Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Sünnî Bir Tarîkatın Şiîleşen Kolları: Kübreviyye-Şiîlik İlişkisi

Yıl 2008, Cilt: 8 Sayı: 3, 285 - 308, 31.12.2008

Süleyman Gökbulut

https://doi.org/10.5281/zenodo.3343988

Öz

Bu makalede, Şeyh Necmeddîn Kübrâ tarafından kurulan Kübreviyye tarîka-tının tarihi, şiîlikle ilişkisi bakımından ilk günlerinden günümüze kadar kısaca göz-den geçirilmiştir. Öncelikle tarîkatın pîri, hayatı ve eserleri hakkında bilgi verilmiş, daha sonra Sa’deddîn Hammûye, Alâuddevle-i Simnânî, Seyyid Ali Hemedânî, Sey-yid Muhammed Nurbahş ve Abdullah Berzişâbâdî gibi Kübreviyye’nin önemli simâları söz konusu edilmiştir. Başlangıçta sünnî ve şer’î bir çizgide olan tarîkatın, IX./XV. yüzyılın ilk yarı-sından itibaren Nurbahşiyye ve Zehebiyye olmak üzere iki kola ayrıldığı ve kısa süre içerisinde şiîleştiği görülmüştür. Bugün İran, Pakistan, Amerika ve İngiltere gibi ül-kelerde yaşayan şiî akideye sahip bazı Nurbahşî ve Zehebî topluluklarına da değinilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kübreviyye Tarîkatı Şiîlik Nurbahşiyye Zehebiyye

Kaynakça

  • Algar, Hamid, “Some Observations on Religion in Safavid Persia”, Iranian Studies, Cilt: VII, Sayı: 1-2 (1974).
  • Algar, Hamid, “İran”, DİA, XXIII, İstanbul, 2001.
  • Algar, Hamid, “Necmeddîn-i Kübrâ”, DİA, XXXII, İstanbul, 2006.
  • Algar, Hamid, Nakşibendîlik, haz. A. Cüneyd Köksal, İnsan Yay., İstanbul, 2007.
  • Barthold, V., Orta Asya Türk Tarihi Hakkında Dersler, Kültür Bakanlığı Yay., Ankara 1975.
  • Bashir, Shahzad, Between Mysticism and Messianism: The Life and Thought of Muhammad Nurbaks, (Basılmamış Doktora Tezi), Yale University, 1997.
  • Bayat, Mangol, “Kaçar Dönemi İran’ında Tasavvuf Karşıtlığı”, çev. Abdullah Kartal, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Cilt: XIII, Sayı: 1 (2004).
  • Bedahşî, Cafer, Hulâsatü’l-Menâkıb, haz. Seyide Eşref Zafer, Merkez-i Tahkîkat-ı Fârisî-yi İran ve Pakistan, İslâmâbâd, 1995.
  • Câmi, Abdurrahman, Nefehâtü’l-Üns Min Hadarâti’l-Kuds, tercüme ve şerh: Lâmiî Çelebi, haz. Süleyman Uludağ-Mustafa Kara, Marifet Yay., İstanbul, 1995.
  • Daftary, Ferhad, Muhâlif İslâm’ın 1400 Yılı-İsmâilîler: Tarih ve Kuram, çev. Ercüment Özkaya, Rastlantı Yay., Ankara, 2001.
  • Dânişpejûh, Muhammed Takî, “Keşfü’l-Hakāyık”, Ferheng-i İran-zemîn, Sayı: 13 (1344/1965).
  • Dârâ Şükûh, Sefînetü’l-Evliyâ, Matbaatu Dâmi İkbâle (Ofset baskı), İstanbul, 1908.
  • Devletşâh, Tezkire-i Devletşâh, çev. Necati Lugal, Milli Eğitim Basımevi, Ankara, 1963-67.
  • DeWeese, Deween, “The Eclipse of the Kubraviyah in Central Asia”, Iranian Studies, Cilt: XXI, Sayı: 1-2 (1988).
  • DeWeese, Deween, “Sayyid Ali Hamadâni and Kubrawî Hagiographical Traditions”, The Heritage of Sufism, ed. Leonard Lewisohn, Oneworld Publications, England, 1999.
  • Elias, Jamal J., “A Kubrawi treatise on mystical visions: The Risâla-yi Nûriyya of `Alâ' ad-Dawla as-Simnânî”, The Muslim World, Cilt: LXXXIII, Sayı: 1 (1993).
  • Elias, Jamal J., “The Sufi Lord of Bahrabad: Sa’d al-Din and Sadr al-Din Hamuwayi”, Iranian Studies, Cilt: XXVII, Sayı: 1-4 (1994).
  • Elias, Jamal J., The Throne Carrier of God, The Life and Thought of Ala ad-Davla as-Simnânî, (Basılmamış Doktora Tezi), Yale University, 1991.
  • Gull, Surayia, Development of Kubraviya Sufi Order in Kashmir with Special Reference to Mir Saiyid Ali Hamadani, (Basılmamış Doktora Tezi), Jamia Millia Islamia, 1999.
  • Hâfî, Fasih Ahmed, Mücmel-i Fasîhî, haz. Mahmud Ferruf, Kitâbfürûşî-yi Bâstân, Meşhed trs.
  • Hamadani, Agha Hussain Shah, The Life and Works of Sayyid Ali Hamadani (1314-1385), National Institute of Historical and Cultural Research, Islamabad, 1984.
  • Hamevî, Yakut, Mu’cemü’l-Büldân, haz. Ferdinand Wüstenfeld, İntişârât-ı Esedî, Tahran, 1965.
  • Hammûye, Sa’deddîn, Risâle, Süleymaniye Ktp., Serez, 3931 nr.
  • Hândmîr, Habîbü’s-Siyer, haz. Celâleddîn Hümâyî, İntişârât-ı Hıyâm, Tahran, 1380.
  • Hârezmî, Kemâleddîn Hüseyin, Cevâhiru’l-Esrâr ve Zevâhiru’l-Envâr, haz. Muhammed Cevâd Şeriat, İntişârât-ı Esâtîr, Tahran, 1384.
  • Hâverî, Esedullah, Zehebiyye:Tasavvuf-i İlmî-Âsâr-ı Edebî, İntişârât-ı Dânişgâh-ı Tahran, Tahran, 1362.
  • Hemedânî, Ali, er-Risâletü’l-İ’tikadiyye, haz. M. Molé, “Professions de foi de deux Kubrewis: Ali-i Hamadânî et Muhammad Nurbahş”, Bulletin D’études Orientales, Sayı: 17 (1961-62).
  • Hemedânî, Ali, Risâle-i Beyân-ı İ’tikad, haz. M. Molé, “Professions de foi de deux Kubrewis: Ali-i Hamadânî et Muhammad Nurbahş”, Bulletin D’études Orientales, Sayı: 17 (1961-62).
  • İbn Tağrıberdî, en-Nücûmü’z-Zâhire Fî Mülûki Mısr ve’l-Kahire, Vezâretü’s-Sekafe ve’l-İrşâd (Ofset baskı), Kahire, 1929.
  • İbnü’l-İmâd, Şezerâtü’z-Zeheb Fî Ahbâri Men Zeheb, Dâru’l-Fikr, Beyrut trs.
  • Kara, Mustafa, “Ma’rûf Kerhî ve Tasavvuf-Şîa İlişkisi Üzerine”, Fikir ve Sanatta Hareket, Sayı: 16-17 (1980).
  • Kazvînî, Zekeriyya b. Muhammed, Âsâru’l-Bilâd ve Ahbâru’l-Ibâd, Dâru Sâdır, Beyrut trs., .
  • Kerbelâî, Hafız Hüseyin, Ravzatü’l-Cinân ve Cennâtü’l-Cenân, neşr. Cafer Sultan el-Karrâî, İntişârât-ı Sütûde, Tahran, 1344/1965.
  • Kübrâ, Necmeddîn, Risâle Fi’l-Halve, Süleymaniye Ktp., Şehid Ali Paşa, 2800 nr.
  • Kübrâ, Necmeddîn, Usûlü Aşere, Risâle İle’l-Hâim, Fevâihu’l-Cemâl (Tasavvufî Hayat), haz. Mustafa Kara, Dergâh Yay., İstanbul, 1996.
  • Kübrâ, Necmeddîn, Risâle Fî Beyâni’ş-Şeria ve’t-Tarîka ve’l-Hakîka, Süleymaniye Ktp., Şehid Ali Paşa, 2760 nr.
  • Kübrâ, Necmeddîn, Âdâbü’l-Mürîdîn, Beyazıt Ktp., Veliyyüddin Efendi, 1796 nr.
  • Kübrâ, Necmeddîn, Nasîhatü’l-Havâs, Süleymaniye Ktp., Şehid Ali Paşa, 2800 nr.
  • Kübrâ, Necmeddîn, Cevâb-ı Nuh Suâl, Süleymaniye Ktp., Şehid Ali Paşa, 2800 nr.
  • Kübrâ, Necmeddîn, Kitabü’t-Turuk Fî Ma’rifeti’l-Hırka, Süleymaniye Ktp., Şehid Ali Paşa, 2800 nr.
  • Landolt, Hermann, “Simnânî on Wahdat al-Wujûd”, Mecmûa-i Sühanrânîhâ ve Makālehâ Der Bâre-i Felsefe ve İrfân-ı İslâmî, ed. Hermann Landolt-Mehdî Muhakkık, İntişârât-ı Müessese-i Mutâlaât-ı İslâmî-yi Dânişgâh-ı Mackgill, Tahran, 1971.
  • Lapidus, Ira M., İslam Toplumları Tarihi, çev. Yasin Aktay, İletişim Yay., İstanbul, 2002.
  • Lewisohn, Leonard, “An Introduction to the History of Modern Persian Sufism, Part II: A Socio-cultural Profile of Sufism, from the Dhahabî Revival to the Present Day”, Bulletin of The School of Oriental and African Studies, Cilt: LXII, Sayı: 1 (1999).
  • Lewisohn, Leonard, “An Introduction to the History of Modern Persian Sufism, Part I: The Nimetullahi Order: Persecution, Revival and Schism”, Bulletin of The School of Oriental and African Studies, Cilt: LXI, Sayı: 3 (1998).
  • Meier, Fritz, “Ala al-Dawla al-Simnani”, Encyclopedia of Islam (New Edition), I, E. J. Brill, Leiden, 1979.
  • Mîrhând, Hamîdüddîn Muhammed, Ravzatu’s-Safâ Fî Sîreti’l-Enbiyâ ve’l-Mülûk ve’l-Hulefâ, haz. Cemşîd Keyânfer, İntişârât-ı Esâtîr, .
  • Molé, M., “Les Kubrawiyya entre Sunnisme et Shiisme”, Revue Des Études Islamiques, Sayı: 29 (1961).
  • Momen, Moojen, An Introduction to Shi’i Islam: The History and Doctrines of Twelver Shi’ism, Yale University Press, New Haven, 1985.
  • Muhammedî, Kâzım, Necm-i Kübrâ, İntişârât-ı Tarh-ı Nev, Tahran, 1380.
  • Muhsinî, Menuçher, Tahkîk Der Ahvâl u Âsâr-ı Necmeddîn Kübrâ Üveysî, İntişârât-ı Kütüb-i İran, Tahran, 1967.
  • Münâvî, Abdurraûf, el-Kevâkibü’d-Dürriyye, haz. Muhammed Edîb el-Câdir, Dâru Sâdır, Beyrut, 1999.
  • Müstevfî, Hamdullah, Târîh-i Güzîde, haz. Abdülhüseyin Nevâî, Çâphâne-i Sipehr, Tahran, 1381.
  • Nasr, Seyyid Hüseyin, “Religion in Safavid Persia”, Iranian Studies, Cilt: VII, Sayı: 1-2 (1974).
  • Nasr, Seyyid Hüseyin, Makaleler II, çev. Şehabeddin Yalçın, İnsan Yay., İstanbul, 1997.
  • Nasr, Seyyid Hüseyin, Tasavvufi Makaleler, çev. Sadık Kılıç, İnsan Yay., İstanbul, 2002.
  • Nefîsî, Saîd, “Hânedân-ı Sa’deddîn Hammûye”, Konckâvîhâ-yı İlmî ve Edebî, İntişârât-ı Dânişgâh-ı Tahran, Tahran, 1950.
  • Nesefî, Azîz, İnsân-ı Kâmil, haz. Mehmet Kanar, Dergâh Yay., İstanbul, 1990.
  • Nurbahş, Seyyid Muhammed, Silsiletü’l-Evliyâ, haz. Muhammed Taki Danişpijuh, Çeşnnâme-i Henry Corbin: Melanges Offerts a Henry Corbin adlı eserin içinde, ed. Seyyid Hüseyin Nasr, Tahran, 1397/1977.
  • Nurbahş, Seyyid Muhammed, er-Risâletü’l-İ’tikadiyye, haz. M. Molé, “Professions de foi de deux Kubrewis: Ali-i Hamadânî et Muhammad Nurbahş”, Bulletin D’études Orientales, Sayı: 17 (1961-62).
  • Öngören, Reşat, “Sünni Bir Tarîkattan Şiî Bir Devlete: Safeviyye Tarîkatı ve İran Safevî Devleti”, Bilgi ve Hikmet, Sayı: 11 (Yaz-1995).
  • Pâzûkî, Şehrâm, “Câmiu’l-Esrâr-ı Seyyid Haydar Âmulî: Câmi’-i Tasavvuf u Teşeyyu’”, İrfân-ı Şîî, haz. Muhammed Kerîmî Zencânî, İntişârât-ı Ittılâât, Tahran, 1386.
  • Purcevâdî, Nasrullah “On İki İmam Şiiliğinde Tasavvufa Muhalefet”, çev. Abdullah Kartal, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Cilt: XI, Sayı: 1 (2002).
  • Rieck, Andreas, “The Nurbakhshis of Baltistan: Crisis and Revival of a Five Centuries Old Community”, Die Welt des Islams, Cilt: XXXV, Sayı: 2 (1995).
  • Safedî, Halil b. Aybek, Kitâbü’l-Vâfî Bi’l-Vefeyât, haz. Helmut Ritter, Dâru’n-Neşri Franz Steiner, Wiesbaden, 1981.
  • Simnânî, Alâuddevle, Tezkiretü’l-Meşâyih, (Musannafât-ı Fârisî içinde), haz. N. Mâyil Herevî, İntişârât-ı İlmî ve Ferhengî, Tahran, 1990.
  • Simnânî, Alâuddevle, Fazlu’t-Tarîka, Millet Ktp., Feyzullah Efendi, 2135 nr.
  • Sistânî, Emîr İkbal, Çihil Meclis, haz. Abdürrafî Hakîkat, İntişârât-ı Esâtîr, Tahran, 1378.
  • Spellman, Kathryn, “A National Sufi Order with Transnational Dimensions: The Maktab Tarighat Ovayssi Shahmaghsoudi Sufi Order in Londan”, Journal of Ethnic and Migration Studies, Cilt: XXX, Sayı: 5 (2004).
  • Sübkî, Tabakātü’ş-Şâfiyyetü’l-Kübrâ, thk. Mahmud Muhammed et-Tanahi, Matbaatü İsa el-Babi el-Halebî, Kahire, 1964.
  • Şeybî, Kâmil Mustafa, es-Sıla Beyne’t-Tasavvuf ve’t-Teşeyyu’, Dâru’l-Maârif, Mısır, 1969.
  • Şirâzî, Masum Ali Şâh, Tarâiku’l-Hakāik, haz. Muhammed Cafer Mahcub, Kitâbhâne-i Sinânî, y.y., 1940.
  • Şüşterî, Nurullah, Mecâlisü’l-Mü’minîn, haz. Muhammed Debîr Siyâkî, Kitabfürûş-i İslâmiyye, Tahran 1365/1986.
  • Taneri, Aydın, “Hârizmşahlar”, DİA, XVI, İstanbul, 1997.
  • Tosun, Necdet, “Nurbahşiyye”, DİA, XXXIII, İstanbul, 2007.
  • Uludağ, Süleyman, “Şiilikte Tasavvuf”, Milletlerarası Tarihte ve Günümüzde Şiilik Sempozyumu Özet Bildirileri, haz. E. Ruhi Fığlalı-Seyid Ali Tüz, İlmî Neşr, İstanbul, 1994.
  • Uyar, Mazlum “Safeviler Öncesi İran’da Tasavvuf ve Safevî Devletinin Ortaya Çıkışı”, Akademik Araştırmalar Dergisi, Sayı: 3 (2000).
  • Waley, Muhammad Isa, “Najm al-Dîn Kubrâ and the Central Asian School of Sufism (The Kubrawiyyah)”, Islamic Spricuality Manifestations, ed. S. H. Nasr, Crossroad Publishing, London, 1991.
  • Yâfiî, Mir’âtü’l-Cinân ve Ibretü’l-Yakzân, Dârü’l-Kitâbi’l-İslâmî, Kahire, 1993.
  • Yazıcı, Tahsin, “Hemedânî, Emîr-i Kebîr”, DİA, XVII, İstanbul, 1998.
  • Zehebî, Şemseddîn, el-İber Fî Haberi Men Ğaber, haz. Salahaddin el-Müncid, Mektebetü Hayyat, Kuveyt, 1960.
  • Zehebî, Şemseddîn, Târîhu’l-İslâm, haz. Ömer Abdüsselam Tedmûrî, Dârü’l-Kitâbi’l-Arabî, Beyrut, 1994.
  • Zerrînkûb, Abdülhüseyin, Donbâle-i Cüstücû Der Tasavvuf-i İran, İntişârât-ı Emîr-i Kebîr, Tahran, 1380.

The Shi’Tizated Branches of a Sunni Order: Kubrawiyya-Shi’Ism Relations

Yıl 2008, Cilt: 8 Sayı: 3, 285 - 308, 31.12.2008

Süleyman Gökbulut

https://doi.org/10.5281/zenodo.3343988

Öz

Kubra, is shortly reviewed in terms of its relation to shi’ism from its beginning to today. Firstly, the founder of the order, his life and works and then the famous su-fis of Kubrawiyya like Sa’d Al-Din Hamuwayi, Alâ Al-Dawla Al-Simnânî, Sayyid Ali Hamadânî, Sayyid Muhammad Nurbaks and Abdu’llah Barzishâbâdî are mentioned. It’s observed that Kubrawiyya had formerly a sunni form (in orthodox line), but from the first half of IX./XV. century it was branched as Nurbakhsiyya and Dhahabiyya and subsequently transformed into shi’ite form. It’s also dealt with, in the article, some of shi’ite Nurbakhshi and Dhahabi groups living in Iran, Pakistan, USA and UK today.

Anahtar Kelimeler

Kubrawiyya Order Shi’ism Nurbahkshiyya And Dhahabiyya

Kaynakça

  • Algar, Hamid, “Some Observations on Religion in Safavid Persia”, Iranian Studies, Cilt: VII, Sayı: 1-2 (1974).
  • Algar, Hamid, “İran”, DİA, XXIII, İstanbul, 2001.
  • Algar, Hamid, “Necmeddîn-i Kübrâ”, DİA, XXXII, İstanbul, 2006.
  • Algar, Hamid, Nakşibendîlik, haz. A. Cüneyd Köksal, İnsan Yay., İstanbul, 2007.
  • Barthold, V., Orta Asya Türk Tarihi Hakkında Dersler, Kültür Bakanlığı Yay., Ankara 1975.
  • Bashir, Shahzad, Between Mysticism and Messianism: The Life and Thought of Muhammad Nurbaks, (Basılmamış Doktora Tezi), Yale University, 1997.
  • Bayat, Mangol, “Kaçar Dönemi İran’ında Tasavvuf Karşıtlığı”, çev. Abdullah Kartal, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Cilt: XIII, Sayı: 1 (2004).
  • Bedahşî, Cafer, Hulâsatü’l-Menâkıb, haz. Seyide Eşref Zafer, Merkez-i Tahkîkat-ı Fârisî-yi İran ve Pakistan, İslâmâbâd, 1995.
  • Câmi, Abdurrahman, Nefehâtü’l-Üns Min Hadarâti’l-Kuds, tercüme ve şerh: Lâmiî Çelebi, haz. Süleyman Uludağ-Mustafa Kara, Marifet Yay., İstanbul, 1995.
  • Daftary, Ferhad, Muhâlif İslâm’ın 1400 Yılı-İsmâilîler: Tarih ve Kuram, çev. Ercüment Özkaya, Rastlantı Yay., Ankara, 2001.
  • Dânişpejûh, Muhammed Takî, “Keşfü’l-Hakāyık”, Ferheng-i İran-zemîn, Sayı: 13 (1344/1965).
  • Dârâ Şükûh, Sefînetü’l-Evliyâ, Matbaatu Dâmi İkbâle (Ofset baskı), İstanbul, 1908.
  • Devletşâh, Tezkire-i Devletşâh, çev. Necati Lugal, Milli Eğitim Basımevi, Ankara, 1963-67.
  • DeWeese, Deween, “The Eclipse of the Kubraviyah in Central Asia”, Iranian Studies, Cilt: XXI, Sayı: 1-2 (1988).
  • DeWeese, Deween, “Sayyid Ali Hamadâni and Kubrawî Hagiographical Traditions”, The Heritage of Sufism, ed. Leonard Lewisohn, Oneworld Publications, England, 1999.
  • Elias, Jamal J., “A Kubrawi treatise on mystical visions: The Risâla-yi Nûriyya of `Alâ' ad-Dawla as-Simnânî”, The Muslim World, Cilt: LXXXIII, Sayı: 1 (1993).
  • Elias, Jamal J., “The Sufi Lord of Bahrabad: Sa’d al-Din and Sadr al-Din Hamuwayi”, Iranian Studies, Cilt: XXVII, Sayı: 1-4 (1994).
  • Elias, Jamal J., The Throne Carrier of God, The Life and Thought of Ala ad-Davla as-Simnânî, (Basılmamış Doktora Tezi), Yale University, 1991.
  • Gull, Surayia, Development of Kubraviya Sufi Order in Kashmir with Special Reference to Mir Saiyid Ali Hamadani, (Basılmamış Doktora Tezi), Jamia Millia Islamia, 1999.
  • Hâfî, Fasih Ahmed, Mücmel-i Fasîhî, haz. Mahmud Ferruf, Kitâbfürûşî-yi Bâstân, Meşhed trs.
  • Hamadani, Agha Hussain Shah, The Life and Works of Sayyid Ali Hamadani (1314-1385), National Institute of Historical and Cultural Research, Islamabad, 1984.
  • Hamevî, Yakut, Mu’cemü’l-Büldân, haz. Ferdinand Wüstenfeld, İntişârât-ı Esedî, Tahran, 1965.
  • Hammûye, Sa’deddîn, Risâle, Süleymaniye Ktp., Serez, 3931 nr.
  • Hândmîr, Habîbü’s-Siyer, haz. Celâleddîn Hümâyî, İntişârât-ı Hıyâm, Tahran, 1380.
  • Hârezmî, Kemâleddîn Hüseyin, Cevâhiru’l-Esrâr ve Zevâhiru’l-Envâr, haz. Muhammed Cevâd Şeriat, İntişârât-ı Esâtîr, Tahran, 1384.
  • Hâverî, Esedullah, Zehebiyye:Tasavvuf-i İlmî-Âsâr-ı Edebî, İntişârât-ı Dânişgâh-ı Tahran, Tahran, 1362.
  • Hemedânî, Ali, er-Risâletü’l-İ’tikadiyye, haz. M. Molé, “Professions de foi de deux Kubrewis: Ali-i Hamadânî et Muhammad Nurbahş”, Bulletin D’études Orientales, Sayı: 17 (1961-62).
  • Hemedânî, Ali, Risâle-i Beyân-ı İ’tikad, haz. M. Molé, “Professions de foi de deux Kubrewis: Ali-i Hamadânî et Muhammad Nurbahş”, Bulletin D’études Orientales, Sayı: 17 (1961-62).
  • İbn Tağrıberdî, en-Nücûmü’z-Zâhire Fî Mülûki Mısr ve’l-Kahire, Vezâretü’s-Sekafe ve’l-İrşâd (Ofset baskı), Kahire, 1929.
  • İbnü’l-İmâd, Şezerâtü’z-Zeheb Fî Ahbâri Men Zeheb, Dâru’l-Fikr, Beyrut trs.
  • Kara, Mustafa, “Ma’rûf Kerhî ve Tasavvuf-Şîa İlişkisi Üzerine”, Fikir ve Sanatta Hareket, Sayı: 16-17 (1980).
  • Kazvînî, Zekeriyya b. Muhammed, Âsâru’l-Bilâd ve Ahbâru’l-Ibâd, Dâru Sâdır, Beyrut trs., .
  • Kerbelâî, Hafız Hüseyin, Ravzatü’l-Cinân ve Cennâtü’l-Cenân, neşr. Cafer Sultan el-Karrâî, İntişârât-ı Sütûde, Tahran, 1344/1965.
  • Kübrâ, Necmeddîn, Risâle Fi’l-Halve, Süleymaniye Ktp., Şehid Ali Paşa, 2800 nr.
  • Kübrâ, Necmeddîn, Usûlü Aşere, Risâle İle’l-Hâim, Fevâihu’l-Cemâl (Tasavvufî Hayat), haz. Mustafa Kara, Dergâh Yay., İstanbul, 1996.
  • Kübrâ, Necmeddîn, Risâle Fî Beyâni’ş-Şeria ve’t-Tarîka ve’l-Hakîka, Süleymaniye Ktp., Şehid Ali Paşa, 2760 nr.
  • Kübrâ, Necmeddîn, Âdâbü’l-Mürîdîn, Beyazıt Ktp., Veliyyüddin Efendi, 1796 nr.
  • Kübrâ, Necmeddîn, Nasîhatü’l-Havâs, Süleymaniye Ktp., Şehid Ali Paşa, 2800 nr.
  • Kübrâ, Necmeddîn, Cevâb-ı Nuh Suâl, Süleymaniye Ktp., Şehid Ali Paşa, 2800 nr.
  • Kübrâ, Necmeddîn, Kitabü’t-Turuk Fî Ma’rifeti’l-Hırka, Süleymaniye Ktp., Şehid Ali Paşa, 2800 nr.
  • Landolt, Hermann, “Simnânî on Wahdat al-Wujûd”, Mecmûa-i Sühanrânîhâ ve Makālehâ Der Bâre-i Felsefe ve İrfân-ı İslâmî, ed. Hermann Landolt-Mehdî Muhakkık, İntişârât-ı Müessese-i Mutâlaât-ı İslâmî-yi Dânişgâh-ı Mackgill, Tahran, 1971.
  • Lapidus, Ira M., İslam Toplumları Tarihi, çev. Yasin Aktay, İletişim Yay., İstanbul, 2002.
  • Lewisohn, Leonard, “An Introduction to the History of Modern Persian Sufism, Part II: A Socio-cultural Profile of Sufism, from the Dhahabî Revival to the Present Day”, Bulletin of The School of Oriental and African Studies, Cilt: LXII, Sayı: 1 (1999).
  • Lewisohn, Leonard, “An Introduction to the History of Modern Persian Sufism, Part I: The Nimetullahi Order: Persecution, Revival and Schism”, Bulletin of The School of Oriental and African Studies, Cilt: LXI, Sayı: 3 (1998).
  • Meier, Fritz, “Ala al-Dawla al-Simnani”, Encyclopedia of Islam (New Edition), I, E. J. Brill, Leiden, 1979.
  • Mîrhând, Hamîdüddîn Muhammed, Ravzatu’s-Safâ Fî Sîreti’l-Enbiyâ ve’l-Mülûk ve’l-Hulefâ, haz. Cemşîd Keyânfer, İntişârât-ı Esâtîr, .
  • Molé, M., “Les Kubrawiyya entre Sunnisme et Shiisme”, Revue Des Études Islamiques, Sayı: 29 (1961).
  • Momen, Moojen, An Introduction to Shi’i Islam: The History and Doctrines of Twelver Shi’ism, Yale University Press, New Haven, 1985.
  • Muhammedî, Kâzım, Necm-i Kübrâ, İntişârât-ı Tarh-ı Nev, Tahran, 1380.
  • Muhsinî, Menuçher, Tahkîk Der Ahvâl u Âsâr-ı Necmeddîn Kübrâ Üveysî, İntişârât-ı Kütüb-i İran, Tahran, 1967.
  • Münâvî, Abdurraûf, el-Kevâkibü’d-Dürriyye, haz. Muhammed Edîb el-Câdir, Dâru Sâdır, Beyrut, 1999.
  • Müstevfî, Hamdullah, Târîh-i Güzîde, haz. Abdülhüseyin Nevâî, Çâphâne-i Sipehr, Tahran, 1381.
  • Nasr, Seyyid Hüseyin, “Religion in Safavid Persia”, Iranian Studies, Cilt: VII, Sayı: 1-2 (1974).
  • Nasr, Seyyid Hüseyin, Makaleler II, çev. Şehabeddin Yalçın, İnsan Yay., İstanbul, 1997.
  • Nasr, Seyyid Hüseyin, Tasavvufi Makaleler, çev. Sadık Kılıç, İnsan Yay., İstanbul, 2002.
  • Nefîsî, Saîd, “Hânedân-ı Sa’deddîn Hammûye”, Konckâvîhâ-yı İlmî ve Edebî, İntişârât-ı Dânişgâh-ı Tahran, Tahran, 1950.
  • Nesefî, Azîz, İnsân-ı Kâmil, haz. Mehmet Kanar, Dergâh Yay., İstanbul, 1990.
  • Nurbahş, Seyyid Muhammed, Silsiletü’l-Evliyâ, haz. Muhammed Taki Danişpijuh, Çeşnnâme-i Henry Corbin: Melanges Offerts a Henry Corbin adlı eserin içinde, ed. Seyyid Hüseyin Nasr, Tahran, 1397/1977.
  • Nurbahş, Seyyid Muhammed, er-Risâletü’l-İ’tikadiyye, haz. M. Molé, “Professions de foi de deux Kubrewis: Ali-i Hamadânî et Muhammad Nurbahş”, Bulletin D’études Orientales, Sayı: 17 (1961-62).
  • Öngören, Reşat, “Sünni Bir Tarîkattan Şiî Bir Devlete: Safeviyye Tarîkatı ve İran Safevî Devleti”, Bilgi ve Hikmet, Sayı: 11 (Yaz-1995).
  • Pâzûkî, Şehrâm, “Câmiu’l-Esrâr-ı Seyyid Haydar Âmulî: Câmi’-i Tasavvuf u Teşeyyu’”, İrfân-ı Şîî, haz. Muhammed Kerîmî Zencânî, İntişârât-ı Ittılâât, Tahran, 1386.
  • Purcevâdî, Nasrullah “On İki İmam Şiiliğinde Tasavvufa Muhalefet”, çev. Abdullah Kartal, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Cilt: XI, Sayı: 1 (2002).
  • Rieck, Andreas, “The Nurbakhshis of Baltistan: Crisis and Revival of a Five Centuries Old Community”, Die Welt des Islams, Cilt: XXXV, Sayı: 2 (1995).
  • Safedî, Halil b. Aybek, Kitâbü’l-Vâfî Bi’l-Vefeyât, haz. Helmut Ritter, Dâru’n-Neşri Franz Steiner, Wiesbaden, 1981.
  • Simnânî, Alâuddevle, Tezkiretü’l-Meşâyih, (Musannafât-ı Fârisî içinde), haz. N. Mâyil Herevî, İntişârât-ı İlmî ve Ferhengî, Tahran, 1990.
  • Simnânî, Alâuddevle, Fazlu’t-Tarîka, Millet Ktp., Feyzullah Efendi, 2135 nr.
  • Sistânî, Emîr İkbal, Çihil Meclis, haz. Abdürrafî Hakîkat, İntişârât-ı Esâtîr, Tahran, 1378.
  • Spellman, Kathryn, “A National Sufi Order with Transnational Dimensions: The Maktab Tarighat Ovayssi Shahmaghsoudi Sufi Order in Londan”, Journal of Ethnic and Migration Studies, Cilt: XXX, Sayı: 5 (2004).
  • Sübkî, Tabakātü’ş-Şâfiyyetü’l-Kübrâ, thk. Mahmud Muhammed et-Tanahi, Matbaatü İsa el-Babi el-Halebî, Kahire, 1964.
  • Şeybî, Kâmil Mustafa, es-Sıla Beyne’t-Tasavvuf ve’t-Teşeyyu’, Dâru’l-Maârif, Mısır, 1969.
  • Şirâzî, Masum Ali Şâh, Tarâiku’l-Hakāik, haz. Muhammed Cafer Mahcub, Kitâbhâne-i Sinânî, y.y., 1940.
  • Şüşterî, Nurullah, Mecâlisü’l-Mü’minîn, haz. Muhammed Debîr Siyâkî, Kitabfürûş-i İslâmiyye, Tahran 1365/1986.
  • Taneri, Aydın, “Hârizmşahlar”, DİA, XVI, İstanbul, 1997.
  • Tosun, Necdet, “Nurbahşiyye”, DİA, XXXIII, İstanbul, 2007.
  • Uludağ, Süleyman, “Şiilikte Tasavvuf”, Milletlerarası Tarihte ve Günümüzde Şiilik Sempozyumu Özet Bildirileri, haz. E. Ruhi Fığlalı-Seyid Ali Tüz, İlmî Neşr, İstanbul, 1994.
  • Uyar, Mazlum “Safeviler Öncesi İran’da Tasavvuf ve Safevî Devletinin Ortaya Çıkışı”, Akademik Araştırmalar Dergisi, Sayı: 3 (2000).
  • Waley, Muhammad Isa, “Najm al-Dîn Kubrâ and the Central Asian School of Sufism (The Kubrawiyyah)”, Islamic Spricuality Manifestations, ed. S. H. Nasr, Crossroad Publishing, London, 1991.
  • Yâfiî, Mir’âtü’l-Cinân ve Ibretü’l-Yakzân, Dârü’l-Kitâbi’l-İslâmî, Kahire, 1993.
  • Yazıcı, Tahsin, “Hemedânî, Emîr-i Kebîr”, DİA, XVII, İstanbul, 1998.
  • Zehebî, Şemseddîn, el-İber Fî Haberi Men Ğaber, haz. Salahaddin el-Müncid, Mektebetü Hayyat, Kuveyt, 1960.
  • Zehebî, Şemseddîn, Târîhu’l-İslâm, haz. Ömer Abdüsselam Tedmûrî, Dârü’l-Kitâbi’l-Arabî, Beyrut, 1994.
  • Zerrînkûb, Abdülhüseyin, Donbâle-i Cüstücû Der Tasavvuf-i İran, İntişârât-ı Emîr-i Kebîr, Tahran, 1380.
Toplam 82 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Din, Toplum ve Kültür Araştırmaları
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Süleyman Gökbulut

Yayımlanma Tarihi 31 Aralık 2008
Yayımlandığı Sayı Yıl 2008Cilt: 8 Sayı: 3

Kaynak Göster

ISNAD Gökbulut, Süleyman. “Sünnî Bir Tarîkatın Şiîleşen Kolları: Kübreviyye-Şiîlik İlişkisi”. Marife Dini Araştırmalar Dergisi 8/3 (Aralık 2008), 285-308. https://doi.org/10.5281/zenodo.3343988.
 Kapak Resmi İndir

26055

Bu eser Creative Commons Alıntı-GayriTicari-Türetilemez 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.