Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Ali Ahmed Bakatheer, His Theater and Zionism in his Plays

Yıl 2024, Cilt: 24 Sayı: 1, 51 - 70, 30.06.2024
https://doi.org/10.33420/marife.1459936

Öz

Ali Ahmed Bakatheer, a Yemeni author born in 1910 in Indonesia, received his initial education in Yemen at his uncle’s madrasa, which provided classical education, and later assumed the position of a teacher at the same institution. Marrying in 1927, Bakatheer lost his wife and child four years later, prompting him to leave Yemen. He subsequently traveled to Aden, Somalia, and Saudi Arabia before finally settling in Egypt for university education. Feeling proficient in Arabic, Bakatheer pursued studies in English Language and Literature at Cairo University. After completing his training, he served as a teacher for a total of 15 years in Mansura and Cairo. While residing in Mansura in 1943, Bakatheer married a woman named Hacer for the second time and shared a room with the literary figure Naguib Mahfouz at the Maslahat al-funun Institution affiliated with the Ministry of Culture and Guidance. Bakatheer participated in numerous literary commissions at the institution where he worked and received various awards such as the Arts, Literature, and Social Sciences High Council award and the State Incentive award for his plays. Towards the end of his life, Bakatheer intended to write a historical play based on the conquest of Istanbul but passed away due to a heart attack in 1969. Ali Ahmed Bakatheer engaged in various literary fields such as poetry and novels. His most famous novels include Sallamat al-Kays, Wa İslamah!, Laylat al-nahr, eth-thaar’er al-Ahmer, Sirat-Shuja, and al-Fâris al-Jamil. Bakatheer’s interest in theater dates back to his university years. When his English teacher stated in a class that the structure of the Arabic language was unsuitable for opera (poetic theater), Bakatheer translated Shakespeare’s immortal work “Romeo and Juliet” into Arabic using a writing style specific to English called Running Blank Verse (free verse). Bakatheer, who always considered the Islamic creed in his poetry, novels, and plays, fought against a segment of writers aiming to distance Egyptian society from Islam or Arabism through his works. Therefore, he often chose the plots of his works from Islamic history to lift the dead weight off the Muslims of his time. In his plays based on Ancient Egyptian history, characters are portrayed with a proto-Muslim perspective. Continuing his theater writing with the play “Humam fi Bilad al-Ahqaf” in 1933, Ali Ahmad, inspired by Ahmad Shawqi, the most important representative of poetic theater in the Arab world, wrote this play. In the following years, Bakatheer reinterpreted some literary works of Western origin, particularly those of William Shakespeare, from an Eastern perspective. Anticipating the establishment of a Zionist state in Palestinian territories, the author drew attention to this issue about three years before the establishment of the state of Israel (1945) with his play “Shayluk al-Jadid”, inspired by Shakespeare’s play “The Merchant of Venice”. This play is the first theater written about the Palestine issue in the Arab world. The author, aiming to raise awareness in Western public opinion, translated his highly acclaimed play into English. Addressing daily societal issues such as family, gender inequality, communism, and Zionism in his works, he frequently wielded his pen on these matters. Particularly, he has presented a total of eight plays directly or indirectly against Zionism. Considering the almost identical form and intended messages between his first prose work, “Shayluk al-Jadid” and his later plays such as “at-Tawrāh al-daʼiʻah” it can be argued that there is no inconsistency in his theatrical endeavors. Some critics, like Sayyid Qutb, find the author’s solutions against Zionism romantic, attributing his intention to draw attention to the oppressed Palestinian people in Western public opinion. However, as a literary figure, Ali Ahmed Bakatheer is considered one of the boldest author of his time due to his foresight, courage, and rationality.

Kaynakça

  • Arâbî, Muhammed Abbâs. “رابطة اﻷدب الاسلامى العالمية | مقالات | شعب الله المختار ( كوهين والعنصرية ).” Erişim 12 Ağustos 2023. https://www.adabislami.org/magazine/2012/07/580
  • Bâkesîr, Ali Ahmed. Akhenaton ve Nefertiti. Kahire: Mektebetü Mısr, 1967.
  • Bâkesîr, Ali Ahmed. Avdetü’l-Firdevs. Kahire: Mektebetü Mısr, 1946.
  • Bâkesîr, Ali Ahmed. Dâru İbn-i Lukmân. Kahire: Mektebetü Mısr, ts.
  • Bâkesîr, Ali Ahmed. “Devru’l-edîbi’l-’Arabî fi’l-ma’reketi didde’s-ti’mâr ve’s-Sihyûniyye”. el-Âdâb 5 (1969), 10-13.
  • Bâkesîr, Ali Ahmed. ed-Duktûr el-Hâzim. Kahire: Mektebetü Mısr, ts.
  • Bâkesîr, Ali Ahmed. ed-Dünyâ Fevdâ. Kahire: Mektebetü Mısr, ts.
  • Bâkesîr, Ali Ahmed. el-Fir’avu’l-Mev’ûd. Kahire: Mektebetü Mısr, ts.
  • Bâkesîr, Ali Ahmed. et-Tevrâtü’d-Dâi’a. Kahire: Mektebetü Mısr, ts.
  • Bâkesîr, Ali Ahmed. Fennü’l-mesrahiyye min tecâribi’ş-şahsiyye. Kahire: Mektebetü Mısr, ts. Bâkesîr, Ali Ahmed. Hârût ve Mârût. Kahire: Mektebetü Mısr, ts.
  • Bâkesîr, Ali Ahmed. Humâm fî bilâdi’l-Ahkâf. Kahire: Mektebetü Mısr, 1965.
  • Bâkesîr, Ali Ahmed. İmbarâtûriyye fi’l-mezâd. Kahire: Mektebetü Mısr, ts.
  • Bâkesîr, Ali Ahmed. Sirru Hâkim biEmrillâh. Kahire: Mektebetü Mısr, ts.
  • Bâkesîr, Ali Ahmed. Sirru Şehrazâd. Kahire: Mektebetü Mısr, ts.
  • Bâkesîr, Ali Ahmed. Şa‘bullâhi’l-muhtâr. Kahire: Mektebetü Mısr, ts.
  • Bâkesîr, Ali Ahmed. Şeylûk el-cedîd. Kahire: Dâru Mısr li’t-Tıbâ’a, 1945.
  • Bedevî, Abduh. Havliyyâtü Külliyyeti’l-A’rab, Ali Ahmed Bâkesîr Şâiren Gınâiyyen. Kuveyt: Kuwait University, 1981.
  • Benjamin, Benjamin. Dramaturgies of Conspiracy: Bakathir, Idris and the July Regime. In Conspiracy in Modern Egyptian Literature. Edinburg: Edinburg University Press, 2018.
  • Cachia, Pierre. “Tercüme ve Adaptasyon Dönemi (1850-1914)”. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 13/1 (01 Ocak 2004), 195-212.
  • Dahami, Yahya Saleh Hasan. “Arabic Contemporary Poetic Drama: Ali Ahmed Ba-Kathir A Pioneer”. AWEJ for Translation & Literary Studies 5/1 (24 Şubat 2021), 40-59.
  • Dayf, Ahmed Şevki. El-Edebu’l-’arabi’l-mu’âsır fî Mısr. Kâhire: Dâru’l-Me’arif, 3. Basım, ts.
  • Emîrî, Sâmiye Vefâ. “Min a’lâmi’l-edebi’l-İslâmî: Bâkesîr fî melhameti ’Umer”. Müessesetü’s-sahâfeti ve’n-neşr 36/4 (1991), 88-96.
  • Ergül, Aysel. Çağdaş Mısır Tiyatrosunda Tevfîku’l-Hâkîm ve Üç Entellektüel Tiyatrosu. Atatürk Üniversitesi, Doktora, 1995.
  • Ferîd, Em’adşû. “Ali Ahmed Bâkesîr ve Mesrahuhu’ş-şi’rî: eş-Şâ’ir ve’r-rebî’ nemûzecen”. Jil Magazine of Literary Studies 206/1487 (Eylül 2014), 1-46. https://doi.org/10.12816/0007060
  • Gökgöz, Turgay. “Modern Suriye Tiyatrosunda Ahmed Ebû Halîl el-Kabbânî”. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi 16/Eğitim ve Toplum Özel Sayıs (31 Aralık 2020), 6460-6477. https://doi.org/10.26466/opus.819011
  • Habîb, Abdurrahman. “الإبداع الأول.. على أحمد باكثير ينشر مسرحية همام في بلاد الأحقاف”. اليوم السابع. 03 Ekim 2021. Erişim 02 Ağustos 2023. https://www.youm7.com/story/2021/10/3/الإبداع-الأول-على-أحمد-باكثير-ينشر-مسرحية-همام-في-بلاد/5481474 Hamîd, Muhammed Ebû Bekr. “Ali Ahmed Bâkesîr: Râidü kadiyyeti Filistîn fi’l-mesrahi’l-’Arabî”. Râbitatu’l-edebi’l-İslâmiyyi’l-’âlemîyye 64 (Kasım 2009), 24-33.
  • Hamîd, Muhammed Ebû Bekr. “رابطة أدباء الشام - الأديب علي أحمد باكثير”. Erişim 12 Ağustos 2023. https://www.odabasham.net/%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%AC%D9%85/70925-%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%AF%D9%8A%D8%A8-%D8%B9%D9%84%D9%8A-%D8%A3%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D8%A8%D8%A7%D9%83%D8%AB%D9%8A%D8%B1-70925
  • Hamza, Mahmûd Muhammed. Bahsü İstihyâi’ş-şahsiyyeti’t-turâsiyyeti fî mesrahiyyeti Şeylûk el-cedîd lî Ali Ahmed Bâkesîr. 19 Cilt. Mısır: Câmi’atü Kefre’ş-Şeyh, Mecelletü’d-Dirâsâti’l-İnsâniyye ve’l-Edebiyye., 2019.
  • Humeyd, Muhammed Ebû Bekr. Ali Ahmed Bâkesîr fî mir’âti ’asrihi. Kahire: Mektebetü Mısr, ts.
  • Kutub, Seyyid. “Şeylûk el-cedîd ev Kadiyyetu Filistîn”. er-Risâle 655 (21 Ocak 1946), 73-74.
  • Muhammed b. Ebû Bekr, Hamîd. “en-Neş’etu’l-edebiyye fî Hadramevt”. Râbitatu’l-edebi’l-İslâmi’l-’âlemîyye 8/29 (2001).
  • Muhi, Maysoon Taher vd. “The Character of Shylock as a Cultural Mark: Shakespeare’s The Merchant of Venice and Bakathir’s The New Shylock”. Al-Ustath Journal for Human and Social Sciences 58/3 (2019), 69-90.
  • Neciyye, Ahmed Kadrî Abdulhamîd. “Sûretü’l-mer’ati’l-Yahudiyye fî mesrah Ali Ahmed Bâkesîr”. el-Mecelletü’l-’ilmiyye likülliyyeti’t-terbiyeti’n-nev’iyye 1/9 (Ocak 2018), 163-206.
  • Rîm, Mîs. “رائد الأدب الإسلامي علي أحمد باكثير”. Erişim 02 Ağustos 2023. https://www.iraqkhair.com/vb/showthread.php?t=105671
  • Saîd, Lebîb. “Mesrahiyyetü İhnâtûn”. Mecelletü’r-Risâle 503 (30 Ağustos 1943).
  • Sancar, Ebru. “Türk Eedebiyatına Modern Bir Soluk: Serbest Müstezad”. Hars Akademi Uluslararası Hakemli Kültür Sanat Mimarlık Dergisi 6/1 (29 Haziran 2023), 96-114.
  • Semâvî, el-Hâris. “- أرشيف منتدى الفصيح - أوليات با كثير - المكتبة الشاملة الحديثة”. 07 Mart 2007. Erişim 05 Ağustos 2023. https://al-maktaba.org/book/31862/5187
  • Sumehî, Ahmed Abdullah es-. Ali Ahmed Bâkesîr şi’ruhu’l-vatanî ve’l-İslâmî. Cidde: en-Nâdi’l-edebî’s-sekâfî, 1982.
  • Şerîf, Ahmed İbrahîm. “يوسف وهبى والحاكم بأمر الله.. مسرحية على أحمد باكثير على خشبة المسرح”. اليوم السابع. 17 Ekim 2021. Erişim 05 Ağustos 2023. https://www.youm7.com/story/2021/10/17/يوسف-وهبى-والحاكم-بأمر-الله-مسرحية-على-أحمد-باكثير-على/5498528
  • Tevfîk, Muhammed Emîn. Ali Ahmad Bâkathir; A Study of Islamic Commitment in Modern Arabic Literature. Michigan: ProQuest LLC, 2020.
  • Tolan, Muhammet Bilal. Ali Ahmed Bâkesîr’in Edebî Kişiliği ve Eserlerindeki İslâmî Duruşu. Ankara: Sonçağ Akademi, 2021.
  • Tolan, Muhammet Bilal. “Tiyatro Yazarı Olarak Ali Ahmed Bâkesîr ve Arap Tiyatrosu Üzerine Düşünceleri”. Bingöl Üniversitesi İlahiyat Dergisi 11 (25 Haziran 2018), 281-309.
  • Uylaş, Sait. “‘Alî Ahmed Bâkesîr ve Şal Günü Adlı Piyesinin Tematik Açıdan İncelenmesi”. Sosyal Bilimler Dergisi 3/6 (06 Mart 2016), 129-141.
  • Zebîdî, Abdulhakim. “علي أحمد باكثير: الكاتب الذي أنصف المرأة”. Erişim 27 Eylül 2023. https://www.nashiri.net/index.php/articles/literature-and-art/3631----ae--v15-3631
  • Zubeydî, Abdulhakim. el-Yehûd fi’l-mesrahât Ali Ahmed Bâkesîr. el-Ayn: Dâru Nâşirî li’n-neşri’l-elektirûnî, 2004.
  • Kur’ân-ı Kerîm Meâli. çev. Halil Altuntaş- Muzaffer Şahin. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2011.
  • “مرحباً بكم في موقع الشاعر والأديب الكبير علي أحمد باكثير”. Erişim 05 Ağustos 2023. http://www.bakatheer.com/awaliat.php

Ali Ahmed Bâkesîr, Tiyatroculuğu ve Oyunlarında Siyonizm

Yıl 2024, Cilt: 24 Sayı: 1, 51 - 70, 30.06.2024
https://doi.org/10.33420/marife.1459936

Öz

Yemen asıllı bir yazar olan Ali Ahmed Bâkesîr, 1910 yılında Endonezya’da doğdu. İlk eğitimini Yemen’de klasik türde eğitim veren amcasının medresesinde aldı ve bir süre sonra aynı medresenin müderrisliğini üstlendi. 1927 yılında evlenen Bâkesîr, dört yıl sonra eşini ve çocuğunu kaybettikten sonra Yemen’den ayrıldı. Sırasıyla Aden, Somali ve Suudi Arabistan’a gitti ve sonunda üniversite eğitimi için Mısır’a geldi.
Arap dilinde kendini yeterli gören Bâkesîr, Kahire Üniversitesi’nde İngiliz dili ve edebiyatı okudu. Formasyon eğitimini aldıktan sonra Mansura ve Kahire’de toplam 15 yıl boyunca öğretmenlik yaptı. 1943 yılında Mansura’dayken Hacer adında bir kadınla ikinci evliliğini yaptı. Yazar, Kültür ve İrşad Bakanlığı’na bağlı Maslahatu’l-Funûn Kurumu’nda edebiyatçı Necîb Mahfûz ile aynı odayı paylaştı. Bâkesîr, çalıştığı kurumun birçok edebi komisyonunda görev aldı ve yazdığı tiyatrolarla Sanat, Edebiyat ve Sosyal Bilimler Yüksek Kurulu Ödülü ve Devlet Teşvik ödülü gibi birçok ödül aldı. Hayatının sonlarına doğru kurgusunu İstanbul’un fethinden alan bir tarihi tiyatro yazma niyetinde olan Bâkesîr, 1969 yılında kalp krizi geçirerek hayatını kaybetti. Ahmed Bâkesîr, şiir ve roman gibi çeşitli edebi alanlarda eserler verdi. En ünlü romanları Sellâmetü’l-Kays, Vâ İslâmâ!, Leyletü’n-nehr, es-Sâirü’l-ahmer, Sîretü’ş-Şucâ‘ ve el-Fârisü’l-Cemîl’dir. Bâkesîr’in tiyatroya ilgisi ise üniversitede henüz öğrenci olduğu dönemlere rastlar. İngilizce hocasının bir derste Arap dili yapısının operete (manzum tiyatro) uygun olmadığını söylemesi üzerine Shakespeare’in Romeo ve Juliet adlı ölümsüz eserini çok kısa bir sürede İngiliz dil yapısına has bir yazım türü olan Running Blank Verse (serbest müstezat) ile Arapçaya çevirdi. Gerek şiir ve romanlarda gerekse tiyatro oyunlarında İslam akidesini her zaman göz önünde bulunduran Bâkesîr, yazdığı eserlerle Mısır toplumunu İslam veya Araplıktan uzaklaştırmayı hedefleyen bir kesim yazara karşı mücadele verdi. Bu nedenle, yaşadığı dönemde Müslümanların üzerindeki ölü toprağı kaldırmak için ortaya koyduğu birçok eserinin kurgusunu İslam tarihinden seçti. Temasını kadim Mısır tarihinden alan tiyatrolarında ise karakterlerin proto-Müslüman bir portreye yerleştirildiği görülmektedir. 1933 yılında Humâm fî bilâdi’l-Ahkâf adlı oyunuyla tiyatro yazımını sürdüren Ali Ahmed, söz konusu oyunu Arap dünyasında manzum tiyatronun en önemli temsilcisi olan Ahmed Şevkî’den ilham alarak kaleme aldı. Takip eden yıllarda Bâkesîr, özellikle William Shakespeare’in kaleminden çıkan bazı Batı menşei edebi ürünü Doğu perspektifiyle yeniden yorumladı. Filistin topraklarında bir Siyonist devlet kurulması fikrini önceden sezen yazar, söz konusu topraklarda İsrail adında bir devlet kurulmadan yaklaşık üç yıl önce (1945), Shakespeare’in Venedik Taciri isimli oyunundan ilhamla bu probleme dikkat çeken Şeylûk el-Cedîd adlı tiyatrosunu kaleme aldı. Söz konusu oyun, Arap dünyasında Filistin meselesine dair yazılmış ilk tiyatrodur. Büyük bir ses getiren oyunu Batı kamuoyunda bir farkındalık yaratmak amacıyla kendisi İngilizceye çevirdi. Eserlerinde sosyal hayatın günlük problemlerini ele alan yazar, aile, kadın-erkek eşitsizliği, Komünizm ve Siyonizm gibi meselelere dair sıkça eserler verdi. Özellikle Siyonizm’e karşı doğrudan ya da dolaylı yoldan toplam sekiz tiyatro ortaya koydu. Onun ilk düz yazı çalışmalarından biri olan Şeylûk el-Cedîd ile son oyunlarından et-Tevrâtu’t-dâ‘i‘a arasında biçim ve anlatılmak istenen mesajların neredeyse aynı olması nedeniyle tiyatroculuğunda bir tutarsızlık olmadığı söylenebilir. Seyyid Kutub gibi kimi eleştirmenler, yazarın Batı kamuoyunda dikkatleri mazlum Filistin halkına çekmek için Siyonizm’e karşı ortaya koyduğu çözümleri romantik bulmaktadır. Ne var ki, bir edebiyatçı olarak gerek öngörü gerekse cesareti ve akılcılığı nedeniyle Ali Ahmed Bâkesîr, içinde bulunduğu dönemin en cesur kalemlerinden biridir.

Kaynakça

  • Arâbî, Muhammed Abbâs. “رابطة اﻷدب الاسلامى العالمية | مقالات | شعب الله المختار ( كوهين والعنصرية ).” Erişim 12 Ağustos 2023. https://www.adabislami.org/magazine/2012/07/580
  • Bâkesîr, Ali Ahmed. Akhenaton ve Nefertiti. Kahire: Mektebetü Mısr, 1967.
  • Bâkesîr, Ali Ahmed. Avdetü’l-Firdevs. Kahire: Mektebetü Mısr, 1946.
  • Bâkesîr, Ali Ahmed. Dâru İbn-i Lukmân. Kahire: Mektebetü Mısr, ts.
  • Bâkesîr, Ali Ahmed. “Devru’l-edîbi’l-’Arabî fi’l-ma’reketi didde’s-ti’mâr ve’s-Sihyûniyye”. el-Âdâb 5 (1969), 10-13.
  • Bâkesîr, Ali Ahmed. ed-Duktûr el-Hâzim. Kahire: Mektebetü Mısr, ts.
  • Bâkesîr, Ali Ahmed. ed-Dünyâ Fevdâ. Kahire: Mektebetü Mısr, ts.
  • Bâkesîr, Ali Ahmed. el-Fir’avu’l-Mev’ûd. Kahire: Mektebetü Mısr, ts.
  • Bâkesîr, Ali Ahmed. et-Tevrâtü’d-Dâi’a. Kahire: Mektebetü Mısr, ts.
  • Bâkesîr, Ali Ahmed. Fennü’l-mesrahiyye min tecâribi’ş-şahsiyye. Kahire: Mektebetü Mısr, ts. Bâkesîr, Ali Ahmed. Hârût ve Mârût. Kahire: Mektebetü Mısr, ts.
  • Bâkesîr, Ali Ahmed. Humâm fî bilâdi’l-Ahkâf. Kahire: Mektebetü Mısr, 1965.
  • Bâkesîr, Ali Ahmed. İmbarâtûriyye fi’l-mezâd. Kahire: Mektebetü Mısr, ts.
  • Bâkesîr, Ali Ahmed. Sirru Hâkim biEmrillâh. Kahire: Mektebetü Mısr, ts.
  • Bâkesîr, Ali Ahmed. Sirru Şehrazâd. Kahire: Mektebetü Mısr, ts.
  • Bâkesîr, Ali Ahmed. Şa‘bullâhi’l-muhtâr. Kahire: Mektebetü Mısr, ts.
  • Bâkesîr, Ali Ahmed. Şeylûk el-cedîd. Kahire: Dâru Mısr li’t-Tıbâ’a, 1945.
  • Bedevî, Abduh. Havliyyâtü Külliyyeti’l-A’rab, Ali Ahmed Bâkesîr Şâiren Gınâiyyen. Kuveyt: Kuwait University, 1981.
  • Benjamin, Benjamin. Dramaturgies of Conspiracy: Bakathir, Idris and the July Regime. In Conspiracy in Modern Egyptian Literature. Edinburg: Edinburg University Press, 2018.
  • Cachia, Pierre. “Tercüme ve Adaptasyon Dönemi (1850-1914)”. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 13/1 (01 Ocak 2004), 195-212.
  • Dahami, Yahya Saleh Hasan. “Arabic Contemporary Poetic Drama: Ali Ahmed Ba-Kathir A Pioneer”. AWEJ for Translation & Literary Studies 5/1 (24 Şubat 2021), 40-59.
  • Dayf, Ahmed Şevki. El-Edebu’l-’arabi’l-mu’âsır fî Mısr. Kâhire: Dâru’l-Me’arif, 3. Basım, ts.
  • Emîrî, Sâmiye Vefâ. “Min a’lâmi’l-edebi’l-İslâmî: Bâkesîr fî melhameti ’Umer”. Müessesetü’s-sahâfeti ve’n-neşr 36/4 (1991), 88-96.
  • Ergül, Aysel. Çağdaş Mısır Tiyatrosunda Tevfîku’l-Hâkîm ve Üç Entellektüel Tiyatrosu. Atatürk Üniversitesi, Doktora, 1995.
  • Ferîd, Em’adşû. “Ali Ahmed Bâkesîr ve Mesrahuhu’ş-şi’rî: eş-Şâ’ir ve’r-rebî’ nemûzecen”. Jil Magazine of Literary Studies 206/1487 (Eylül 2014), 1-46. https://doi.org/10.12816/0007060
  • Gökgöz, Turgay. “Modern Suriye Tiyatrosunda Ahmed Ebû Halîl el-Kabbânî”. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi 16/Eğitim ve Toplum Özel Sayıs (31 Aralık 2020), 6460-6477. https://doi.org/10.26466/opus.819011
  • Habîb, Abdurrahman. “الإبداع الأول.. على أحمد باكثير ينشر مسرحية همام في بلاد الأحقاف”. اليوم السابع. 03 Ekim 2021. Erişim 02 Ağustos 2023. https://www.youm7.com/story/2021/10/3/الإبداع-الأول-على-أحمد-باكثير-ينشر-مسرحية-همام-في-بلاد/5481474 Hamîd, Muhammed Ebû Bekr. “Ali Ahmed Bâkesîr: Râidü kadiyyeti Filistîn fi’l-mesrahi’l-’Arabî”. Râbitatu’l-edebi’l-İslâmiyyi’l-’âlemîyye 64 (Kasım 2009), 24-33.
  • Hamîd, Muhammed Ebû Bekr. “رابطة أدباء الشام - الأديب علي أحمد باكثير”. Erişim 12 Ağustos 2023. https://www.odabasham.net/%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%AC%D9%85/70925-%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%AF%D9%8A%D8%A8-%D8%B9%D9%84%D9%8A-%D8%A3%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D8%A8%D8%A7%D9%83%D8%AB%D9%8A%D8%B1-70925
  • Hamza, Mahmûd Muhammed. Bahsü İstihyâi’ş-şahsiyyeti’t-turâsiyyeti fî mesrahiyyeti Şeylûk el-cedîd lî Ali Ahmed Bâkesîr. 19 Cilt. Mısır: Câmi’atü Kefre’ş-Şeyh, Mecelletü’d-Dirâsâti’l-İnsâniyye ve’l-Edebiyye., 2019.
  • Humeyd, Muhammed Ebû Bekr. Ali Ahmed Bâkesîr fî mir’âti ’asrihi. Kahire: Mektebetü Mısr, ts.
  • Kutub, Seyyid. “Şeylûk el-cedîd ev Kadiyyetu Filistîn”. er-Risâle 655 (21 Ocak 1946), 73-74.
  • Muhammed b. Ebû Bekr, Hamîd. “en-Neş’etu’l-edebiyye fî Hadramevt”. Râbitatu’l-edebi’l-İslâmi’l-’âlemîyye 8/29 (2001).
  • Muhi, Maysoon Taher vd. “The Character of Shylock as a Cultural Mark: Shakespeare’s The Merchant of Venice and Bakathir’s The New Shylock”. Al-Ustath Journal for Human and Social Sciences 58/3 (2019), 69-90.
  • Neciyye, Ahmed Kadrî Abdulhamîd. “Sûretü’l-mer’ati’l-Yahudiyye fî mesrah Ali Ahmed Bâkesîr”. el-Mecelletü’l-’ilmiyye likülliyyeti’t-terbiyeti’n-nev’iyye 1/9 (Ocak 2018), 163-206.
  • Rîm, Mîs. “رائد الأدب الإسلامي علي أحمد باكثير”. Erişim 02 Ağustos 2023. https://www.iraqkhair.com/vb/showthread.php?t=105671
  • Saîd, Lebîb. “Mesrahiyyetü İhnâtûn”. Mecelletü’r-Risâle 503 (30 Ağustos 1943).
  • Sancar, Ebru. “Türk Eedebiyatına Modern Bir Soluk: Serbest Müstezad”. Hars Akademi Uluslararası Hakemli Kültür Sanat Mimarlık Dergisi 6/1 (29 Haziran 2023), 96-114.
  • Semâvî, el-Hâris. “- أرشيف منتدى الفصيح - أوليات با كثير - المكتبة الشاملة الحديثة”. 07 Mart 2007. Erişim 05 Ağustos 2023. https://al-maktaba.org/book/31862/5187
  • Sumehî, Ahmed Abdullah es-. Ali Ahmed Bâkesîr şi’ruhu’l-vatanî ve’l-İslâmî. Cidde: en-Nâdi’l-edebî’s-sekâfî, 1982.
  • Şerîf, Ahmed İbrahîm. “يوسف وهبى والحاكم بأمر الله.. مسرحية على أحمد باكثير على خشبة المسرح”. اليوم السابع. 17 Ekim 2021. Erişim 05 Ağustos 2023. https://www.youm7.com/story/2021/10/17/يوسف-وهبى-والحاكم-بأمر-الله-مسرحية-على-أحمد-باكثير-على/5498528
  • Tevfîk, Muhammed Emîn. Ali Ahmad Bâkathir; A Study of Islamic Commitment in Modern Arabic Literature. Michigan: ProQuest LLC, 2020.
  • Tolan, Muhammet Bilal. Ali Ahmed Bâkesîr’in Edebî Kişiliği ve Eserlerindeki İslâmî Duruşu. Ankara: Sonçağ Akademi, 2021.
  • Tolan, Muhammet Bilal. “Tiyatro Yazarı Olarak Ali Ahmed Bâkesîr ve Arap Tiyatrosu Üzerine Düşünceleri”. Bingöl Üniversitesi İlahiyat Dergisi 11 (25 Haziran 2018), 281-309.
  • Uylaş, Sait. “‘Alî Ahmed Bâkesîr ve Şal Günü Adlı Piyesinin Tematik Açıdan İncelenmesi”. Sosyal Bilimler Dergisi 3/6 (06 Mart 2016), 129-141.
  • Zebîdî, Abdulhakim. “علي أحمد باكثير: الكاتب الذي أنصف المرأة”. Erişim 27 Eylül 2023. https://www.nashiri.net/index.php/articles/literature-and-art/3631----ae--v15-3631
  • Zubeydî, Abdulhakim. el-Yehûd fi’l-mesrahât Ali Ahmed Bâkesîr. el-Ayn: Dâru Nâşirî li’n-neşri’l-elektirûnî, 2004.
  • Kur’ân-ı Kerîm Meâli. çev. Halil Altuntaş- Muzaffer Şahin. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2011.
  • “مرحباً بكم في موقع الشاعر والأديب الكبير علي أحمد باكثير”. Erişim 05 Ağustos 2023. http://www.bakatheer.com/awaliat.php
Toplam 47 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Arap Dili ve Belagatı
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Sabahattin Aydin 0000-0001-8066-5608

Yayımlanma Tarihi 30 Haziran 2024
Gönderilme Tarihi 27 Mart 2024
Kabul Tarihi 23 Haziran 2024
Yayımlandığı Sayı Yıl 2024Cilt: 24 Sayı: 1

Kaynak Göster

ISNAD Aydin, Sabahattin. “Ali Ahmed Bâkesîr, Tiyatroculuğu Ve Oyunlarında Siyonizm”. Marife Dini Araştırmalar Dergisi 24/1 (Haziran 2024), 51-70. https://doi.org/10.33420/marife.1459936.