Research Article
BibTex RIS Cite

An Investigation of the Some Services Provided by the Charitable Foundations in Ottoman Society from the Perspective of the Education of Values

Year 2023, , 553 - 572, 30.12.2023
https://doi.org/10.33420/marife.1328884

Abstract

One of the primary functions of education is to raise virtuous individuals who are familiar with the values of their society, live up to them and make them part of their lives. One of the most effective ways to teach values is to introduce the important cultural elements that exist in the tradition of the society to the next generations, presenting them in a practicable format. In this context, the culture of charitable foundations, which has performed a leading function in social and economic life in the Islamic world for centuries, holds an important position. In this context, in the Ottoman society, wealthy and benevolent people, especially the sultans, launched charitable foundations in order to contribute to the social and economic life of the society and to sustain educational and medical services.
Since any attempt to deal with all the charitable foundation services performed in the Ottoman Empire would exceed the limits of this study, we shall focus on the most common charitable foundation services in the Ottoman society such as bird houses, caravanserais, the zimem notebooks, alms basins, and soup kitchens are discussed in terms of values education. In the Ottoman, not only human beings but also all living things were valued and various charitable foundations were established in this regard, to the extent some of them were set up for the care and needs of animals such as birds, cats, and dogs. The bird houses that were built into the walls of buildings such as mosques, mansions, tombs, and water fountains are just few of the reflections of the culture of charitable foundations.
The caravanserais are one of the most important charitable foundation services, which contain the best examples of the high value that Islamic civilization has attached to human beings and all living things. The caravanserais, which offered free accommodation and shelter to people without making any discrimination amongst Muslims, non-Muslims, freemen, slaves, the rich and the poor, were built on important road routes, offering a free accommodation to passengers as well as their mounts.
It is possible to see one of the best examples of solidarity, cooperation and sharing in the Ottoman society in the zimem notebooks which kept record of a client’s debts. Under the conditions of that day, people did their shopping from the grocery store, greengrocer or butcher, and if they had no cash at that time, they let their debts be written down in the zimem notebook. Benevolent people visited the shop where the zimem notebook was located at a suitable time, and had a certain amount of debt written off from the zimem notebook according to their economic power without letting anyone notice. The crucial point in this practice is that neither the benevolent knows whose debt he has paid off, nor is the debtor aware of who has paid off his debt.
One of the concrete examples of this is the alms basins in the Ottoman society, which attaches a great importance to the human being and human dignity, especially when helping needy people in all areas of life. So, alms basins are a form of cooperation in which the giver and the recipient do not see each other and no one’s dignity is damaged. As one of the institutions that made important contributions to the solidarity and cohesion in Ottoman society for many years, the soup kitchens (imarets) provided food for the poor and travelers, especially the students in madrasahs. Soup kitchen is one of the charitable organizations that were established only for the sake of God.
The purpose of this study, is to discuss some foundation services in the Ottoman Empire in terms of values education. In addition, it is to evaluate the possibility of the emergence and development of some values in students by including some of the foundation services in the education system, and to make some suggestions on this subject at the same time. In order to realize this aim, the case study design, one of the qualitative research methods, was adopted in the study and document analysis method was used in data collection. According to the data obtained as a result of this study, the functions performed by the charitable foundations in the Ottoman society contained such values as mercy, compassion, generosity, kindness, self-sacrifice, modesty, sensitivity, aesthetics, grace, fidelity, sincerity, friendship, responsibility, cooperation, solidarity, sharing, and altruism.
It seems that these values are related to the root values included in the curriculum and expected to be internalized by the students For this reason, it is thought that giving an effective position in the curriculum to the services provided by the charitable foundations, which served as the basis of solidarity, cohesion, unity and solidarity in Ottoman society for hundreds of years, will play an important role in teaching students many values such as love, respect and compassion.

References

  • Akgündüz, Ahmet. İslâm Hukukunda ve Osmanlı Tatbikatında Vakıf Müessesesi. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 1988.
  • Algül, Hüseyin. “Fedek”. İslâm Ansiklopedisi. 12/294-295. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, 1995.
  • Altıntaş, M. Esat. Öğretmenler Gözüyle Değerler Eğitimi. Konya: d-eğitim, 2016.
  • Amıcıs, Edmondo De. İstanbul. çev. Beyhun Akyavaş. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, 1981.
  • Aycı, Mehmet. “Kuşlara Ev Yapmak”. Şefkat Estetiği Kuşevleri. 13-55. Ankara: Zeytinburnu Belediyesi Kültür Yayınları, 2010.
  • Aydın, Mehmet Zeki. Ailede Çocuğun Ahlâk Eğitimi. İstanbul: DEM Yayınları, 2005.
  • Aydın, Mehmet Zeki. Okulda Ahlak Eğitimi ve Ahlak Öğretiminde Örnek Olay İncelemesi Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım, 2008.
  • Aydın, Muhammet Şevki. Ahlâkla Varolmak. İstanbul: Ketebe, 2021.
  • Barışta, H. Örcün. Osmanlı İmparatorluğu Dönemi İstanbul’undan Kuşevleri. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, 2000.
  • Bayartan, Mehmet. “Osmanlı Şehirlerinde Vakıflar Ve Vakıf Sisteminin Şehre Kattığı Değerler”. Osmanlı Bilimi Araştırmaları 10/1 (01 Aralık 2008), 157-175.
  • Bayhan, Ahmet Ali. “Türk Kültürü’ndeki Sadaka Taşlarına Çankırı’dan Bi̇r Örnek: Çivitçioglu Medresesi Sadaka Taşı”. Çankırı Araştırmalar Dergisi 5-6 (2010), 25-30.
  • Bektaş, Cengiz. Kuş Evleri. İstanbul: Bileşim, 2004.
  • Berki, Ali Himmet. Vakıflar. Ankara: Nur Matbaası, 1950.
  • Creswell, John W. Nitel Araştırma Yöntemleri: Beş Yaklaşıma Göre Nitel Araştırma ve Araştırma Deseni. çev. Mesut Bütün - Selçuk Beşir Demir. Ankara: Siyasal Kitabevi, 3. Basım., 2021.
  • Çam, Nusret. “Kuşevlerinin Arkasındaki Dünya”. Şefkat Estetiği Kuşevleri. 55-87. Ankara: Zeytinburnu Belediyesi Kültür Yayınları, 2010.
  • Çataltepe, Sipahi. İslâm-Türk Medeniyetinde Vakıflar. İstanbul: Türkiye Milli Kültür Vakfı Yayınları, 1991.
  • Çeti̇n, Ensar. “Bi̇r Sosyal Yardımlaşma Prati̇ği Olarak Askıda Kahve Ve Sadaka Taşı”. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi 41 (01 Mart 2014), 0-0.
  • Doğan, Mehmet Sait. “Vakıf Medeniyetimize Sosyal Siyaset ve Sosyoloji Açısından Bir Yaklaşım”. Istanbul Journal of Sociological Studies 34 (13 Eylül 2011), 9-28.
  • Ergin, Osman. Türkiye’de Şehirciliğin Tarihi İnkişafı. İstanbul: Cumhuriyet Matbaası, 1936.
  • Ergin, Osman Nuri. Türk Şehirlerinde İmaret Sistemi. İstanbul: Cumhuriyet Matbaası, 1939.
  • Ergin, Osman Nuri. Türkiye’de Hanlar, Kervansaraylar, Oteller ve Çeşitli Barınma Yerleri. İstanbul: Marmara Belediyeler Birliği Yayınları, 2013.
  • Ertuğay, Recep. “Hz. Peygamber’i̇n Sünneti̇nde Hayvanlara Şefkat”. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi 33 (2019), 197-208.
  • Eryavuz, Şebnem. “Kuşevi”. İslâm Ansiklopedisi. 26/472-473. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı, 2002.
  • Fikriyat. “Osmanlı Geleneği Zimem Defteri Nedir? Zimem Defteri Hakkında Bilgi”. Erişim 29 Ekim 2023. https://www.fikriyat.com/galeri/yasam/osmanli-gelenegi-zimem-defteri-nedir-zimem-defteri-hakkinda-bilgi
  • Hamîdullah, Muhammed. “Hayber”. İslâm Ansiklopedisi. 17/20-22. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, 1998.
  • İhsanoğlu, Ekmeleddin (ed.). Osmanlı Devleti ve Medeniyeti Tarihi. İstanbul: İslâm Tarih, Sanat ve Kültür Araştırma Merkezi, 1994.
  • Kaymakcan, Recep - Meydan, Hasan. Ahlak Değerler ve Eğitimi. İstanbul: Dem Yayınları, 2014.
  • Kazıcı, Ziya. İslam Kültür ve Medeniyeti. İstanbul: Timaş Yayınları, 1996.
  • Kazıcı, Ziya. İslâm Medeniyeti ve Müesseseleri Tarihi. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları, 2003.
  • Kazıcı, Ziya. İslâmî ve Sosyal Açıdan Vakıflar. İstanbul: Marifet Yayınları, 1985.
  • Kazıcı, Ziya. Osmanlı Vakıf Medeniyeti. İstanbul: Bilge, 2003.
  • Koç, Ahmet. “‘Okul Çağı’ Çocuklarının Ailede Din Eğitimi”. İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 17 (2008), 145-176.
  • Kozak, Erol. Bir Sosyal Siyaset Müessesesi Olarak Vakıf. İstanbul: Akabe, 1985.
  • Köylü, Mustafa. Küresel Ahlâk Eğitimi. İstanbul: DEM Yayınları, 2006.
  • Kunter, H. Baki. Türk Vakıfları ve Vakfiyeleri. İstanbul: Cumhuriyet Matbaası, 1939.
  • Meydan, Hasan. İlköğretim Okullarında Değerler ve Karakter Eğitimi. Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2012.
  • Milli Eğitim Bakanlığı. “18. Millî Eğitim Şûrası Kararları”. Erişim 18 Ağustos 2022. https://ttkb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_09/29170222_18_sura.pdf
  • Millî Eğitim Bakanlığı. Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi Öğretim Programı (İlkokul 4 ve Ortaokul 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı, 2018.
  • Millî Eğitim Bakanlığı. Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi Öğretim Programı (Ortaöğretim 9, 10, 11 ve 12. Sınıflar). Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı, 2018.
  • Moltke, Helmuth Von. Moltke’nin Türkiye Mektupları. çev. Hayrullah Örs. Ankara: Remzi Kitabevi, 1969.
  • Müderrisoğlu, Fatih. “Kuşevleri”. Şefkat Estetiği Kuşevleri. 147-171. Ankara: Zeytinburnu Belediyesi Kültür Yayınları, 2010.
  • Nasr, Seyyid Hüseyin. “Kuşevleri Estetik, Biçimsel ve Mimari Olarak Tekrar Keşfedilmelidir.” Şefkat Estetiği Kuşevleri. 253-259. Ankara: Zeytinburnu Belediyesi Kültür Yayınları, 2010.
  • Özçakı, Meltem. “Türk Kültüründe Güverci̇nli̇k ve Kuş Evleri̇ ve Günümüze Yansımaları”. Sanat ve Tasarım Dergisi 10/2 (15 Ocak 2021), 238-261. https://doi.org/10.20488/sanattasarim.876545
  • Özönder, Hasan. “Kervansaraylar”. İslam Medeniyeti Dergisi 3/27 (15 Ocak 1973), 37-39.
  • Pardoe, Miss. Şehirlerin Ecesi İstanbul: Bir Leydinin Gözüyle 19. Yüzyılda Osmanlı Yaşamı. çev. Banu Büyükkal. İstanbul: Kitap Yayınevi, 2004.
  • Patton, Michael Quinn. Nitel Araştırma ve Değerlendirme Yöntemleri. çev. Mesut Bütün - Selçuk Beşir Demir. Ankara: Pegem Akademi Yayınları, 2018.
  • Sevim, Nidayi. Medeniyetimizde Toplumsal Dayanışma ve Sadaka Taşları. İstanbul: Kitapdostu Yayınları, 2009.
  • Tarım Ertuğ, Zeynep. “İmaret”. İslâm Ansiklopedisi. 22/219-220. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, 2000.
  • Turgut, Bahattin. “İslâm Medeniyetinde Vakfiye: Hz. Ömer Örneği”. İlahiyat Tetkikleri Dergisi 50 (31 Aralık 2018), 271-293. https://doi.org/10.29288/ilted.460649
  • Yıldırım, Ali - Şimşek, Hasan. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 12. Basım., 2021.

Osmanlı’da Bazı Vakıf Hizmetlerinin Değerler Eğitimi Açısından İncelenmesi

Year 2023, , 553 - 572, 30.12.2023
https://doi.org/10.33420/marife.1328884

Abstract

Eğitimden beklenen öncellikli görevlerden biri toplumun sahip olduğu değerleri tanıyan, yaşayan ve bu değerleri hayatının bir parçası hâline getirmiş erdemli bireylerin yetişmesine rehberlik etmektir. Değerleri kazandırmanın en etkili yollarından biri ise toplumun geleneğinde var olan önemli kültür unsurlarını yetişmekte olan nesillere tanıtmak ve bu unsurları hayatta tatbik edebilecekleri bir şekilde kendilerine sunabilmektir. Bu bağlamda asırlarca İslâm dünyasında sosyal ve ekonomik hayatta önemli görevler icra etmiş olan vakıf kültürü önemli bir fırsattır. Osmanlı toplumunda da başta padişahlar olmak üzere varlıklı ve yardımsever kişilerin toplumun sosyal, ekonomik, sağlık ve eğitim hayatına katkı sağlamak böylelikle insanlara faydalı olabilmek amacıyla vakıflar kurdukları bilinmektedir.
Osmanlı’da gerçekleştirilen tüm vakıf hizmetlerini ele almak çalışmanın sınırlarını aşacağından bu araştırmada, Osmanlı toplumunda vakıf hizmetlerinin en yaygınlarından olan kuş evleri, kervansaraylar, zimem defterleri, sadaka taşları ve imaretler, değerler eğitimi açısından ele alınmaktadır. Osmanlı’da yalnızca insanlara değil tüm canlılara kıymet verildiği ve bu açıdan çeşitli vakıflar kurulduğu bilinmektedir. Örneğin kuş, kedi, köpek gibi hayvanların bakımı ve ihtiyaçlarının karşılanmasına yönelik de vakıflar kurulmuş, kurulan vakıflar aracılığıyla önemli hizmetler icra edilmiştir. İslâm medeniyetinin insana ve canlıya vermiş olduğu kıymetin en güzel örneklerini içinde barındıran vakıf hizmetlerinin önemlilerinden biri de kervansaraylardır. Müslim-gayr-i Müslim, hür-köle, zengin-fakir demeden insanlar arasında hiçbir ayrım yapmadan tüm bireylere ücretsiz olarak konaklama ve barınma fırsatı sunan kervansaraylar önemli yol güzergâhlarında inşa edilmiş ve yolculara binekleri ile birlikte ücretsiz bir şekilde konaklama imkânı sunmuşlardır.
Osmanlı toplumunda dayanışma, yardımlaşma ve paylaşmanın en güzel örneklerinden bir diğerini de zimem defterlerinde görmek mümkündür. Günümüzdeki veresiye defteri anlamında kullanılabilen zimem defterleri, o günün şartlarında bireylerin bakkaldan, manavdan veya kasaptan alış-verişlerini yaptıkları zaman üzerlerinde nakit para olmadığında borçlarını yazdırdıkları defterlerdir. Hayırsever kimseler zimem defterinin bulunduğu dükkânlara uygun zamanlarda giderek hiç kimse fark etmeden zimem defterinden imkânları ölçüsünde belli miktarda borcu öderlerdi. Bu uygulamada önemli olan nokta, borcu ödeyeninin kimin borcunu ödediğini bilmemesi, borcu ödenen kişinin de kimin, kendi borcunu ödediğinden habersiz olmasıdır.
Hayatın her alanında özelikle ihtiyaç sahibi kimselere yardım esnasında insan ve insan onuruna son derece önem veren Osmanlı toplumunda görülen diğer bir uygulama da sadaka taşlarıdır. Sadaka taşları uygulaması sadakayı veren ve alan kişilerin birbirini görmediği, hiç kimsenin onurunun zedelenmediği bir yardımlaşma biçimdir.
Osmanlı toplumunda uzun yıllar dayanışma ve kaynaşmaya önemli katkılar sunan kurumlardan biri olan imaretler ise medreselerde öğrenim görmekte olan talebeler başta olmak üzere fakirlerin ve yolcuların yemek ihtiyaçlarını karşılamıştır. Bir nevi günümüzdeki aşevlerine benzeyen imaretler de yalnızca Allah’ın rızası esas alınarak kurulmuş olan hayır kuruluşlarından biridir.
Çalışmanın amacı, Osmanlı’da gerçekleştirilen bazı vakıf hizmetlerini değerler eğitimi açısından ele almaktır. Bununla birlikte söz konusu bazı vakıf hizmetlerine eğitim sistemi içinde yer vermek suretiyle öğrencilerde dostluk, sevgi, saygı, şefkat, merhamet, yardımseverlik gibi bazı değerlerin ortaya çıkması ve gelişmesinin imkânını değerlendirerek, bu konuda birtakım önerilerde bulunmaktır. Bu amacı gerçekleştirmek üzere çalışmada, nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması deseni benimsenmiş olup, veri toplamada doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır.
Araştırma sonucunda elde edilen verilere göre Osmanlı toplumunda gerçekleştirilen vakıf hizmetlerinin merhamet, şefkat, cömertlik, nezaket, fedakârlık, alçak gönüllülük, duyarlılık, estetik, zarafet, vefa, ihlas-samimiyet, dostluk, sorumluluk, yardımlaşma, dayanışma, paylaşma, diğerkâmlık, yardımseverlik, sevgi, saygı, hoşgörü vb. değerleri kapsadığı görülmektedir.
Bu değerlerin, ders programlarında yer alan ve öğrenciler tarafından içselleştirilmesi beklenen kök değerlerle ilişkili olduğu görülmektedir. Bu nedenle yüzlerce yıl Osmanlı toplumunda dayanışma, kaynaşma, birlik ve beraberliğin temeli olan vakıflar aracılığıyla gerçekleştirilen hizmetlere derslerde etkin bir biçimde yer verilmesinin öğrencilerde sevgi, saygı, merhamet gibi birçok değerin kazandırılmasında önemli rol oynayacağı düşünülmektedir.

References

  • Akgündüz, Ahmet. İslâm Hukukunda ve Osmanlı Tatbikatında Vakıf Müessesesi. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 1988.
  • Algül, Hüseyin. “Fedek”. İslâm Ansiklopedisi. 12/294-295. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, 1995.
  • Altıntaş, M. Esat. Öğretmenler Gözüyle Değerler Eğitimi. Konya: d-eğitim, 2016.
  • Amıcıs, Edmondo De. İstanbul. çev. Beyhun Akyavaş. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, 1981.
  • Aycı, Mehmet. “Kuşlara Ev Yapmak”. Şefkat Estetiği Kuşevleri. 13-55. Ankara: Zeytinburnu Belediyesi Kültür Yayınları, 2010.
  • Aydın, Mehmet Zeki. Ailede Çocuğun Ahlâk Eğitimi. İstanbul: DEM Yayınları, 2005.
  • Aydın, Mehmet Zeki. Okulda Ahlak Eğitimi ve Ahlak Öğretiminde Örnek Olay İncelemesi Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım, 2008.
  • Aydın, Muhammet Şevki. Ahlâkla Varolmak. İstanbul: Ketebe, 2021.
  • Barışta, H. Örcün. Osmanlı İmparatorluğu Dönemi İstanbul’undan Kuşevleri. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, 2000.
  • Bayartan, Mehmet. “Osmanlı Şehirlerinde Vakıflar Ve Vakıf Sisteminin Şehre Kattığı Değerler”. Osmanlı Bilimi Araştırmaları 10/1 (01 Aralık 2008), 157-175.
  • Bayhan, Ahmet Ali. “Türk Kültürü’ndeki Sadaka Taşlarına Çankırı’dan Bi̇r Örnek: Çivitçioglu Medresesi Sadaka Taşı”. Çankırı Araştırmalar Dergisi 5-6 (2010), 25-30.
  • Bektaş, Cengiz. Kuş Evleri. İstanbul: Bileşim, 2004.
  • Berki, Ali Himmet. Vakıflar. Ankara: Nur Matbaası, 1950.
  • Creswell, John W. Nitel Araştırma Yöntemleri: Beş Yaklaşıma Göre Nitel Araştırma ve Araştırma Deseni. çev. Mesut Bütün - Selçuk Beşir Demir. Ankara: Siyasal Kitabevi, 3. Basım., 2021.
  • Çam, Nusret. “Kuşevlerinin Arkasındaki Dünya”. Şefkat Estetiği Kuşevleri. 55-87. Ankara: Zeytinburnu Belediyesi Kültür Yayınları, 2010.
  • Çataltepe, Sipahi. İslâm-Türk Medeniyetinde Vakıflar. İstanbul: Türkiye Milli Kültür Vakfı Yayınları, 1991.
  • Çeti̇n, Ensar. “Bi̇r Sosyal Yardımlaşma Prati̇ği Olarak Askıda Kahve Ve Sadaka Taşı”. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi 41 (01 Mart 2014), 0-0.
  • Doğan, Mehmet Sait. “Vakıf Medeniyetimize Sosyal Siyaset ve Sosyoloji Açısından Bir Yaklaşım”. Istanbul Journal of Sociological Studies 34 (13 Eylül 2011), 9-28.
  • Ergin, Osman. Türkiye’de Şehirciliğin Tarihi İnkişafı. İstanbul: Cumhuriyet Matbaası, 1936.
  • Ergin, Osman Nuri. Türk Şehirlerinde İmaret Sistemi. İstanbul: Cumhuriyet Matbaası, 1939.
  • Ergin, Osman Nuri. Türkiye’de Hanlar, Kervansaraylar, Oteller ve Çeşitli Barınma Yerleri. İstanbul: Marmara Belediyeler Birliği Yayınları, 2013.
  • Ertuğay, Recep. “Hz. Peygamber’i̇n Sünneti̇nde Hayvanlara Şefkat”. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi 33 (2019), 197-208.
  • Eryavuz, Şebnem. “Kuşevi”. İslâm Ansiklopedisi. 26/472-473. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı, 2002.
  • Fikriyat. “Osmanlı Geleneği Zimem Defteri Nedir? Zimem Defteri Hakkında Bilgi”. Erişim 29 Ekim 2023. https://www.fikriyat.com/galeri/yasam/osmanli-gelenegi-zimem-defteri-nedir-zimem-defteri-hakkinda-bilgi
  • Hamîdullah, Muhammed. “Hayber”. İslâm Ansiklopedisi. 17/20-22. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, 1998.
  • İhsanoğlu, Ekmeleddin (ed.). Osmanlı Devleti ve Medeniyeti Tarihi. İstanbul: İslâm Tarih, Sanat ve Kültür Araştırma Merkezi, 1994.
  • Kaymakcan, Recep - Meydan, Hasan. Ahlak Değerler ve Eğitimi. İstanbul: Dem Yayınları, 2014.
  • Kazıcı, Ziya. İslam Kültür ve Medeniyeti. İstanbul: Timaş Yayınları, 1996.
  • Kazıcı, Ziya. İslâm Medeniyeti ve Müesseseleri Tarihi. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları, 2003.
  • Kazıcı, Ziya. İslâmî ve Sosyal Açıdan Vakıflar. İstanbul: Marifet Yayınları, 1985.
  • Kazıcı, Ziya. Osmanlı Vakıf Medeniyeti. İstanbul: Bilge, 2003.
  • Koç, Ahmet. “‘Okul Çağı’ Çocuklarının Ailede Din Eğitimi”. İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 17 (2008), 145-176.
  • Kozak, Erol. Bir Sosyal Siyaset Müessesesi Olarak Vakıf. İstanbul: Akabe, 1985.
  • Köylü, Mustafa. Küresel Ahlâk Eğitimi. İstanbul: DEM Yayınları, 2006.
  • Kunter, H. Baki. Türk Vakıfları ve Vakfiyeleri. İstanbul: Cumhuriyet Matbaası, 1939.
  • Meydan, Hasan. İlköğretim Okullarında Değerler ve Karakter Eğitimi. Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2012.
  • Milli Eğitim Bakanlığı. “18. Millî Eğitim Şûrası Kararları”. Erişim 18 Ağustos 2022. https://ttkb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_09/29170222_18_sura.pdf
  • Millî Eğitim Bakanlığı. Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi Öğretim Programı (İlkokul 4 ve Ortaokul 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı, 2018.
  • Millî Eğitim Bakanlığı. Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi Öğretim Programı (Ortaöğretim 9, 10, 11 ve 12. Sınıflar). Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı, 2018.
  • Moltke, Helmuth Von. Moltke’nin Türkiye Mektupları. çev. Hayrullah Örs. Ankara: Remzi Kitabevi, 1969.
  • Müderrisoğlu, Fatih. “Kuşevleri”. Şefkat Estetiği Kuşevleri. 147-171. Ankara: Zeytinburnu Belediyesi Kültür Yayınları, 2010.
  • Nasr, Seyyid Hüseyin. “Kuşevleri Estetik, Biçimsel ve Mimari Olarak Tekrar Keşfedilmelidir.” Şefkat Estetiği Kuşevleri. 253-259. Ankara: Zeytinburnu Belediyesi Kültür Yayınları, 2010.
  • Özçakı, Meltem. “Türk Kültüründe Güverci̇nli̇k ve Kuş Evleri̇ ve Günümüze Yansımaları”. Sanat ve Tasarım Dergisi 10/2 (15 Ocak 2021), 238-261. https://doi.org/10.20488/sanattasarim.876545
  • Özönder, Hasan. “Kervansaraylar”. İslam Medeniyeti Dergisi 3/27 (15 Ocak 1973), 37-39.
  • Pardoe, Miss. Şehirlerin Ecesi İstanbul: Bir Leydinin Gözüyle 19. Yüzyılda Osmanlı Yaşamı. çev. Banu Büyükkal. İstanbul: Kitap Yayınevi, 2004.
  • Patton, Michael Quinn. Nitel Araştırma ve Değerlendirme Yöntemleri. çev. Mesut Bütün - Selçuk Beşir Demir. Ankara: Pegem Akademi Yayınları, 2018.
  • Sevim, Nidayi. Medeniyetimizde Toplumsal Dayanışma ve Sadaka Taşları. İstanbul: Kitapdostu Yayınları, 2009.
  • Tarım Ertuğ, Zeynep. “İmaret”. İslâm Ansiklopedisi. 22/219-220. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, 2000.
  • Turgut, Bahattin. “İslâm Medeniyetinde Vakfiye: Hz. Ömer Örneği”. İlahiyat Tetkikleri Dergisi 50 (31 Aralık 2018), 271-293. https://doi.org/10.29288/ilted.460649
  • Yıldırım, Ali - Şimşek, Hasan. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 12. Basım., 2021.
There are 50 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Religious Studies (Other)
Journal Section Research Article
Authors

Ömer Özdemir 0000-0002-8147-494X

Publication Date December 30, 2023
Acceptance Date November 1, 2023
Published in Issue Year 2023

Cite

ISNAD Özdemir, Ömer. “Osmanlı’da Bazı Vakıf Hizmetlerinin Değerler Eğitimi Açısından İncelenmesi”. Marife Dini Araştırmalar Dergisi 23/2 (December 2023), 553-572. https://doi.org/10.33420/marife.1328884.