. Ahmed. el-Menhûl min talikâti’l-usûl. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1988.
- Güman, Osman. Nahiv-Usûl İlişkisi (el-İsnevî Örneği). İstanbul: Marmara, 2006.
- İbn Akîl, İbn Akîl Abdullâh b. Abdurrahmân. Şerhu İbn Akîl alâ Elfiyeti İbn Mâlik. thk. Muhammed Muhyiddîn Abdulhamîd. Kâihre: Dâru’t-Türâs, 1980.
- İbn Hâcib, Ebû Amr Cemâlüddîn Osmân b. Ömer b. Ebî Bekr b. Yûnus. “el-Kâfiye”. Mecmûatü’n-nahv. İstanbul: Şifa Yayınevi, 2010.
- İbn Hanbel, Ebû Abdullâh Ahmed. Müsned. Kâhire: Müessese Kurtuba, ts.
- İbn Mâce, Ebû Abdillâh Muhammed b. Yezîd. es-Sünen. thk. Muhammed Fuâd Abdülbâkî. Beyrût: Dâru’l-Fikr, ts.
- İbn Mâlik, Ebû Abdillâh Cemâlüddîn. Şerhü’l-Kâfiye eş-Şâfiye. thk. Abdülmunım Ahmed Herîd. Mekke: Câmiatü Ümmü’l-Kurâ, ts.
- İbn Mâlik, Ebû Abdillâh Cemâlüddîn Muhammed b. Abdillâh. Elfiyetü İbn-i Mâlk. Riyâd: Mektebetü Dâri’l- Minhâc, ts.
- İbn Manzûr, Muhammed b. Mükrim. Lisânü’l-Arab. Beyrût: Dâr-u Sâdır, ts.
- İbn Melek, Abdullatîf. Şerhü Menâri’l-envâr. İstanbul: Salah Bilici Kitabevi, 1965.
- İbn Melek, Abdullatîf. Şerhü Menâri’l-envâr. İstanbul: Salah Bilici Kitabevi, 1965.
- İsfahân, Hüseyn b. Muhammed b. el-Mufaddal er-Râgıb. el-Müfredâtü fî garîbi’l-Kur’ân. İstanbul: Çıra Yayınları, 2010.
- İşler, Emrullah - Yıldız, Musa. Arapça Çeviri Kılavuzu. İstanbul: Elif Yayınları, 2011.
- Kaçar, Halil İbrahim. “Arapça’da Meânî (Semantik) Açısından Atıf (Bağlama) Edatları”. C.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi 62/2 (2012), 163-191.
- Kırcı, Recep. “Arap Dilindeki أو ve أَمْ Edatları İle İlgili Bir İnceleme”. Pamukkale Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 8/1 (2021), 588-600.
- Kocabaş, Savaş. İslâm Hukuk Metodolojisinde Atıf Teorisi. Diyarbakır: A Grafik Tasarım Promosyon Web Hizmetleri, 2015.
- Mutçalı, Serdar. Arapça -Türkçe Sözlük. İstanbul: Dağarcık Yayınevi, 2012.
- Müslim, Ebu’l-Hüseyin Müslim b. el-Haccâc. Sahîh-i Müslim. thk. Muhammed Fuâd Abdülbâkî. Beyrût: Dâru’l- Kütübi’l-İlmiyye, 1991.
- Okur, Hüseyin. Fıkıh ve Anlam Bilim Hanefi Usulcülerine Göre Nazmın Delaleti. İstanbul: Nizamiye Akademi, 2018.
- Pezdevî, Fahru’l-İslâm Ali b. Muhammed b. el-Hüseyin. Usûlü’l-Pezdevî/Kenzü’l-vusûl ilâ marifeti’l-usûl. thk. Sait Bektaş. Medîne: Dâru’s-Sirâc, 2016.
- Sem‘ânî, Ebü’l-Muzaffer Mansûr b. Muhammed b. Abdilcebbâr et-Temîmî el-Mervezî. Kavâtıu’l-edille fi’l-usûl. thk. Muhammed Hasan İsmail. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1999.
- Serahsî, Ebû Bekr Muhammed b. Ahmed b. Ebî Sehl. Usûlü’s-Serahsî. thk. Ebu’l-Vefâ el-Afgânî. Beyrût: Dâru’l- Kütübi’l-İlmiyye, 2015.
- Sîbeveyhi, Ebû Bişr Amr b. Osmân b. Kanber. el-Kitâb. thk. Abdüsselâm Muhammed Hârûn. Kâhire: Mektebetü’l-Hâncî, 1988.
- Sinanoğlu, Mustafa. “Kelime”. TDV İslâm Ansiklopedisi. 25/212-214. Ankara: TDV Yayınları, 2022.
- Şâfiî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İdrîs. Ahkâmu’l-Kur’ân. thk. Abdu’l-ğanî Abdu’l-hâlik. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l- İlmiyye, 1401.
- Şâfiʿî, Ebû ʿAbdullah Muḥammed b. İdrîs eş-. el-Ümm. Beyrût: Dâru’l-Ma’rife, 1393.
- Şahin, Ünal. “Kurucu İmamlar Dönemi İhtilaf Zemini Olarak Hurûfu’l-meʻânî: İmam Züfer Örneği”. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 32/2 (2022), 727-751.
- Şevkânî, Muhammed b. Ali. İrşâdü’l-fuḥûl ilâ taḥḳîḳi’l-ḥaḳ min ilmi’l-uṣûl,. thk. eş-Şeyh Ahmed Azve İnâye. Ürdün: Dâru’l-Kütübi’l-Arabî, 1999.
- Şîrâzî, Ebû İshâk Cemâlüddîn İbrâhîm b. Alî b. Yûsuf. el-Lümaʿ fî uṣûli’l-fıḳh. thk. Muhammd Hasan İsmail. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1985.
- Şîrâzî, Ebû İshâk Cemâlüddîn İbrâhîm b. Alî b. Yûsuf. et-Tebsıra fî usûl’l-fıkh. thk. Muhammed Hasan Heyto. Dimeşk: Dâru’l-Fikr, 1403.
- Teyâlîsî, Süleymân b. Dâvûd Ebû Dâvûd. el-Müsned. Beyrût: Dâru’l-Marife, ts.
- Tirmizî, Muhammed b. Îsâ Ebû Îsâ. Sünenü’t-Tirmizî. thk. Ahmed Muhammed Şâkir. Beyrût: Dâr-u İhyâi’t- Türâsi’l-Arabî, ts.
- Ukberî, Abdullah b. Hüseyin. el-Lübâb fî ileli’l-binâi ve’l-irâb. thk. Abdü’l-ilâh en-Nebhân. Dimeşk: Dâru’l-Fikr, 1995.
- Yüksel, Ahmet. Arap Dilinde Atıf ve Atıf Harfleri. Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Doktora, 1999.
- Zemahşerî, Ebû’l-Kâsım Mahmûd b. Ömer b. Ahmed. el-Mufassal fî san‘ati’l-i‘râb. thk. Ali Mülhim. Beyrût: Mektebet’l-Hilâl, 1993.
- Zerkeşî, Ebû Abdillâh Bedrüddîn Muhammed b. Bahâdır. el-Baḥrü’l-muḥîṭ fî uṣûli’l-fıḳh. thk. Muhammed Muhammed Tâmir. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2000.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Religious Studies |
| Journal Section | Research Article |
| Authors | |
| Publication Date | June 30, 2023 |
| Acceptance Date | June 11, 2023 |
| Published in Issue | Year 2023 |
Cited By
Bir Hukuk Terimi Olarak Müşterek Lafız ve Fürû-i Fıkha Tesiri
İhya Uluslararası İslam Araştırmaları Dergisi
https://doi.org/10.69576/ihya.1432231
Bu eser Creative Commons Alıntı-GayriTicari-Türetilemez 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.