Öz
Vahşî b. Harb, Habeş asıllı bir köledir. Efendisi, Mekke’de Nevfeloğulları kabilesine mensup Cübeyr b. Mut‘im’dir. Künyesi Ebû Desme’dir. Ailesinden sadece oğlu Harb bilinmektedir. O da babasından hadis rivayet etmesiyle tanınmaktadır. Vahşî’nin hayatındaki en çok bilinen husus Hz. Hamza’yı Uhud Savaşı’nda şehit etmesidir. Bunun sebebi, efendisi Cübeyr’in, amcasının intikamını alma arzusudur. Vahşî, Hendek Savaşı’nda da iki sahâbîyi şehit etmiştir. Mekke Fethi esnasında genel aftan muaf tutulmuştur. Bu sebeple Tâif’e kaçmıştır. Vahşi Tâiflilerin Hz. Peygamber’e gönderdiği heyet içerisinde yer almıştır. O bu görüşmeler esnasında Müslüman olmuştur. Ancak Hz. Peygamber’in onu görmeme isteği üzerine onunla birlikte çok bulunamamıştır. Hz. Peygamber’in vefatından sonra Yemâme’deki Akrabâ’ Savaşı’na katılmıştır. Burada peygamberlik iddiasında bulunan Müseylimetülkezzâb’ı öldürmüştür. Daha sonra Şam fetihlerine katılmıştır. Yermük Savaşı’nda bulunmuştur. Dımeşk Fethi’ne katılmış, bir müddet burada ikamet etmiştir. Daha sonra Humus’a yerleşmiş ve Hz. Osman’ın halifeliği döneminde burada vefat etmiştir. Vahşî, Buhârî’nin Sahîhi’ndeki rivayette Hz. Hamza’yı şehit edişini ve Müseylimetülkezzâb’ı öldürüşünü anlatmıştır. Başta Ebû Dâvûd, İbn Mâce ve Ahmed b. Hanbel’inki gibi hadis kaynaklarında yer alan on dört hadis rivayet etmiştir.
Anahtar Kelimeler
İslam Tarihi Sahâbî Vahşî b. Harb Hz. Hamzâ Müseylimetülkezzâb
Kaynakça
- Ahmed b. Hanbel, Ebû Abdillâh eş-Şeybânî. el-Müsned. thk. Şuayb el-Arnaût vd. 45 Cilt Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 1421/2001.
- Altıntaş, Fatma Betül. “Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisine Hadis Maddeleri Ekseninde Eleştirel Bir Yaklaşım”. Bilimname 39/2 (2015), 295-310.
- Aynî, Ebû Muhammed Bedrüddîn Mahmûd b. Ahmed. Umdetü’l-kârî fî şerhi Sahîhi’l-Buhârî. 25 Cilt. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, ts.
- Begavî, Ebü’l-Kâsım Abdullâh b. Muhammed b. Abdilazîz b. el-Merzübân. Mu‘cemü’s-sahâbe. thk. Muhammed Emîn b. Muhammed el-Cekenî. 5 Cilt. Kuveyt: Mektebetü Dâri’l-Beyân, 1421/2000.
- Belâzurî, Ebü'l-Abbâs Ahmed b. Yahyâ b. Câbir. Ensâbü'l-eşrâf. thk. Süheyl Zekkâr-Riyâd ez-Ziriklî. 13 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Fikr, 1417/1996.
- Belâzurî, Ebü'l-Abbâs Ahmed b. Yahyâ b. Câbir. Fütûhu’l-Büldân. Beyrut: Dâru Mektebeti’l-Hilâl, 1988.
- Beyhakî, Ebû Bekr Ahmed b. el-Hüseyn. Delâilü’n-nübüvve. 7 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1405.
- Beyhakî, Ebû Bekr Ahmed b. el-Hüseyn. es-Sünenü’l-kübrâ. thk. Muhammed Abdülkadir Atâ. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 3. Basım, 1424/2003.
- Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmail. et-Târîhu’l-kebîr. thk. Muhammed Abdülmüîd Hân. 8 Cilt. Haydarâbâd: Dâiretü’l-Meârifi’l-Osmâniyye, ts.
- Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmail. el-Câmiu’s-sahîh. thk. Muhammed Züheyr b. Nasr. 9 Cilt. Beyrut: Dâru Tavki’n-Necât, 1422/2001.
- Demircan, Adnan – Öz, Şaban (ed.). Peygamberimiz’in İzinde 40 Sahâbî. İstanbul: Beyan Yayınları, 2019-2020.
- Ebû Dâvûd, Süleymân b. el-Eş‘as b. İshâk es-Sicistânî el-Ezdî. es-Sünen. thk. Şuayb el-Arnaût vd. 7 Cilt. Beyrut: Dâru’r-Risâletü’l-Âlemiyye, 1430/2009.
- Ebû Nuaym, Ahmed b. Abdillâh el-İsfahânî. Ma‘rifetü’s-sahâbe. thk. Âdil b. Yûsuf el-Azâzî. 7 Cilt. Riyâd: Dâru’l-Vatan li’n-Neşr, 1419/1998.
- İbn Abdilber, Ebû Ömer Yûsuf b. Abdillâh. el-İstîâb fî marifeti’l-ashâb. thk. Ali Muhammed el-Bicâvî. 4 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Ceyl, 1992.
- İbn Asâkir, Ebü’l-Kâsım Alî b. el-Hasen ed-Dımaşkî eş-Şâfiî. Târîhu medîneti Dımeşk. thk. Ömer b. Garâme el-Amravî. 80 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Fikr, 1995.
- İbn Ebî Âsım, Ebû Bekr Ahmed b. Amr b. ed-Dahhâk eş-Şeybânî. el-Âhâd ve’l-mesânî. thk. Bâsim Faysal Ahmed el-Cevâbire. 6 Cilt. Riyâd: Dâru’r-Râye, 1411/1911.
- İbn Ebî Hâtim, Ebû Muhammed Abdurrahmân b. Muhammed er-Râzî. el-Cerḥ ve’t-taʿdîl. Haydarâbâd: Tab‘atü Meclisi Dâireti’l-Meârifi’l-Osmânî, 1952.
- İbnü’l-Esîr, Ebü’l-Hasan Ali b. Muhammed. Üsdü’l-gâbe fî ma‘rifeti’s-sahâbe. thk. Âdil Ahmed Abdülmevcûd-Ali Muhammed Muavvaz. 8 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1415/1994.
- İbnü’l-Esîr, Ebü’l-Hasan Ali b. Muhammed. el-Kâmil fi’t-târîh. thk. Ömer Abdüsselâm et-Tedmürî. 10 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-Arabî, 1997.
- İbn Hacer, Ebû’l-Fadl Ahmed b. Ali b. Muhammed el-Askalânî. el-İsâbe fî temyîzi’s-sahâbe. thk. Âdil Ahmed Abdülmevcûd-Ali Muhammed Muavvaz. 8 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1415.
- İbn Hacer, Ebû’l-Fadl Ahmed b. Ali b. Muhammed el-Askalânî. Fethu’l-bârî bi şerhi sahîhi’l-Buhârî. 13 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Ma‘rife, 1379.
- İbn Hazm, Ebû Muhammed Alî b. Ahmed el-Endelüsî el-Kurtubî. Cevâmiu’s-sîreti’n-nebeviyye. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, ts.
- İbn Hişâm, Ebû Muhammed Abdülmelik b. Eyyûb el-Hımyerî. es-Sîretü’n-nebeviyye. thk. Mustafa es-Sekkâ vd. 2 Cilt. Mısır: Matbaatü Mustafa el-Bâbî’l-Halebî, 2. Basım, 1955.
- İbn Hıbbân, Ebû Hâtim Muhammed b. Hibbân el-Büstî. es-Sikât. thk. Muhammed Abdülmüîd Hân. 9 Cilt. Haydarâbâd: Dâiretü’l-Meârifi’l-Osmâniyye, 1393/1973.
- İbn Hıbbân, Ebû Hâtim Muhammed b. Hibbân el-Büstî. Sâhîhu İbni Hıbbân. thk: Şuayb el-Arnaût. 18 Cilt. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 2. Basım, 1414/1993.
- İbn İshâk, Ebû Abdillâh Muhammed b. İshâk b. Yesâr el-Medenî. Sîretü İbni İshâk. thk. Süheyl Zekkâr. Beyrut: Dâru’l-Fikr, 1398/1978.
- İbn Kâni‘, Ebü’l-Hüseyn Abdülbâkî el-Ümevî el-Bağdâdî. Mu‘cemü’s-sahâbe. thk. Salâh b. Sâlim el-Musarrâtî. 3 Cilt. Medine: Mektebetü Gurabâi’l-Eseriyye, 1418.
- İbn Kesîr, Ebü’l-Fidâ İsmail b. Ömer. el-Bidâye ve’n-nihâye. 15 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Fikr, 1986.
- İbn Kuteybe, Ebû Muhammed Abdullah b. Müslim ed-Dîneverî. el-Meârif. thk. Servet Ukkâşe. Kahire: el-Hey’etü’l-Mısriyyetü’l-Âmme li’l-kitâb, 2. Basım, 1992.
- İbn Mâce, Ebû Abdillâh Muhammed b. Yezîd el-Kazvînî. es-Sünen. thk. Şuayb el-Arnaût vd. 5 Cilt. Beyrut: Dâru’r-Risâletü’l-Âlemiyye, 1430/2009.
- İbn Mende, Ebû Abdullâh Muhammed b İshâk el-İsfahânî. Ma‘rifetü’s-sahâbe. thk. Âmir Hasan Sabrî. el-Ayn: Câmiatü'l-İmârâti'l-Arabiyyeti'l-Müttehide, 1426/2005.
- İbn Sa‘d, Ebû Abdillâh Muhammed. et-Tabakâtü’l-kübrâ. thk. Muhammed Abdülkadir Atâ. 8 Cilt. Beyrut: Dâru’l-İlmiyye, 1990.
- Karagözoğlu, Mustafa Macit. “Şekil ve Muhteva Yönünden Diyanet İslam Ansiklopedisi’ndeki Hadis Maddeleri”. Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi. 11/21 (2013), 485-541.
- Kur’ân Yolu, Türkçe Meâl ve Tefsir. çev. Hayrettin Karaman vd. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2014.
- Küçükaşçı, Mustafa Sabri. “Vahşî b. Harb”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 42/450-451. İstanbul: TDV Yayınları, 2012.
- Makrîzî, Ebü’l-Abbâs Takıyyüddîn Ahmed b. Alî. İmtâʿu’l-esmâ bimâ li’n-nebiyyi mine’l-aḥvâl ve’l-emvâl ve’l-hafede ve’l-metâ. thk. Muhammed Abdülhamîd en-Nümeysî. 15 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, ts.
- Mizzî, Ebü’l-Haccâc Cemâlüddîn Yûsuf b. Abdirrahmân. Tehzîbü’l-Kemâl fî Esmâi’r-Ricâl. Thk. Beşşâr Avvâd Ma‘rûf. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 1980.
- Nevevî, Ebû Zekeriyyâ Yahyâ b. Şeref b. Mürî. Tehzîbü’l-esmâʾ ve’l-lugat. 4 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, ts.
- Safedî, Salâhuddîn Halil b. Aybek. Kitâbü’l-Vâfi bi’l-Vefeyât. thk. Ahmed el-Arnaût-Mustafa et-Türkî. 29 Cilt. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Türâs, 2000.
- Saraç, Adem. Gülyüz’e Hasret -Hazreti Vahşî-. İstanbul: Erkam Yayınları, 1438/2017.
- Süheylî, Ebü’l-Kâsım Abdurrahmân b. Abdillâh el-Has‘amî el-Mâlekî. Ravzu’l-ünüf fî şerḥi’s-sîreti’n-nebeviyye li’bni Hişâm. thk. Ömer Abdüsselâm es-Selâmî. 7 Cilt. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, 1421/2000.
- Şâmî, Ebû Abdillâh Şemsüddîn Muhammed b. Yûsuf eş-Şâfiî. Sübülü’l-hüdâ ve’r-reşâd fî sîreti hayri’l-ıbâd. thk. Âdil Ahmed Abdülmevcûd-Ali Muhammed Muavvaz. 12 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1414/1993.
- Taberânî, Ebü’l-Kâsım Müsnidü’d-dünyâ Süleymân b. Ahmed. Mu‘cemü’l-Kebîr. thk: Hamdi Abdülmecit. 25 Cilt. Kahire: Mektebetü İbn Teymiye, 2. Basım, 1415/1994.
- Taberî, Ebû Ca‘fer Muhammed b. Cerîr. Târîhu’l-ümem ve’l-mülûk. 11 Cilt. Beyrut: Dâru’t-Türâs, 2. Basım, 1387.
- Tayâlisî, Ebû Dâvûd Süleymân b. Dâvûd b. el-Cârûd. el-Müsned. thk. Muhammed b. Abdülmuhsin et-Türkî. 4 Cilt. Mısır: Dâru Hecer, 1419/1999.
- Tayşi, Mehmet Serhan. “Kıyâfe”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 25/508. İstanbul: TDV Yayınları, 2002.
- Türkiye Diyanet Vakfı. “sahâbî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. Erişim: 7 Haziran 2020. https://islamansiklopedisi.org.tr/arama/?q=sahabi&page=24#
- Vâkıdî, Muhammed b. Ömer b. Vâkıd. Kitâbü’l-megâzî. thk. Marsden Jones. 3 Cilt. Beyrut: Dâru’l-A‘lemî, 1409/1989.
- Vâkıdî, Muhammed b. Ömer b. Vâkıd. Kitâbü’r-ridde maa nebze min fütûhi’l-Irâk. thk. Yahyâ el-Cebûrî. Beyrut: Dâru’l-Garbi‘l-İslâmî, 1410/1990.
- Yazıcı, Mahmut. “İlahiyat Fakültelerinde Sahâbîlerle İlgili Tamamlanmış Yüksek Lisans ve Doktora Tezleri Üzerine Bir İnceleme”. Ekev Akademi Dergisi. 18/59 (Bahar 2014). 457-488.
- Zehebî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Ahmed b. Osman. Târîhu’l-İslâm. thk. Ömer Abdüsselâm et-Tedmürî. 52 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütibi’l-Arabî, 2. Basım, 1993.
- Zehebî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Ahmed b. Osman. Siyeru a‘lâmi’n-nübelâ. thk. Şuayb el-Arnaût. 25 Cilt. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 1985.
- Zehebî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Ahmed b. Osman. Tehzîbü Tehzîbi’l-Kemâl fî Esmâi’r-Ricâl. thk: Guneym Abbâs Guneym–Mecdî Seyyid Emîn. Kahire: el-Fârûku’l-Hadîsiyye li’t-Tıbâati ve’n-Neşr, 2004.
- Zeren, İbrahim. En Uzaktaki Yıldız Hz. Vahşî. İstanbul: Heybe Yayınları, 2012.
- Ziriklî, Hayruddîn. el-A‘lâm. Beyrut: Dâru’l-Ilm li’l-Melâyîn, 15. Basım, 2002.
Öz
Wahshi b. Harb was Abyssinian slave. His master was “Ḏj̲ubayr b. al-Mutʿim” from the tribe of Banū Nawfal. His epithet was Abū Desme. Among his family, only his son Harb is known. He was known with his narration hadith from his father. Most known event in Wahshi’s life was that he martyred Ḥamza b. ʿAbd al-Muṭṭalib in the Battle of Uhud. The reason for this Jubayr's desire to avenge his uncle. Wahshi martyred two sahābī (companion) in the Battle of Trench (al-Khandaq). He was excluded from general amnesty during the conquest of Mecca. So, he ran away to Tāʾif. Wahshi took part in the committee sent by the people of Tāʾif to the Prophet. During these negotiations he became a Muslim. The Prophet did not want to see him; therefore, he did not spend much time with Prophet. After the death of the Prophet, he participated in the battle of al-ʿAkrabāʾ in al-Yamāma and he killed false prophet Musaylimatulkadhdhāb in this battle. After this, he participated in bilād al-S̲h̲ām conquests. He was in the battle of al-Yarmūk. He participated in Damascus conquest and he had resided there for a while. Then he settled in Ḥimṣ and died there in the period of Khalifa ʿUthmān b. ʿAffān. Wahshi stated how he martyred Ḥamza and how he killed Musaylimatulkadhdhāb in the narrations in Bukhārī’s Ṣaḥīḥ. He narrated fourteen ahadith in the hadith books such as Bukhārī, Abū Dāwūd, Ibn Māja and Aḥmad b. Ḥanbal.
Anahtar Kelimeler
History of Islam Ṣaḥābī Wahshī b. Harb Hamza b. ʿAbd al-Muttalib Musaylimatulkadhdhāb
Kaynakça
- Ahmed b. Hanbel, Ebû Abdillâh eş-Şeybânî. el-Müsned. thk. Şuayb el-Arnaût vd. 45 Cilt Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 1421/2001.
- Altıntaş, Fatma Betül. “Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisine Hadis Maddeleri Ekseninde Eleştirel Bir Yaklaşım”. Bilimname 39/2 (2015), 295-310.
- Aynî, Ebû Muhammed Bedrüddîn Mahmûd b. Ahmed. Umdetü’l-kârî fî şerhi Sahîhi’l-Buhârî. 25 Cilt. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, ts.
- Begavî, Ebü’l-Kâsım Abdullâh b. Muhammed b. Abdilazîz b. el-Merzübân. Mu‘cemü’s-sahâbe. thk. Muhammed Emîn b. Muhammed el-Cekenî. 5 Cilt. Kuveyt: Mektebetü Dâri’l-Beyân, 1421/2000.
- Belâzurî, Ebü'l-Abbâs Ahmed b. Yahyâ b. Câbir. Ensâbü'l-eşrâf. thk. Süheyl Zekkâr-Riyâd ez-Ziriklî. 13 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Fikr, 1417/1996.
- Belâzurî, Ebü'l-Abbâs Ahmed b. Yahyâ b. Câbir. Fütûhu’l-Büldân. Beyrut: Dâru Mektebeti’l-Hilâl, 1988.
- Beyhakî, Ebû Bekr Ahmed b. el-Hüseyn. Delâilü’n-nübüvve. 7 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1405.
- Beyhakî, Ebû Bekr Ahmed b. el-Hüseyn. es-Sünenü’l-kübrâ. thk. Muhammed Abdülkadir Atâ. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 3. Basım, 1424/2003.
- Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmail. et-Târîhu’l-kebîr. thk. Muhammed Abdülmüîd Hân. 8 Cilt. Haydarâbâd: Dâiretü’l-Meârifi’l-Osmâniyye, ts.
- Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmail. el-Câmiu’s-sahîh. thk. Muhammed Züheyr b. Nasr. 9 Cilt. Beyrut: Dâru Tavki’n-Necât, 1422/2001.
- Demircan, Adnan – Öz, Şaban (ed.). Peygamberimiz’in İzinde 40 Sahâbî. İstanbul: Beyan Yayınları, 2019-2020.
- Ebû Dâvûd, Süleymân b. el-Eş‘as b. İshâk es-Sicistânî el-Ezdî. es-Sünen. thk. Şuayb el-Arnaût vd. 7 Cilt. Beyrut: Dâru’r-Risâletü’l-Âlemiyye, 1430/2009.
- Ebû Nuaym, Ahmed b. Abdillâh el-İsfahânî. Ma‘rifetü’s-sahâbe. thk. Âdil b. Yûsuf el-Azâzî. 7 Cilt. Riyâd: Dâru’l-Vatan li’n-Neşr, 1419/1998.
- İbn Abdilber, Ebû Ömer Yûsuf b. Abdillâh. el-İstîâb fî marifeti’l-ashâb. thk. Ali Muhammed el-Bicâvî. 4 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Ceyl, 1992.
- İbn Asâkir, Ebü’l-Kâsım Alî b. el-Hasen ed-Dımaşkî eş-Şâfiî. Târîhu medîneti Dımeşk. thk. Ömer b. Garâme el-Amravî. 80 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Fikr, 1995.
- İbn Ebî Âsım, Ebû Bekr Ahmed b. Amr b. ed-Dahhâk eş-Şeybânî. el-Âhâd ve’l-mesânî. thk. Bâsim Faysal Ahmed el-Cevâbire. 6 Cilt. Riyâd: Dâru’r-Râye, 1411/1911.
- İbn Ebî Hâtim, Ebû Muhammed Abdurrahmân b. Muhammed er-Râzî. el-Cerḥ ve’t-taʿdîl. Haydarâbâd: Tab‘atü Meclisi Dâireti’l-Meârifi’l-Osmânî, 1952.
- İbnü’l-Esîr, Ebü’l-Hasan Ali b. Muhammed. Üsdü’l-gâbe fî ma‘rifeti’s-sahâbe. thk. Âdil Ahmed Abdülmevcûd-Ali Muhammed Muavvaz. 8 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1415/1994.
- İbnü’l-Esîr, Ebü’l-Hasan Ali b. Muhammed. el-Kâmil fi’t-târîh. thk. Ömer Abdüsselâm et-Tedmürî. 10 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-Arabî, 1997.
- İbn Hacer, Ebû’l-Fadl Ahmed b. Ali b. Muhammed el-Askalânî. el-İsâbe fî temyîzi’s-sahâbe. thk. Âdil Ahmed Abdülmevcûd-Ali Muhammed Muavvaz. 8 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1415.
- İbn Hacer, Ebû’l-Fadl Ahmed b. Ali b. Muhammed el-Askalânî. Fethu’l-bârî bi şerhi sahîhi’l-Buhârî. 13 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Ma‘rife, 1379.
- İbn Hazm, Ebû Muhammed Alî b. Ahmed el-Endelüsî el-Kurtubî. Cevâmiu’s-sîreti’n-nebeviyye. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, ts.
- İbn Hişâm, Ebû Muhammed Abdülmelik b. Eyyûb el-Hımyerî. es-Sîretü’n-nebeviyye. thk. Mustafa es-Sekkâ vd. 2 Cilt. Mısır: Matbaatü Mustafa el-Bâbî’l-Halebî, 2. Basım, 1955.
- İbn Hıbbân, Ebû Hâtim Muhammed b. Hibbân el-Büstî. es-Sikât. thk. Muhammed Abdülmüîd Hân. 9 Cilt. Haydarâbâd: Dâiretü’l-Meârifi’l-Osmâniyye, 1393/1973.
- İbn Hıbbân, Ebû Hâtim Muhammed b. Hibbân el-Büstî. Sâhîhu İbni Hıbbân. thk: Şuayb el-Arnaût. 18 Cilt. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 2. Basım, 1414/1993.
- İbn İshâk, Ebû Abdillâh Muhammed b. İshâk b. Yesâr el-Medenî. Sîretü İbni İshâk. thk. Süheyl Zekkâr. Beyrut: Dâru’l-Fikr, 1398/1978.
- İbn Kâni‘, Ebü’l-Hüseyn Abdülbâkî el-Ümevî el-Bağdâdî. Mu‘cemü’s-sahâbe. thk. Salâh b. Sâlim el-Musarrâtî. 3 Cilt. Medine: Mektebetü Gurabâi’l-Eseriyye, 1418.
- İbn Kesîr, Ebü’l-Fidâ İsmail b. Ömer. el-Bidâye ve’n-nihâye. 15 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Fikr, 1986.
- İbn Kuteybe, Ebû Muhammed Abdullah b. Müslim ed-Dîneverî. el-Meârif. thk. Servet Ukkâşe. Kahire: el-Hey’etü’l-Mısriyyetü’l-Âmme li’l-kitâb, 2. Basım, 1992.
- İbn Mâce, Ebû Abdillâh Muhammed b. Yezîd el-Kazvînî. es-Sünen. thk. Şuayb el-Arnaût vd. 5 Cilt. Beyrut: Dâru’r-Risâletü’l-Âlemiyye, 1430/2009.
- İbn Mende, Ebû Abdullâh Muhammed b İshâk el-İsfahânî. Ma‘rifetü’s-sahâbe. thk. Âmir Hasan Sabrî. el-Ayn: Câmiatü'l-İmârâti'l-Arabiyyeti'l-Müttehide, 1426/2005.
- İbn Sa‘d, Ebû Abdillâh Muhammed. et-Tabakâtü’l-kübrâ. thk. Muhammed Abdülkadir Atâ. 8 Cilt. Beyrut: Dâru’l-İlmiyye, 1990.
- Karagözoğlu, Mustafa Macit. “Şekil ve Muhteva Yönünden Diyanet İslam Ansiklopedisi’ndeki Hadis Maddeleri”. Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi. 11/21 (2013), 485-541.
- Kur’ân Yolu, Türkçe Meâl ve Tefsir. çev. Hayrettin Karaman vd. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2014.
- Küçükaşçı, Mustafa Sabri. “Vahşî b. Harb”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 42/450-451. İstanbul: TDV Yayınları, 2012.
- Makrîzî, Ebü’l-Abbâs Takıyyüddîn Ahmed b. Alî. İmtâʿu’l-esmâ bimâ li’n-nebiyyi mine’l-aḥvâl ve’l-emvâl ve’l-hafede ve’l-metâ. thk. Muhammed Abdülhamîd en-Nümeysî. 15 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, ts.
- Mizzî, Ebü’l-Haccâc Cemâlüddîn Yûsuf b. Abdirrahmân. Tehzîbü’l-Kemâl fî Esmâi’r-Ricâl. Thk. Beşşâr Avvâd Ma‘rûf. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 1980.
- Nevevî, Ebû Zekeriyyâ Yahyâ b. Şeref b. Mürî. Tehzîbü’l-esmâʾ ve’l-lugat. 4 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, ts.
- Safedî, Salâhuddîn Halil b. Aybek. Kitâbü’l-Vâfi bi’l-Vefeyât. thk. Ahmed el-Arnaût-Mustafa et-Türkî. 29 Cilt. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Türâs, 2000.
- Saraç, Adem. Gülyüz’e Hasret -Hazreti Vahşî-. İstanbul: Erkam Yayınları, 1438/2017.
- Süheylî, Ebü’l-Kâsım Abdurrahmân b. Abdillâh el-Has‘amî el-Mâlekî. Ravzu’l-ünüf fî şerḥi’s-sîreti’n-nebeviyye li’bni Hişâm. thk. Ömer Abdüsselâm es-Selâmî. 7 Cilt. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, 1421/2000.
- Şâmî, Ebû Abdillâh Şemsüddîn Muhammed b. Yûsuf eş-Şâfiî. Sübülü’l-hüdâ ve’r-reşâd fî sîreti hayri’l-ıbâd. thk. Âdil Ahmed Abdülmevcûd-Ali Muhammed Muavvaz. 12 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1414/1993.
- Taberânî, Ebü’l-Kâsım Müsnidü’d-dünyâ Süleymân b. Ahmed. Mu‘cemü’l-Kebîr. thk: Hamdi Abdülmecit. 25 Cilt. Kahire: Mektebetü İbn Teymiye, 2. Basım, 1415/1994.
- Taberî, Ebû Ca‘fer Muhammed b. Cerîr. Târîhu’l-ümem ve’l-mülûk. 11 Cilt. Beyrut: Dâru’t-Türâs, 2. Basım, 1387.
- Tayâlisî, Ebû Dâvûd Süleymân b. Dâvûd b. el-Cârûd. el-Müsned. thk. Muhammed b. Abdülmuhsin et-Türkî. 4 Cilt. Mısır: Dâru Hecer, 1419/1999.
- Tayşi, Mehmet Serhan. “Kıyâfe”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 25/508. İstanbul: TDV Yayınları, 2002.
- Türkiye Diyanet Vakfı. “sahâbî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. Erişim: 7 Haziran 2020. https://islamansiklopedisi.org.tr/arama/?q=sahabi&page=24#
- Vâkıdî, Muhammed b. Ömer b. Vâkıd. Kitâbü’l-megâzî. thk. Marsden Jones. 3 Cilt. Beyrut: Dâru’l-A‘lemî, 1409/1989.
- Vâkıdî, Muhammed b. Ömer b. Vâkıd. Kitâbü’r-ridde maa nebze min fütûhi’l-Irâk. thk. Yahyâ el-Cebûrî. Beyrut: Dâru’l-Garbi‘l-İslâmî, 1410/1990.
- Yazıcı, Mahmut. “İlahiyat Fakültelerinde Sahâbîlerle İlgili Tamamlanmış Yüksek Lisans ve Doktora Tezleri Üzerine Bir İnceleme”. Ekev Akademi Dergisi. 18/59 (Bahar 2014). 457-488.
- Zehebî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Ahmed b. Osman. Târîhu’l-İslâm. thk. Ömer Abdüsselâm et-Tedmürî. 52 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütibi’l-Arabî, 2. Basım, 1993.
- Zehebî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Ahmed b. Osman. Siyeru a‘lâmi’n-nübelâ. thk. Şuayb el-Arnaût. 25 Cilt. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 1985.
- Zehebî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Ahmed b. Osman. Tehzîbü Tehzîbi’l-Kemâl fî Esmâi’r-Ricâl. thk: Guneym Abbâs Guneym–Mecdî Seyyid Emîn. Kahire: el-Fârûku’l-Hadîsiyye li’t-Tıbâati ve’n-Neşr, 2004.
- Zeren, İbrahim. En Uzaktaki Yıldız Hz. Vahşî. İstanbul: Heybe Yayınları, 2012.
- Ziriklî, Hayruddîn. el-A‘lâm. Beyrut: Dâru’l-Ilm li’l-Melâyîn, 15. Basım, 2002.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Din Araştırmaları |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2020 |
| Kabul Tarihi | 23 Haziran 2020 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2020Cilt: 20 Sayı: 1 |
Cited By
MUÂZ B. CEBEL VE EĞİTİMCİLİĞİ
Pamukkale Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi
https://doi.org/10.17859/pauifd.989917
Bu eser Creative Commons Alıntı-GayriTicari-Türetilemez 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.