Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Klasik Tecvid Literatüründe Muâraza: Kaside-i Malâtî Örneği

Yıl 2024, , 93 - 110, 30.06.2024
https://doi.org/10.33420/marife.1330208

Öz

Tecvid, Kur'an'daki harflerin fonetik farklılıklarını ve kıraat usul ve esaslarını konu alan ilimdir. Hz. Muhammed'den bu yana, kıraat ilkeleri açısından Kur'an-ı Kerim'i düzenli bir şekilde okuma çabası titizlikle uygulanmıştır. Kur'an-ı Kerim'in kıraatine yönelik bu çabalar sadece pratikte kalmamış, seçkin ilim adamları tarafından sistematize edilerek teorik alanda da yerini almıştır. Tecvid alanında yazılan ilk eser Mûsâ b. Ubeydullah el-Hâkânî'nin Kasîdetü’l-hâkâniyye’sidir. Kasîdetü'r-Râiyye adıyla da bilinen eser 51 beyitten oluşmaktadır. Eser, alanında bir ilk olmasının yanı sıra manzum tecvid geleneğinin doğuşuna da kapı aralamıştır. Bu makalede Malatî'nin adı geçen Kasîdetü’l- hâkâniyye'ye bir nazîre olarak kaleme aldığı kasidesi muâraza bağlamında incelenecek ve söz konusu eserle mukayese edilecektir. İslâmî ilimlerle ilgili eserlerin tertibine bakıldığında bunların daha çok nesir ile kaleme alındığı görülürse de bazı âlimlerin manzum eserler ürettikleri bilinen bir gerçektir. Bu eserlerin manzum olarak yazılmasının en önemli sebebi alanla ilgili bilgilerin daha kalıcı hale getirilmesini sağlamaktır. Makaleye konu olan muâraza kavramı yerine günümüz Türkçesinde "bir şairin şiirini aynı biçimde (aynı vezin ve kafiyede) beğenme veya reddetme tarzında yazılan şiir" anlamında "nazire" kelimesi kullanılmaktadır. Arap şiirinde aynı mana ile bir şairin şiirini aynı kafiye ve vezinle tenkit ve hicvetmek, ya beğenildiği için ona aynı üslupta ulaşıp geçmek ya da tenkid etmek için yazılan şiire denir. Makalemize konu olan Malatî'nin el-Hâkâniyye ile ilgili muârazasında yalnız olmadığı, esere başka muârazaların da yazıldığı görülmektedir. İlk sekiz beyitte müellif, eserinin önemini ve değeri üzerinde durur. Buna göre birinci beyitte akıl sahiplerine hitaben arzusunu dile getirmekte, ikinci beyitte ise Allah'ın kendisine yardım etmesi ve kibir gibi konulardan koruması için dua ve niyazda bulunmaktadır. 9. beyitten itibaren on ikinci beyit dâhil olmak üzere Kur'an okumanın adabına yer verir: Dokuzuncu beyitte "Ey Kur'an okuyan!" hitabıyla başlayarak Kur'ân kârîsine/talebesine öğütlerde bulunur. 13'ten 17'ye kadar olan beyitlerde kıraat imamlarına atıf vardır. Bu imamların sadece dirâyet ve ilim sahibi değil, aynı zamanda takva sahibi kimseler olduklarına da dikkat çekilmiştir. 24-33. beyitleri arasında Kur'an okuma usulüne ilişkin önemli hususlara değinilir. Bu doğrultuda öncelikle Kur'an-ı Kerim'in en ideal kıraat hali olan tertîle riayet konusuna işaret edilmektedir. Daha sonra tecvidin gözetilmesi açısından kıraat adabı, ifrat ve tefrîtten sakınma gibi konulardaki ifadeler dikkat çekilmektedir. 30-32. beyitlerde Kur'an-ı Kerim tilavetinde takrîrin önemi vurgulanmakta, Kur'an-ı Kerim'in kurallara uygun bir şekilde okunmasının önemine işaret edilmekte ve bunun ötesine geçmeye gerek olmadığı belirtilmektedir. Sonraki beyitlerde ise idgam, ihfa, izhâr ve med türleri ile ilgili konular ele alınmıştır. Sonuç olarak 59 beyitten oluşan ve didaktik tarzda kaleme alınan Kasîde-i Malatî'nin tecvid ilminde muarazaya giden yolu açan ilk eserlerden biri olduğunu söyleyebiliriz.

Kaynakça

  • Ahmed eş-Şâyib. Târîhü’n-nekâiz fi’ş-şi’ri’l-Arabî. Kahire: Mektebetü Nehdatü Mısr, 2. Baskı., 1954.
  • Altıkulaç, Tayyar. “İbnü’l-Cezerî”. TDV İslâm Ansiklopedisi. Erişim 25 Ocak 2023. https://islamansiklopedisi.org.tr/ibnul-cezeri
  • Aziz Şems. Ravâi’u’t-türâs. Suudi Arabistan: Dârü’s-Selefiyye, 2010.
  • Buharî, Ebû Abdullah Muhammed b. İsmail el-. el-Câmi‛u’s-sahîh. Kahire: Mektebetü’s-Selefiyye, 1. Baskı., 1980.
  • Çetin, Abdurrahman. “Hâkânî, Mûsâ b. Ubeydullah”. TDV İslâm Ansiklopedisi. Erişim 24 Ocak 2023. https://islamansiklopedisi.org.tr/hakani-musa-b-ubeydullah
  • Çetin, Abdurrahman. “Hâkânî, Mûsâ b. Ubeydullah”. TDV İslâm Ansiklopedisi. Erişim 10 Mayıs 2023. https://islamansiklopedisi.org.tr/hakani-musa-b-ubeydullah
  • Dânî, Ebû ‛Amr Os̱mân b. Sa‛îd ed-. el-Beyân fî ’addi âyi’l-Kur’ân. thk. Gânim Kaddûrî el-Hamed. Kuveyt: Merkezü’l-Mahtûtâtu ve’t-Türâs, 1994.
  • Dânî, Ebû ‛Amr Os̱mân b. Sa‛îd ed-. et-Taḥdîd fi’l-itḳâni ve’t-tecvîd. thk. Ġānim Ḳaddûrî el-Ḥamed. ‛Ummân: Dâru ‛Ammâr, 3. Baskı., 2010.
  • Durmuş Arslan. “Ebu Müzahim Musa b. Ubeydullah el-Hakânî ve Kasîdetü’r-Râiyye’sinin Tecvid Tarihindeki Yeri”. Turkish Studies 13/25 (2018).
  • Ergin, Ali Şakir. “Ferezdak”. TDV İslâm Ansiklopedisi. Erişim 05 Mayıs 2023. https://islamansiklopedisi.org.tr/ferezdak
  • Fırat, Yavuz. Tecvid ve Kıraat İlmi Terimleri Sözlüğü. Konya: Hacıveyiszade İlim ve Kültür Vakfı, 2018.
  • Hamdullah b. Hayreddin Efendi. Fuyûzu’l-itkân fî vucûhi’l-Kur’ân. thk. Mehmet Çaba. İstan-bul: Hacıveyiszade İlim ve Kültür Vakfı, 2019.
  • Hamevî, Yakut el-. Mu’cemü’l-buldân. Beyrut-Lübnan, 1997.
  • Hamevî, Yakut el-. Mu’cemü’l-buldân. Beyrut-Lübnan, 1997.
  • Hattâbî, Cürcânî. Selâsu resâil fî Îcâzi’l-Kur’ân. thk. Muhammed Halfullah, Muhammed Selâm. Kahire: Dârü’l-Meârif, 3. Basım, ts.
  • http://www.alukah.net/authors/view/sharia/3684. “قصيدة أبي الحسين الملطي(ت377) الرائية في التجويد التي عارض بها قصيدة الخاقاني(ت325هـ)”. www.alukah.net. 2:28:00 PM. Erişim 19 Ma-yıs 2023. http://www.alukah.net/personal_pages/0/26997/قصيدة-أبي-الحسين-الملطي-ت377-الرائية-في-التجويد-التي-عارض-بها-قصيدة-الخاقاني-ت325هـ/
  • İbn Asâkir, Ebu’l-Kasım Ali b. Hasan b. Hibetullah b. Abdullah eş-Şâfiî. Târîhu medînetü Dımaşk. thk. Muhiddin b. Ebâ Said b. Ömer. Beyrut-Lübnan: Dârü’l-Fikr, 1997.
  • İbn Asâkir, Ebu’l-Kasım Ali b. Hasan b. Hibetullah b. Abdullah eş-Şâfiî. Târîhu medînetü Dımaşk. thk. Muhiddin b. Ebâ Said b. Ömer. Beyrut-Lübnan: Dârü’l-Fikr, 1997.
  • İbn Atiyye, Ebû Muhammed Abdülhak b. Gâlib. el-Muharraru’l-vecîz fî tefsîri kitâbi’l-azîz. thk. Abdüsselam Abdüşşâfî Muhammed. Beyrut-Lübnan: Dârü’l-Kütübü’l-İlmiyye, 1. Basım, 2001.
  • İbn Manzur, Ebü’l-Fazl Cemâlüddîn Muhammed b. Mükerrem b. Alî b. Ahmed el-Ensârî. Lisânü’l-‛Arab. thk. Ahmed Abdülvehhâbî,, Sâdık el-‛Ubeydî. Beyrut-Lübnan: Dâru İhyâü’t-Türâsü’l-‛Arabî, 3. Baskı., 1999.
  • İbn Mücâhid, Ebubekir. Kitâbü’s-Seb‛a fi’l-ḳırâât. thk. Cemâlüddîn Muhammed Şeref. Tanta-Mısır: Dârü’s-Sahâbe li’t-Türâs, 1. Basım., 2007.
  • İbnü’l-Cezerî, Ebu’l-Hayr Şemsüddin Muhammed b. Muhammed b. Muhammed b. Ali b. Yûsuf. Gâyetü’n-nihâye fî tabakâti’l-kurrâ. thk. Gotthelf Begstraesser. Beyrut-Lübnan: Dârü’l-Kütübü’l-İlmiyye, 1. Basım, 2006.
  • İbnü’l-Cezerî, Ebu’l-Ḫayr Şemsüddin Muḥammed b. Muḥammed b. Muḥammed b. ᷾Ali b. Yûsuf. Muḳaddime. thk. Eymen Rüşdî Süveyd. Riyad: Dâru Nûru’l-Mektebât, 4. Bas-kı., 2006.
  • İbnü’l-Cezerî, Ebu’l-Hayr Şemsüddin Muhammed b. Muhammed b. Muhammed b. Ali b. Yûsuf. Tayyibetü’n-Neşr fi’l-kırââti’l-‛aşr. thk. Muhammed Temim ez-Zu’bî. Medine: Dârü’l-Hüdâ, 1994.
  • İnâm Fevvâl Akkâvî. el-Mu’cemu’l-mufassal fî ulumi’l-belâğa. Beyrut-Lübnan: Dârü’l-Kütübü’l-İlmiyye, 2006.
  • Kalou, Mohamed. “Tarih Boyunca Kur’an Okumaları Üzerine Yazılmış Olan Eserlerin Kategori Özellikleri ve Tasnifi”. ERUIFD 2/19 (2014).
  • Kehhâle, Ömer Rıza. Muʿcemü’l-müʾellifîn: terâcimü musannifi’l-kütübi’l-ʿarabiyye. Beyrut-Lübnan: Müessesetü’r-Risâle, 1. Baskı., 1993.
  • Koyuncu, Recep. “et-Tahdîd fi’l-İtkâni ve’t-Tecvîd, Ebû Amr b. Osman b. Said ed-Dânî (v. 444/1053)”. Necmettin Erbakan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 43/43 (30 Haziran 2017), 87-102.
  • Koyuncu, Recep. “Kur’ân Eğitiminde Manzûm Tecvid Geleneği: Cemzûrî ve Tuhfetü’l-Eṭfâl Adlı Manzûm Eseri”. Cumhuriyet İlahiyat Dergisi 21/3 (15 Aralık 2017), 1497-1533. https://doi.org/10.18505/cuid.304374
  • Köksal, M. Fatih. “Muâraza”. TDV İslâm Ansiklopedisi. Erişim 20 Mart 2023. https://islamansiklopedisi.org.tr/muaraza-nazire
  • Kubat, Mehmet. Malatî ve Kelamî Görüşleri. Ankara: TDV, 2010.
  • Malâtî, Muhammed b. Ahmed b. Abdurrahman el-. et-Tenbîh ve’r-red alâ ehli’l-ehvâi ve’l-bed’. thk. Zâhid el-Kevserî. Mısır: Mektebetü’l-Ezheriyye li’t-Türâs, 2007.
  • Mevlüt Özler. “Malâtî: Hayatı, Eserleri ve İtikâdî İslam Fırkalarına Bakışı”. Ekev Akademi Dergisi 1/2 (Mayıs 1998).
  • Mustafa Hedâre. İtticâhü’ş-şi’rü’l-Arabî fî karni’s-sânî el-hicrî. Kahire: Dârü’l-Meârif, 1963.
  • Öz, Mustafa - İlhan, Avni. “Malatî, Ebü’l-Hüseyin”. TDV İslâm Ansiklopedisi. Erişim 09 Mayıs 2023. https://islamansiklopedisi.org.tr/malati-ebul-huseyin
  • Selahattin Fettahoğlu. “Arap Aruzu, Genel Esasları ve Zorunlu Vezin Değişimleri”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 12/64 (Haziran 2019).
  • Subkî, Tacüddin Ebû Nasr Abdulvehhâb b. Ali es-. Tabâkâtü’ş-şâfiiyyeti’l-kübrâ. Dâru İhyâü’l-Kütübi’l-Arabî, 1965.
  • Şükrî, Aḥmed Ḫâlid. “Cuhûdü’l-ümme fî’l-kırââti’l-Kur’âni’l-Kerîm”. 135-165. Fas, 2011.
  • Teti̇k, İbrahim. “Tecvîd Kelimesinin Kavramsal Analizi”. Universal Journal of Theology 2/3 (30 Eylül 2017), 179-197.
  • Tirmizî, Muhammed b. Îsâ et-. el-Câmi‛u’l-kebîr. thk. Beşşâr Avvâd Ma’rûf. Beyrut-Lübnan: Dâru’l-Gârbu’l-İslâmî, 2. Baskı., 1998.
  • Yildiz, Ahmet. “Düzeltme: Modern Arap Edebiyatında Muâraza: Ahmed Şevkî-Hâşim er-Rifâî Örneği”. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi 21/2 (30 Eylül 2021), 1155-1188. https://doi.org/10.33415/daad.1003205
  • Zehebî, Şemsüddîn Muhammed b. Ahmed b. Osman ez-. Ma‛rifetü’l-ḳurrâi’l-kibâr ‛ale’-t-tabaḳati ve’l-a‛sâr. thk. Tayyar Altıkulaç. İstanbul: İSAM, 1. Basım., 1995.
  • Zehebî, Şemsüddîn Muhammed b. Ahmed b. Osman ez-. Ma‛rifetü’l-ḳurrâi’l-kibâr ‛ale’-t-tabaḳati ve’l-a‛sâr. thk. Tayyar Altıkulaç. İstanbul: İSAM, 1. Basım., 1995.
  • Ziriklî, Hayruddîn ez-. el-‛Alâm kâmûsu terâcim li eşheri’r-ricâli ve’n-nisâi mine’l-‛arabi ve’l-müstağribîn ve’l-müsteşrikîn. Beyrut-Lübnan: Dârü’l-İlmü’l-Melâyîn, 7. Baskı., 1986.
  • “muaraza ne demek TDK Sözlük Anlamı”. Erişim 20 Mart 2023. https://sozluk.gov.tr/?kelime=muaraza “şiir ne demek TDK Sözlük Anlamı”. Erişim 25 Ocak 2023. https://sozluk.gov.tr/?kelime=şiir

Muaraza in Classical Tajweed Literature: The example of Qasida Malātī

Yıl 2024, , 93 - 110, 30.06.2024
https://doi.org/10.33420/marife.1330208

Öz

Tajweed is the science that focuses on the phonetic differences of the letters of the Qur'an and the principles and rules of recitation. Since the Prophet Muhammad, the effort to read the Qur'an in a regular way in terms of the principles of recitation has been meticulously applied. These efforts towards the recitation of the Qur'an did not only remain in practical, but they were also labored in a theoretical manner as they were systematized by distinguished scholars. The first work written in the field of tajweed is Mûsâ ibn Ubaydullah al-Hâkânî's verse called Qasidat al- Khāqāniyya. The work, also known as Qasîdat al-Râiyye, consists of 51 couplets. Besides being the first in its field, the work opened the door to the emergence of the verse tradition tajweed literature. In this article, Malātī's qasida, which was written as parallel to the aforementioned qasidat al-Khāqāniyya, will be analyzed in the context of muaraza(dispute) and compared with the former work. When we look at the composition of works on Islamic sciences, it is seen that they were mostly written in prose, but it is a known fact that some scholars produced works in verse. Regarding the writing of these works in verse, it is noteworthy that the most important reason for this is that they are texts prepared with the aim of memorizing information about the field in order to make it permanent in the minds of the students. Instead of the concept of muaraza, which is the subject of the article, the word "nazire" is used in today's Turkish in the sense of "a poem written in the style of appreciation or rejection of a poet's poem in the same form (in the same meter and rhyme). In Arabic poetry, with the same meaning, it is called a poem written to criticize and satirize a poet's poem in the same rhyme and meter, either to reach and surpass him in the same style because he is liked or to criticize and satirize him because he is not liked. Malāṭī's qasida, which is the subject of our article, is a counter-argument against Mûsâ b. Ubaydullah al-Ḥāqānī's famous work on the science of tajweed, called Qāṣīdat al- Khāqāniyya. It is seen that al-Malātī was not alone in his muāraza on al-Khāqāniyya. In this sense, it is seen that other muarazas were also written on the work in this context. In the first eight couplets, the author tries to convey the importance and value of his work to the addressee. Accordingly, in the first couplet, he expresses his wish by addressing the owners of reason, and in the second couplet, he prays and prays for his God to help him and protect him from traits such as arrogance. From the 9th couplet onwards, including the twelfth couplet, he includes the etiquette of reading the Qur'an: In the ninth couplet, he is advised to be obedient to Allah in secret and in public, hoping for rewards with the noun "O one who recites the Qur'an!". In the couplets 13 to 17 there is a reference to the imams of Qiraat. It’s been pointed out that these imams were not only the ones who had the ability and knowledge but also the ones who were pious. Between the couplets 24-33, important issues regarding the pleasure of reading the Qur'an are mentioned. That’s why, firstly the issue of compliance with the order, which is the most ideal state of recitation of the Qur'an, is pointed out. Then, we notice the statements on issues such as the etiquette of recitation and the avoidance of ifrad and tafrīd in terms of observing tajweed.
In couplets 30-32, the importance of the lesson taqrir in the recitation of the Qur'an is emphasized, the importance of reciting the Qur'an in an analytical way is pointed out, and it is stated that there is no need for an excess beyond that. In the following couplets, issues related to idgam, ihfa, izhâr and med types are discussed. In consequence, we can say that Qasīdat al-Malātī, which consists of 59 couplets and is written in didactic style, is one of the first works that opened the way to muāraza in the science of tajweed.
In couplets 30-32, the importance of the lesson taqrir in the recitation of the Qur'an is emphasized, the importance of reciting the Qur'an in an analytical way is pointed out, and it is stated that there is no need for an excess beyond that. In the following couplets, issues related to idgam, ihfa, izhâr and med types are discussed. In consequence, we can say that Qasīdat al-Malātī, which consists of 59 couplets and is written in didactic style, is one of the first works that opened the way to muāraza in the science of tajweed.

Kaynakça

  • Ahmed eş-Şâyib. Târîhü’n-nekâiz fi’ş-şi’ri’l-Arabî. Kahire: Mektebetü Nehdatü Mısr, 2. Baskı., 1954.
  • Altıkulaç, Tayyar. “İbnü’l-Cezerî”. TDV İslâm Ansiklopedisi. Erişim 25 Ocak 2023. https://islamansiklopedisi.org.tr/ibnul-cezeri
  • Aziz Şems. Ravâi’u’t-türâs. Suudi Arabistan: Dârü’s-Selefiyye, 2010.
  • Buharî, Ebû Abdullah Muhammed b. İsmail el-. el-Câmi‛u’s-sahîh. Kahire: Mektebetü’s-Selefiyye, 1. Baskı., 1980.
  • Çetin, Abdurrahman. “Hâkânî, Mûsâ b. Ubeydullah”. TDV İslâm Ansiklopedisi. Erişim 24 Ocak 2023. https://islamansiklopedisi.org.tr/hakani-musa-b-ubeydullah
  • Çetin, Abdurrahman. “Hâkânî, Mûsâ b. Ubeydullah”. TDV İslâm Ansiklopedisi. Erişim 10 Mayıs 2023. https://islamansiklopedisi.org.tr/hakani-musa-b-ubeydullah
  • Dânî, Ebû ‛Amr Os̱mân b. Sa‛îd ed-. el-Beyân fî ’addi âyi’l-Kur’ân. thk. Gânim Kaddûrî el-Hamed. Kuveyt: Merkezü’l-Mahtûtâtu ve’t-Türâs, 1994.
  • Dânî, Ebû ‛Amr Os̱mân b. Sa‛îd ed-. et-Taḥdîd fi’l-itḳâni ve’t-tecvîd. thk. Ġānim Ḳaddûrî el-Ḥamed. ‛Ummân: Dâru ‛Ammâr, 3. Baskı., 2010.
  • Durmuş Arslan. “Ebu Müzahim Musa b. Ubeydullah el-Hakânî ve Kasîdetü’r-Râiyye’sinin Tecvid Tarihindeki Yeri”. Turkish Studies 13/25 (2018).
  • Ergin, Ali Şakir. “Ferezdak”. TDV İslâm Ansiklopedisi. Erişim 05 Mayıs 2023. https://islamansiklopedisi.org.tr/ferezdak
  • Fırat, Yavuz. Tecvid ve Kıraat İlmi Terimleri Sözlüğü. Konya: Hacıveyiszade İlim ve Kültür Vakfı, 2018.
  • Hamdullah b. Hayreddin Efendi. Fuyûzu’l-itkân fî vucûhi’l-Kur’ân. thk. Mehmet Çaba. İstan-bul: Hacıveyiszade İlim ve Kültür Vakfı, 2019.
  • Hamevî, Yakut el-. Mu’cemü’l-buldân. Beyrut-Lübnan, 1997.
  • Hamevî, Yakut el-. Mu’cemü’l-buldân. Beyrut-Lübnan, 1997.
  • Hattâbî, Cürcânî. Selâsu resâil fî Îcâzi’l-Kur’ân. thk. Muhammed Halfullah, Muhammed Selâm. Kahire: Dârü’l-Meârif, 3. Basım, ts.
  • http://www.alukah.net/authors/view/sharia/3684. “قصيدة أبي الحسين الملطي(ت377) الرائية في التجويد التي عارض بها قصيدة الخاقاني(ت325هـ)”. www.alukah.net. 2:28:00 PM. Erişim 19 Ma-yıs 2023. http://www.alukah.net/personal_pages/0/26997/قصيدة-أبي-الحسين-الملطي-ت377-الرائية-في-التجويد-التي-عارض-بها-قصيدة-الخاقاني-ت325هـ/
  • İbn Asâkir, Ebu’l-Kasım Ali b. Hasan b. Hibetullah b. Abdullah eş-Şâfiî. Târîhu medînetü Dımaşk. thk. Muhiddin b. Ebâ Said b. Ömer. Beyrut-Lübnan: Dârü’l-Fikr, 1997.
  • İbn Asâkir, Ebu’l-Kasım Ali b. Hasan b. Hibetullah b. Abdullah eş-Şâfiî. Târîhu medînetü Dımaşk. thk. Muhiddin b. Ebâ Said b. Ömer. Beyrut-Lübnan: Dârü’l-Fikr, 1997.
  • İbn Atiyye, Ebû Muhammed Abdülhak b. Gâlib. el-Muharraru’l-vecîz fî tefsîri kitâbi’l-azîz. thk. Abdüsselam Abdüşşâfî Muhammed. Beyrut-Lübnan: Dârü’l-Kütübü’l-İlmiyye, 1. Basım, 2001.
  • İbn Manzur, Ebü’l-Fazl Cemâlüddîn Muhammed b. Mükerrem b. Alî b. Ahmed el-Ensârî. Lisânü’l-‛Arab. thk. Ahmed Abdülvehhâbî,, Sâdık el-‛Ubeydî. Beyrut-Lübnan: Dâru İhyâü’t-Türâsü’l-‛Arabî, 3. Baskı., 1999.
  • İbn Mücâhid, Ebubekir. Kitâbü’s-Seb‛a fi’l-ḳırâât. thk. Cemâlüddîn Muhammed Şeref. Tanta-Mısır: Dârü’s-Sahâbe li’t-Türâs, 1. Basım., 2007.
  • İbnü’l-Cezerî, Ebu’l-Hayr Şemsüddin Muhammed b. Muhammed b. Muhammed b. Ali b. Yûsuf. Gâyetü’n-nihâye fî tabakâti’l-kurrâ. thk. Gotthelf Begstraesser. Beyrut-Lübnan: Dârü’l-Kütübü’l-İlmiyye, 1. Basım, 2006.
  • İbnü’l-Cezerî, Ebu’l-Ḫayr Şemsüddin Muḥammed b. Muḥammed b. Muḥammed b. ᷾Ali b. Yûsuf. Muḳaddime. thk. Eymen Rüşdî Süveyd. Riyad: Dâru Nûru’l-Mektebât, 4. Bas-kı., 2006.
  • İbnü’l-Cezerî, Ebu’l-Hayr Şemsüddin Muhammed b. Muhammed b. Muhammed b. Ali b. Yûsuf. Tayyibetü’n-Neşr fi’l-kırââti’l-‛aşr. thk. Muhammed Temim ez-Zu’bî. Medine: Dârü’l-Hüdâ, 1994.
  • İnâm Fevvâl Akkâvî. el-Mu’cemu’l-mufassal fî ulumi’l-belâğa. Beyrut-Lübnan: Dârü’l-Kütübü’l-İlmiyye, 2006.
  • Kalou, Mohamed. “Tarih Boyunca Kur’an Okumaları Üzerine Yazılmış Olan Eserlerin Kategori Özellikleri ve Tasnifi”. ERUIFD 2/19 (2014).
  • Kehhâle, Ömer Rıza. Muʿcemü’l-müʾellifîn: terâcimü musannifi’l-kütübi’l-ʿarabiyye. Beyrut-Lübnan: Müessesetü’r-Risâle, 1. Baskı., 1993.
  • Koyuncu, Recep. “et-Tahdîd fi’l-İtkâni ve’t-Tecvîd, Ebû Amr b. Osman b. Said ed-Dânî (v. 444/1053)”. Necmettin Erbakan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 43/43 (30 Haziran 2017), 87-102.
  • Koyuncu, Recep. “Kur’ân Eğitiminde Manzûm Tecvid Geleneği: Cemzûrî ve Tuhfetü’l-Eṭfâl Adlı Manzûm Eseri”. Cumhuriyet İlahiyat Dergisi 21/3 (15 Aralık 2017), 1497-1533. https://doi.org/10.18505/cuid.304374
  • Köksal, M. Fatih. “Muâraza”. TDV İslâm Ansiklopedisi. Erişim 20 Mart 2023. https://islamansiklopedisi.org.tr/muaraza-nazire
  • Kubat, Mehmet. Malatî ve Kelamî Görüşleri. Ankara: TDV, 2010.
  • Malâtî, Muhammed b. Ahmed b. Abdurrahman el-. et-Tenbîh ve’r-red alâ ehli’l-ehvâi ve’l-bed’. thk. Zâhid el-Kevserî. Mısır: Mektebetü’l-Ezheriyye li’t-Türâs, 2007.
  • Mevlüt Özler. “Malâtî: Hayatı, Eserleri ve İtikâdî İslam Fırkalarına Bakışı”. Ekev Akademi Dergisi 1/2 (Mayıs 1998).
  • Mustafa Hedâre. İtticâhü’ş-şi’rü’l-Arabî fî karni’s-sânî el-hicrî. Kahire: Dârü’l-Meârif, 1963.
  • Öz, Mustafa - İlhan, Avni. “Malatî, Ebü’l-Hüseyin”. TDV İslâm Ansiklopedisi. Erişim 09 Mayıs 2023. https://islamansiklopedisi.org.tr/malati-ebul-huseyin
  • Selahattin Fettahoğlu. “Arap Aruzu, Genel Esasları ve Zorunlu Vezin Değişimleri”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 12/64 (Haziran 2019).
  • Subkî, Tacüddin Ebû Nasr Abdulvehhâb b. Ali es-. Tabâkâtü’ş-şâfiiyyeti’l-kübrâ. Dâru İhyâü’l-Kütübi’l-Arabî, 1965.
  • Şükrî, Aḥmed Ḫâlid. “Cuhûdü’l-ümme fî’l-kırââti’l-Kur’âni’l-Kerîm”. 135-165. Fas, 2011.
  • Teti̇k, İbrahim. “Tecvîd Kelimesinin Kavramsal Analizi”. Universal Journal of Theology 2/3 (30 Eylül 2017), 179-197.
  • Tirmizî, Muhammed b. Îsâ et-. el-Câmi‛u’l-kebîr. thk. Beşşâr Avvâd Ma’rûf. Beyrut-Lübnan: Dâru’l-Gârbu’l-İslâmî, 2. Baskı., 1998.
  • Yildiz, Ahmet. “Düzeltme: Modern Arap Edebiyatında Muâraza: Ahmed Şevkî-Hâşim er-Rifâî Örneği”. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi 21/2 (30 Eylül 2021), 1155-1188. https://doi.org/10.33415/daad.1003205
  • Zehebî, Şemsüddîn Muhammed b. Ahmed b. Osman ez-. Ma‛rifetü’l-ḳurrâi’l-kibâr ‛ale’-t-tabaḳati ve’l-a‛sâr. thk. Tayyar Altıkulaç. İstanbul: İSAM, 1. Basım., 1995.
  • Zehebî, Şemsüddîn Muhammed b. Ahmed b. Osman ez-. Ma‛rifetü’l-ḳurrâi’l-kibâr ‛ale’-t-tabaḳati ve’l-a‛sâr. thk. Tayyar Altıkulaç. İstanbul: İSAM, 1. Basım., 1995.
  • Ziriklî, Hayruddîn ez-. el-‛Alâm kâmûsu terâcim li eşheri’r-ricâli ve’n-nisâi mine’l-‛arabi ve’l-müstağribîn ve’l-müsteşrikîn. Beyrut-Lübnan: Dârü’l-İlmü’l-Melâyîn, 7. Baskı., 1986.
  • “muaraza ne demek TDK Sözlük Anlamı”. Erişim 20 Mart 2023. https://sozluk.gov.tr/?kelime=muaraza “şiir ne demek TDK Sözlük Anlamı”. Erişim 25 Ocak 2023. https://sozluk.gov.tr/?kelime=şiir
Toplam 45 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Kuran-ı Kerim Okuma ve Kıraat
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Recep Koyuncu 0000-0003-0264-5956

Fatih Dokgöz 0000-0002-7153-5438

Yayımlanma Tarihi 30 Haziran 2024
Kabul Tarihi 10 Aralık 2023
Yayımlandığı Sayı Yıl 2024

Kaynak Göster

ISNAD Koyuncu, Recep - Dokgöz, Fatih. “Klasik Tecvid Literatüründe Muâraza: Kaside-I Malâtî Örneği”. Marife Dini Araştırmalar Dergisi 24/1 (Haziran 2024), 93-110. https://doi.org/10.33420/marife.1330208.