Öz
Resailü’l-Hikme, Dürzî fırkası tarafından içerisinde herhangi bir hata ve yanlışlığın bulunmadığına inanılan risalelerden meydana gelen bir koleksiyondur. 1017 senesinde tarih sahnesine çıkan fırkanın ezoterik bir yapıya sahip olması, bu metinlerin uzun müddet özel mahfillerde gizlenmesine sebep olmuştur. Resailü’l-Hikme metinleri ilk defa XVIII. yüzyıl başlarında, Fransa Kralı XIV. Louis’e hediye edilen risale nüshalarıyla ortaya çıkmıştır. Risalelerin ortaya çıkmasıyla birlikte, özellikle Avrupa’da, fırkanın öğretileriyle ilgili ilmi çalışmalar yapılmaya başlanmıştır. Resailü’l-Hikme mecmuası 111 risaleden meydana gelmektedir. Bu risalelerin bilinen yazarları Hamza b. Ali, İsmail et-Temimi, Muktena Bahauddin ve Lahik’tir. Mecmua içerisinde Lahik tarafından yazılan yalnızca bir risale bulunmaktadır. Mürted bir dai olan Lahik’in yazmış olduğu bir risalenin Resailü’l-Hikme koleksiyonu içerisinde bulunması dikkat çekici bir husustur. Mecmua içerisindeki 14 risalenin ise yazarı hakkında ise herhangi bir bilgi bulunmamaktadır. Resailü’l-Hikme koleksiyonu içerisinde yer alan risaleler yazılış gayelerine ve içeriklerine göre 13 farklı kategori altında sınıflandırılabilir. Kategorilerin tümünü incelemek bir makalenin sınırlarını fazlasıyla aşmaktadır. Bu sebeple çalışmada, bu kategorilerden yalnızca yedisi incelenecek; risalelerin yazılış gayesi ve içeriği hakkında kısa açıklamalar yapılacaktır.
Anahtar Kelimeler
Dürzî Fırkası Resailü’l el-Emrillah Hamza b. Ali Muktena Bahauddin
Kaynakça
- Abû Izzeddin, Nejla M., The Druzes A New Study of Their History, Faith and Society, Leiden 1984.
- Abû Izzeddin, Nejla M., ed-Dürûz fi’t-Tarih, Beyrut 1985.
- el-Antâkî, Yahya b. Said b. Yahya, Tarihu’l-Antâkî el-Ma’rûf bi-Sılati Tarihi Otihâ, thk. Ömer Abdüsselam et-Tedmûrî, Trablus 1990.
- Bağlıoğlu, Ahmet, İnanç Esasları Açısından Dürzîlik, Ankara 2004.
- Bedevî, Abdurrahmân, Mezâhibü’l-İslâmiyyîn, Beyrut 1979.
- Cevizci, Ahmet, “Ezoterik”, Paradigma Felsefe Sözlüğü, İstanbul 1999.
- Daftary, Farhad, The İsmailis: Their History and Doctrines, Cambridge 1992.
- De Sacy, Silvestre, Exposé De La Religion Des Druzes, Paris 1838.
- Firro, Kais M., A History of the Druzes, Leiden 1992.
- Firro, Kais M., “Druzes”, Encyclopaedia of the Qur’an, Brill 2001, 1/554-557.
- Galib, Mustafa, el-Harekâtü’l-Bâtıniyye fi’l-İslâm, Beyrut tsz.
- Hitti, Philip K., The Origins of the Druze People and Religion, New York 1928.
- Hüseyin, Muhammed Kamil, Tâifetü’d-Dürûz Târîhuhâ ve Akâidühâ, Kahire 1960.
- İbnü’l-Esîr, Ebu’l-Hasen Ali b. Muhammed b. Abdilkerim, el-Kâmil fi’t-Tarih, Beyrut 1966.
- İbn Haldun, Abdurrahman b. Muhammed, Kitabü’l-İber ve Dîvânü’l-Mübtedei ve’l-Haber, Beyrut 1971.
- İbn Tağrîberdî, Cemalüddin Ebi’l-Mehasin Yusuf, en-Nücûmu’z-Zâhire fî Mülûki Mısr ve’l-Kahire, Kahire 1970.
- İbn Zâfir, Cemalü’d-Din Ali, Ahbâru’d-Düveli’l-Münkatı’a, thk. Andoria Ferre, Kahire 1972.
- İzmirli, İsmail Hakkı, “Dürzî Mezhebi”, DİFM, c. 1, sy. 2, İstanbul 1926, ss. 36-99.
- Makarem, Sami Nasib, The Druze Faith, New York 1974.
- el-Makrîzî, Takiyyü’d-Din Ahmed b. Ali, İtti’âzü’l-Hunefâ bi-Ahbâri’l-Eimmeti’l-Fatımiyyîne’l-Hulefâ, thk. Muhammed Hilmi Muhammed Ahmed, Kaihre 1996.
- Muhammed Halil Paşa, Mu’cemü A’lâmi’d-Dürûz,Beyrut 1990.
- en-Nüveyrî, Şehabeddin Ahmed b. Abdilvehhab, Nihâyetü’l-Ereb fi Fünûni’l-Edeb, thk. M. Muhammed Emin-M. Hilmi Muhammed Ahmed, Kahire 1992.
- Öz, Mustafa, “Dürzîlik”, DİA, İstanbul 1994, 10/39-48.
- Öz, Mustafa, “Hakim Biemrillah”, DİA, İstanbul 1997, 15/199-201.
- Şenzeybek, Aytekin, Dürzîlik, Doğuşu ve Temel Prensipleri, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Konya 2001.
- Şenzeybek, Aytekin, Resâilü’l-Hikme’ye Göre Dürzî İnanç Esasları, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Konya 2008.
- Talî’, Emin Muhammed, Aslü’l-Muvahhidîn ed-Dürûz ve Usûlühüm, Beyrut 1971.
- Yasin, Enver- es-Seyyid, Vâil- Seyfullah, Bahâuddîn, Beyne’l-Akl ve’n-Nebiyy, Paris 1981.
Öz
"Treatises aren’t Affiliated with The Druze Doctrines", "Appointment", "Reprimand", "Prayer, Munajat and Homily", "Treatises Include Historical Knowledge" and "Ciphered" Treatises is Located in Rasail Al-Hikma Rasail al-Hikma is a collection which is made up of treatises that is believed not any false and error inside of them by the Druze sect. The Druze sect which was established in 1017 have a esoteric character, so this treatises was hidden in the special gathering places long time. Texts of Rasail al-Hikma first emergenced with the copies of treatises which was presented to Louis XIV King of France in the XVIII. century. With the emergenced of the treatises, especially in Europe, academic studies about sect’s doctrines were being done. The collection of Rasail al-Hikme is made up of 111 treatises. This treatises’ writers are Hamza b. Ali, İsmail at-Tamimi, Muqtana Bahauddin and Lahiq. There is only one treatise that was written by Lahiq in the collection. A noteworthy point is that a treatise was written by Lahiq who was a apostate inviter. There isn’t any information about 14 treatises’ writer in the collection. Treatises in the collection of Rasail al-Hikma can be classified 13 different category with regard to content and purpose of writing. To examine all of the above categories go beyond the limits of an article. Therefore, only seven of these categories will be examined in this work; short descriptions will be made about the purpose of treatises’ writing and their content.
Anahtar Kelimeler
The Druze Sect Rasail Al-Hikma Al-Hakim Bi-Amrillah Hamza b. Ali Muqtana Bahauddin
Kaynakça
- Abû Izzeddin, Nejla M., The Druzes A New Study of Their History, Faith and Society, Leiden 1984.
- Abû Izzeddin, Nejla M., ed-Dürûz fi’t-Tarih, Beyrut 1985.
- el-Antâkî, Yahya b. Said b. Yahya, Tarihu’l-Antâkî el-Ma’rûf bi-Sılati Tarihi Otihâ, thk. Ömer Abdüsselam et-Tedmûrî, Trablus 1990.
- Bağlıoğlu, Ahmet, İnanç Esasları Açısından Dürzîlik, Ankara 2004.
- Bedevî, Abdurrahmân, Mezâhibü’l-İslâmiyyîn, Beyrut 1979.
- Cevizci, Ahmet, “Ezoterik”, Paradigma Felsefe Sözlüğü, İstanbul 1999.
- Daftary, Farhad, The İsmailis: Their History and Doctrines, Cambridge 1992.
- De Sacy, Silvestre, Exposé De La Religion Des Druzes, Paris 1838.
- Firro, Kais M., A History of the Druzes, Leiden 1992.
- Firro, Kais M., “Druzes”, Encyclopaedia of the Qur’an, Brill 2001, 1/554-557.
- Galib, Mustafa, el-Harekâtü’l-Bâtıniyye fi’l-İslâm, Beyrut tsz.
- Hitti, Philip K., The Origins of the Druze People and Religion, New York 1928.
- Hüseyin, Muhammed Kamil, Tâifetü’d-Dürûz Târîhuhâ ve Akâidühâ, Kahire 1960.
- İbnü’l-Esîr, Ebu’l-Hasen Ali b. Muhammed b. Abdilkerim, el-Kâmil fi’t-Tarih, Beyrut 1966.
- İbn Haldun, Abdurrahman b. Muhammed, Kitabü’l-İber ve Dîvânü’l-Mübtedei ve’l-Haber, Beyrut 1971.
- İbn Tağrîberdî, Cemalüddin Ebi’l-Mehasin Yusuf, en-Nücûmu’z-Zâhire fî Mülûki Mısr ve’l-Kahire, Kahire 1970.
- İbn Zâfir, Cemalü’d-Din Ali, Ahbâru’d-Düveli’l-Münkatı’a, thk. Andoria Ferre, Kahire 1972.
- İzmirli, İsmail Hakkı, “Dürzî Mezhebi”, DİFM, c. 1, sy. 2, İstanbul 1926, ss. 36-99.
- Makarem, Sami Nasib, The Druze Faith, New York 1974.
- el-Makrîzî, Takiyyü’d-Din Ahmed b. Ali, İtti’âzü’l-Hunefâ bi-Ahbâri’l-Eimmeti’l-Fatımiyyîne’l-Hulefâ, thk. Muhammed Hilmi Muhammed Ahmed, Kaihre 1996.
- Muhammed Halil Paşa, Mu’cemü A’lâmi’d-Dürûz,Beyrut 1990.
- en-Nüveyrî, Şehabeddin Ahmed b. Abdilvehhab, Nihâyetü’l-Ereb fi Fünûni’l-Edeb, thk. M. Muhammed Emin-M. Hilmi Muhammed Ahmed, Kahire 1992.
- Öz, Mustafa, “Dürzîlik”, DİA, İstanbul 1994, 10/39-48.
- Öz, Mustafa, “Hakim Biemrillah”, DİA, İstanbul 1997, 15/199-201.
- Şenzeybek, Aytekin, Dürzîlik, Doğuşu ve Temel Prensipleri, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Konya 2001.
- Şenzeybek, Aytekin, Resâilü’l-Hikme’ye Göre Dürzî İnanç Esasları, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Konya 2008.
- Talî’, Emin Muhammed, Aslü’l-Muvahhidîn ed-Dürûz ve Usûlühüm, Beyrut 1971.
- Yasin, Enver- es-Seyyid, Vâil- Seyfullah, Bahâuddîn, Beyne’l-Akl ve’n-Nebiyy, Paris 1981.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Din, Toplum ve Kültür Araştırmaları |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Eylül 2010 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2010 |
Bu eser Creative Commons Alıntı-GayriTicari-Türetilemez 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.