Öz
Today, Arabic is spoken by approximately 300 million people, placing it at 6th among the world's largest languages according to the current Ethnologue ranking. It serves as a widespread global means of communication. The distinct nature of Arabic is important in representing its rich historical and cultural diversity. The language encompasses different levels of language variation, including Classical Arabic, Modern Arabic, and various regional dialects. Modern Standard Arabic represents the common written and cultural language in the Arab world, while daily communication in these countries occurs through Modern Arabic Dialects. These local dialects differ not only in language structure but also in vocabulary, pronunciation, and grammatical structure due to cultural context, lifestyle, and unique societal characteristics. Modern Arabic dialects today can generally be classified into five main groups: Levant (Levantine) or Syrian-Palestinian Dialects, Arabian Peninsula Dialects, Egyptian and Sudanese Dialects, Mesopotamian Arabic Dialects, and North African Dialects. Jordanian Dialect, one of the Levant region's dialects, stands out on the merits of its geographical location and historical background, encompassing various dialects of the Arab world. As a result, Jordanian Dialect holds a distinct and special place among dialects spoken in other Arab countries. In this study, commonly spoken Jordanian dialects are categorized into three main groups: 1. Urban Jordanian Arabic (اللهجة المدنية), 2. Bedouin Jordanian Arabic (اللهجة البدوية), and 3. Rural Jordanian Arabic (اللهجة الفلاحية). This study aims to compare the way questions are formulated in Modern Standard Arabic with the question particles in Jordanian dialects from a morphological perspective to explore their differences and similarities. Therefore, the study focuses on questions such as: 'What are the phonetic similarities and differences between interrogative words in Modern Standard Arabic and Jordanian dialects?' 'How do the structures of question sentences differ between Modern Standard Arabic and Jordanian Dialects?' 'What are the grammatical similarities and differences between interrogative words and question sentences in Modern Standard Arabic and Jordanian Dialects?'. To address these questions, the study employs comparative linguistic methods, analyzing sample question sentences collected from Modern Standard Arabic and Jordanian Dialects in terms of phonetics, grammar, and linguistic aspects. This study begins by shedding light on Modern Standard Arabic and Arab dialects. Subsequently, details regarding the usage of interrogative words in Modern Standard Arabic are presented, followed by an in-depth examination of their counterparts in Jordanian dialects. "The study evaluates the counterparts of question particles in Modern Standard Arabic and the sentences constructed using these question particles in Modern Standard Arabic. This evaluation is presented in tables alongside their counterparts in Jordanian dialects. The study presents the differences and similarities identified through a comparison of the usage of question particles in Modern Standard Arabic with their counterparts in Jordanian dialects. In conclusion, this study contributes to understanding language differences between Modern Standard Arabic and Jordanian Dialects from phonological, grammatical, and linguistic perspectives. It emphasizes that while some interrogative words in Modern Standard Arabic exhibit phonetic and grammatical differences in their usage in Jordanian dialects, others show similarities. This study's findings can contribute to better understanding Arabic's diversity and efforts to enhance communication between these languages.
Anahtar Kelimeler
Arabic Language and Rhetoric Modern Standard Arabic Modern Arabic Dialects Jordanian Dialect Interrogative Words
Kaynakça
- Abdurrahmân b. Haldun. el-Mukaddime. Beyrut: Dâru’l-Fikr, 1996.
- Abdurrahmân Celâlüddînes-Suyûtî. el-Muzhir. Dâru’l-Kutubu’l-İlmiyye: Beyrut, 1988.
- ‘Abdurrahmân el-Cebertî. Târihu ’Acâibi’l-Âsâr fî’t-Terâcim ve’l-Ahbâr. Dâru’l-Cîl-Dâru’l-Fâris, ts.
- Ahmad Khalaf Sakarna. Phonological Aspects of 9abady Arabic: A Bedouin Jordanian Dialect. Madison: University of Wisconsin, Doktora Tezi, 1999.
- Ahmed b. ‘Adinnu’r el-Mâlekî. Rasfu’l-Mebânî fî Şerhi Hurûfu’l-Me’ânî. thk. Ahmed Muhammed el-Harrât. Dımeşk: Dâr’ul-Kâ’, 2002.
- Ahmed b. Fâris b. Zekeriya b. Fâris. Mu‛cemu meq’ayîsi’l-luğa. thk. Abdusselâm Muhammed Harun. Dâru’l-fikr, 1979.
- Ahmet Şen, Soner Akdağ. “Modern Standart Arapça ve Bazı Arap Diyalektlerinde Gelecek Zaman Formları”. Nüsha: Şarkiyat Araştırmaları Dergisi 21/52 (2021), 179-198.
- Ali Bulut. el-Belâgatü’l-Müyessera el-Meânî -el-Beyân - el-Bedî‘. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 17. Basım, 2021.
- B. Moritz. “Arap Yazısı”. İslam Ansiklopedisi (İslam Alemi Coğrafya, Etnoğrafya ve Biyoğrafya Lugatı). 1/498. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi, 1978.
- Berke Vardar. Açıklamalı Dilbilim Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Abc Kitabevi, 1998.
- Cevherî. es-Sıhâh Tâcu’l-luğa ve Sıhâhu’l-‛arabiyye. thk. Ahmed Abdulğafûr Attâr. Beyrut, 1987.
- Charles A. Ferguson. “Diglossia”. Journal of The Linguistic Circle of New York 15/2 (1959).
- Charles W. Kreidler. Describing Spoken English. USA: Routledge, 1997.
- Christopher Lucas. “On Wilmsen on the Development of Postverbal Negation in Dialectal Arabic”. Zeitschrift für arabische Linguistik 67 (2018), 44-70. https://doi.org/10.13173/zeitarabling.67.0044
- Çeti̇ner, Bedreddin. “Arap Aleminde Fasih Dil-Ammi Dil Mücadelesi”. Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 7-10 (14 Ocak 2014). https://doi.org/10.15370/muifd.30426
- Ebû Bişr Amr b. Osmân b. Kanber Sîbeveyhi. el-Kitâb. thk. Abdu’s-selâm Hârûn. Beyrut: Dâr’ul-cîl, 1991.
- Ebu Muhammed Abdullah Cemaleddin İbn Hişâm. Kavâ‘idü’l-i‘râb. İstanbul: Salah Bilici Kitapevi, ts.
- Ebu Muhammed Abdullah Cemaleddin İbn Hişâm. Muğni’l-lebib ‘an kütübi’l-e‘arib. Beyrut: el-Mektebetü’l-‘asriyye, 1995.
- Ebu Yakub Yusuf b. Ebi Bekr Muhammed b. Ali es-Sekkâkî. Miftâhu’l-‘ulûm. thk. Naim Zerzur. Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye: Beyrut, 1987.
- Ebü’l-Hüseyn Ahmed b. Fâris el-Kazvînî. eṣ-Ṣâḥibî fî fıḳhi’l-luġa ve süneni’l-ʿArab fî kelâmihâ. thk. Muhammed Sakr. Beyrut: Dâr’ul-kütübü’l-‘ılmiyye, 1997.
- el-Hatîb Muhammed b. Abdurrahman el-Kazvînî. el-Îzâh fî ‘ulûmi’l-belâğa. thk. Muhammed Abdülmü’min Hafâcî. Beyrut, 5. Basım, 1980.
- Enam Al-Wer. “New-Dialect Formation: The Amman Dialect”. Arabic And Contact-Induced Change. ed. ChristopherLucas, Stefano Manfredi. 551-566. Berlin: Language Science Press, 2020.
- Enam Al-Wer. “The Formation of The Dialect of Amman”. Arabic In The City: Issues In Dialect Contact And Language Variation. ed. Miller, C.-Al-Wer, E.- Caubet, D. - Watson, Janet C. E. 55-76. New York/London: Routledge, 2007.
- es-Seyyid Ahmed el-Hâşimî. Cevâhirü’l-belâğa fi’l-me‘ânî ve’l-beyân ve’l-bedî‘. thk. Yusuf es-Sameylî. Beyrut: el-Mektebetü’l-‘asriyye, ts.
- ez-Zemahşerî. Esâsu’l-belâğa. Beyrut, ts.
- Fahreddîn er-Râzî. Muhtâru’s-Sıhâh. thk. Yûsuf eş-Şeyhu Muhammed. Beyrut, 1999.
- Hâdî Nehr. ‘Ilmu’l-delâleti’t-tatbîkî fî’t-turâsi’l-‘arabî. Ürdün: Dâr’ul-emel li’n-neşr ve’t-tevzî’, 2007.
- Halîl ʻAmāyirah. Fî’t-tahlîli’n-nahvî. Zerkâ: Mektebetü’l-menâr, 1. Basım, 1987.
- Hüseyin G. Yurdaydın. İslâm Tarihi Dersleri. Ankara: Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları, 1971.
- Ignac Goldziher. Klasik Arap Literatürü. çev. Rahmi Er, Azmi Yüksel. İstanbul: Vadi Yayıncılık, 4. Basım, 2019.
- İbn Fâris. es-Sâhibî fî Fıkhı’l-Luga. thk. Mustafa eş-Şevîmî. Beyrut: Müessesetü Bedrân, 1964.
- İbn Hişâm el-Ensârî. Şerhu Kadri’n’-Nedâ ve Belli’s-Sadâ. Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye: Beyrut, 2004.
- İbn Manzûr. Lisânü’l-Arap. Beyrut: Dâru Sâdır, 1990.
- İlhami Sığırcı. “Öğretimsel Açıdan Türkiye Türkçesinde Temel Tonlama Türleri ve İşlevleri”. Litera: Dil Edebiyat ve Kültür Araştırmaları Dergisi 26/2 (2017), 15-28.
- İn‛âm Fevvâl Akkâvî. el-Mu‛ceü’l-mufassal fî ‛ulûmi’l-belâğa el-bedî‛ ve’l-beyân ve’l-me‛ânî. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l- ‛İlmiyye, 1992.
- Janet Watson. “Arabic Dialects (General Article)”. The Semitic Languages: An international handbook. ed. S. Weninger vd. Berlin: Handbooks of Linguistics and Communication Science (HSK), 2011.
- Jonathan Owens. A Linguistic History of Arabic. New York: Oxford University Press, 2006.
- Loraine K. Obler. Reflexes of Classical Arabic šay’un ‘thing’ in the modern dialects: a study in patterns of language change’. USA: University of Michigan, Doktora Tezi, 1975.
- Mehmet Reşit Özbalıkçı. “NAHT”. TDV İslâm Ansiklopedisi. Erişim 20 Haziran 2022. https://islamansiklopedisi.org.tr/naht
- Mohammed Muqbil Swileh Alluhaybi. Negation in Modern Arabic Varieties From a Typological Point of View. Londra: SOAS, University of London, Doktora Tezi, 2019.
- Mutasim Al-Deaibes. The Phonetics And Phonology Of Assimilation And Gemination In Rural Jordanian Arabic. Kanada: University of Manitoba, Department of Linguistics, Doktora Tezi, 2016.
- Nihad M. Çetin. “ARAP - TDV İslâm Ansiklopedisi”. TDV İslam Ansiklopedisi. Erişim 27 Nisan 2022. https://islamansiklopedisi.org.tr/arap
- Nusrettin Bolelli. Belâgat Beyân-Me‘âni-Bedî‘ İlimleri. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 9. Basım, 2015.
- Pavle Ivić. “Dialect | Linguistics | Britannica”. Britannica Dictionary. Erişim 14 Mayıs 2022. https://www.britannica.com/topic/dialect
- Sa‘düddin Teftâzânî. el-Mutavval ‘alâ’t-Telhîs. İstanbul: Mataba-i ’Âmire, 1891.
- Sa‘îd Muhammed Bedevî. Müsteviyâtü’l-Arabiyyeti’l-Mu’âsırati fî Mısr. Kahire: Dâru’l-Maârif, ts.
- Soner Gündüzöz. “Klâsik ve Modern Arapçanın Tarihsel ve Filolojik Sınırları”. Nüsha: Şarkiyat Araştırmaları Dergisi 3/8 (2003), 69.
- Şevkî Dayf. el-Edebu’l-‘Arabî el-Mu‘âsır fî Mısr. Kahire: Dâru’l-Ma’ârif, 7. Basım, ts.
- Yâsemîn Mûsâ. “Uslûbu’l-istifhâm beyne’l-fushâ ve’l-‘âmmiyye’l-lehceti’l-Ürdüniyye meselen”. Mecelletü Külliyeti’l-âdâb 72/4 (2012), 271-293.
- “Arabic Language | History & Alphabet | Britannica”. Erişim 27 Nisan 2022. https://www.britannica.com/topic/Arabic-language
- Department of Statistics, Jordan. “Population”. Erişim 17 Haziran 2022. http://dosweb.dos.gov.jo/DataBank/Population_Estimares/PopulationEstimates.pdf
- TDV İslam Ansiklopedisi. “SÎRETÜ BENÎ HİLÂL - TDV İslâm Ansiklopedisi”. Erişim 23 Mayıs 2022. https://islamansiklopedisi.org.tr/siretu-beni-hilal
- The Leader in Arabic Translation Services. “The Industry Arabic Guide to Arabic Dialects”. Erişim 23 Mayıs 2022. https://industryarabic.com/arabic-dialects/
- Ethnologue. “What Are the Top 200 Most Spoken Languages?” 03 Ekim 2018. Erişim 27 Nisan 2022. https://www.ethnologue.com/guides/ethnologue200
- The World Factbook. “World”. 19 Nisan 2022. Erişim 27 Nisan 2022. https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/world/#people-and-society
Öz
Günümüzde Arapça, yaklaşık 300 milyon kişi tarafından konuşulmaktadır. Bu özelliğiyle Arapça, Ethnologue’nin yapmış olduğu güncel sıralamaya göre, dünyada konuşulan en büyük diller arasında 6. sırada yer almakta ve küresel düzeyde yaygın bir iletişim aracı olarak hizmet vermektedir. Arapça’nın kendine özgü yapısı, tarihsel ve kültürel çeşitliliğini yansıtması bakımından önem arz eder. Nitekim Arapça, kendi bünyesinde Klasik Arapça, Modern Arapça ve yerel lehçeler gibi farklı seviyelerdeki dil varyasyonlarını barındırmaktadır. Bugün Arap dünyasında Modern Standart Arapça (Modern Standart Arabic) diye tanımlanan dil, ortak yazı ve kültür dilini temsil ederken, bu ülkelerde günlük yaşamda iletişim ise Modern Arap Lehçeleri ile sağlanmaktadır. Bu yerel lehçeler, sadece dil yapısı açısından değil, aynı zamanda kültürel bağlamdan, yaşam tarzından ve toplumun kendine özgü karakteristiklerinden kaynaklanan farklılıklar içerir. Bu nedenle, her lehçenin kelime dağarcığında, telaffuzunda ve dilbilgisel yapısında belirgin farklılıklar mevcuttur. Günümüzde konuşulan Modern Arap Lehçelerini genel hatlarıyla beş ana grupta tasnif etmek mümkündür. Bunlar: Levant (Levantine) veya Suriye-Filistin (Syro-Palestine) Lehçeleri, Arap Yarımadası (The Arabian Peninsula) Lehçeleri, Mısır ve Sudan (Egyptian and Sudanese) Lehçeleri, Mezopotamya (Mesopotamia) Arap Lehçeleri ve Kuzey Afrika (North Africa) Lehçeleridir. Ürdün Lehçesi, Levant bölgesine ait lehçelerden biri olup, aynı zamanda da coğrafi konumu ve tarihsel geçmişi sebebiyle Arap dünyasının çeşitli lehçelerini de bünyesinde barındırmasıyla öne çıkmaktadır. Bu nedenle, Ürdün Lehçesi, diğer Arap ülkelerindeki lehçelerden ayrı ve özel bir yere sahiptir. Çalışmada, Ürdün’de yaygın olarak konuşulan lehçeler üç ana başlık altında toplanmıştır. Bunlar: 1. Şehirli Ürdün Lehçesi (اللهجة المدنية) Urban Jordanian Arabic, 2. Bedevî Ürdün Lehçesi (اللهجة البدوية) Bedouin Jordanian Arabic ve 3. Fellâhıyye (Çiftçi-Köylü) Ürdün Lehçesi (اللهجة الفلاحية) Rural Jordanian Arabic. Bu çalışma, Modern Standart Arapça’daki istifhâm üslubu ile Ürdün’de konuşulan lehçelerdeki soru edatlarını biçimsel açıdan karşılaştırarak farklılıkları ve benzerlikleri keşfetmeyi amaçlamaktadır. Dolayısıyla çalışmada; “Modern Standart Arapça ve Ürdün Lehçelerindeki soru edatlarının fonetik açıdan benzerlikleri ve farklılıkları nelerdir?” “Modern Standart Arapça ve Ürdün Lehçeleri arasındaki soru cümlelerinin yapısı nasıl farklılık gösterir?” Modern Standart Arapça ve Ürdün Lehçelerindeki soru edatları ve soru cümlelerinin gramatik açıdan benzerlikleri ve farklılıkları nelerdir?” sorularına odaklanılmıştır. Çalışmada karşılaştırmalı dilbilim yöntemi kullanılarak Modern Standart Arapça ve Ürdün Lehçelerinden toplanan örnek soru cümleleri fonetik, dilbilgisel ve gramatik açılardan incelenerek analiz edilmiştir. Araştırmada ilk olarak Fasih Arapça ve Arap Lehçeleri hakkında bilgiler sunulmuş ardından Fasih Arapça’da geçen soru edatlarının kullanımları ile ilgili bilgiler verilmiştir. Daha sonra Ürdün Lehçelerinin çeşitleri ve bu lehçelerde kullanılan soru edatları ayrıntılı bir şekilde ele alınarak incelenmiştir. Fasih Arapça’da ve Ürdün Lehçelerinde soru edatlarının karşılıkları ile Fasih Arapça’daki soru edatlarıyla kurulmuş cümlelerin Ürdün Lehçeleri’ndeki karşılıkları tablolar halinde sunularak değerlendirilmiştir. Çalışmada Fasih Arapça’daki soru edatlarının Ürdün Lehçesi’ndeki kullanımıyla karşılaştırılması sonucunda tespit edilen farklılıklar ve benzerlikler sunulmuştur. Bu araştırmanın sonuçları, Modern Standart Arapça ve Ürdün Lehçesi arasındaki dil farklarının anlaşılmasına ve dilbilim araştırmalarına katkı sağlamayı amaçlamaktadır. Fonolojik, dilbilgisel ve gramatik açılardan yapılan karşılaştırmalı analizlerin bulguları, Modern Standart Arapça'daki bazı soru edatlarının Ürdün lehçelerindeki kullanımlarında fonetik ve gramatik açılardan farklılık gösterdiğini ancak bazı soru edatlarının ise Ürdün lehçelerindeki kullanımlarında benzerliklerin tespit edildiğini vurgulamaktadır. Araştırmada elde edilen sonuçlar itibariyle, Arapça'nın çeşitliliğini daha iyi anlama ve bu diller arasındaki iletişimi geliştirme çabalarına da katkı sağlayabilir.
Anahtar Kelimeler
Arap Dili ve Belâgatı Modern Standart Arapça Modern Arap Lehçeleri Ürdün Lehçesi Soru Edatları
Kaynakça
- Abdurrahmân b. Haldun. el-Mukaddime. Beyrut: Dâru’l-Fikr, 1996.
- Abdurrahmân Celâlüddînes-Suyûtî. el-Muzhir. Dâru’l-Kutubu’l-İlmiyye: Beyrut, 1988.
- ‘Abdurrahmân el-Cebertî. Târihu ’Acâibi’l-Âsâr fî’t-Terâcim ve’l-Ahbâr. Dâru’l-Cîl-Dâru’l-Fâris, ts.
- Ahmad Khalaf Sakarna. Phonological Aspects of 9abady Arabic: A Bedouin Jordanian Dialect. Madison: University of Wisconsin, Doktora Tezi, 1999.
- Ahmed b. ‘Adinnu’r el-Mâlekî. Rasfu’l-Mebânî fî Şerhi Hurûfu’l-Me’ânî. thk. Ahmed Muhammed el-Harrât. Dımeşk: Dâr’ul-Kâ’, 2002.
- Ahmed b. Fâris b. Zekeriya b. Fâris. Mu‛cemu meq’ayîsi’l-luğa. thk. Abdusselâm Muhammed Harun. Dâru’l-fikr, 1979.
- Ahmet Şen, Soner Akdağ. “Modern Standart Arapça ve Bazı Arap Diyalektlerinde Gelecek Zaman Formları”. Nüsha: Şarkiyat Araştırmaları Dergisi 21/52 (2021), 179-198.
- Ali Bulut. el-Belâgatü’l-Müyessera el-Meânî -el-Beyân - el-Bedî‘. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 17. Basım, 2021.
- B. Moritz. “Arap Yazısı”. İslam Ansiklopedisi (İslam Alemi Coğrafya, Etnoğrafya ve Biyoğrafya Lugatı). 1/498. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi, 1978.
- Berke Vardar. Açıklamalı Dilbilim Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Abc Kitabevi, 1998.
- Cevherî. es-Sıhâh Tâcu’l-luğa ve Sıhâhu’l-‛arabiyye. thk. Ahmed Abdulğafûr Attâr. Beyrut, 1987.
- Charles A. Ferguson. “Diglossia”. Journal of The Linguistic Circle of New York 15/2 (1959).
- Charles W. Kreidler. Describing Spoken English. USA: Routledge, 1997.
- Christopher Lucas. “On Wilmsen on the Development of Postverbal Negation in Dialectal Arabic”. Zeitschrift für arabische Linguistik 67 (2018), 44-70. https://doi.org/10.13173/zeitarabling.67.0044
- Çeti̇ner, Bedreddin. “Arap Aleminde Fasih Dil-Ammi Dil Mücadelesi”. Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 7-10 (14 Ocak 2014). https://doi.org/10.15370/muifd.30426
- Ebû Bişr Amr b. Osmân b. Kanber Sîbeveyhi. el-Kitâb. thk. Abdu’s-selâm Hârûn. Beyrut: Dâr’ul-cîl, 1991.
- Ebu Muhammed Abdullah Cemaleddin İbn Hişâm. Kavâ‘idü’l-i‘râb. İstanbul: Salah Bilici Kitapevi, ts.
- Ebu Muhammed Abdullah Cemaleddin İbn Hişâm. Muğni’l-lebib ‘an kütübi’l-e‘arib. Beyrut: el-Mektebetü’l-‘asriyye, 1995.
- Ebu Yakub Yusuf b. Ebi Bekr Muhammed b. Ali es-Sekkâkî. Miftâhu’l-‘ulûm. thk. Naim Zerzur. Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye: Beyrut, 1987.
- Ebü’l-Hüseyn Ahmed b. Fâris el-Kazvînî. eṣ-Ṣâḥibî fî fıḳhi’l-luġa ve süneni’l-ʿArab fî kelâmihâ. thk. Muhammed Sakr. Beyrut: Dâr’ul-kütübü’l-‘ılmiyye, 1997.
- el-Hatîb Muhammed b. Abdurrahman el-Kazvînî. el-Îzâh fî ‘ulûmi’l-belâğa. thk. Muhammed Abdülmü’min Hafâcî. Beyrut, 5. Basım, 1980.
- Enam Al-Wer. “New-Dialect Formation: The Amman Dialect”. Arabic And Contact-Induced Change. ed. ChristopherLucas, Stefano Manfredi. 551-566. Berlin: Language Science Press, 2020.
- Enam Al-Wer. “The Formation of The Dialect of Amman”. Arabic In The City: Issues In Dialect Contact And Language Variation. ed. Miller, C.-Al-Wer, E.- Caubet, D. - Watson, Janet C. E. 55-76. New York/London: Routledge, 2007.
- es-Seyyid Ahmed el-Hâşimî. Cevâhirü’l-belâğa fi’l-me‘ânî ve’l-beyân ve’l-bedî‘. thk. Yusuf es-Sameylî. Beyrut: el-Mektebetü’l-‘asriyye, ts.
- ez-Zemahşerî. Esâsu’l-belâğa. Beyrut, ts.
- Fahreddîn er-Râzî. Muhtâru’s-Sıhâh. thk. Yûsuf eş-Şeyhu Muhammed. Beyrut, 1999.
- Hâdî Nehr. ‘Ilmu’l-delâleti’t-tatbîkî fî’t-turâsi’l-‘arabî. Ürdün: Dâr’ul-emel li’n-neşr ve’t-tevzî’, 2007.
- Halîl ʻAmāyirah. Fî’t-tahlîli’n-nahvî. Zerkâ: Mektebetü’l-menâr, 1. Basım, 1987.
- Hüseyin G. Yurdaydın. İslâm Tarihi Dersleri. Ankara: Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları, 1971.
- Ignac Goldziher. Klasik Arap Literatürü. çev. Rahmi Er, Azmi Yüksel. İstanbul: Vadi Yayıncılık, 4. Basım, 2019.
- İbn Fâris. es-Sâhibî fî Fıkhı’l-Luga. thk. Mustafa eş-Şevîmî. Beyrut: Müessesetü Bedrân, 1964.
- İbn Hişâm el-Ensârî. Şerhu Kadri’n’-Nedâ ve Belli’s-Sadâ. Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye: Beyrut, 2004.
- İbn Manzûr. Lisânü’l-Arap. Beyrut: Dâru Sâdır, 1990.
- İlhami Sığırcı. “Öğretimsel Açıdan Türkiye Türkçesinde Temel Tonlama Türleri ve İşlevleri”. Litera: Dil Edebiyat ve Kültür Araştırmaları Dergisi 26/2 (2017), 15-28.
- İn‛âm Fevvâl Akkâvî. el-Mu‛ceü’l-mufassal fî ‛ulûmi’l-belâğa el-bedî‛ ve’l-beyân ve’l-me‛ânî. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l- ‛İlmiyye, 1992.
- Janet Watson. “Arabic Dialects (General Article)”. The Semitic Languages: An international handbook. ed. S. Weninger vd. Berlin: Handbooks of Linguistics and Communication Science (HSK), 2011.
- Jonathan Owens. A Linguistic History of Arabic. New York: Oxford University Press, 2006.
- Loraine K. Obler. Reflexes of Classical Arabic šay’un ‘thing’ in the modern dialects: a study in patterns of language change’. USA: University of Michigan, Doktora Tezi, 1975.
- Mehmet Reşit Özbalıkçı. “NAHT”. TDV İslâm Ansiklopedisi. Erişim 20 Haziran 2022. https://islamansiklopedisi.org.tr/naht
- Mohammed Muqbil Swileh Alluhaybi. Negation in Modern Arabic Varieties From a Typological Point of View. Londra: SOAS, University of London, Doktora Tezi, 2019.
- Mutasim Al-Deaibes. The Phonetics And Phonology Of Assimilation And Gemination In Rural Jordanian Arabic. Kanada: University of Manitoba, Department of Linguistics, Doktora Tezi, 2016.
- Nihad M. Çetin. “ARAP - TDV İslâm Ansiklopedisi”. TDV İslam Ansiklopedisi. Erişim 27 Nisan 2022. https://islamansiklopedisi.org.tr/arap
- Nusrettin Bolelli. Belâgat Beyân-Me‘âni-Bedî‘ İlimleri. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 9. Basım, 2015.
- Pavle Ivić. “Dialect | Linguistics | Britannica”. Britannica Dictionary. Erişim 14 Mayıs 2022. https://www.britannica.com/topic/dialect
- Sa‘düddin Teftâzânî. el-Mutavval ‘alâ’t-Telhîs. İstanbul: Mataba-i ’Âmire, 1891.
- Sa‘îd Muhammed Bedevî. Müsteviyâtü’l-Arabiyyeti’l-Mu’âsırati fî Mısr. Kahire: Dâru’l-Maârif, ts.
- Soner Gündüzöz. “Klâsik ve Modern Arapçanın Tarihsel ve Filolojik Sınırları”. Nüsha: Şarkiyat Araştırmaları Dergisi 3/8 (2003), 69.
- Şevkî Dayf. el-Edebu’l-‘Arabî el-Mu‘âsır fî Mısr. Kahire: Dâru’l-Ma’ârif, 7. Basım, ts.
- Yâsemîn Mûsâ. “Uslûbu’l-istifhâm beyne’l-fushâ ve’l-‘âmmiyye’l-lehceti’l-Ürdüniyye meselen”. Mecelletü Külliyeti’l-âdâb 72/4 (2012), 271-293.
- “Arabic Language | History & Alphabet | Britannica”. Erişim 27 Nisan 2022. https://www.britannica.com/topic/Arabic-language
- Department of Statistics, Jordan. “Population”. Erişim 17 Haziran 2022. http://dosweb.dos.gov.jo/DataBank/Population_Estimares/PopulationEstimates.pdf
- TDV İslam Ansiklopedisi. “SÎRETÜ BENÎ HİLÂL - TDV İslâm Ansiklopedisi”. Erişim 23 Mayıs 2022. https://islamansiklopedisi.org.tr/siretu-beni-hilal
- The Leader in Arabic Translation Services. “The Industry Arabic Guide to Arabic Dialects”. Erişim 23 Mayıs 2022. https://industryarabic.com/arabic-dialects/
- Ethnologue. “What Are the Top 200 Most Spoken Languages?” 03 Ekim 2018. Erişim 27 Nisan 2022. https://www.ethnologue.com/guides/ethnologue200
- The World Factbook. “World”. 19 Nisan 2022. Erişim 27 Nisan 2022. https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/world/#people-and-society
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Arap Dili ve Belagatı |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Aralık 2023 |
| Kabul Tarihi | 19 Aralık 2023 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023Cilt: 23 Sayı: 2 |
Bu eser Creative Commons Alıntı-GayriTicari-Türetilemez 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.