Öz
There are many oath statements in the Qur’ān. Although the information about oaths in the Qurʾān was given in various books written from the beginning of the tafsir history, it is seen that the subject is not thoroughly studied and it has not been sufficiently emphasized. On the other hand, Māturīdī, an early mufassır, dwell on oaths in the Qur’ān in detail and he made statements about how these oaths should be understood in the Taʾwīlāt al-Qurʾān. Māturīdī who analyzed oaths with different dimensions in his book, occasionally presented original interpretations while mentioning some basic principles concerning the subject. This study aims to reveal the opinions and evaluations of Māturīdī related to the oaths in the Qur’ān.
Anahtar Kelimeler
Māturīdī Taʾwīlāt al-Qurʾān Aqsām al-Qurʾān Muqsam Bih Muqsam Alayh
Kaynakça
- Ahmed b. Hanbel. Müsned. 6 Cilt. 2. Baskı. İstanbul: Çağrı Yayınları-Dâru Sahnûn, 1413/1992.
- Altıkulaç, Tayyar. “İbn Zekvân, Ebû Amr”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 20: 462. Ankara: TDV Yayınları, 1999.
- el-Âlûsî, Şihâbuddîn Muhammed. Rûhu’l-meânî fî tefsîri’l-Kur’âni’l-azîm ve’s-seb‘i’l-mesânî. 30 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Fikr, 1418/1997.
- el-Askerî Ebû Hilal. el-Furûku’l-lügaviyye. Thk. Muhammed İbrahim Selîm. Kâhire: Dâru’l-İlmi ve’s-Sekâfe, ts.
- Boynukalın, Ertuğrul. “Yemin”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 43: 417-420. Ankara: TDV Yayınları, 2013.
- Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmâil. el-Câmiu’s-sahîh. 8 Cilt. 2. Baskı. İstanbul: Çağrı Yayınları-Dâru Sahnûn, 1413/1992.
- Cerrahoğlu, İsmail. Tefsîr Usûlü. 12. Baskı. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1998.
- el-Cevherî İsmail b. Hammâd. es-Sıhah tâcü’l-lüga ve sıhahu’l-Arabiyye. 6 Cilt. Thk. Ahmet Abdulğafûr Attar. Beyrut: Dâru’l-İlmi li’l-Melâyîn, 1987.
- Coşkun, Muhammed. “Aksâmü’l-Kur’ân -89/Fecr, 1-14. Ayetleri Örneğinde Yemin İfadelerinin Anlaşılması ve Tercüme Edilmesi-”. Marmara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi 46 (Nisan 2014): 37-68.
- Demirci, Muhsin. Tefsîr Usûlü. 5. Baskı. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Vakfı Yayınları. 2007.
- Ferâhî, Abdulhamîd. İm’ân fî aksâmi’l-Kur’ân. Kahire: Dâru’l-Musannifîn, 1349.
- İbn Kayyim el-Cevziyye. et-Tibyân fî aksâmi’l-Kur’ân. Kahire: Mektebetü’l-Mütenebbî, ts.
- İsmâil b. Abbâd et-Tâlekânî. el-Muhît fi’l-lüga. 10 Cilt. Thk. Muhammed Hasan Âl Yâsin. Beyrut: Âlemü’l-Kütüb, 1414/1994.
- Gördük, Yunus Emre. “Aksâmü’l-Kur’ân’da ‘Muksem bih’ ve ‘Muksem Aleyh’ İlişkisi”. Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 43 (Haziran 2015). 174-212.
- el-Kazvînî, el-Hatîb, Celâlüddîn Muhammed b. Abdurrahmân b. Ömer b. Ahmed b. Muhammed. el-Îzâh fî ulûmi’l-belâga. 1. Baskı. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1424/2003.
- Kılıç, Sadık. Yemin Olsun ki. , Erzurum: İhtar Yayıncılık, 1996.
- Kırca, Celal. “Aksâmü’l-Kur’ân”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 2: 290-291. İstanbul: TDV Yayınları, 1989.
- Kileci, Mehmet Refii. Kur’an’da Yeminler (Aksamu’l-Kur’an). Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, 1988.
- el-Kurtubî, Ebû Abdillah Muhammed Ensârî. el-Câmi’ li ahkâmi’l-Kur’ân. 20 Cilt Kahire: Dâru’l-Kütüb, 1372/1952.
- Mâtürîdî, Ebû Mansur Muhammed b. Muhammed es-Semerkandî. Te’vîlâtü’l-Kur’ân. Dâru’l-Mîzan (Mizan Yayınevi), İstanbul 2005-2011.
- Mennâu’l-Kattân. Mebâhis fî ulûmi’l-Kur’ân. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 2009.
- Mertoğlu, Suat. “et-Tibyân fî Aksâmi’l-Kur’ân”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi 41: 127. Ankara: TDV Yayınları, 2012.
- Meydânî, Abdurrahman Hasan Habenneke. Kavâidü’t-tedebbüri’l-emsel li kitabillahi azze ve celle. Dımeşk: Dâru’l-Kalem, 2009.
- Nesâî, Ebû Abdirrahmân Ahmed b. Şuayb. Sünen. 8 Cilt. 2. Baskı. İstanbul: Çağrı Yayınları-Dâru Sahnûn, 1413/1992.
- Öztürk, Hayrettin. “Abdülhamîd el-Ferâhî’nin ‘Kur’ân’daki Yeminler’ Adlı Çalışması Üzerine Bazı Değerlendirmeler. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 34 (Eylül 2013). 37-70.
- er-Râzî, Fahruddîn Muhammed b. Ömer. et-Tefsîru’l-kebîr (Mefâtîhu’l-gayb). 32 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1425/2004.
- Sîbeveyh Ebû Bişr Amr b. Osman b. Kanber. el-Kitâb (Kitâbu Sibeveyh). 5 Cilt. 3. Baskı. Thk. Abdüsselâm Muhammed Harun. Kâhire: Mektebetü’l-Hancî, 1408/1988.
- es-Suyûtî, Celâleddîn Abdurrahmân. el-İtkân fî ulûmi’l-Kur’ân. 2 Cilt. Dımeşk-Beyrut: Dâru İbn Kesîr, 2006.
- Turan, Abdülbâki. “Kur’ân’ı Kerim’deki Yeminler (Aksâmü’l-Kur’ân)”. Selçuk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 2 (1986): 97-114.
- Yılmaz, Fâik. “Aksâmü’l-Kur’ân Bağlamında ‘Allah Nelere, Niçin ve Neden Yemin Eder?’ Sorularını Yeniden Düşünmek”. İslâmî İlimler Dergisi 5/1 (Bahar 2010): 133-149.
- ez-Zemahşerî, Ebu’l-Kâsım Mahmud b. Ömer. el-Keşşâf an hakâiki gavâmizi’t-tenzîl ve ’uyûni’l-ekâvîl fî vucûhi’t-te’vîl. 4 Cilt. Thk. Âdil Ahmed Abdülmevcud-Ali Muhammed Muavvaz. Riyad: Mektebetü’l-Ubeykân, 1418/1998.
- ez-Zeccâc Ebû İshak İbrahim b. es-Serî. Me‘âni’l-Kur’ân ve i‘râbuh. 5 Cilt. 1. Baskı. Thk. Abdülcelîl Abduh Şelebî. Beyrut: Âlemü’l-Kütüb, 1408/1988.
- ez-Zerkeşî, Bedreddin Muhammed b. Abdullah. el-Burhân fî ulûmi’l-Kur’ân. Thk. Muhammed Ebu'l-Fazl İbrahim. 4 Cilt. Kahire: Dâru’t-Turâs, ts.
Öz
Kur’ân’da pek çok yemin ifadesi yer almaktadır. Tefsir tarihinin başlangıcından itibaren yazılan muhtelif eserlerde Ku’rân’da geçen yeminlere ilişkin bilgiler verilmesine rağmen konunun etraflıca incelenmediği ve üzerinde yeterince durulmadığı görülmektedir. Buna karşın oldukça erken dönemde yaşamış bir müfessir olan Mâtürîdî, Te’vîlâtü’l-Kur’ân adlı eserinde Kur’ân’da geçen yeminler üzerinde detaylı bir şekilde durmuş, söz konusu yeminlerin nasıl anlaşılması gerektiğine dair açıklamalar yapmıştır. Eserinde yeminleri farklı boyutlarıyla tahlil eden Mâtürîdî, konuyla ilgili bazı temel prensipler zikrederken zaman zaman özgün yorumlar da sunmuştur. Bu çalışma, Mâtürîdî’nin Kur’ân’daki yeminlerle ilgili görüş ve değerlendirmelerini ortaya koymayı hedeflemektedir.
Anahtar Kelimeler
Mâtürîdî Te’vîlâtü’l-Kur’ân Aksâmü’l-Kur’ân Muksem Bih Muksem Aleyh
Kaynakça
- Ahmed b. Hanbel. Müsned. 6 Cilt. 2. Baskı. İstanbul: Çağrı Yayınları-Dâru Sahnûn, 1413/1992.
- Altıkulaç, Tayyar. “İbn Zekvân, Ebû Amr”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 20: 462. Ankara: TDV Yayınları, 1999.
- el-Âlûsî, Şihâbuddîn Muhammed. Rûhu’l-meânî fî tefsîri’l-Kur’âni’l-azîm ve’s-seb‘i’l-mesânî. 30 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Fikr, 1418/1997.
- el-Askerî Ebû Hilal. el-Furûku’l-lügaviyye. Thk. Muhammed İbrahim Selîm. Kâhire: Dâru’l-İlmi ve’s-Sekâfe, ts.
- Boynukalın, Ertuğrul. “Yemin”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 43: 417-420. Ankara: TDV Yayınları, 2013.
- Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmâil. el-Câmiu’s-sahîh. 8 Cilt. 2. Baskı. İstanbul: Çağrı Yayınları-Dâru Sahnûn, 1413/1992.
- Cerrahoğlu, İsmail. Tefsîr Usûlü. 12. Baskı. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1998.
- el-Cevherî İsmail b. Hammâd. es-Sıhah tâcü’l-lüga ve sıhahu’l-Arabiyye. 6 Cilt. Thk. Ahmet Abdulğafûr Attar. Beyrut: Dâru’l-İlmi li’l-Melâyîn, 1987.
- Coşkun, Muhammed. “Aksâmü’l-Kur’ân -89/Fecr, 1-14. Ayetleri Örneğinde Yemin İfadelerinin Anlaşılması ve Tercüme Edilmesi-”. Marmara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi 46 (Nisan 2014): 37-68.
- Demirci, Muhsin. Tefsîr Usûlü. 5. Baskı. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Vakfı Yayınları. 2007.
- Ferâhî, Abdulhamîd. İm’ân fî aksâmi’l-Kur’ân. Kahire: Dâru’l-Musannifîn, 1349.
- İbn Kayyim el-Cevziyye. et-Tibyân fî aksâmi’l-Kur’ân. Kahire: Mektebetü’l-Mütenebbî, ts.
- İsmâil b. Abbâd et-Tâlekânî. el-Muhît fi’l-lüga. 10 Cilt. Thk. Muhammed Hasan Âl Yâsin. Beyrut: Âlemü’l-Kütüb, 1414/1994.
- Gördük, Yunus Emre. “Aksâmü’l-Kur’ân’da ‘Muksem bih’ ve ‘Muksem Aleyh’ İlişkisi”. Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 43 (Haziran 2015). 174-212.
- el-Kazvînî, el-Hatîb, Celâlüddîn Muhammed b. Abdurrahmân b. Ömer b. Ahmed b. Muhammed. el-Îzâh fî ulûmi’l-belâga. 1. Baskı. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1424/2003.
- Kılıç, Sadık. Yemin Olsun ki. , Erzurum: İhtar Yayıncılık, 1996.
- Kırca, Celal. “Aksâmü’l-Kur’ân”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 2: 290-291. İstanbul: TDV Yayınları, 1989.
- Kileci, Mehmet Refii. Kur’an’da Yeminler (Aksamu’l-Kur’an). Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, 1988.
- el-Kurtubî, Ebû Abdillah Muhammed Ensârî. el-Câmi’ li ahkâmi’l-Kur’ân. 20 Cilt Kahire: Dâru’l-Kütüb, 1372/1952.
- Mâtürîdî, Ebû Mansur Muhammed b. Muhammed es-Semerkandî. Te’vîlâtü’l-Kur’ân. Dâru’l-Mîzan (Mizan Yayınevi), İstanbul 2005-2011.
- Mennâu’l-Kattân. Mebâhis fî ulûmi’l-Kur’ân. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 2009.
- Mertoğlu, Suat. “et-Tibyân fî Aksâmi’l-Kur’ân”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi 41: 127. Ankara: TDV Yayınları, 2012.
- Meydânî, Abdurrahman Hasan Habenneke. Kavâidü’t-tedebbüri’l-emsel li kitabillahi azze ve celle. Dımeşk: Dâru’l-Kalem, 2009.
- Nesâî, Ebû Abdirrahmân Ahmed b. Şuayb. Sünen. 8 Cilt. 2. Baskı. İstanbul: Çağrı Yayınları-Dâru Sahnûn, 1413/1992.
- Öztürk, Hayrettin. “Abdülhamîd el-Ferâhî’nin ‘Kur’ân’daki Yeminler’ Adlı Çalışması Üzerine Bazı Değerlendirmeler. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 34 (Eylül 2013). 37-70.
- er-Râzî, Fahruddîn Muhammed b. Ömer. et-Tefsîru’l-kebîr (Mefâtîhu’l-gayb). 32 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1425/2004.
- Sîbeveyh Ebû Bişr Amr b. Osman b. Kanber. el-Kitâb (Kitâbu Sibeveyh). 5 Cilt. 3. Baskı. Thk. Abdüsselâm Muhammed Harun. Kâhire: Mektebetü’l-Hancî, 1408/1988.
- es-Suyûtî, Celâleddîn Abdurrahmân. el-İtkân fî ulûmi’l-Kur’ân. 2 Cilt. Dımeşk-Beyrut: Dâru İbn Kesîr, 2006.
- Turan, Abdülbâki. “Kur’ân’ı Kerim’deki Yeminler (Aksâmü’l-Kur’ân)”. Selçuk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 2 (1986): 97-114.
- Yılmaz, Fâik. “Aksâmü’l-Kur’ân Bağlamında ‘Allah Nelere, Niçin ve Neden Yemin Eder?’ Sorularını Yeniden Düşünmek”. İslâmî İlimler Dergisi 5/1 (Bahar 2010): 133-149.
- ez-Zemahşerî, Ebu’l-Kâsım Mahmud b. Ömer. el-Keşşâf an hakâiki gavâmizi’t-tenzîl ve ’uyûni’l-ekâvîl fî vucûhi’t-te’vîl. 4 Cilt. Thk. Âdil Ahmed Abdülmevcud-Ali Muhammed Muavvaz. Riyad: Mektebetü’l-Ubeykân, 1418/1998.
- ez-Zeccâc Ebû İshak İbrahim b. es-Serî. Me‘âni’l-Kur’ân ve i‘râbuh. 5 Cilt. 1. Baskı. Thk. Abdülcelîl Abduh Şelebî. Beyrut: Âlemü’l-Kütüb, 1408/1988.
- ez-Zerkeşî, Bedreddin Muhammed b. Abdullah. el-Burhân fî ulûmi’l-Kur’ân. Thk. Muhammed Ebu'l-Fazl İbrahim. 4 Cilt. Kahire: Dâru’t-Turâs, ts.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Din Araştırmaları |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2019 |
| Kabul Tarihi | 19 Haziran 2019 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019Cilt: 19 Sayı: 1 |
Bu eser Creative Commons Alıntı-GayriTicari-Türetilemez 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.