Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

The Precautionary Measure in Islamic Judicial Law: Ukla/Tawqîf in Maliki Law

Yıl 2020, , 119 - 144, 30.06.2020

Uğur Bekir Dilek

https://doi.org/10.33420/marife.694690

Öz

The precautionary measure is a temporary legal protection against damages that may occur in the subject matter and make the execution of the provision impossible or very difficult during the period between the opening of the case and the final verdict. The aim is to secure the property for the plaintiff before the ending of lawsuit in consideration of possibility that the plaintiff may win the case. The purpose and the temporary nature of precautionary measure requires us to examine the demand for it with respect to the procedure for simple trial. Pre-modern Islamic law does not have such a term as precautionary measure. However, the practice of “ukla, tawqîf and haylûlah” by Malikites, especially by Imam Malik, corresponds to the term ‘‘precautionary measure.’’ And, Malikites finds it sufficient for the application of precautionary measure that the plaintiff proves his own claim approximately as is in today's legal systems. They developed detailed regulations about how to practice the judgment with respect to strength of the evidence and quality of the property which is subject of the case. In this article, I deal with “precautionary measure” in Islamic law within the framework of “ukla” by Malikites.

Anahtar Kelimeler

Islamic Judicial Law Precautionary Measure Ukla Tawqîf Haylûlah

Kaynakça

  • Arslan, Ramazan vd. Medenî Usul Hukuku. Ankara: Yetkin Hukuk Yayınları, 2019.
  • Atalı, Murat vd. Medenî Usul Hukuku. Ankara: Yetkin Yayınları, 2019.
  • Atar, Fahrettin. İslâm İcra ve İflâs Hukuku. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Yayınları, 1990.
  • Atar, Fahrettin. “Haciz”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 14/518-520. İstanbul: TDV Yayınları, 1997.
  • Berâziî, Ebû Saîd Halef b. Ebi’l-Kâsım b. Süleymân el-Ezdî el-Kayrevânî. et-Tehzîb fi’htisâri’l-Müdevvene. thk. Muhammed el-Emîn Veled Muhammed Sâlim b. eş-Şeyh. 4 Cilt. Dubai: Darü’l-Buhûs li’d-Dirâsâti’l-İslâmiyye ve İhyâi’t-Türâs, 1420-1423/1999-2002.
  • Bilmen, Ömer Nasuhi. Hukûk-ı İslâmiyye ve Istılâhât-ı Fıkhiyye Kâmusu. 8 Cilt. İstanbul: Bilmen Basım ve Yayınevi, ts.
  • Cezîrî, İbnü’l-Kâsım Alî b. Yahyâ el-Cezîrî. el-Maksadü’l-mahmûd fî telhîsi’l-ukûd. thk. Asunción Ferreras. Madrid: Agencia Española de Cooperación Internacional: el-Vekâletü’l-İsbâniyye li’t-Teâvüni’d-Devlî, 1998.
  • Cündî, Ziyâüddîn Ebü’l-Mevedde (Ebü’s-Safâ, Ebü’z-Ziyâ) Halîl b. İshâk b. Mûsâ el-Cündî. el-Muhtasar. thk. Ahmed Alî Harekât. Beyrut: Darü’l-Fikr, 1995.
  • Cündî, Ziyâüddîn Ebü’l-Mevedde (Ebü’s-Safâ, Ebü’z-Ziyâ) Halîl b. İshâk b. Mûsâ el-Cündî. et-Tavzîh fî şerhi’l-Muhtasari’l-ferʿî li’bni’l-Hâcib. thk. Ahmed b. Abdilkerîm Necîb. 9 Cilt. Kahire: Merkezü Necîbeveyh li’l-Mahtûtât ve Hıdmeti’t-Türâs, 1429/2008.
  • Demîrî, Tâcüddîn Behrâm b. Abdillâh b. Abdilazîz ed-Demîrî el-Mâlikî. ed-Dürer fî şerhi’l-Muhtasar: eş-Şerhu’s-sagîr alâ Muhtasarı Halîl fi’l-fıkhi’l-Mâlikî. thk. Hâfız b. Abdirrahmân Hayr-Ahmed b. Abdilkerîm Necîb. 5 Cilt. Katar: Vizâratü’l-Evkâf ve’ş-Şüûni’l-İslâmiyye, 1435/2014.
  • Derdîr, Ebü’l-Berekât Ahmed b. Muhammed b. Ahmed ed-Derdîr el-Adevî. eş-Şerhu’l-kebîr alâ Muhtasari Halîl. nşr. Kemâlüddîn Abdurrahmân Kârî. 2 Cilt. Sayda/Beyrut: el-Mektebetü’l-Asriyye, 1427/2006.
  • Desûkî, Şemsüddîn Ebû Abdillâh Muhammed b. Ahmed b. Arafe ed-Desûkî. Hâşiye ale’ş-Şerhi’l-kebîr (Derdîr’in eş-Şerhu’l-kebîr adlı eserinin altında). nşr. Kemâlüddîn Abdurrahmân Kârî. 2 Cilt. Sayda/Beyrut: el-Mektebetü’l-Asriyye, 1427/2006.
  • Ebû Bekir İbn Âsım, Ebû Bekr Muhammed b. Muhammed b. Muhammed el-Endelüsî el-Gırnâtî el-Kaysî. el-Âsımiyye: Tuhfetü’l-hükkâm fî nüketi’l-ukûd ve’l-ahkâm. Kahire: Matbaatü Mustafâ el-Bâbî el-Halebî ve Evlâdih, 1368/1949.
  • Ebû Yahyâ İbn Âsım, Ebû Yahyâ Muhammed b. Muhammed b. Muhammed el-Endelüsî el-Gırnâtî. Şerhu Tuhfeti’-l-hükkâm. thk. İbrâhîm Abd Suûd el-Cenâbî. 3 Cilt. Beyrut: Dârü İbn Hazm, 1434-2013.
  • Ebü’l-Hasen İbn Miftâh. el-Müntezeu’l-muhtâr mine’l-Gaysi’l-midrâr: Şerhu’l-Ezhâr. 10 Cilt. Sa’de: Vizâratü’l-adl, 1424/2003.
  • Ebü’l-Velîd Hişâm b. Abdillâh el-Ezdî. el-Müfîd li’l-ḥükkâm fîmâ yuʿraḍu lehüm min nevâzili’l-aḥkâm. thk. Süleymân b. Abdillâh b. Hammûd Ebe’l-Hayl. 5 Cilt. Riyad: Dârü’l-Âsıme, 1433/2012.
  • Hattâb, Ebû Abdillâh Şemsüddîn Muhammed b. Muhammed b. Abdirrahmân el-Hattâb er-Ruaynî. Mevâhibü’l-celîl li-şerhi Muhtasarı Halîl. thk. Zekeriyyâ Umeyrât. 8 Cilt. Riyad: Dârü Âlemi’l-Kütüb, 1423/2003.
  • Huşenî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Hâris b. Esed el-Huşenî el-Kayrevânî. Usûlü’l-fütyâ fi’l-fıkh alâ mezhebi’l-İmâm Mâlik. thk. eş-Şeyh Muhammed el-Mecdûb-Muhammed Ebü’l-Ecfân-Osmân Bittîh. Tunus: ed-Dârü’l-Arabiyye li’l-Kitâb, 1985.
  • İbn Abdülber en-Nemerî, Ebû Ömer Cemâlüddîn Yûsuf b. Abdillâh b. Muhammed b. Abdilberr en-Nemerî. el-Kâfî fî fıkhi ehli’l-Medîneti’l-Mâlikî. thk. Ebû Üsâme Selîm b. Îd el-Hilâlî es-Selefî. 3 Cilt. Beyrut: Dârü İbn Hazm, 1434/2013.
  • İbn Abdürrefî, Ebû İshâk İbrâhîm b. Hasen b. Abdirrefîʿ. Muînü’l-hükkâm ale’l-kazâyâ ve’l-ahkâm. thk. Muhammed b. Kâsım b. Ayyâd. 2 Cilt. Beyrut: Dârü’l-Garbi’l-İslâmî, 1989.
  • İbn Abdüsselâm el-Hevvârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Abdisselâm b. Yûsuf el-Hevvârî. Tenbîhü’t-tâlib li-fehmi elfâzi Câmii’l-ümmehât li’bni’l-Hâcib. thk. İntisâr el-Mehdî et-Tivmî. 15 Cilt. Beyrut: Dârü İbn Hazm, 1440/2018.
  • İbn Arafe, Ebû Abdillâh Muhammed b. Muhammed b. Muhammed b. Arafe el-Vergammî et-Tûnisî. el-Muhtasarü’l-fıkhî. thk. Hâfız Abdurrahmân Muhammed Hayr. 10 Cilt. Dubai: Mescidü ve Merkezü’l-Fârûk Ömer b. Hattâb, 1435-2014.
  • İbn Âşûr, Muhammed Tâhir. Maḳâṣıdü’ş-şerîʿati’l-İslâmiyye. İskenderiye: Mektebetü’l-İskenderiyye, 2011.
  • İbn Ebû Zemenîn, Ebû Abdillâh Muhammed b. Abdillâh b. Îsâ el-Mürrî el-Kurtubî. Müntehabü’l-ahkâm. Beyrut: Dârü İbn Hazm, 1438/2017.
  • İbn Ferhûn, Ebü’l-Vefâ (Ebû İshâk) Burhânüddîn İbrâhîm b. Alî b. Muhammed el-Ceyyânî el-Medenî. Tebsıratü’l-hükkâm fî usûli’l-aḳziye ve menâhici’l-aḥkâm. thk. Tâhâ Abdürraûf Sa’d. 2 Cilt. Kahire: Mektebetü’l-Külliyyâti’l-Ezheriyye, 1406/1986.
  • İbn Maʿcûz, Muhammed. Vesâilü’l-isbât fi’l-fıkhi’l-İslâmî. B.y.: Matbaatü’n-Necâhi’l-Cedîde (ed-Dârü’l-Beyzâ), 1404/1984.
  • İbn Manzûr, Ebü’l-Fazl Cemâlüddîn Muhammed b. Mükerrem b. Alî b. Ahmed el-Ensârî er-Rüveyfiî. Lisânü’l-Arab. 15 Cilt. Beyrut: Dârü Sâdır, ts..
  • İbn Rahhâl, Ebû Alî el-Hasen b. Rahhâl b. Ahmed b. Alî et-Tedlâvî el-Ma‘dânî. Hâşiye alâ Şerhi Meyyâre el-Fâsî alâ Tuhfeti’l-hükkâm fî nüketi’l-ukûd ve’l-ahkâm (Meyyâre’nin şerhinin altında). thk. Abdüllatîf Hasen Abdürrahmân. 2 Cilt. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1420/2000.
  • İbn Rüşd, Ebü’l-Velîd Muhammed b. Ahmed b. Ahmed el-Kurtubî el-Endelüsî. el-Beyân ve’t-tahsîl. thk. Muhammed Haccî vd. 20 Cilt. Beyrut: Dârü’l-Garbi’l-İslâmî, 1404/1984-1408/1988.
  • İbn Rüşd, Ebü’l-Velîd Muhammed b. Ahmed b. Ahmed el-Kurtubî el-Endelüsî. el-Muḳaddimâtü’l-mümehhidât li-beyâni mâ iḳteḍathü rüsûmü’l-Müdevvene mine’l-aḥkâmi’ş-şerʿiyyât ve’t-taḥṣîlâtü’l-muḥkemât li-ümmehâti mesâʾilihe’l-müşkilât. thk. Muhammed Haccî-Saîd Ahmed Aʿrâb. 3 Cilt. Beyrut: Dârü’l-Garbi’l-İslâmî, 1408/1988.
  • İbn Sûde, Ebû Abdillâh Muhammed b. Muhammed et-Tâlib b. Muhammed b. Alî et-Tâvüdî el-Fâsî. Tuhfetü’l-huzzâk fî şerhi Lâmiyyeti’z-Zekkâk. 2 Cilt. Kahire: el-Mektebetü’l-Ezheriyye li’t-Türâs, 2008.
  • İbn Sûde, Ebû Abdillâh Muhammed b. Muhammed et-Tâlib b. Muhammed b. Alî et-Tâvüdî el-Fâsî. Halyü’l-meâsım li-fikri İbn Âsım (Tüsûlî’nin el-Behce’sinin altında). 2 Cilt. Beyrut: Dârü’l-Fikr, 1412/1991.
  • İbn Şâs, Ebû Muhammed Celâlüddîn Abdullâh b. Necm b. Şâs b. Nizâr el-Cüzâmî es-Sa‘dî. Ikdü’l-cevâhiri’s-semîne fî mezhebi âlimi’l-Medîne. thk. Muhammed Ebü'l-Ecfan-Abdülhafîz Mansûr. 3 Cilt. Beyrut: Dârü’l-Garbi’l-İslâmî, 1415/1995.
  • İbnü’l-Attâr, Muhammed b. Ahmed el-Emevî. Kitâbü’l-Vesâik ve’s-sicillât. thk. P. Chalmeta-F. Corriente. Madrid: Mecmaü’l-Mevsikîni’l-Mecrîti’l-Ma’hedi’l-İsbâni’l-Arabî li’s-Sekâfe: Academia Meatritense del Notariado Instituto Hipano-Arabe de Culture, 1983.
  • İbnü’l-Hâcib, Ebû Amr Cemâlüddîn Osmân b. Ömer b. Ebî Bekr b. Yûnus. Câmiu’l-ümmehât. thk. Abdurrahmân el-Ahdar el-Ahdarî. Dımaşk: el-Yemâme li’t-Tıbâa ve’n-Neşr ve’t-Tevzîʿ, 1419/1998.
  • İbnü’l-Murtazâ, el-Mehdî-Lidînillâh Ahmed b. Yahyâ b. el-Murtazâ. Kitâbü’l-Ezhâr fî fıkhi’l-eimmeti’l-ethâr: Uyûnü’l-ezhâr fî fıkhi’l-eimmeti’l-ethâr (el-Ezhâr). San’a: Dârü’l-Hikmeti’l-Yemâniyye, 1414/1993.
  • İbnü’l-Münâsıf, Ebû Abdillâh Muhammed b. Îsâ b. Muhammed b. Asbağ b. el-Münâsıf el-Ezdî el-Kurtubî. Tenbîhü’l-hükkâm alâ meâhizi’l-ahkâm. nşr. Abdülhafîz Mansûr. Tunus: Dârü’t-Türkî li’n-Neşr, 1988.
  • Îsâ b. Sehl, Ebü’l-Asbağ Îsâ b. Sehl b. Abdillâh el-Esedî el-Ceyyânî el-Endelüsî. Dîvânü’l-ahkâmi’l-kübrâ: en-Nevâzil ve’l-aʿlâm. thk. Reşîd en-Nuaymî. 2 Cilt. Riyad: Şeriketü’s-Safahâti’z-Zehebiyyeti’l-Mahdûde, 1417/1997.
  • Kâdî İyâz, Ebü’l-Fazl İyâz b. Mûsâ b. İyâz el-Yahsubî. en-Tenbîhatü’l-müstenbita alâ kütübi’l-Müdevvene ve’l-muhtelita. thk. Ahmed b. Abdülkerim Necîb. 5 Cilt. Dublin: Merkezü Necîbeveyh li’l-Mahtûtât ve Hidmeti’t-Türâs (Najeebavaih Manuscripts Centre), 1433/2012.
  • Kâfi, Muhammed b. Yûsuf b. Muhammed el-Hayderî et-Tûnisî el-Kâfî. İhkâmü’l-ahkâm alâ Tuhfeti’l-hükkâm. nşr. Me’mûn b. Muhyiddîn el-Cennân. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1415/1994.
  • Karâfî, Ebü’l-Abbâs Şihâbüddîn Ahmed b. İdrîs b. Abdirrahmân el-Mısrî el-Karâfî. ez-Zahîre. thk. Saîd A’râb-Muhammed Bû Hubze-Muhammed Haccî. 14 Cilt. Beyrut: Dârü’l-Garbi’l-İslâmî, 1994.
  • Kuru, Baki vd. Medenî Usul Hukuku. Ankara: Yetkin Yayınları, 2009.
  • Kuru, Baki vd. İcra ve İflâs Hukuku. Ankara: Yetkin Yayınları, 2010.
  • Kuru, Baki. İstinaf Sistemine Göre Yazılmış Medenî Usul Hukuku. Ankara: Legal Yayınevi, 2016.
  • Lahmî, Ebü’l-Hasen Alî b. Muhammed el-Lahmî et-Tebsıra. thk. Ahmed Abdülkerîm Necîb. 13 Cilt. Beyrut: Dârü İbn Hazm, 1433/2012.
  • Meyyâre, Ebû Abdillâh Muhammed b. Ahmed b. Muhammed Meyyâre el-Fâsî. Şerhu Meyyâre el-Fâsî alâ Tuhfeti’l-hükkâm fî nüketi’l-ukûd ve’l-ahkâm: el-İtkân ve’l-ihkâm fî şerhi Tuhfeti’l-hükkâm. thk. Abdüllatîf Hasen Abdurrahmân. 2 Cilt. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1420/2000.
  • Miknâsî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Abdillâh el-Miknâsî. Mecâlisü’l-kudât ve’l-hükkâm ve’t-tenbîh ve’l-iʿlâm fîmâ eftâhü’l-müftûn ve hakeme bihi’l-kudât mine’l-evhâm. thk. Nuaym Abdülazîz Sâlim b. Tâlib el-Kesîrî. 2 Cilt. Dubai: Merkezü Cumâ el-Mâcid li’s-Sekâfe ve’t-Türâs, 1423/2000.
  • Muşul, Timuçin. Medenî Usul Hukuku. Ankara: Adalet Yayınevi, 2012.
  • Özekes, Muhammet. İcra İflas Hukukunda İhtiyati Haciz. Ankara: Seçkin Yayınevi, 1999.
  • Pekcanıtez vd. Medenî Usûl Hukuku. Ankara: Yetkin Yayınları, 2016.
  • Sahnûn, Ebû Saîd Abdüsselâm b. Saîd b. Habîb et-Tenûhî. el-Müdevvenetü’l-kübrâ. thk. Âmir el-Cezzâr-Abdullâh el-Minşâvî. 6 Cilt. Kahire: Dârü’l-Hadîs, 1426/2005.
  • San’ânî, Ahmed b. Kâsım el-Ansî el-Yemânî es-San’ânî. et-Tâcü’l-müzheb li-ahkâmi’l-mezheb: Şerhu metni’l-Ezhâr fî fıkhi’l-eimmeti’l-ethâr. 4 Cilt. San’a: Dârü’l-Hikmeti’l-Yemâniyye, 1414/1993.
  • Sanhâcî, Ebü’ş-Şitâ b. el-Hasen el-Gâzî. Mevâhibü’l-hallâk alâ Şerhi’t-Tâvüdî li-Lâmiyyeti’z-Zekkâk. 2 Cilt. Kahire: el-Mektebetü’l-Ezheriyye li’t-Türâs, 2008.
  • Şevkânî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Alî b. Muhammed eş-Şevkânî es-San‘ânî el-Yemenî. Kitâbü’s-Seyli’l-cerrâri’l-mütedeffik alâ hadâiki’l-Ezhâr. thk. Mahmûd İbrâhîm Zâyed. 4 Cilt. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1405/1985.
  • Tüsûlî, Ebü’l-Hasen Alî b. Abdisselâm b. Alî el-Vertâcî et-Tüsûlî es-Sebrârî. el-Behce fî şerhi’t-Tuhfe. 2 Cilt. Beyrut: Dârü’l-Fikr, 1412/1991.
  • Verzâzî, Muhammed b. Muhammed b. Abdillâh el-Verzâzî. Şerhu’l-Lâmiyye: Şerhu Tuhfeti’l-hükkâm bi-mesâili’t-tedâî ve’l-ahkâm. thk. Fehd Abdülmuhsin el-Hüseynî. Amman: Ervika, 1438/2017.
  • Zekkâk, Ebü’l-Hasen Alî b. Kâsım b. Muhammed ez-Zekkâk et-Tücîbî el-Fâsî. el-Lâmiyye: Tuhfetü’l-hükkâm bi-mesâili’t-tedâî ve’l-ahkâm (Verzâzî’nin Şerhu’l-Lâmiyye’si içinde). thk. Fehd Abdülmuhsin el-Hüseynî. Amman: Ervika, 1438/2017.
  • Zeydân, Abdülkerîm. Nizâmü’l-kadâ fi’ş-şerîati’l-İslâmiyye. Amman: Müessesetü’r-Risâle, 1989.

İslâm Yargılama Hukukunda İhtiyatî Tedbir: Mâlikî Hukukunda Ukle/Tevkîf

Yıl 2020, , 119 - 144, 30.06.2020

Uğur Bekir Dilek

https://doi.org/10.33420/marife.694690

Öz

İhtiyatî tedbir, davanın açılması ile kesin hükmün verilmesi arasında geçen süre zarfında, dava konusu malda meydana gelebilecek ve hükmün icrasını imkânsız veya çok güç hâle getirebilecek zararlara karşı öngörülmüş bir geçici hukukî korumadır. Amaç, davacının davayı kazanması hâlinde dava konusu mala kavuşmasını dava sırasında veya davadan önce emniyet altına almaktır. Bu amacı ve geçici niteliği gereği ihtiyatî tedbir talebi, basit yargılama usulüne göre incelenir ve karar için davacının iddiasını yaklaşık olarak ispat etmesi yeterli görülür. İhtiyatî tedbir terimi modern dönem öncesi İslâm hukuk terminolojisinde yer almaz. Ancak İmam Mâlik başta olmak üzere Mâlikî hukukçular tarafından ele alınan ve “ukle, tevkîf ve haylûle” gibi isimlerle anılan uygulama, ihtiyatî tedbire karşılık gelir. Mâlikîler, günümüz hukuk sistemlerinde olduğu gibi ihtiyatî tedbir kararı alınabilmesi için davacının iddiasını yaklaşık olarak ispat etmesini yeterli görmüşler ve delilin kuvvetine ve dava konusu mala göre kararın nasıl uygulanacağına dair ayrıntılı düzenlemeler yapmışlardır. Bu çalışmada İslâm hukuku açısından ihtiyatî tedbir, Mâlikî hukukunda yer alan uygulama çerçevesinde ele alınacaktır.

Anahtar Kelimeler

ihtiyatî tedbir İslâm Yargılama Hukuku Ukle Tevkîf Haylûle

Kaynakça

  • Arslan, Ramazan vd. Medenî Usul Hukuku. Ankara: Yetkin Hukuk Yayınları, 2019.
  • Atalı, Murat vd. Medenî Usul Hukuku. Ankara: Yetkin Yayınları, 2019.
  • Atar, Fahrettin. İslâm İcra ve İflâs Hukuku. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Yayınları, 1990.
  • Atar, Fahrettin. “Haciz”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 14/518-520. İstanbul: TDV Yayınları, 1997.
  • Berâziî, Ebû Saîd Halef b. Ebi’l-Kâsım b. Süleymân el-Ezdî el-Kayrevânî. et-Tehzîb fi’htisâri’l-Müdevvene. thk. Muhammed el-Emîn Veled Muhammed Sâlim b. eş-Şeyh. 4 Cilt. Dubai: Darü’l-Buhûs li’d-Dirâsâti’l-İslâmiyye ve İhyâi’t-Türâs, 1420-1423/1999-2002.
  • Bilmen, Ömer Nasuhi. Hukûk-ı İslâmiyye ve Istılâhât-ı Fıkhiyye Kâmusu. 8 Cilt. İstanbul: Bilmen Basım ve Yayınevi, ts.
  • Cezîrî, İbnü’l-Kâsım Alî b. Yahyâ el-Cezîrî. el-Maksadü’l-mahmûd fî telhîsi’l-ukûd. thk. Asunción Ferreras. Madrid: Agencia Española de Cooperación Internacional: el-Vekâletü’l-İsbâniyye li’t-Teâvüni’d-Devlî, 1998.
  • Cündî, Ziyâüddîn Ebü’l-Mevedde (Ebü’s-Safâ, Ebü’z-Ziyâ) Halîl b. İshâk b. Mûsâ el-Cündî. el-Muhtasar. thk. Ahmed Alî Harekât. Beyrut: Darü’l-Fikr, 1995.
  • Cündî, Ziyâüddîn Ebü’l-Mevedde (Ebü’s-Safâ, Ebü’z-Ziyâ) Halîl b. İshâk b. Mûsâ el-Cündî. et-Tavzîh fî şerhi’l-Muhtasari’l-ferʿî li’bni’l-Hâcib. thk. Ahmed b. Abdilkerîm Necîb. 9 Cilt. Kahire: Merkezü Necîbeveyh li’l-Mahtûtât ve Hıdmeti’t-Türâs, 1429/2008.
  • Demîrî, Tâcüddîn Behrâm b. Abdillâh b. Abdilazîz ed-Demîrî el-Mâlikî. ed-Dürer fî şerhi’l-Muhtasar: eş-Şerhu’s-sagîr alâ Muhtasarı Halîl fi’l-fıkhi’l-Mâlikî. thk. Hâfız b. Abdirrahmân Hayr-Ahmed b. Abdilkerîm Necîb. 5 Cilt. Katar: Vizâratü’l-Evkâf ve’ş-Şüûni’l-İslâmiyye, 1435/2014.
  • Derdîr, Ebü’l-Berekât Ahmed b. Muhammed b. Ahmed ed-Derdîr el-Adevî. eş-Şerhu’l-kebîr alâ Muhtasari Halîl. nşr. Kemâlüddîn Abdurrahmân Kârî. 2 Cilt. Sayda/Beyrut: el-Mektebetü’l-Asriyye, 1427/2006.
  • Desûkî, Şemsüddîn Ebû Abdillâh Muhammed b. Ahmed b. Arafe ed-Desûkî. Hâşiye ale’ş-Şerhi’l-kebîr (Derdîr’in eş-Şerhu’l-kebîr adlı eserinin altında). nşr. Kemâlüddîn Abdurrahmân Kârî. 2 Cilt. Sayda/Beyrut: el-Mektebetü’l-Asriyye, 1427/2006.
  • Ebû Bekir İbn Âsım, Ebû Bekr Muhammed b. Muhammed b. Muhammed el-Endelüsî el-Gırnâtî el-Kaysî. el-Âsımiyye: Tuhfetü’l-hükkâm fî nüketi’l-ukûd ve’l-ahkâm. Kahire: Matbaatü Mustafâ el-Bâbî el-Halebî ve Evlâdih, 1368/1949.
  • Ebû Yahyâ İbn Âsım, Ebû Yahyâ Muhammed b. Muhammed b. Muhammed el-Endelüsî el-Gırnâtî. Şerhu Tuhfeti’-l-hükkâm. thk. İbrâhîm Abd Suûd el-Cenâbî. 3 Cilt. Beyrut: Dârü İbn Hazm, 1434-2013.
  • Ebü’l-Hasen İbn Miftâh. el-Müntezeu’l-muhtâr mine’l-Gaysi’l-midrâr: Şerhu’l-Ezhâr. 10 Cilt. Sa’de: Vizâratü’l-adl, 1424/2003.
  • Ebü’l-Velîd Hişâm b. Abdillâh el-Ezdî. el-Müfîd li’l-ḥükkâm fîmâ yuʿraḍu lehüm min nevâzili’l-aḥkâm. thk. Süleymân b. Abdillâh b. Hammûd Ebe’l-Hayl. 5 Cilt. Riyad: Dârü’l-Âsıme, 1433/2012.
  • Hattâb, Ebû Abdillâh Şemsüddîn Muhammed b. Muhammed b. Abdirrahmân el-Hattâb er-Ruaynî. Mevâhibü’l-celîl li-şerhi Muhtasarı Halîl. thk. Zekeriyyâ Umeyrât. 8 Cilt. Riyad: Dârü Âlemi’l-Kütüb, 1423/2003.
  • Huşenî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Hâris b. Esed el-Huşenî el-Kayrevânî. Usûlü’l-fütyâ fi’l-fıkh alâ mezhebi’l-İmâm Mâlik. thk. eş-Şeyh Muhammed el-Mecdûb-Muhammed Ebü’l-Ecfân-Osmân Bittîh. Tunus: ed-Dârü’l-Arabiyye li’l-Kitâb, 1985.
  • İbn Abdülber en-Nemerî, Ebû Ömer Cemâlüddîn Yûsuf b. Abdillâh b. Muhammed b. Abdilberr en-Nemerî. el-Kâfî fî fıkhi ehli’l-Medîneti’l-Mâlikî. thk. Ebû Üsâme Selîm b. Îd el-Hilâlî es-Selefî. 3 Cilt. Beyrut: Dârü İbn Hazm, 1434/2013.
  • İbn Abdürrefî, Ebû İshâk İbrâhîm b. Hasen b. Abdirrefîʿ. Muînü’l-hükkâm ale’l-kazâyâ ve’l-ahkâm. thk. Muhammed b. Kâsım b. Ayyâd. 2 Cilt. Beyrut: Dârü’l-Garbi’l-İslâmî, 1989.
  • İbn Abdüsselâm el-Hevvârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Abdisselâm b. Yûsuf el-Hevvârî. Tenbîhü’t-tâlib li-fehmi elfâzi Câmii’l-ümmehât li’bni’l-Hâcib. thk. İntisâr el-Mehdî et-Tivmî. 15 Cilt. Beyrut: Dârü İbn Hazm, 1440/2018.
  • İbn Arafe, Ebû Abdillâh Muhammed b. Muhammed b. Muhammed b. Arafe el-Vergammî et-Tûnisî. el-Muhtasarü’l-fıkhî. thk. Hâfız Abdurrahmân Muhammed Hayr. 10 Cilt. Dubai: Mescidü ve Merkezü’l-Fârûk Ömer b. Hattâb, 1435-2014.
  • İbn Âşûr, Muhammed Tâhir. Maḳâṣıdü’ş-şerîʿati’l-İslâmiyye. İskenderiye: Mektebetü’l-İskenderiyye, 2011.
  • İbn Ebû Zemenîn, Ebû Abdillâh Muhammed b. Abdillâh b. Îsâ el-Mürrî el-Kurtubî. Müntehabü’l-ahkâm. Beyrut: Dârü İbn Hazm, 1438/2017.
  • İbn Ferhûn, Ebü’l-Vefâ (Ebû İshâk) Burhânüddîn İbrâhîm b. Alî b. Muhammed el-Ceyyânî el-Medenî. Tebsıratü’l-hükkâm fî usûli’l-aḳziye ve menâhici’l-aḥkâm. thk. Tâhâ Abdürraûf Sa’d. 2 Cilt. Kahire: Mektebetü’l-Külliyyâti’l-Ezheriyye, 1406/1986.
  • İbn Maʿcûz, Muhammed. Vesâilü’l-isbât fi’l-fıkhi’l-İslâmî. B.y.: Matbaatü’n-Necâhi’l-Cedîde (ed-Dârü’l-Beyzâ), 1404/1984.
  • İbn Manzûr, Ebü’l-Fazl Cemâlüddîn Muhammed b. Mükerrem b. Alî b. Ahmed el-Ensârî er-Rüveyfiî. Lisânü’l-Arab. 15 Cilt. Beyrut: Dârü Sâdır, ts..
  • İbn Rahhâl, Ebû Alî el-Hasen b. Rahhâl b. Ahmed b. Alî et-Tedlâvî el-Ma‘dânî. Hâşiye alâ Şerhi Meyyâre el-Fâsî alâ Tuhfeti’l-hükkâm fî nüketi’l-ukûd ve’l-ahkâm (Meyyâre’nin şerhinin altında). thk. Abdüllatîf Hasen Abdürrahmân. 2 Cilt. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1420/2000.
  • İbn Rüşd, Ebü’l-Velîd Muhammed b. Ahmed b. Ahmed el-Kurtubî el-Endelüsî. el-Beyân ve’t-tahsîl. thk. Muhammed Haccî vd. 20 Cilt. Beyrut: Dârü’l-Garbi’l-İslâmî, 1404/1984-1408/1988.
  • İbn Rüşd, Ebü’l-Velîd Muhammed b. Ahmed b. Ahmed el-Kurtubî el-Endelüsî. el-Muḳaddimâtü’l-mümehhidât li-beyâni mâ iḳteḍathü rüsûmü’l-Müdevvene mine’l-aḥkâmi’ş-şerʿiyyât ve’t-taḥṣîlâtü’l-muḥkemât li-ümmehâti mesâʾilihe’l-müşkilât. thk. Muhammed Haccî-Saîd Ahmed Aʿrâb. 3 Cilt. Beyrut: Dârü’l-Garbi’l-İslâmî, 1408/1988.
  • İbn Sûde, Ebû Abdillâh Muhammed b. Muhammed et-Tâlib b. Muhammed b. Alî et-Tâvüdî el-Fâsî. Tuhfetü’l-huzzâk fî şerhi Lâmiyyeti’z-Zekkâk. 2 Cilt. Kahire: el-Mektebetü’l-Ezheriyye li’t-Türâs, 2008.
  • İbn Sûde, Ebû Abdillâh Muhammed b. Muhammed et-Tâlib b. Muhammed b. Alî et-Tâvüdî el-Fâsî. Halyü’l-meâsım li-fikri İbn Âsım (Tüsûlî’nin el-Behce’sinin altında). 2 Cilt. Beyrut: Dârü’l-Fikr, 1412/1991.
  • İbn Şâs, Ebû Muhammed Celâlüddîn Abdullâh b. Necm b. Şâs b. Nizâr el-Cüzâmî es-Sa‘dî. Ikdü’l-cevâhiri’s-semîne fî mezhebi âlimi’l-Medîne. thk. Muhammed Ebü'l-Ecfan-Abdülhafîz Mansûr. 3 Cilt. Beyrut: Dârü’l-Garbi’l-İslâmî, 1415/1995.
  • İbnü’l-Attâr, Muhammed b. Ahmed el-Emevî. Kitâbü’l-Vesâik ve’s-sicillât. thk. P. Chalmeta-F. Corriente. Madrid: Mecmaü’l-Mevsikîni’l-Mecrîti’l-Ma’hedi’l-İsbâni’l-Arabî li’s-Sekâfe: Academia Meatritense del Notariado Instituto Hipano-Arabe de Culture, 1983.
  • İbnü’l-Hâcib, Ebû Amr Cemâlüddîn Osmân b. Ömer b. Ebî Bekr b. Yûnus. Câmiu’l-ümmehât. thk. Abdurrahmân el-Ahdar el-Ahdarî. Dımaşk: el-Yemâme li’t-Tıbâa ve’n-Neşr ve’t-Tevzîʿ, 1419/1998.
  • İbnü’l-Murtazâ, el-Mehdî-Lidînillâh Ahmed b. Yahyâ b. el-Murtazâ. Kitâbü’l-Ezhâr fî fıkhi’l-eimmeti’l-ethâr: Uyûnü’l-ezhâr fî fıkhi’l-eimmeti’l-ethâr (el-Ezhâr). San’a: Dârü’l-Hikmeti’l-Yemâniyye, 1414/1993.
  • İbnü’l-Münâsıf, Ebû Abdillâh Muhammed b. Îsâ b. Muhammed b. Asbağ b. el-Münâsıf el-Ezdî el-Kurtubî. Tenbîhü’l-hükkâm alâ meâhizi’l-ahkâm. nşr. Abdülhafîz Mansûr. Tunus: Dârü’t-Türkî li’n-Neşr, 1988.
  • Îsâ b. Sehl, Ebü’l-Asbağ Îsâ b. Sehl b. Abdillâh el-Esedî el-Ceyyânî el-Endelüsî. Dîvânü’l-ahkâmi’l-kübrâ: en-Nevâzil ve’l-aʿlâm. thk. Reşîd en-Nuaymî. 2 Cilt. Riyad: Şeriketü’s-Safahâti’z-Zehebiyyeti’l-Mahdûde, 1417/1997.
  • Kâdî İyâz, Ebü’l-Fazl İyâz b. Mûsâ b. İyâz el-Yahsubî. en-Tenbîhatü’l-müstenbita alâ kütübi’l-Müdevvene ve’l-muhtelita. thk. Ahmed b. Abdülkerim Necîb. 5 Cilt. Dublin: Merkezü Necîbeveyh li’l-Mahtûtât ve Hidmeti’t-Türâs (Najeebavaih Manuscripts Centre), 1433/2012.
  • Kâfi, Muhammed b. Yûsuf b. Muhammed el-Hayderî et-Tûnisî el-Kâfî. İhkâmü’l-ahkâm alâ Tuhfeti’l-hükkâm. nşr. Me’mûn b. Muhyiddîn el-Cennân. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1415/1994.
  • Karâfî, Ebü’l-Abbâs Şihâbüddîn Ahmed b. İdrîs b. Abdirrahmân el-Mısrî el-Karâfî. ez-Zahîre. thk. Saîd A’râb-Muhammed Bû Hubze-Muhammed Haccî. 14 Cilt. Beyrut: Dârü’l-Garbi’l-İslâmî, 1994.
  • Kuru, Baki vd. Medenî Usul Hukuku. Ankara: Yetkin Yayınları, 2009.
  • Kuru, Baki vd. İcra ve İflâs Hukuku. Ankara: Yetkin Yayınları, 2010.
  • Kuru, Baki. İstinaf Sistemine Göre Yazılmış Medenî Usul Hukuku. Ankara: Legal Yayınevi, 2016.
  • Lahmî, Ebü’l-Hasen Alî b. Muhammed el-Lahmî et-Tebsıra. thk. Ahmed Abdülkerîm Necîb. 13 Cilt. Beyrut: Dârü İbn Hazm, 1433/2012.
  • Meyyâre, Ebû Abdillâh Muhammed b. Ahmed b. Muhammed Meyyâre el-Fâsî. Şerhu Meyyâre el-Fâsî alâ Tuhfeti’l-hükkâm fî nüketi’l-ukûd ve’l-ahkâm: el-İtkân ve’l-ihkâm fî şerhi Tuhfeti’l-hükkâm. thk. Abdüllatîf Hasen Abdurrahmân. 2 Cilt. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1420/2000.
  • Miknâsî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Abdillâh el-Miknâsî. Mecâlisü’l-kudât ve’l-hükkâm ve’t-tenbîh ve’l-iʿlâm fîmâ eftâhü’l-müftûn ve hakeme bihi’l-kudât mine’l-evhâm. thk. Nuaym Abdülazîz Sâlim b. Tâlib el-Kesîrî. 2 Cilt. Dubai: Merkezü Cumâ el-Mâcid li’s-Sekâfe ve’t-Türâs, 1423/2000.
  • Muşul, Timuçin. Medenî Usul Hukuku. Ankara: Adalet Yayınevi, 2012.
  • Özekes, Muhammet. İcra İflas Hukukunda İhtiyati Haciz. Ankara: Seçkin Yayınevi, 1999.
  • Pekcanıtez vd. Medenî Usûl Hukuku. Ankara: Yetkin Yayınları, 2016.
  • Sahnûn, Ebû Saîd Abdüsselâm b. Saîd b. Habîb et-Tenûhî. el-Müdevvenetü’l-kübrâ. thk. Âmir el-Cezzâr-Abdullâh el-Minşâvî. 6 Cilt. Kahire: Dârü’l-Hadîs, 1426/2005.
  • San’ânî, Ahmed b. Kâsım el-Ansî el-Yemânî es-San’ânî. et-Tâcü’l-müzheb li-ahkâmi’l-mezheb: Şerhu metni’l-Ezhâr fî fıkhi’l-eimmeti’l-ethâr. 4 Cilt. San’a: Dârü’l-Hikmeti’l-Yemâniyye, 1414/1993.
  • Sanhâcî, Ebü’ş-Şitâ b. el-Hasen el-Gâzî. Mevâhibü’l-hallâk alâ Şerhi’t-Tâvüdî li-Lâmiyyeti’z-Zekkâk. 2 Cilt. Kahire: el-Mektebetü’l-Ezheriyye li’t-Türâs, 2008.
  • Şevkânî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Alî b. Muhammed eş-Şevkânî es-San‘ânî el-Yemenî. Kitâbü’s-Seyli’l-cerrâri’l-mütedeffik alâ hadâiki’l-Ezhâr. thk. Mahmûd İbrâhîm Zâyed. 4 Cilt. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1405/1985.
  • Tüsûlî, Ebü’l-Hasen Alî b. Abdisselâm b. Alî el-Vertâcî et-Tüsûlî es-Sebrârî. el-Behce fî şerhi’t-Tuhfe. 2 Cilt. Beyrut: Dârü’l-Fikr, 1412/1991.
  • Verzâzî, Muhammed b. Muhammed b. Abdillâh el-Verzâzî. Şerhu’l-Lâmiyye: Şerhu Tuhfeti’l-hükkâm bi-mesâili’t-tedâî ve’l-ahkâm. thk. Fehd Abdülmuhsin el-Hüseynî. Amman: Ervika, 1438/2017.
  • Zekkâk, Ebü’l-Hasen Alî b. Kâsım b. Muhammed ez-Zekkâk et-Tücîbî el-Fâsî. el-Lâmiyye: Tuhfetü’l-hükkâm bi-mesâili’t-tedâî ve’l-ahkâm (Verzâzî’nin Şerhu’l-Lâmiyye’si içinde). thk. Fehd Abdülmuhsin el-Hüseynî. Amman: Ervika, 1438/2017.
  • Zeydân, Abdülkerîm. Nizâmü’l-kadâ fi’ş-şerîati’l-İslâmiyye. Amman: Müessesetü’r-Risâle, 1989.
Toplam 58 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Din Araştırmaları
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Uğur Bekir Dilek 0000-0002-3606-0959

Yayımlanma Tarihi 30 Haziran 2020
Kabul Tarihi 11 Haziran 2020
Yayımlandığı Sayı Yıl 2020

Kaynak Göster

ISNAD Dilek, Uğur Bekir. “İslâm Yargılama Hukukunda İhtiyatî Tedbir: Mâlikî Hukukunda Ukle/Tevkîf”. Marife Dini Araştırmalar Dergisi 20/1 (Haziran 2020), 119-144. https://doi.org/10.33420/marife.694690.

26055

Bu eser Creative Commons Alıntı-GayriTicari-Türetilemez 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.