Öz
İslâm öncesi Arap edebiyatında hitabet çok önemli bir unsurdur. Hevze b. Ali el-Hanefî, Rasûlullah zamanında yaşamış meşhur Arap şairi ve hatiplerindendir. Yemame’de yaşayan Benî Hanîfe kabilesinin reisidir. Kaynaklar Hevze b. Ali el-Hanefî’nin zeki, kendine güvenen, sözüne itibar edilen bir lider olmakla birlikte, aynı zamanda iyi bir şair ve etkili konuşan bir hatip olduğundan bahsetmektedir. Ancak ondan bahseden kaynaklarda, onun hitabet yeteneğini yeterince ortaya koyacak çok sayıda örneğe rastladığımız söylenemez. Bu durumda yalnızca kendisini İslâm’a davet ettiğinde Hz. Peygamber ile olan diyalogları ve İran Kisrâsı ile yaptığı görüşmelerin onun hatipliği konusunda bizim için en önemli veriler olduğunu söyleyebiliriz.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- el-Bekrî, Ebû Ubeyd Abdullah b. Abdilaziz el-Endulusî, Mu’cemu Me’sta’cem min Esmâi’l-Bilâdi ve’l-Mevâdı’, Âlemü’l-Kutub, Beyrut, 1983.
- el-Cevâlîkî, Ebû Mansûr Ahmed Mevhûb, Şerhu Edebi’l-Kâtib, Mısır, 1350.
- el-Curâvî, Ebu’l-Abbas Ahmed b. Abdusselam, el-Hamâsetü’l-Ma’ribiyye, Dâru’l-Fikr, Dımeşk, 1991.
- Dabbâ’, Ömer Faruk, Dîvânu’l-A’şâ, Dâru’l-Kalem, Beyrut, tsz.
- el-Halebî, Ali b. Burhanuddîn, İnsanü’l-Uyûn, Beyrut, 1980.
- Hamîdullah, Muhammed, Mecmûatu’l-Vesâikı’s-Siyâsiyye, Dâru’n-Nefâis, Beyrut, 1987.
- el-Hillî, Ebu’l-Beka Hibetullah, el-Menâkıbu’l-Mezîdiyye fi Ahbari’l-Mulûki’l-Esediyye, Merkezu Zayed li’t-Türâs ve’t-Târîh, Ayn, 2000.
- İbn Hamdûn, Muhammed İbnu’l-Hasen, et-Tezkiratu’l-Hamdûniyye, Dâru Sadir, Beyrut, 1996.
- İbn Hazm, Ebû Muhammed Ali b. Ahmed b. Saîd el-Endulusî, Cemheratu Ensâbi’l-Arab, Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, Beyrut, 1998.
- İbn Kayyim, Şemsuddîn Ebû Abdillâh Muhammed b. Ebî Bekr el-Cevziyye, Zâdu’l-Meâd fî Hedyi Hayri’l-İbâd, Müessese-i Risale-Mektebe-i Menârı İslâmiyye, Beyrut-Kuveyt, 1986.
- İbn Münkiz, Ebu’l-Muzaffer Usâme b. Mürşîd b. Ali el-Kinânî, el-Bedi’ fi’l-Bedi’ fî Nakdi’ş-Şi’r, Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, Beyrut, 1987.
- İbn Sa’d, Ebû Abdillâh Muhammed, et-Tabakâtü’l-Kübrâ, Dâru Sadir, Beyrut, tsz.
- İbn Seyyidünnâs, Ebu’l-Feth Muhammed b. Muhammed el-Ya’murî, Uyûnu’l-Eser fî Funûni’l-Meğazî ve’ş-Şemaili ve’s-Siyer, Dâru’t-Turas-Dâru İbn Kesîr, Medine-Dımeşk/Beyrut, 1992.
- İbn Tabatabâ, Ebu’l-Hasen Muhammed b. Ahmed el-Alevî, Ayaru’ş-Şi’r, Suudi Arabistan, 1985.
- İbnu’l-Esîr, Ali b. Muhammed eş-Şeybânî, el-Kâmil fi’t-Târîh, Beyrut, 1965.
- el-İsfehânî, Ebu’l-Ferac Ali b. Huseyn el-Mervânî, el-Eğânî, Dâru’l-Fikr, Beyrut, tsz.
- Ma’mer, İbn Raşid, el-Câmi’ (Abdurrazzak, el-Musannef içinde), Beyrut, 1970.
- el-Muberrid, Ebu’l-Abbas Muhammed b. Yezid, el-Kâmil fi’l-Luğati ve’l-Edeb, Kahire, tsz.
- Önkal, Ahmet, “Hevze el-Hanefî”, DİA, XVII, İst., 1998.
- Taberî, Ebû Cafer Muhammed b. Cerir, Târîhu’l-Ümem ve’l-Mulûk (thk. Muhammed Ebul-Fadl İbrahim), Beyrut, 1967.
- Ziriklî, Hayreddin, el-A’lâm, Dâru’l-İlmi li’l-Melâyîn, Beyrut, 1990.
Öz
The oratory in pre-Islam Arabic literature is a very important element. Hevze b. Ali el-Hanefi, who lived in time of Prophet Muhammad, is one of the Arab poets and orators. He is head of the tribe of Beni Hanife lived in Yemameh. The sources mention that Hevze b. Ali el-Hanefi is not only intelligent, trusting him, a leader who is respected; he is but also a good poet and an orator who speaks effective. However, it cannot be said that we met many examples which reveal his skill of oratory in the sources which mention him. In this instance, we can say that his dialogues with the Prophet Muhammad when He called him to Islam and his talks with Kisrah of Persia are the most important information for us concerning his oratory.
Anahtar Kelimeler
Hevze B. Ali Arabic Oratory Orator Beni Hanife Kisrah Of Persia
Kaynakça
- el-Bekrî, Ebû Ubeyd Abdullah b. Abdilaziz el-Endulusî, Mu’cemu Me’sta’cem min Esmâi’l-Bilâdi ve’l-Mevâdı’, Âlemü’l-Kutub, Beyrut, 1983.
- el-Cevâlîkî, Ebû Mansûr Ahmed Mevhûb, Şerhu Edebi’l-Kâtib, Mısır, 1350.
- el-Curâvî, Ebu’l-Abbas Ahmed b. Abdusselam, el-Hamâsetü’l-Ma’ribiyye, Dâru’l-Fikr, Dımeşk, 1991.
- Dabbâ’, Ömer Faruk, Dîvânu’l-A’şâ, Dâru’l-Kalem, Beyrut, tsz.
- el-Halebî, Ali b. Burhanuddîn, İnsanü’l-Uyûn, Beyrut, 1980.
- Hamîdullah, Muhammed, Mecmûatu’l-Vesâikı’s-Siyâsiyye, Dâru’n-Nefâis, Beyrut, 1987.
- el-Hillî, Ebu’l-Beka Hibetullah, el-Menâkıbu’l-Mezîdiyye fi Ahbari’l-Mulûki’l-Esediyye, Merkezu Zayed li’t-Türâs ve’t-Târîh, Ayn, 2000.
- İbn Hamdûn, Muhammed İbnu’l-Hasen, et-Tezkiratu’l-Hamdûniyye, Dâru Sadir, Beyrut, 1996.
- İbn Hazm, Ebû Muhammed Ali b. Ahmed b. Saîd el-Endulusî, Cemheratu Ensâbi’l-Arab, Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, Beyrut, 1998.
- İbn Kayyim, Şemsuddîn Ebû Abdillâh Muhammed b. Ebî Bekr el-Cevziyye, Zâdu’l-Meâd fî Hedyi Hayri’l-İbâd, Müessese-i Risale-Mektebe-i Menârı İslâmiyye, Beyrut-Kuveyt, 1986.
- İbn Münkiz, Ebu’l-Muzaffer Usâme b. Mürşîd b. Ali el-Kinânî, el-Bedi’ fi’l-Bedi’ fî Nakdi’ş-Şi’r, Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, Beyrut, 1987.
- İbn Sa’d, Ebû Abdillâh Muhammed, et-Tabakâtü’l-Kübrâ, Dâru Sadir, Beyrut, tsz.
- İbn Seyyidünnâs, Ebu’l-Feth Muhammed b. Muhammed el-Ya’murî, Uyûnu’l-Eser fî Funûni’l-Meğazî ve’ş-Şemaili ve’s-Siyer, Dâru’t-Turas-Dâru İbn Kesîr, Medine-Dımeşk/Beyrut, 1992.
- İbn Tabatabâ, Ebu’l-Hasen Muhammed b. Ahmed el-Alevî, Ayaru’ş-Şi’r, Suudi Arabistan, 1985.
- İbnu’l-Esîr, Ali b. Muhammed eş-Şeybânî, el-Kâmil fi’t-Târîh, Beyrut, 1965.
- el-İsfehânî, Ebu’l-Ferac Ali b. Huseyn el-Mervânî, el-Eğânî, Dâru’l-Fikr, Beyrut, tsz.
- Ma’mer, İbn Raşid, el-Câmi’ (Abdurrazzak, el-Musannef içinde), Beyrut, 1970.
- el-Muberrid, Ebu’l-Abbas Muhammed b. Yezid, el-Kâmil fi’l-Luğati ve’l-Edeb, Kahire, tsz.
- Önkal, Ahmet, “Hevze el-Hanefî”, DİA, XVII, İst., 1998.
- Taberî, Ebû Cafer Muhammed b. Cerir, Târîhu’l-Ümem ve’l-Mulûk (thk. Muhammed Ebul-Fadl İbrahim), Beyrut, 1967.
- Ziriklî, Hayreddin, el-A’lâm, Dâru’l-İlmi li’l-Melâyîn, Beyrut, 1990.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Din, Toplum ve Kültür Araştırmaları |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Eylül 2010 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2010 |
Bu eser Creative Commons Alıntı-GayriTicari-Türetilemez 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.