Öz
Şîa’nın "Kütüb-i Erbaa Ricâliyye"sini yani ricâl ilminde en muteber kabul et-tikleri dört eseri tanıtmayı amaçlayan bu makale, Şîa’nın ricâl ilmine bakışlarını an-lamaya bir basamak oluşturmak düşüncesiyle kaleme alınmıştır. Söz konusu dört eserin müellifleri, muhtevaları, temel özellikleri, cerh ve ta’dîl ilmi açısından değer-leri ve Sünnî ricâl kitaplarıyla ilişkileri makalede irdelenmeye çalışılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Cerh ve Ta’dîl Hadis Ricâli Şîa Kütüb Keşşî Necâşî Ebû Ca’fer Et
Kaynakça
- Allâme Hıllî, Ebû Mansûr el-Hasen b. Yûsuf, Hülâsatü’l-akvâl fî ma’rifeti’r-ricâl, (thk. Cevâd el-Kayyûmî), Kum 1417.
- Bağdatlı, İsmail Paşa, Hediyyetü’l-ârifîn esmâü’l-müellifîn ve’l-musannifîn, I-II, İstanbul 1955.
- Bağdatlı, İsmail Paşa, Îzâhu’l-meknûn fi'z-zeyli ala Keşfi’z-zünûn an esâmi’l-kütüb ve’l- fünûn, I-II, Beyrut ts.
- Bahrânî, Süleyman b. Abdullah el-Mâhûzî, Mi’râcü ehli’l-kemâl ilâ ma’rifeti’r-ricâl, (thk. Seyyid Mehdî er-Recâî), yy. 1412.
- Celâlî, Muhammed Hüseyin, Dirâyetü’l-hadîs, Chicago ts.
- Ebtahî, Muhammed Ali el-Mûsevî el-Muvahhid, Tehzîbü’l-makâl fî tenkîhi Kitâbi'r-ricâl, I-III, yy. ts.
- Fadlî, Abdülhâdî, “er-Ricâl”, Dâiretü’l-maârifi’l-İslâmiyye eş-Şî’iyye (DMİŞ), Beyrut 2002, XII, 331-426.
- Hamaney, Ali, “er-Ricâl”, Dâiretü’l-maârifi’l-İslâmiyye eş-Şî’iyye (DMİŞ), Beyrut 2002, XII, 312-331.
- Hamevî, Ebû Abdillah Yâkût b. Abdullah, Mu’cemü’l-büldân, I-V, Beyrut 1386/1957.
- İbn Dâvûd el-Hıllî, Takiyyüddîn el-Hasen b. Ali, Kitâbü’r-Ricâl, (thk. Seyyid Muhammed Sâdık Âlu Bahri’l-ulûm), Necef 1392/1972.
- İbn Hacer, Ebu’l-Fadl Ahmed b. Ali el-Askalânî, Lisânü’l-Mîzân, I-VII, Beyrut 1406/1986.
- İbn Hacer, Ebu’l-Fadl Ahmed b. Ali el-Askalânî, Tehzîbü’t-Tehzîb, I-XII, Beyrut 1968.
- İbn Kesîr, Ebu’l-Fida İsmail b. Ömer ed-Dımeşkî, el-Bidâye ve’n-nihâye, I-XIV, Beyrut 1408/1988.
- İbn Şehrâşûb, Ebû Ca’fer Muhammed b. Ali et-Tabersî, Me’âlimü'l-ulemâ fî fihristi kütübi'ş-Şîa ve esmâi'l-musannifîn minhum kadîmen ve hadîsen, Beyrut ts.
- İbn Tâvûs, Ebü'l-Kâsım Radıyyüddîn Ali b. Musa, Ferecü’l-mehmûm fî tarihi ulemâi'n-nücûm, Kum ts.
- Kandemir, M. Yaşar, “Fehrese”, Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (DİA), İstanbul 1995, XII, 297-299.
- Kandemir, M. Yaşar, “Hadis”, Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (DİA), İstanbul 1997, XV, 27-64.
- Karahan, Abdulkadir, “Tûsî”, İslâm Ansiklopedisi (İA), İstanbul 1982, XII/II, 130-132.
- Kilbâsî, Ebu’l-Hüdâ, Semâu’l-makâl fî ilmi’r-ricâl, (thk. Seyyid Muhammed el-Huseynî el-Kazvînî), I-II, Kum 1419.
- Kummî, Abbâs, el-Künâ ve’l-elkâb, I-III, Beyrut 1983.
- Ma’ârif, Mecid, Pijûheş der tarîh-i hadis-i Şîa, Tahran 1374.
- Mâmekânî, Hasan b. Abdullah en-Necefî, Tenkîhu’l-makâl fî ilmi’r-ricâl, Necef 1932.
- Mer’î, Hüseyin Abdullah, Müntehe’l-makâl fi’d-dirâye ve’r-ricâl, Kum 1996.
- Muhsin el-Emin el-Hüseynî el-Âmilî, A’yânü’ş-Şî’a, (thk. Hasan Emin), I-X, Beyrut 1983.
- Necâşî, Ebu’l-Abbas Ahmed b. Ali, Ricâlü’n-Necâşî, (thk. Muhammed Cevâd en-Nâînî), I-II, Beyrut 1408/1988.
- Oğur, Necmettin, Şîa’da Ricâl İlminin Gelişimi ve Bu Alanda Yapılan Çalışmalar, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Ün. Sos. Bil. Ens., İstanbul 2002.
- Sadr, Hasen, Te’sîsü’ş-Şî’a li ulûmi’l-İslâm, Beyrut 1981.
- Seyyid Bahru’l-ulûm, Muhammed el-Mehdî Bahru’l-ulûm et-Tabatabâî, Ricâlü’s-Seyyid Bahri’l-ulûm el-ma’rûf bi’l-Fevâidi’r-ricâliyye, I-IV, Tahran 1363.
- Sübhânî, Ca’fer, el-Külliyat fî ilmi’r-ricâl, Kum 1414.
- Sübkî, Ebû Nasr Abdülvehhâb b. Ali, Tabakâtü’ş-Şâfiiyyeti’l-kübrâ, I-X, Kahire 1385/1966.
- Süyûtî, Celâlüddîn Abdurrahmân b. Ebîbekr, Tabakâtü’l-müfessirîn, Beyrut ts.
- Tahrânî, Âgâbüzürg Muhammed Muhsin, ez-Zerî’a ilâ tesânîfi’ş-Şî’a, I-XXV, Beyrut 1403/1983.
- Tûsî, Ebu Cafer Şeyhuttâife Muhammed b. el-Hasen, Ricâlü’t-Tûsî, (thk, Seyyid Muhammed Sadık Âlu Bahri’l-ulûm), Kum 1961.
- Tûsî, Ebu Cafer Şeyhuttâife Muhammed b. el-Hasen, el-Fihrist, (thk. Cevâd el-Kayyûmî), Kum 1417/1996.
- Tüsterî, Muhammed Takî, Kâmûsu’r-ricâl, I-VII, yy. 1990.
- Uyar, Mazlum, İmâmiyye Şîası’nda Düşünce Ekolleri-Ahbârîlik, İstanbul 2000.
- Üzüm, İlyas, “Kütüb-i Erbaa”, Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (DİA), XXVII, 4-6, Ankara 2003.
- Zehebî, Ebû ‘Abdillâh Muhammed b. Ahmed, Siyeru a‘lâmi’n-nübelâ, I-XXIII, Beyrut 1405/1985.
Öz
This article aims to introduce the four most famous works of Shiite Islam on the science of al-rijāl, i.e. Kutub al-Arbaa al-Rijāliyya. It anticipates clarifying the Shiite view of the science of al-rijāl. It examines the authors, contents, characteristics of these four books, their value from the angle of the science of al-jarh wa al-ta‘dil, and their relations of the Sunnite books of al-rijāl.
Anahtar Kelimeler
al-Jarh Wa al-Ta’dil Rijal al-Hadith Shiite Kutub al-Arbaa al-Kashshi al-Najashi Abu Ja’far al-Tusi
Kaynakça
- Allâme Hıllî, Ebû Mansûr el-Hasen b. Yûsuf, Hülâsatü’l-akvâl fî ma’rifeti’r-ricâl, (thk. Cevâd el-Kayyûmî), Kum 1417.
- Bağdatlı, İsmail Paşa, Hediyyetü’l-ârifîn esmâü’l-müellifîn ve’l-musannifîn, I-II, İstanbul 1955.
- Bağdatlı, İsmail Paşa, Îzâhu’l-meknûn fi'z-zeyli ala Keşfi’z-zünûn an esâmi’l-kütüb ve’l- fünûn, I-II, Beyrut ts.
- Bahrânî, Süleyman b. Abdullah el-Mâhûzî, Mi’râcü ehli’l-kemâl ilâ ma’rifeti’r-ricâl, (thk. Seyyid Mehdî er-Recâî), yy. 1412.
- Celâlî, Muhammed Hüseyin, Dirâyetü’l-hadîs, Chicago ts.
- Ebtahî, Muhammed Ali el-Mûsevî el-Muvahhid, Tehzîbü’l-makâl fî tenkîhi Kitâbi'r-ricâl, I-III, yy. ts.
- Fadlî, Abdülhâdî, “er-Ricâl”, Dâiretü’l-maârifi’l-İslâmiyye eş-Şî’iyye (DMİŞ), Beyrut 2002, XII, 331-426.
- Hamaney, Ali, “er-Ricâl”, Dâiretü’l-maârifi’l-İslâmiyye eş-Şî’iyye (DMİŞ), Beyrut 2002, XII, 312-331.
- Hamevî, Ebû Abdillah Yâkût b. Abdullah, Mu’cemü’l-büldân, I-V, Beyrut 1386/1957.
- İbn Dâvûd el-Hıllî, Takiyyüddîn el-Hasen b. Ali, Kitâbü’r-Ricâl, (thk. Seyyid Muhammed Sâdık Âlu Bahri’l-ulûm), Necef 1392/1972.
- İbn Hacer, Ebu’l-Fadl Ahmed b. Ali el-Askalânî, Lisânü’l-Mîzân, I-VII, Beyrut 1406/1986.
- İbn Hacer, Ebu’l-Fadl Ahmed b. Ali el-Askalânî, Tehzîbü’t-Tehzîb, I-XII, Beyrut 1968.
- İbn Kesîr, Ebu’l-Fida İsmail b. Ömer ed-Dımeşkî, el-Bidâye ve’n-nihâye, I-XIV, Beyrut 1408/1988.
- İbn Şehrâşûb, Ebû Ca’fer Muhammed b. Ali et-Tabersî, Me’âlimü'l-ulemâ fî fihristi kütübi'ş-Şîa ve esmâi'l-musannifîn minhum kadîmen ve hadîsen, Beyrut ts.
- İbn Tâvûs, Ebü'l-Kâsım Radıyyüddîn Ali b. Musa, Ferecü’l-mehmûm fî tarihi ulemâi'n-nücûm, Kum ts.
- Kandemir, M. Yaşar, “Fehrese”, Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (DİA), İstanbul 1995, XII, 297-299.
- Kandemir, M. Yaşar, “Hadis”, Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (DİA), İstanbul 1997, XV, 27-64.
- Karahan, Abdulkadir, “Tûsî”, İslâm Ansiklopedisi (İA), İstanbul 1982, XII/II, 130-132.
- Kilbâsî, Ebu’l-Hüdâ, Semâu’l-makâl fî ilmi’r-ricâl, (thk. Seyyid Muhammed el-Huseynî el-Kazvînî), I-II, Kum 1419.
- Kummî, Abbâs, el-Künâ ve’l-elkâb, I-III, Beyrut 1983.
- Ma’ârif, Mecid, Pijûheş der tarîh-i hadis-i Şîa, Tahran 1374.
- Mâmekânî, Hasan b. Abdullah en-Necefî, Tenkîhu’l-makâl fî ilmi’r-ricâl, Necef 1932.
- Mer’î, Hüseyin Abdullah, Müntehe’l-makâl fi’d-dirâye ve’r-ricâl, Kum 1996.
- Muhsin el-Emin el-Hüseynî el-Âmilî, A’yânü’ş-Şî’a, (thk. Hasan Emin), I-X, Beyrut 1983.
- Necâşî, Ebu’l-Abbas Ahmed b. Ali, Ricâlü’n-Necâşî, (thk. Muhammed Cevâd en-Nâînî), I-II, Beyrut 1408/1988.
- Oğur, Necmettin, Şîa’da Ricâl İlminin Gelişimi ve Bu Alanda Yapılan Çalışmalar, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Ün. Sos. Bil. Ens., İstanbul 2002.
- Sadr, Hasen, Te’sîsü’ş-Şî’a li ulûmi’l-İslâm, Beyrut 1981.
- Seyyid Bahru’l-ulûm, Muhammed el-Mehdî Bahru’l-ulûm et-Tabatabâî, Ricâlü’s-Seyyid Bahri’l-ulûm el-ma’rûf bi’l-Fevâidi’r-ricâliyye, I-IV, Tahran 1363.
- Sübhânî, Ca’fer, el-Külliyat fî ilmi’r-ricâl, Kum 1414.
- Sübkî, Ebû Nasr Abdülvehhâb b. Ali, Tabakâtü’ş-Şâfiiyyeti’l-kübrâ, I-X, Kahire 1385/1966.
- Süyûtî, Celâlüddîn Abdurrahmân b. Ebîbekr, Tabakâtü’l-müfessirîn, Beyrut ts.
- Tahrânî, Âgâbüzürg Muhammed Muhsin, ez-Zerî’a ilâ tesânîfi’ş-Şî’a, I-XXV, Beyrut 1403/1983.
- Tûsî, Ebu Cafer Şeyhuttâife Muhammed b. el-Hasen, Ricâlü’t-Tûsî, (thk, Seyyid Muhammed Sadık Âlu Bahri’l-ulûm), Kum 1961.
- Tûsî, Ebu Cafer Şeyhuttâife Muhammed b. el-Hasen, el-Fihrist, (thk. Cevâd el-Kayyûmî), Kum 1417/1996.
- Tüsterî, Muhammed Takî, Kâmûsu’r-ricâl, I-VII, yy. 1990.
- Uyar, Mazlum, İmâmiyye Şîası’nda Düşünce Ekolleri-Ahbârîlik, İstanbul 2000.
- Üzüm, İlyas, “Kütüb-i Erbaa”, Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (DİA), XXVII, 4-6, Ankara 2003.
- Zehebî, Ebû ‘Abdillâh Muhammed b. Ahmed, Siyeru a‘lâmi’n-nübelâ, I-XXIII, Beyrut 1405/1985.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Din, Toplum ve Kültür Araştırmaları |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Aralık 2008 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2008Cilt: 8 Sayı: 3 |
Bu eser Creative Commons Alıntı-GayriTicari-Türetilemez 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.