Araştırma Makalesi
Yıl 2008,
, 203 - 219, 31.05.2008
Öz
Ruh, düşünce tarihi boyunca insanoğlunu en fazla meşgul eden konulardan biri olmuştur. Ruh-beden ilişkisi, ölüm ve sonrası, ruhun ölümsüz olup olmadığı üzerinde önemli tartışmalar yapılmıştır. Bir kısım düşünür, ölümsüz kabul ettikleri ruhun yolculuğunu tenasüh görüşüyle izaha çalışmıştır. İslam filozofları da eserlerinde tenasüh fikrine yer vermişlerdir. Filozoflar bu konuda birbirlerinden farklı yaklaşımlar sergilemişlerdir. İslam düşünürleri genelde tenasühün imkansızlığı üzerinde fikir beyan ederek onu geçersiz hale getiren delilleri açıklamışlardır. Bu baskın görüşe rağmen tenasühü benimseyen ve bunu haklılandırmaya çalışan İslam filozofları da olmuştur. Bu makalede İslam filozoflarının tenasüh konusundaki farklı yaklaşımlarını açıklamaya çalışacağız.
Kaynakça
- Altıntaş Hayrani, İbn Sina Metafiziği, T.C. Kültür Bakanlığı, Ankara 2002.
- Aristoteles, Ruh Üzerine, Çev. Zeki Özcan, Alfa, İstanbul 2000.
- Aydın, İbrahim Hakkı, Fârâbî’de Metafizik Düşünce, Bil Yay., İstanbul 2000.
- Baloğlu, Adnan Bülent, İslam’a Göre Tekrar Doğuş Reenkarnasyon, Kitabiyat, Ankara 2001.
- Bayrakdar Mehmet, İslam Felsefesine Giriş, TDVY., Ankara 1997.
- Bekiryazıcı, Eyüp, Şihâbuddin Sühreverdî’nin Felsefesi’nde Ontoloji Problemi, Erzurum 2005, Basılmamış Doktora Tezi.
- Cebecioğlu, Ethem, Tasavvuf Terimleri ve Deyimleri Sözlüğü, Rehber, Ankara 1997.
- Cevizci, Ahmet, İlkçağ Felsefe Tarihi, Asa, Bursa 2000.
- Cevizci, Ahmet, Paradigma Felsefe Sözlüğü, Paradigma, İstanbul 2000.
- Cihan A. Kamil, Şehabeddin Sühreverdî’nin Felsefesinde Nefis Anlayışı, Kayseri 2000.
- Çaycı Said, Ruhculuğa Göre Kur’an Öğretisi, Ruh ve Madde Yay., İstanbul 1995.
- Durusoy, Ali, İbn Sina Felsefesinde İnsan ve Âlemdeki Yeri, İfav, İstanbul 1993.
- Eflatun, Phaidon, Çev. Suut Kemal Yetkin, Hamdi R. Atademir, MEB., İstanbul 1997.
- Erdoğan, İsmail, “Armeios Oğlu Er Hikâyesi Bağlamında Platon’un Ölümden Sonraki Hayat İle İlgili Görüşlerinin Dinî Ve Felsefî Analizi”, Fırat Üni. İlahiyat Fakültesi Dergisi, Elazığ 2004.
- er-Râzî, Ebû Bekir, es-Sîretu’l-Felsefiyye, Resâilu Felsefiyye (içinde), nşr. Paul Kraus, Daru’l-Afaki’l-Cedide, Beyrut 1982.
- Evrensel Yasa Tekrar Doğuş, Bilyay Vakfı, Ruh ve Madde Yayınları, İstanbul 1997.
- Evrensel Yasa Tekrardoğuş, Ruh ve Madde Yayınları, İstanbul 1997.
- Fârâbî, Uyûnu’l-Mesâ’il, el Samarat el-Marziya fî Ba’z er-Risalat el-Fârâbîya, (içinde), Leiden 1980.
- Ferruh, Ömer A., “İhvan-ı Safa”, İslam Düşünce Tarihi (içinde), Çev. İlhan Kutluer.
- Geley, Gustave, Tekamülcü Ruhçuluk, Çev. Ergün Arıkdal, Ruh ve Madde Yayınları, İstanbul 1985.
- Gökberk, Macit, Felsefe Tarihi, Remzi Kitabevi, İstanbul 1998.
- Guenon René, Ruhçu Yanılgı, Çev. Lütfi Fevzi Topçuoğlu, İstanbul 1996.
- Güllüce, Veysel, Kur’an Işığında Reenkarnasyon, Rağbet Yayınları, İstanbul 2004.
- Hane’l-Fahurî-Halil Cerr, Tarihu’l-Felsefeti’l-Arabiyye, Daru’l-Cîyl, Beyrut 1993.
- İbn Hazm, el-Fasl, Daru’l-Marife, Beyrut 1986.
- İbn Sina , eş-Şifa-et-Tabiiyyat II, thk. Mahmud Kasım, ts. VI.
- İbn Sina , “İnsan Hakkında”, Risaleler (içinde), Çev. Alparslan Açıkgenç, M. Hayri Kırbaşoğlu, Kitabiyat, Ankara 2004.
- İbn Sina , Ahvalu’n-Nefs, thk. Ahmet Fuad el-Ehvani, Daru İhyai’l-Kütübi’l-Arabiyye, trsz..
- İbn Sina , en-Necât fi’l-Mantık ve’l-İlahiyât, Daru’l-Cîyl, Beyrut 1992, II,.
- İbn Sina , İşaretler ve Tembihler, Çev. Ali Durusoy, Muhittin Macit, Ekrem Demirli, Litera Yayıncılık,İstanbul 2005.
- İbn Sina , Kitabu’ş-Şifa, Metafizik, Çev. Ekrem Demirli, Ömer Türker, Litera Yayıncılık, İstanbul 2005.
- Karaman, Hüseyin, “Tabib –Filozof Ebû Bekir er-Râzî’nin Felsefesinin Kaynakları”, Ekev, sy. 15, Bahar 2003 Erzurum.
- Karaman, Hüseyin, Ebû Bekir er-Râzî’nin Ahlak Felsefesi, İz Yayıncılık, İstanbul 2004.
- Karlığa, Bekir, “Pythagorasçı Felsefenin Türk-İslâm Felsefesine Yansıması”, Felsefe Arkivi, Edebiyat Fak. Basımevi, İstanbul 1981, sayı: 22–23.
- Kaya Korhan, Hinduizm, Dost Yay., Ankara 2001.
- Koç, Bozkurt, “Psiko-Sosyal Yönleriyle Ölümsüzlük Arzusu”, EKEV, sy.30, Ankara 2007.
- Kuşpınar Bilal, İbn-i Sina’da Bilgi Teorisi, MEB., Ankara 2001.
- Nasır Hüsrev, Zadu’l-Müsafirin, min Kitabi’l-İlmi’l-İlahi, Resâilu Felsefiyye (içinde), nşr. Paul Kraus, Daru’l-Afaki’l-Cedide, Beyrut 1982.
- Moody Jr., Raymond, Ölümden Sonra Hayat, İnkılap ve Aka, Çev. Gönül Suveren, İstanbul 1983, .
- Nikhilananda, Swami, Hinduizm, Çev. Aslı Özer, Ruh ve Madde Yay., İstanbul 2003.
- Peker Hidayet, İbn Sina’nın Epistemolojisi, Arasta, Bursa 2000.
- Platon, Devlet, Çev. Sabahattin Eyuboğlu, M. Ali Cimcöz, Türkiye İş Bankası Kültür Yay., İstanbul 2000.
- Platon, Devlet, Sokrates’in Savunması, Çev. Numan Özcan, Şule Yay., İstanbul 1998.
- Ihvan-ı Safa, Resâilu İhvan-ı Safa, Daru’s-Sadr, Beyrut.
- Shaffer, A. Jerome, Bilinç, Ruh ve Ötesi, Çev. Turan Koç, İz Yayıncılık, İstanbul 1997.
- Suhrawardi, Shaykh al-Ishraq Shihab al-Din Yahya, Elvâhu’l-İmadiyye, Three Treatises (İçinde), ed. Najaf-Gholi Habibi, Tahran 1977.
- Suhrawardi, Shaykh al-Ishraq Shihab al-Din Yahya, Kelimetü’t-Tasavvuf, Three Treatises (İçinde), ed. Najaf-Gholi Habibi, Tahran 1977.
- Sühreverdî, “Filozofların İnançları (İ’tikadu’l-Hükema)”, çev. İsmail Yakıt, Felsefe Arkivi, sayı: 26, İstanbul 1987.
- Sühreverdî, Kitabü’t-Telvihâti’l-Levhiyye ve’l-Arşiyye, tsh. Henry Corbin, Mecmû’a-i Musannefâtı Şeyhi’l-İşrâk (içinde), Tahran 1993.
- Sühreverdî, Yezdân Şinâht, Mecmuatu Musannefati Şeyhi’l-İşrâk (içinde), ed. Seyyid Hüseyin Nasr, Tahran 1993.
- Vural Mehmet, İslam Felsefesi Sözlüğü, Elis, Ankara 2003.
- Yitik, Ali İhsan, Hint Kökenli Dinlerde Karma İnancının Tenasüh İnancıyla İlişkisi, Ruh ve Madde Yayınları, İstanbul 1996.
Yıl 2008,
, 203 - 219, 31.05.2008
Öz
The soul is one of the most important subject that humanbeeings attended to it during the history of thought. The relation of soul-body, the life after death, the immortality of soul etc. are important problems discussed for years. Some thinkers explained the immortality of soul by metempsychosis. Islamic Philosophers discussed this topic at their works. Their thoughts are different from each other. Althought most of Islamic philosophers refused metempsychosis with different arguments; few thinkers accepted the truth of reincarnation. In this article we will try to examine different views of the Islamic philosophers about reincarnation.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Altıntaş Hayrani, İbn Sina Metafiziği, T.C. Kültür Bakanlığı, Ankara 2002.
- Aristoteles, Ruh Üzerine, Çev. Zeki Özcan, Alfa, İstanbul 2000.
- Aydın, İbrahim Hakkı, Fârâbî’de Metafizik Düşünce, Bil Yay., İstanbul 2000.
- Baloğlu, Adnan Bülent, İslam’a Göre Tekrar Doğuş Reenkarnasyon, Kitabiyat, Ankara 2001.
- Bayrakdar Mehmet, İslam Felsefesine Giriş, TDVY., Ankara 1997.
- Bekiryazıcı, Eyüp, Şihâbuddin Sühreverdî’nin Felsefesi’nde Ontoloji Problemi, Erzurum 2005, Basılmamış Doktora Tezi.
- Cebecioğlu, Ethem, Tasavvuf Terimleri ve Deyimleri Sözlüğü, Rehber, Ankara 1997.
- Cevizci, Ahmet, İlkçağ Felsefe Tarihi, Asa, Bursa 2000.
- Cevizci, Ahmet, Paradigma Felsefe Sözlüğü, Paradigma, İstanbul 2000.
- Cihan A. Kamil, Şehabeddin Sühreverdî’nin Felsefesinde Nefis Anlayışı, Kayseri 2000.
- Çaycı Said, Ruhculuğa Göre Kur’an Öğretisi, Ruh ve Madde Yay., İstanbul 1995.
- Durusoy, Ali, İbn Sina Felsefesinde İnsan ve Âlemdeki Yeri, İfav, İstanbul 1993.
- Eflatun, Phaidon, Çev. Suut Kemal Yetkin, Hamdi R. Atademir, MEB., İstanbul 1997.
- Erdoğan, İsmail, “Armeios Oğlu Er Hikâyesi Bağlamında Platon’un Ölümden Sonraki Hayat İle İlgili Görüşlerinin Dinî Ve Felsefî Analizi”, Fırat Üni. İlahiyat Fakültesi Dergisi, Elazığ 2004.
- er-Râzî, Ebû Bekir, es-Sîretu’l-Felsefiyye, Resâilu Felsefiyye (içinde), nşr. Paul Kraus, Daru’l-Afaki’l-Cedide, Beyrut 1982.
- Evrensel Yasa Tekrar Doğuş, Bilyay Vakfı, Ruh ve Madde Yayınları, İstanbul 1997.
- Evrensel Yasa Tekrardoğuş, Ruh ve Madde Yayınları, İstanbul 1997.
- Fârâbî, Uyûnu’l-Mesâ’il, el Samarat el-Marziya fî Ba’z er-Risalat el-Fârâbîya, (içinde), Leiden 1980.
- Ferruh, Ömer A., “İhvan-ı Safa”, İslam Düşünce Tarihi (içinde), Çev. İlhan Kutluer.
- Geley, Gustave, Tekamülcü Ruhçuluk, Çev. Ergün Arıkdal, Ruh ve Madde Yayınları, İstanbul 1985.
- Gökberk, Macit, Felsefe Tarihi, Remzi Kitabevi, İstanbul 1998.
- Guenon René, Ruhçu Yanılgı, Çev. Lütfi Fevzi Topçuoğlu, İstanbul 1996.
- Güllüce, Veysel, Kur’an Işığında Reenkarnasyon, Rağbet Yayınları, İstanbul 2004.
- Hane’l-Fahurî-Halil Cerr, Tarihu’l-Felsefeti’l-Arabiyye, Daru’l-Cîyl, Beyrut 1993.
- İbn Hazm, el-Fasl, Daru’l-Marife, Beyrut 1986.
- İbn Sina , eş-Şifa-et-Tabiiyyat II, thk. Mahmud Kasım, ts. VI.
- İbn Sina , “İnsan Hakkında”, Risaleler (içinde), Çev. Alparslan Açıkgenç, M. Hayri Kırbaşoğlu, Kitabiyat, Ankara 2004.
- İbn Sina , Ahvalu’n-Nefs, thk. Ahmet Fuad el-Ehvani, Daru İhyai’l-Kütübi’l-Arabiyye, trsz..
- İbn Sina , en-Necât fi’l-Mantık ve’l-İlahiyât, Daru’l-Cîyl, Beyrut 1992, II,.
- İbn Sina , İşaretler ve Tembihler, Çev. Ali Durusoy, Muhittin Macit, Ekrem Demirli, Litera Yayıncılık,İstanbul 2005.
- İbn Sina , Kitabu’ş-Şifa, Metafizik, Çev. Ekrem Demirli, Ömer Türker, Litera Yayıncılık, İstanbul 2005.
- Karaman, Hüseyin, “Tabib –Filozof Ebû Bekir er-Râzî’nin Felsefesinin Kaynakları”, Ekev, sy. 15, Bahar 2003 Erzurum.
- Karaman, Hüseyin, Ebû Bekir er-Râzî’nin Ahlak Felsefesi, İz Yayıncılık, İstanbul 2004.
- Karlığa, Bekir, “Pythagorasçı Felsefenin Türk-İslâm Felsefesine Yansıması”, Felsefe Arkivi, Edebiyat Fak. Basımevi, İstanbul 1981, sayı: 22–23.
- Kaya Korhan, Hinduizm, Dost Yay., Ankara 2001.
- Koç, Bozkurt, “Psiko-Sosyal Yönleriyle Ölümsüzlük Arzusu”, EKEV, sy.30, Ankara 2007.
- Kuşpınar Bilal, İbn-i Sina’da Bilgi Teorisi, MEB., Ankara 2001.
- Nasır Hüsrev, Zadu’l-Müsafirin, min Kitabi’l-İlmi’l-İlahi, Resâilu Felsefiyye (içinde), nşr. Paul Kraus, Daru’l-Afaki’l-Cedide, Beyrut 1982.
- Moody Jr., Raymond, Ölümden Sonra Hayat, İnkılap ve Aka, Çev. Gönül Suveren, İstanbul 1983, .
- Nikhilananda, Swami, Hinduizm, Çev. Aslı Özer, Ruh ve Madde Yay., İstanbul 2003.
- Peker Hidayet, İbn Sina’nın Epistemolojisi, Arasta, Bursa 2000.
- Platon, Devlet, Çev. Sabahattin Eyuboğlu, M. Ali Cimcöz, Türkiye İş Bankası Kültür Yay., İstanbul 2000.
- Platon, Devlet, Sokrates’in Savunması, Çev. Numan Özcan, Şule Yay., İstanbul 1998.
- Ihvan-ı Safa, Resâilu İhvan-ı Safa, Daru’s-Sadr, Beyrut.
- Shaffer, A. Jerome, Bilinç, Ruh ve Ötesi, Çev. Turan Koç, İz Yayıncılık, İstanbul 1997.
- Suhrawardi, Shaykh al-Ishraq Shihab al-Din Yahya, Elvâhu’l-İmadiyye, Three Treatises (İçinde), ed. Najaf-Gholi Habibi, Tahran 1977.
- Suhrawardi, Shaykh al-Ishraq Shihab al-Din Yahya, Kelimetü’t-Tasavvuf, Three Treatises (İçinde), ed. Najaf-Gholi Habibi, Tahran 1977.
- Sühreverdî, “Filozofların İnançları (İ’tikadu’l-Hükema)”, çev. İsmail Yakıt, Felsefe Arkivi, sayı: 26, İstanbul 1987.
- Sühreverdî, Kitabü’t-Telvihâti’l-Levhiyye ve’l-Arşiyye, tsh. Henry Corbin, Mecmû’a-i Musannefâtı Şeyhi’l-İşrâk (içinde), Tahran 1993.
- Sühreverdî, Yezdân Şinâht, Mecmuatu Musannefati Şeyhi’l-İşrâk (içinde), ed. Seyyid Hüseyin Nasr, Tahran 1993.
- Vural Mehmet, İslam Felsefesi Sözlüğü, Elis, Ankara 2003.
- Yitik, Ali İhsan, Hint Kökenli Dinlerde Karma İnancının Tenasüh İnancıyla İlişkisi, Ruh ve Madde Yayınları, İstanbul 1996.
Toplam 52 adet kaynakça vardır.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Felsefe, Din Araştırmaları |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Mayıs 2008 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2008 |
Bu eser Creative Commons Alıntı-GayriTicari-Türetilemez 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.