Öz
Sûfîler, mektubu, bir irşat ve eğitim vasıtası olarak kullanmışlardır. Döne-minin önemli mutasavvıflarından olan Mevlânâ da, başta akrabalarına, dostlarına ve idarecilere olmak üzere birçok mektup yazmıştır. Onun günümüze ulaşarak yayımlanan 150 mektubu vardır. Bunların büyük çoğunluğu, tavsiye mektubu olup, bir konuda yardım talebi için yazılmıştır; ancak Mevlânâ, onların yazılış sebeplerini vesile ederek, muhatabına dinî-ahlâkî konularda birçok öğütler ve hikmetli nükteler sunmuştur. Böylece, fazla meşhur olmasa da Mektûbât, onun diğer eserleri gibi, içinde büyük kültür hazinesi barındırır. Mevlânâ, bütün eserlerinde olduğu gibi mektuplarında da, bahsettiği konularla ilgili olduğunu düşündüğü çok sayıda âyet, hadis, atasözü, deyim, kelam-ı kibâr ve şiirlerden beyitler zikreder. Biz, bu yazımızda, onlarda kullanılan hadis ve rivayetleri, konularına göre on başlık altında topladık. En çok rivayet, mektupların yazılış sebebinden dolayı, "insanlara faydalı olmak", "sevgi ve dostluk", "güzel ahlâk hasletleri" gibi konulardadır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Algar, Hamid, “Mektûbât”, DİA, Ankara 2004, XXIX, 11-12.
- Kayaoğlu, İsmet, Mevlânâ ve Mevlevîlik, Konya 2002.
- Kurtuluş, Rıza, “Mektup/Fars Edebiyatı”, DİA, XXIX, 16-17.
- Mevlânâ Celâleddîn, Mektûbât, nşr. M. F. Nafiz Uzluk, İstanbul 1937.
- Mevlânâ Celâleddîn, Mektuplar, çev. ve haz. Abdülbâki Gölpınarlı, İstanbul 1963.
- Mevlânâ Celâleddîn, Mektûbât’tan Seçmeler, haz. Erol Ertürk, Konya 2007.
- Mevlânâ Celâleddîn, Fîhi Mâ Fîh ve Mecâlis-i Seb‘a’dan Seçmeler, haz. Abdülbâki Gölpınarlı, İstanbul 1972.
- Okay, M. Orhan, “Mektup/Türk Edebiyatı”, DİA, XXIX, 17-18.
- Önder, Mehmet, Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî, Ankara 1986.
- Öngören, Reşat, “Mektup/Tasavvuf”, DİA, XXIX, 21-23.
- Öngören, Reşat, “Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî”, DİA, XXIX, 441-447.
- Öztürk, Mürsel, “Mevlânâ’nın Mektupları”, 1. Millî Mevlânâ Kongresi, 3-5 Mayıs Konya, Selçuk Ü. Yay., Konya 1986, Tebliğler s. 83-92.
- Yaltkaya, M. Şerefeddin, “Tahlil ve Tenkitler”, Türkiyat Mecmuası, VI, 323-345 (1939).
Öz
The Sufis have used letter as an instrument for guidance and education. Mawlana, among the eminent mutasawwifs of his time, has also written many let-ters mainly to his relatives, fellows and rulers. There exist one hundred and fifty letters of Mawlana which have reached our time and have been published. Most of them are the letters of advise and were written for a request of help. But Mawlana has given many advises and presented witty remarks full of wisdom to his collocutor about religious and ethical matters. Although Mektubat is not so popular, it has very important treasure of culture like his other works. As it happens in his all works, Mawlana has also mentioned a lot of verses, hadiths, proverbs, idioms, words of nobles and couplets from poems in his letters concerning the subjects in question. In this article, we have classified the hadiths and the narrations quoted in these letters by him under ten titles in accordance with their subjects. There exist a lot of narrations on the subjects such as "beneficial to human beings", "love and friendship", "qualities of good behavior" because of the reasons of letters to be written.
Kaynakça
- Algar, Hamid, “Mektûbât”, DİA, Ankara 2004, XXIX, 11-12.
- Kayaoğlu, İsmet, Mevlânâ ve Mevlevîlik, Konya 2002.
- Kurtuluş, Rıza, “Mektup/Fars Edebiyatı”, DİA, XXIX, 16-17.
- Mevlânâ Celâleddîn, Mektûbât, nşr. M. F. Nafiz Uzluk, İstanbul 1937.
- Mevlânâ Celâleddîn, Mektuplar, çev. ve haz. Abdülbâki Gölpınarlı, İstanbul 1963.
- Mevlânâ Celâleddîn, Mektûbât’tan Seçmeler, haz. Erol Ertürk, Konya 2007.
- Mevlânâ Celâleddîn, Fîhi Mâ Fîh ve Mecâlis-i Seb‘a’dan Seçmeler, haz. Abdülbâki Gölpınarlı, İstanbul 1972.
- Okay, M. Orhan, “Mektup/Türk Edebiyatı”, DİA, XXIX, 17-18.
- Önder, Mehmet, Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî, Ankara 1986.
- Öngören, Reşat, “Mektup/Tasavvuf”, DİA, XXIX, 21-23.
- Öngören, Reşat, “Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî”, DİA, XXIX, 441-447.
- Öztürk, Mürsel, “Mevlânâ’nın Mektupları”, 1. Millî Mevlânâ Kongresi, 3-5 Mayıs Konya, Selçuk Ü. Yay., Konya 1986, Tebliğler s. 83-92.
- Yaltkaya, M. Şerefeddin, “Tahlil ve Tenkitler”, Türkiyat Mecmuası, VI, 323-345 (1939).
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Din, Toplum ve Kültür Araştırmaları |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Aralık 2007 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2007Cilt: 7 Sayı: 3 |
Bu eser Creative Commons Alıntı-GayriTicari-Türetilemez 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.