Öz
Zıdd/ضد kelimesi, sözlükte bir şeyin tersi, hilafı, karşıtı, ayrıca bir şeyin eşi benzeri ve dengi manalarına gelmektedir. Ezdâdtan maksat, bir lafzın birbirine zıt iki manada kullanılması olup, birbirinden farklı iki lafzın zıt manalara gelmesi değildir. Çokanlamlılığın bir türü olarak kabul edebileceğimiz ezdâdın dildeki varlığı ile ilgili farklı görüşler bulunmaktadır. Ancak dilbilimcilerin büyük bir bölümü ile usulcülerin geneli, ezdâdın varlığını kabul etmiş, onu dilin bir gerçeği olarak görmüşlerdir. Daha sonraları ezdâd konusu müstakil olarak ele alınmıştır. Bir lafzın iki zıt manaya gelmesi sadece Arapçaya mahsus olmayıp pek çok dilde mevcuttur. Ezdâdın diğer dillerde olduğu gibi Arapçada da var olduğu görüşünü kabul etmek, Kur’an’da da bu olguyu kabul etmeyi gerektirir; zira birçok ayette ifade edildiği gibi Kur’an Arapça olarak nazil olmuştur. Dolayısıyla Arapçanın özelliklerini yansıtıyor olması gerekir.
Kaynakça
- Âlu Yâsin, Muhammed Huseyn, “Risâletu’l-Ezdâd li’l-Munşî,” Mecelletu’l-Mecmai’l-İlmî el-Irâkî, Sayı:35, Yıl: 1984.
- el-Belhî, Mukâtil b. Süleymân, el-Eşbâh ve’n-Nezâir, thk. Abdullah Şehhâte, Kahire 1975.
- Çelebi, Muharrem, “Arapçada Ezdâd Meselesi,” Dokuz Eylül Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi Dergisi, sayı: 4, İzmir 1987, s. 35-51.
- Çelebi, Muharrem, “Ezdad”, TDV. İslam Ansiklopedisi, İstanbul 1995, XII, s. 47-48.
- ed-Dâmeğânî, Huseyn b. Muhammed, İslâhu’l-Vucûh ve’n-Nezâir fi’l-Kur’ani’l-Kerim, thk. Abdulaziz Seyyidu’l-Ehl, Dâru’l-İlm li’l-Melâyîn, Beyrut 1970.
- Ebu Hatim es-Sicistânî, Sehl b. Muhammed, el-Ezdâd, thk. August Haffner, Beyrut 1913.
- Ebu’t-Tayyib, Abdulvâhid b. Ali el-Luğavî, el-Ezdâd fî Kelâmi’l-Arab, thk. İzzet Hasan, Dımeşk 1963.
- el-Enbârî, Ebûbekr Muhammed b. el-Kâsım, el-Ezdâd, thk. Muhammed Ebu’l-Fadl İbrâhim, el-Mektebetu’l-Asriyye, Beyrut 1987.
- el-Endelusî, Muhammed b. Yusuf Ebu Hayyân, el-Bahru’l-Muhît, Daru’l-Kutubi’l-İlmiyye, thk. Âdil Ahmed Abdulmevcûd, Ali Muhammed, Beyrut 2001.
- Enîs, İbrahim, fi’l-Lehecâti’l-Arabiyye, Mısır 1965.
- el-Esmaî, Ebu Saîd Abdulmelik, el-Ezdâd, thk. August Haffner, Beyrut 1913.
- Fehmî, Mansûr, “el-Ezdâd,” Mecelletu Mecmai’l-Lugâti’l-Arabiyye, Kahire 1935.
- İbn Dureyd, el-Cemhere, Muessesetu el-Halebî, Haydarâbâd, 1351/1932.
- İbn Fâris, Ebu’l-Huseyn Ahmed b. Fâris b. Zekeriyyâ, Mu’cemu Mekâyîsi’l-Luğa, thk. Abdusselâm Muhammed Hârûn, Dâru’l-Fikr, Dımaşk 1979, III, 462.
- İbn Manzûr, Ebu’l-Fadl Muhammed b. Mukerrem, Lisanu’l-Arab, Dâru Sâdır, Beyrut tsz.
- İbnu’s-Sikkît, Ebu Yûsuf Yakub, el-Ezdâd, thk. August Haffner, Beyrut 1913.
- el-Kurtubî, Ebu Abdullah Muhammed b. Ahmed el-Ensârî, el-Câmi’ li Ahkâmi’l-Kur’ân, Mısır 1987.
- Kutrub, Ebû Ali Muhammed b. el-Mustenîr, el-Ezdâd, thk. Hannâ Haddâd, Dâru’l-Ulûm, Riyad 1984.
- Küçükkalay, Hüseyin, Kur’an Dili Arapça, Konya 1969.
- el-Muneccid, Muhammed Nuruddin, et-Tezâd fi’l-Kur’ani’l-Kerim beyne’n-Nazariyyeti ve’t-Tatbîk, Dâru’l-Fikr, Dımaşk 1999.
- Ömer, Ahmed Muhtar, İlmu’d-Delâle, Âlemu’l-Kutub, Kahire 1993.
- Ömer, Ahmed Muhtar, min Kadâyâ’l-Luğati ve’n-Nahv, Âlemu’l-Kutub, Kahire 1974.
- er-Râfiî, Mustafa Sâdık, Târîhu Âdâbi’l-Arab, Daru’l-Kutubi’l-Arabî, Beyrut 1974.
- es-Sağânî, Ebu’l-Fadâil el-Hasan b. Muhammed, el-Ezdâd, thk. August Haffner, Beyrut 1913.
- Salih, Subhi, Dirasât fi Fıkhi’l-Luğa, Dâru’l-İlm li’l-Melâyîn, Beyrut 1994.
- Sâlim, Abdu’l-Âl, Şevâhidu Sibeveyh mine’l-Muallakât fî Mîzâni’n-Nakd, Muessesetu’r-Risâle, Beyrut 1987.
- Sibeveyh, Amr b. Osman, es- el-Kitâb, Kahire 1889.
- Suyûtî, Celâleddîn Abdurrahman, el-Müzhir fî Ulûmi’l-Luğa ve Envâihâ, thk. Muhammed Ebu’l-Fadl İbrâhim, Kahire tsz.
- et-Taberî, Ebu Cafer Muhammed b. Cerîr, Câmiu’l-Beyân an Te’vili Âyi’l-Kur’an, thk. Ahmed Muhammed Şâkir, Muessesetu’r-Risâle, Beyrut 2000.
- et-Tevvezî, Ebu Muhammed Abdullah b. Muhammed, el-Ezdâd, thk. Muhammed Huseyn Âlu Yâsin, Beyrut 1983.
- Ullmann, Stephane, Devru’l-Kelime fi’l-Luğa, (Çev: Kemal Muhammed Beşir), Mektebetu’ş-Şebâb, Kahire tsz.
- Weil, “Ezdâd”, MEB. İslam Ansiklopedisi, İstanbul 1977.
- ez-Zebîdî, Muhibbuddîn Ebu’l-Feyz Seyyid Muhammed Murtadâ el-Huseynî Tacu’l-Arûs min Cevâhiri’l-Kâmûs, Dâru’l-Hidâye, tsz.
Öz
Antonymy means opposite, contrary of something and also equivalence of something in the dictionary. The point in the antonymy is using of a word in two opposite meanings, but not using of two different words in opposite meaning. There are different opinions about the existence of antonymy which is a kind of polysemy in the language.However most of the linguists and a large part of the experts agreed that antonymy is a fact in the language. Later antonymy has been taken as a separate issue. A word with two opposite meanings is not unique to Arabic, it is also common in other languages. The exsistence of antonymy in Arabic as in the other languages requires also accepting the existence of antonymy in the Holy Qur’an. Qu’ran was sent in Arabic as mentioned in many verses. Therefore it must reflect the characteristics of Arabic.
Kaynakça
- Âlu Yâsin, Muhammed Huseyn, “Risâletu’l-Ezdâd li’l-Munşî,” Mecelletu’l-Mecmai’l-İlmî el-Irâkî, Sayı:35, Yıl: 1984.
- el-Belhî, Mukâtil b. Süleymân, el-Eşbâh ve’n-Nezâir, thk. Abdullah Şehhâte, Kahire 1975.
- Çelebi, Muharrem, “Arapçada Ezdâd Meselesi,” Dokuz Eylül Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi Dergisi, sayı: 4, İzmir 1987, s. 35-51.
- Çelebi, Muharrem, “Ezdad”, TDV. İslam Ansiklopedisi, İstanbul 1995, XII, s. 47-48.
- ed-Dâmeğânî, Huseyn b. Muhammed, İslâhu’l-Vucûh ve’n-Nezâir fi’l-Kur’ani’l-Kerim, thk. Abdulaziz Seyyidu’l-Ehl, Dâru’l-İlm li’l-Melâyîn, Beyrut 1970.
- Ebu Hatim es-Sicistânî, Sehl b. Muhammed, el-Ezdâd, thk. August Haffner, Beyrut 1913.
- Ebu’t-Tayyib, Abdulvâhid b. Ali el-Luğavî, el-Ezdâd fî Kelâmi’l-Arab, thk. İzzet Hasan, Dımeşk 1963.
- el-Enbârî, Ebûbekr Muhammed b. el-Kâsım, el-Ezdâd, thk. Muhammed Ebu’l-Fadl İbrâhim, el-Mektebetu’l-Asriyye, Beyrut 1987.
- el-Endelusî, Muhammed b. Yusuf Ebu Hayyân, el-Bahru’l-Muhît, Daru’l-Kutubi’l-İlmiyye, thk. Âdil Ahmed Abdulmevcûd, Ali Muhammed, Beyrut 2001.
- Enîs, İbrahim, fi’l-Lehecâti’l-Arabiyye, Mısır 1965.
- el-Esmaî, Ebu Saîd Abdulmelik, el-Ezdâd, thk. August Haffner, Beyrut 1913.
- Fehmî, Mansûr, “el-Ezdâd,” Mecelletu Mecmai’l-Lugâti’l-Arabiyye, Kahire 1935.
- İbn Dureyd, el-Cemhere, Muessesetu el-Halebî, Haydarâbâd, 1351/1932.
- İbn Fâris, Ebu’l-Huseyn Ahmed b. Fâris b. Zekeriyyâ, Mu’cemu Mekâyîsi’l-Luğa, thk. Abdusselâm Muhammed Hârûn, Dâru’l-Fikr, Dımaşk 1979, III, 462.
- İbn Manzûr, Ebu’l-Fadl Muhammed b. Mukerrem, Lisanu’l-Arab, Dâru Sâdır, Beyrut tsz.
- İbnu’s-Sikkît, Ebu Yûsuf Yakub, el-Ezdâd, thk. August Haffner, Beyrut 1913.
- el-Kurtubî, Ebu Abdullah Muhammed b. Ahmed el-Ensârî, el-Câmi’ li Ahkâmi’l-Kur’ân, Mısır 1987.
- Kutrub, Ebû Ali Muhammed b. el-Mustenîr, el-Ezdâd, thk. Hannâ Haddâd, Dâru’l-Ulûm, Riyad 1984.
- Küçükkalay, Hüseyin, Kur’an Dili Arapça, Konya 1969.
- el-Muneccid, Muhammed Nuruddin, et-Tezâd fi’l-Kur’ani’l-Kerim beyne’n-Nazariyyeti ve’t-Tatbîk, Dâru’l-Fikr, Dımaşk 1999.
- Ömer, Ahmed Muhtar, İlmu’d-Delâle, Âlemu’l-Kutub, Kahire 1993.
- Ömer, Ahmed Muhtar, min Kadâyâ’l-Luğati ve’n-Nahv, Âlemu’l-Kutub, Kahire 1974.
- er-Râfiî, Mustafa Sâdık, Târîhu Âdâbi’l-Arab, Daru’l-Kutubi’l-Arabî, Beyrut 1974.
- es-Sağânî, Ebu’l-Fadâil el-Hasan b. Muhammed, el-Ezdâd, thk. August Haffner, Beyrut 1913.
- Salih, Subhi, Dirasât fi Fıkhi’l-Luğa, Dâru’l-İlm li’l-Melâyîn, Beyrut 1994.
- Sâlim, Abdu’l-Âl, Şevâhidu Sibeveyh mine’l-Muallakât fî Mîzâni’n-Nakd, Muessesetu’r-Risâle, Beyrut 1987.
- Sibeveyh, Amr b. Osman, es- el-Kitâb, Kahire 1889.
- Suyûtî, Celâleddîn Abdurrahman, el-Müzhir fî Ulûmi’l-Luğa ve Envâihâ, thk. Muhammed Ebu’l-Fadl İbrâhim, Kahire tsz.
- et-Taberî, Ebu Cafer Muhammed b. Cerîr, Câmiu’l-Beyân an Te’vili Âyi’l-Kur’an, thk. Ahmed Muhammed Şâkir, Muessesetu’r-Risâle, Beyrut 2000.
- et-Tevvezî, Ebu Muhammed Abdullah b. Muhammed, el-Ezdâd, thk. Muhammed Huseyn Âlu Yâsin, Beyrut 1983.
- Ullmann, Stephane, Devru’l-Kelime fi’l-Luğa, (Çev: Kemal Muhammed Beşir), Mektebetu’ş-Şebâb, Kahire tsz.
- Weil, “Ezdâd”, MEB. İslam Ansiklopedisi, İstanbul 1977.
- ez-Zebîdî, Muhibbuddîn Ebu’l-Feyz Seyyid Muhammed Murtadâ el-Huseynî Tacu’l-Arûs min Cevâhiri’l-Kâmûs, Dâru’l-Hidâye, tsz.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Din, Toplum ve Kültür Araştırmaları |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Eylül 2010 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2010 |
Bu eser Creative Commons Alıntı-GayriTicari-Türetilemez 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.