Son yıllarda eğitim sistemleri ve öğretim programlarının genel amaçlarında birtakım değişimler ortaya çıkmış, bu kapsamda beceri temelli yeni yaklaşımlar benimsenmiştir. Bu bağlamda öğretim programlarında anadili, fen ve matematik okuryazarlığı, kültürlerarası okuryazarlık gibi beceri alanlarına yönelik öğretim çıktıları dikkat çekmektedir. Bunun yanında vatandaşlık eğitiminin vazgeçilmez bir parçasını oluşturan ahlak eğitiminde ahlak okuryazarlığı kavramı önde gelen tartışma konularından birisini oluşturmaktadır.
Ahlak okuryazarlığı, kendi ahlaki değerleri üzerinde düşünme, çeşitli seçeneklerin olası sonuçlarını ve bunların etkilerini belirleme, hangi seçeneğin kişinin değerleriyle uyumlu olduğu konusunda mantıklı kararlar verme, değerleriyle tutarlı hareket etme, kendi eylemlerinin sorumluluğunu almayı kapsayan temel bir beceriyi ifade eder. Nancy Tuana tarafından kavramsallaştırılan ahlak okuryazarlığı, ahlaki ahlaki duyarlılık, ahlaki muhakeme becerileri ve ahlaki imgelem olmak üzere üç temel öğeden ve bunların altında yer alan üç alt beceriden oluşur. Söz konusu beceriler genel itibariyle ahlaki karar verme sürecini yöneten düşünsel becerileri kapsar.
Bu çalışma Tuana’nın teorisinden hareketle geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı geliştirmeyi hedeflemiştir. Keşfedici sıralı desene uygun olarak tasarlanan araştırma kapsamında ilgili literatür taranarak ahlak okuryazarlığına yönelik olarak gerçekleştirilen çalışmalar nitel veri analizi ile incelenmiştir. Teorik yapının netleştirilmesiyle birlikte ölçek geliştirme işlemine başlanmıştır. Ahlak okuryazarlığı ölçeği geliştirme çalışmasında şu aşamalar izlenmiştir: i. Madde havuzunun oluşturulması, ii. Kapsam geçerliliğinin yapılması, iii. Taslak formun gözden geçirilerek son halinin verilmesi, iv. Ölçeğin uygulanması, v. Madde analizleri, yapı geçerliliği ve güvenilirlik analizlerinin yapılması, vi. Alt ölçekler arasındaki korelasyon ve toplam puanın incelenmesi, vii. Ölçeğe son halinin verilerek raporlanması.
Birinci aşamada 27 maddeden oluşan taslak form için, beş alan uzmanı ve bir dil uzmanından görüş alınmış, alan uzmanlarının önerileri doğrultusunda 1 madde teorik yapıyla uyumlu olmaması nedeniyle ölçekten çıkarılmış ve bunun yerine kapsama uygun olacağı düşünülen 1 madde daha eklenmiştir. Değişikliklerle nihai hali verilen taslak form, 2018-2019 eğitim yılı güz döneminde Eskişehir Osmangazi ve Anadolu Üniversitesi’nde öğrenim gören 653 üniversite öğrencisine uygulanmıştır. Verilerin bilgisayara girilmesi aşamasında özenli işaretlenmediği görülen ve güvenilir bulunmayan 88 veri analiz dışında bırakılmıştır. Ölçeğin madde analizlerinde korelasyon katsayıları 0.35’ten düşük olması nedeniyle 3 madde kapsam dışında bırakılmış ve yapı geçerliğine geçilmiştir.
Açımlayıcı faktör analizinde de .40’tan düşük değer alan ve binişiklik gösteren 7 madde daha analizden çıkarılmıştır. Bu işlemden sonra yapılan faktör analizi sonucunda 5 faktör ve 20 maddeden oluşan bir yapı elde edilmiştir. Güvenilirlik analizi sonucunda ölçeğin tamamının yüksek güvenilirliğe sahipken alt boyutların orta ve düşük güvenilirlik düzeylerine sahip olduğu görülmüştür. Açımlayıcı faktör analizi ile elde edilen yapının doğrulayıcı faktör analizi ile test edilmesi sonucunda doğrulandığı da tespit edilmiştir. Doğrulayıcı faktör analizine göre ise ortaya çıkan yapının iyi uyum gösterdiği görülmüştür. Ölçeğin alt boyutları arasındaki ilişki incelendiğinde, alt boyutlar arasında orta düzeyde anlamlı pozitif bir ilişki bulunduğu ve ölçeğin ahlak okuryazarlığı becerisine yönelik tutumlar için toplam puan elde edilebileceği ifade edilebilir. Sonuç olarak gerçekleştirilen bu işlemler neticesinde elde edilen ölçeğin, üniversite öğrencilerinin ahlak okuryazarlığı becerisine ilişkin tutumlarını güvenilir ve geçerli bir şekilde ölçebileceği söylenebilir.
Din Eğitimi Ahlak okuryazarlığı Ahlak Okuryazarlığı Becerisi Ahlak Eğitimi Üniversite Öğrencileri Ölçek Geliştirme
İlgi ve desteğiniz için teşekkür ederim.
In recent years, there have been some changes in the overall aims of educational programs, and in this context, educational authorities have adopted new approaches to skills development. Academic outcomes related to skills like primitive language literacy, science and mathematics, and intercultural literacy have become the main topic of conversation in curricula. The concept of moral literacy has taken on increasing significance, particularly in moral education, which is an essential part of citizenship education.
Moral literacy refers to a skill set that includes reflecting on one's own moral values, identifying possible consequences of various alternatives and their effects, making rational decisions about which option is consistent with one's values, and taking responsibility for one's own actions. Moral literacy, conceptualized by Nancy Tuana, consists of three core competencies: moral sensitivity, moral reasoning and moral imagination, and three sub-competencies. These skills typically include the intellectual abilities that drive the moral decision-making process. Moral literacy can help individuals to conduct comprehensive analyses for a moral situation, to develop functional solutions, and to establish healthier social and universal interactions.
This study aimed to develop a valid and reliable attitude scale based on the Tuana's theory. As part of the research developed in the Exploratory Sequential Mixed Method, relevant literature was examined and moral literacy studies were examined. Thanks to the clarification of the theoretical structure, the process of developing the scale was initiated. The following steps were taken in the development of the moral literacy scale: i. Creating the object pool, ii. Defining content validity, iii. Review and finalization of draft form, iv. Application of the scale, c. Component analysis, construct validity analysis and reliability analysis, vi. Examination of subscale correlation to total score, vii. Finalization of scale and reporting.
Initially, the draft 30-item form was sent to five field experts and one linguistic expert, one item was removed from the scale as they were incompatible with the scope, as suggested by the experts in the field, an additional item was added. The draft form was finalized modifications and applied to 653 university students studying at Eskişehir Osmangazi University and Anadolu University in the fall semester of the 2018-2019 academic year. 88 data, which were not marked carefully and were not considered reliable when capturing data in SPSS, were excluded from the analysis. When analyzing the items on the scale, three items were excluded from the provisional scale since the correlation coefficients are below .35, and the construction validity was accepted.
In the exploratory factorial analysis, seven other elements with values below .40 and overlapping were excluded from the analysis. The factorial analysis carried out after this process made it possible to obtain a structure composed of five factors and twenty elements. The sub-dimensions categorized in the scale according to the results of the exploratory factorial analysis were named as moral reasoning (four items), moral awareness (five items), moral imagination (five items), moral sensitivity (three items) and moral stability (three items). The reliability analysis found that the overall reliability of the scale was high, but the degree of reliability of the sub-dimensions was medium. The confirmatory factorial analysis also showed that the structure discovered by the exploratory factorial analysis was consistent and reliable. When the relationship between the sub-dimensions of the scale was examined, it could be stated that there is a significant and positive relationship between the sub-dimensions, and a total score for the attitudes toward moral literacy skills would be obtained. Therefore, it can be said that the scale created as a result of these processes may accurately and validly assess university students' attitudes toward moral literacy skills. It may be suggested that empirical studies examine the moral skills of university students in terms of dependent and independent variables, and also scale development and application studies examining students' attitudes towards moral literacy skills at secondary and high schools would be conducted in subsequent studies.
Religious Education Moral Education Moral Literacy Moral Literacy Skills University Students Scale Development
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Konular | Din Araştırmaları |
Bölüm | Araştırma Makalesi |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2022 |
Kabul Tarihi | 24 Haziran 2022 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022 |
Bu eser Creative Commons Alıntı-GayriTicari-Türetilemez 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.